Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 27, 7 July 1916 — HE MOOLELO NO ADELE LANAKETA A I OLE Ke Kaikamahine i Kaa Malalo o na Hookauwa Ana a ka Lokoino, i Kau Nae i ka Hanohano Mamuli o na Lima Kokua Aloha. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO ADELE LANAKETA A I OLE Ke Kaikamahine i Kaa Malalo o na Hookauwa Ana a ka Lokoino, i Kau Nae i ka Hanohano Mamuli o na Lima Kokua Aloha.

"A«.le e liiki ia'u ke alo ae, mai ka waiho ana i ka hana himeni i keik man«*iwn. a n<» ke pani ana aku i ko'u wahi ea, o ke alahele wale n« i e k.'kua akn ai ia «>e e Mr. Kepa. o ia kou hoomaamaa koke ana aku ia Af«»ic i keia manawa me ka hoohakalia ole. "Xo keia kaik'imahine. aole o'u hilinai nui loa maluna ona," walii a \ir. Kepa'..me ke a'ua'u ana ,ae i kona poo, 110 ka niea ala koke mai la kana mau hoomana<» ana. no k«la po i nalowale ai o Adele, a i pilia l'.a ai ua kanaka nei. nie ka hopohopo, no kona noke ia mai i ka hui;u e ka lehulelui o ka poe i hoea aku e hoolohe i kana hui himeni; ina n M<.le ka mea himeni. "ile lu-okahi kumu o kou ike pono ole i na kalena a kela kaikamaliine. o ia no l a nui ole o ka makaukau i loaa iaia, eia nae, aole e hiki ia oe l.e hoole mai 110 ka holopono o kana mau mahele apau loa, ma na wahi a kikou i kaahele ai, a ina e hoohala nui oia, i kona manawa nia ka h!mcni ana ,e ike 110 auanei oe, aole au mea e hoohalaI hala ai nor>a." "Malia paha he mea oiaio 110 kena au e kamailio mai nei, eia nae lie keu aku a ko'u minamina. no' kou haalele mai i ka hui himeni o kak*>u. 1 'eliea la. he manaolana poho anei no'u, ke noi -ana aku ia oe, e himeni. mahope iho o kou mare ana i ke»kane. f ' n "Ae, aule e hiki ia'u ke ku hou aku maloko o na hale keaka, a h:T:.eni imua o ka lehulehu, no ka mea, ua hoomaopopo no oe. miiniuli mai o kn'u kulana nele, pela wale no au i koho ai, e hana aku i mea e p.Mi'» ai au. ame ko'u hoaloha, 110 keia manawa iiae. ua liiki ole ia'u ke hoomau liou aku i kela hana; aka nae aole .no ia he mea no'u e himeni ole ai, nialoko o n« anaina e ae, ina he manawa kekahi 110 ka hoohana hou ana i ko'u leo." | "IC huikala mai oe no ko'u hoomaopopo ole ana i ka kaua mau kumu aeiike. a i keia manawa n.ae, ua kono ia mai au, e olelo ae, ina 'Ki eia oe ma kela kulana nele, he oi aku ia o ka pono," 'wahi a Mr Kepa. me ka wili okoa ana iho o kona poo. "No kau mau hana maikai he nui maluna o'u kau mau hana kokua 110 hoi. ua hiki ole loa ia'u ke^hoopoina; a ua li.lo no hoi oe e Mr. Kepa i hoaloha no'll. iloko o ko'u manawa' oka pilikia. Elike n]e ka loihi o ko'u ola ana, pela no auanei k.a loihi a'u ē hoomanao ai i kau mau hana maikai nui." "Malia paha ua hana i'o aku au i na mea e pono.ai oe, aka e hoomanao pu e kuu Atlele, ua'hana mai oe a oi aku imua o ka mea .a'u i manao ai. a no ka mea, iloko o iia kikina hope elua a kakou o ke kaahele ana, ua nui maoli na pomaikai i loaa ia'll, ka mea a'u i ike .»le ai pela mamua, ma ka moolelo o na hana himeni." "Ile nuhou hoohauoli loa mai kena i ko'u manao, a ke manaoio nei no hoi au, e ukali ia aku ana no kau mau huaka'i kaahele, me ua haawina pomaikai elike ae la me keia ; ke ae mai oe