Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 32, 11 August 1916 — KI HE KEPANI I KA HULIPAHU O MAUI A MAKE Ala he Hoopaapaa Hahana Mawaena o Laua no ke Dala a Hoohanaia ka Pu Panapana PAA KOKE KA MEA KI PU I KA HOPUIA E NA MAKAI Oki Oia laia Iho i ka Pahi i Kuhihewaia Aku ai ua Hoehaia Mai Oia e Kona Hoa [ARTICLE]

KI HE KEPANI I KA HULIPAHU O MAUI A MAKE

Ala he Hoopaapaa Hahana Mawaena o Laua no ke Dala a Hoohanaia ka Pu Panapana

PAA KOKE KA MEA KI PU I KA HOPUIA E NA MAKAI

Oki Oia laia Iho i ka Pahi i Kuhihewaia Aku ai ua Hoehaia Mai Oia e Kona Hoa

() k;i lio|icn;i o kekuhi iKiopaapau i ala ao inawaeaa o ()!iv<'r W. l'aakahili, ka liulipaliu olnna o lea niokualii Maui. aiuo 'l'akiniii Takishi, lu* Kopani malairi:i puolo nolmia m>. o kola niokuahi, ma ka po o |<a l'oaono aku noi i hala, o ia no ko kiia ana ao o l'aakahili i ka pa 0 kola Kopani no olua manawa, a niako loa, maniua o ka liiki ana ko hana aku 1 kokahi moa o lioopakoloia ao ai kona ola. O kahi i lianaia ai o kola. ki |»u, ma loko no ia o kokahi mmi, maluna ae o ka halo aina mo halo. kalii umiumi nia ko alanui Moi, e kokoke la i ko alanui Muliwai. 0 k« kumu o ka hoopaapaa i ala ae ai mawaona o kola mau kanaka liana oJuna o l>a inokuahi Mnui, 110 ke elalii loi, ia, o ia na (lala.i ololoia ao, ma ka piliwaīwai. 13 ileo inau ia ana. ka lioopaapaa o kola man mea ma fia mamiwa niamua uku, uolo nuo o laua wa i hakakn maoli ai. •< i\la kola aliialii l'oaono, ma kahi o ka lio:a owaln amo ka hora eiwa, ua īlu'ia kolu ina.ii nu>a 111 a Uulii kokoke i ka halo aina, nia ko alauui Moi, ma ka aoao makai o ke alanui, 0 kokoke aiiu i ka imikeko kuai i'u, nu> ko luua noke ana i ko kamailio 110 ko dala. No Uekalii niau 'nanawa lohule-hu, tn iko mau ia kola nuiu moa i ka lulu piliwaiwai īnaluna o ka mokuahi, elike me •na moa i liooniaopopoia, a mauka noi no koka'lii o ka aina, me ka loaa ole nae o na manao liooliuoi iloko o na hoa o kela mau nioa, aia ho inau manao maikai 010 iloko o kekahi o laua. 1 ka wa i lohoia ao ai, ua ki ia 0 Olivor W. I'aakaliili i ka pu e Takishi, ua liookaliaha loa ia aku ko lakou manao, oiai aolo lio manawa a lakou i ike ai i ka maikai 010 o ko laua noho ana, koe walo no ka lioopnapaa i kekalii wa, aka ho mau no nao ko laua noho hoaloha ana. Paa i ka Hopuia 4 J\lalio|>e koko ilio o ko ki ia ana aku 0 ka hulipahu i ka pu, ua paa koke 0 Takislii i ka hopuia, a lawoia aku no ka halew' i a oiai ua nioku kekahi walli onu i ka pahi, ua kna koke aku la oia nialalo o ka nialu 0 ko kauka o ka haleAvni, 110 ka nana ana mai i kona mau poino. Iniua o ko kauka i noko aku ai kela Kepani i ke kamailio, ua okiokiia oia 1 ka pahi e l'aakahiii, a no ka lioopakele ana i kona ola, pela* wale 110 oia i ki nku ai i kana pu panapana, aole me kn manao maoli e make kona hoa. Ua kanalua loa nae ke kauk'a, no ka pololei 0 kela mau. olelo, no ka mea ma kana hoomaopopo, o keia Kepani maoli no ka mea nana i okioki iaia iho i ka pahi, no ka hooili ana i na ahewa maluna 0 ka mou i make, a 110 ka hoopakole ana ae 110 hoi iaia, mai ke kau ana o kekahi poino nui, no kona pepehi ana ia Paakahili a mako. HoiKe i Kana Mooleio Wahi a kola Kepani, ua aie 0 Paakahili inig. he mau dalu, koe aku nae kona lioike ana ae i ke k\irau 0 kela aie ana. He mau mnnawa lehulehu ka kana i koi aku ai e ukuia mai, aole nae he ukuin, a ia laua maloko o ka rumi ma kela ahiahi Poaono, ua koi hou aku la 110 ka oia ia Paakahili, e uku mai i kona aie, a ma kahi o ka hookaa mai i ka aie, ua manao iho la ka 0 Paakahili i kana pahi, a hoomaka mai la e oki iaia, a no kona Kopohopo loa o poino auanei oia, pela .oia i unuhi ae ai i kana pu panapana, a ki aku la. me ka maopopo ole iaia o na manawn ana o ke ki ana i ka pu, a oki Joa aku hoi

kona mana'o ana, e ki a make i kona hoā, .aka no ke kupale wale ana no iaia iho. "" Aole he manaoio. iki o na hoaloha o Paakahili, he oiaio na hoakaka a kela Kepani, no ka mea ma ko lakou kama.āina iaia, ina no ke aia maoli o kekahi hoopaapaa e hele loa aku ai i ka nui, e hoohana maoli ana no oia i kona mau poupuu, aole hoi e kii i kekahi pahi, a mea eha e ae paha, no ka hoopilikia ana aku i kona hoa hakaka. - He Kepani Hoohakaka Mau o Takishi Ma ka olelo a ka poe i noho hana pu me kela Kepani ame Pāakahili maluna o ka mokuahi, e hoopaapaā mau ana kela Kepani me ka hulipahu, no na niea i pili i na dala piliwaiwai; a