e lawe aku ;a Mole malalo o na a'o ana a na kumu himeni makaukau loa. Oka hoomaamaa mau ma kela ame keia ano hana, o ke alahele wale 110 ia e loaa māi ai ka makaukau. a e hooi ia ae ai no hoi, na mea i makemakeia aku ai iloko o kela anie keia kanaka." C »iai, aole he mea hou ae a Mr. Kepa e noke aku ai i ke kamailio 'i wahi e maliu mai ai o Aelele, e noho hou iloko o kana hui himeni, na pane wale aku la no oia, e hoao e hana aku ma ka mea hiki ia Mole. ke hoikeike mai no kona kupono ame ka ole. Ma keia wahi e hoike .ae ka mea kakau moolelo, ua hooko aku 0 Mr. Kepa. i na mea apau a Adele i kainailio mai ai iaia, ua waiho okoa aku ia Mole malalo o na kumu makaukau, a he oiaio, i ka lioea aua mai o ke kikina himeni, ua lilo maoli o Mole i hoku hele, a ua liīo hoi i mea na kela kaikamahine e hoomaikai nui ai ia Auele, no kana mau hoakaka iniua o ka lunanui, .0 ka hui himeni. Aole i kakali wale na kanaka opio i ko laua hauoli, a no ka mea iloko o luue. he elua mahina, mahope mai o kela hui hou ana ae o lakou, i hookoia ai ka mare maloko o ka Hopamana Hale, ua hoohuiia ae la o Adele me Laika, a o Edita hoi me Levinakona. lle mare keia i kono wale ia ai no na ohana kakaikahi, ame na hoaloha o na paa mare; a ua hoea ae na kaikuahine o Laika, kela ma" kaikamahine i makemake ole e mare ko,laua kaikunane me kekahi kaikamahine. i nele i ka inoa, aole nae a laua mea e hoohalaliala mai ai no Aelele, aka ua apo mai laua iaia me na manao ohohia. lmua o ka poe apau i akoakoa ae ma kela anaina mare i hoakakaia aku ai ka moolelo pololei loa, no ko Adele lilo ana i kaikuaana ponoi no Edita. aka nae mamuli 110 o ka manao o kela mau kaikamahine, aole laua i makemāke e hoikeia ae ka moOlelo i pili ia laua maloko o na nupepa, o ala mai auanei kekahi mau nianao kuhihewa, nia o ka pololei ole o ka moolelo e heluheluia mai ai e na kanaka. "Heaha auanei, o kaua wale no ka i ike i na mea oiaio apau, a o ko'u manao maoli ea, aole a kaua me.a hou aku e liana ai, aka o ka nee wale aku no o ko kaua ola ana imua. elike no me ko kaua ano i keia manawa." wahi a Adele imua o kona kaikaina. "i-le makemake hoi paha ko'u e ike mai na kanaka apau, he kaikuaana ponoi loa oe no'u, a hē kaikaniahine hoi na papa," i panai aku ai no hoi o Edita. me na manao aloha. "'Malia palia e nui ana no ke kamailio o na kanaka 110 kaua. a e kuhihewa ana no paha kekahi poe i ko kaua moolelo, nolaila ke apono i'o aku nei au i kou manao. ua oi aku no ka pono o ka noho pouliuli ana o ko ke ao nei." Ua hoea ae ka ohana Lowela ame kekahi mau hoaloha e ae mai Alahane mai, ma kela mare; a iloko o ke kakaikahi i ka poe i hiki ae, ua nui no nae na makana nani, i haawiia mai e lakou no na paamare. Māmuli o kela ano he kaikuaana a he kaikaina, ua hana like loa ia na lole mare o Adele ma, me ka nui ole o na mea hoonani. a hoou'iu'i, koe wale no kela mau puuwai a ko laua makuakane i haawi makana aku ai ia laua. "Ina eia no o papa ke ola nei, aole kaua e nele i kekahi makana mai iaia mai," wahi a Edita o ka pane ana ae ia Adele, iaia i, ike ae ai. aole kona m'akuakane aloha iwaena o ka lehulehu o ka p6e i hoea aku ma ka hokele. "He mea maikai ole ka hookahe ana i ka waimaka iloko o keia manawa," wahi a Adele. i hoomalielie mai ai i kona kaikaina, oiai no nae aia na kulu waimaka ke halo'ilo'i la ma kona mau lihilihi, iaia 1 hoomanao ae ai i na olelo hope a Mr. Lanaketa i kamailio aku ai ia laua, ma kela po hope loa o ko laua ike ana iaia, a ma ka manawa hoi i haawi makana mai ai i ka puuwai' ia laua, i ka.pane ana mai: "I hookahi hoi honi, mai ka lua mai o ka'u mau kaikamahine," mahope iho o kona honi ana aku ia Edita, alaila apo ae la kona lima ma ka puhaka o Adele, me ka hoopili ana mai i kona mau lehelehe ma ko Adele. Mahope iho o ka hookoia an.a ae o ka mare maluna o na kaikamahine opio, ame ka laua mau kane, aole o Adele ma i hele e hoohala i na la mahina meli ma kekahi mau w.ahi, elike me ka ruja maa. iwaena o ka poe akahi a mare. 110 ka mea. ua nui ko laua kaaliele ana. a uā lilo ipaoli no i hana luhi. nolaila, ua ho.i aku la likou apau a noho ma kekahi hale e kokoke ana i ka aekai, malaila lakou kahi i hoohala ai i keia mau la mua o ka noho kane a wahine ana. me na manao hauoli maoli. ' ' 1

I ka hala ana aku o ke kau wela, a oili mai la ka hooilo, ua koi aku la o Adele i kona kaikaina ame na kane a laua, e hoohala lakou ma ka'Hema, no ke ake keia e ike ia Duluka Hale, a e hooholo hoi i kana mau m'ea e hana aku ai no kela waiwai i"hooiliia mai maluna ona. Ua maikai keia manao i na mea āpau, aka no Adele nae, ua i aku la oia i kana kane: "Aole loa e hiki ia'u ke noho ma Duluke Hale He oiaio o kela ka home a kuu makuahine i noho ai, eia nae o ka home hookahi no ia o ke kanaka nana i hoolala e hoopoino i ke ola o kuu mau makua; nolaila ia'u auanei e noho ai ma kela home, aole ana e nele ko'u hoomanao mau i na moolelo o ka poe i hala e aku ma kela ao, a e lilo ana no ia i kumu e hookaumahaia ai ka manao." Ua maikai no kela mau hoakaka a Adele i'ka manao o Laika, eia nae aole ana mau mea o ke kamailio ana mai i kela manawa, ua kakali no oia ahiki i kona hoea kino ana aku no Duluka Hale, alaila, maopopo kana mea e a'o aku ai i kana wahine. ? Ma ka mahina o Dekemaba, aia lakou nei apau ma Duluka Hale kahi i luakaha ai, me ka lilo i'o o kela home i wahi maikai loa e nolio ai, a oiai nae ua hoike mua o Adele i kona manao no kona makemake ole e noho paa malaila. he han.a nui ka noonoo ana i kekahi mea e pono ai o kela home. Oka hoolilo ana aku iua home nei ika mea e, aole ia he mea maikai i ka manao o Adele, mamuli o kon.a manaoio, aole e malamaia ana kona ano maikai, a ina hoi no ka au'a iho, he hana hoonui lilo ka uku mau ana i ka poe na lakou e malama i kela home e mau ai kona maikai. Alamuli o ke kukakuka loihi ana, ua hooholo iho la o Adele ame kana kane, e hoi laua a noho ma ka akau, a ke hoea mai no hoi i ka wa hooilo, e huli aku no Laua i wahi e noho ai, ma.na wahi mehana, 1 mawaho ae o Duluka Hale, ma ia ano iho la. ua lilo i ninau paakiki | ka imi aku i ke alahele e lilo ai kela home 1 mea waiwai. | I ke kokoke loa ana mai nae i ko lakou wa e huli hoi aku ai no ka akau, a oiai hoi lakou e nanea ana mawaho o ka lanai. i huli aku ai o Aelele, a kamailio aku la i kana kane: "Ua noonoo nui au i ka'll mea e hana aku .ai no Duluka Hale nei, a ua hoea mai au i kekahi liana maikai loa a'u i hooholo ai \ ko'u manao, ke lokahi mai nae oe me ia manao o'u, e kuu kane." ' "U.a hoea i'o niai anei i ka wa e olokaaia ae ai keia ninau. mai ko kaua 41001100 āku? Ina he manao maikai kena ou e kuu wahine, aole a'u mea e ku-e aku ai, koe wale no, ka hoomamaia mai o kuu īuanao, ma o ke kaawalo( ana aku o keia mea nui mai ia kaua aku e kuu wahine aloha." "Eia ka'u mea i noonoo ai, a hooholo, e haawi aku au i keia waiwai, i ke aupuni o Tenesi, i homē no nia keiki makua ole. ke ae mai nae ka ahaolelo e hookaawale i kekahi haāwina dala, no ka malama ana aku i ua home la. Pehea la keia i kou manao ?" I "O kena kekahi manao maikai loa, a ku hoi i ke aloha hoa kanaka, a ma ke ano, o oe ka ona nona keia wiaiwai, ke haawi aku nei ; au i ka'u mahalo kiekie ana no keia mea au i hoike mai la, a ke hooia aku nei hoi au imua ou, i ko'u lokahi like ana me oe ma keia keehina au i lawe ae la." Ma kela walii, i noke like ai lakou i ke kukakuka, ahiki i ka wa i noho mai ai o ka ahaolelo, uā waiho ioa ia aku la kela maiiao. e hoolilo ia I)uluka Hale i home no na keiki makua ole; a ua aponoia mai kela makana e ka ahaolelo me na mahalo kiekie i haawiia mai, | i ka mea nana ka makana, a hookaawaleia iho la he haawina dala nui, 110 ka malama aita i ua home nei. I ka lawe anar aku o ke aupuni i na ko'iko'i apau, o ka malama an'a aku i kela liome, a i k'ela waiwai hoi, i home 110 na keiki makua ole, akahi no a hoomamaia mai ko Adele manao, a iia' lilo hoi i mea 1 hoohauoli aku iaia, kona īilo ana i mea hoolako aku i home, no na keiki makua ole, elike me kona ano i ka:,wa liilii. Ma kela huakai 110 hoi a Adele 110 Dijluka Hale. aole oia I polna i ka hele ana aku e ike i ke kahunapule, nana i kuhikuhi mai iaia i kahi i noho ai o Mr. Ekoka, ua hele e aku naē\ua kahunapule nei, ma kela ao, 'he mau pule wale no kona ola ana, ! mahope mai o kela ike'mua ana aku a Adelc iaia, a na kana kaika'inahine i hoike mai i ka poina ole iloko o ua kahunapule la. ke kaikamahine puukani i ka himeni, ka mea n.ana i hoomama aku i kona iHanao, ma kona manawa i haalele iho ai i keia ola ana. līe hookhi makāhiki mahope mai o kela mare āna o Adele i ke kane. ua loaa mai la he leka iaia mai ia Maria Eonokana mai. e hoike mai ana iaia, ua make ka Madame Papinau, 110 ka mert, mahope mai no o kela loaa ana aku iloko o'ke kulana kupilikii, ma kona home, ua emi mai ka ikaika o kona kino, mai ka liilii mai a 1010 wale kona mau lala, fihiki i ka 1010 liolookoa ana o ke kino: eia nae ua loli ano e ae kona ano, ua hoike mai oia i kona piha oluolu.'a akahai, me ka olelo ana mai ia Adele, ina 110 kona ik'e i ua wahiiiē. la, aole oiā e manao aku ana, o ka Madame Papinau ia. Ma kona manawa i make aku ai, ua hooili mai oia i kona home ma Nu Olina 110 ua o Maria, me ka haawi ana hoi he hookahi kaukani dala pakahi no kekahi mau home o iia keiki makua ole, ma kela kulanakauhale, a no kela home hoi a Adele i haawi ai no na keiki makua ole ma Mepika, he elima kaukani data a ka Madame Papinau i haawi ai no kela home: "Ua hoopiha loa ia mai au me na manao kahaha, i ko'u ike ana, ua hookaawale ae ka Madame Papinau i kekahi haawina dala mahuahua no ka home au i hoolako ai no na keiki makua ole, 110 ka mea aole loa oia i kamailio iki ae i kekahi mea, no kaiia mau mea i hana ai, koe wale no imua o ka loio nana i hana i kana palapāia kauoha hooilina. Aole 110 makou i maopopo iki no kela makana pookela au, ma ke ano ulia wale no i loaa ai ia makou ka ike, a penei no ia. He hoaloha no makou mai Mepika mai, ke noho pu ana me makou, a e hoouna mau ia mai ana no hoi kanā nupepa i kela ame keia manawa, i kekahi la, ua loaa mai la kana nupepa, a maloko olaila kekahi meahou e pili ana i kau makana pookela Ioa; ua heluhelu ae kela hoaloha me ka leo nui, a ma o kela mea hou la, i ike maoli ai au i ka hiolo ana mai o na waimaka mai kuu makuahine aku, me he mea la, o ka hana au e Adele i hana aku ai, ua komohia aku ka manao aloha iloko o kona puuwai, pela oia i haawi ai i elkna kaukani dala. no ka pono o jcela home. Auhea oe e Adele, e huikala mai .oe i kuu makuahine, no kana mau ino apau i hookau aku ai maluna ou." "E kala niai i ko makou lawehala ana ,elike me makou e huikala r t ku nei i'ka poe i lawehala mai ika makou," i namunamu liilii iho ai o Adele iaia wale iho no, mahope o kona heluhelu ana i kela leka a Maria, me kona maoli, ua milii ka Madame Papinau i kana mau hana liewa apau, me ka walania o ka naau.. Ile mau mahina mahope mai o kela leka a Maria o ka hoouna ana ia Adele, ua hoea kino aku la oia, ka mea nana i hookahaha i ko Aelele manao, me ka hoohauoli ia 110 nae, 110 kela ike hou ana o kekahi i kekahi, mahope o ke kaawale ana 110 kekalii O ka mea nana i hoohauoli loa aku i ko Adele manao, o ia 110 ka loaa ana o ka Maria kane mare aku oia mē'kekahi kahunapule opio, he kahu hoi 110 kekahi ekalesia īiia ka Hema. O kela kane*.a ka Madame Papinaiv i makemake nui āi na kana kaikamahine, aole ia i hoea mai i ka hookoia ana, o ka mare niawaena o laiu, no ka niea iloko o Maria. aole oia i makemake iki e lawe mai i kekahi niea, i kane nana. mamuli o ka waiwai, a o ka hanohano paha: aua ua o Mana, ua loaa ka hauoli iaia. ma kona mare aija aku i kekahi kahunapule, ā e hoolilo aku hoi i kona ola . ana, ma ke kokua .ana aku i ka noe iloko o na popilikia. 1 J a hookuena ana iho i ko lakou noho ana, ua lawelawe aku la o I.aika i ka oihana kauka lapaau, pela 110 hoi o Levinakona, ma ka oihana loio, me ka wehe ana i ko laua mau keena oihana, a no kekahi ; mau makahiki, ua holomu.a maoli ka laua mau oihana; ua kuai aku ' hoi i ko laua mau aina, ma kahi e waiho like ana i kahi hookahi, ua kukulu i mau home po ka laua mau w.ahine, a ma ia ano iho la, ua | nolio like ke kaikigfc,na me kona kaikaina, me ka ike mau aku o kekaiii i kekahi. ua lW hoi i'mau wahine hauoli lo.a, e hoopuniia ana e ka laua mau kam? aldha ame ka laua mau ohana keiki lehulehu. ' Iloko o ko Adele ola an.a, i kona wa e ike aku ai i kekahi keiki neie a ilihune. aole i nele kona haawi 'ana i na kokua ana, i wahi noua e pono ai, a ma na wahi apau e hoopukaia ae ana o kona inoa. e puka jm mai ana kela makana hiwahiwa, a o ke kiahooinanao poo,keVi mahope o kona ola ana. ' I (Ka Ilopena.)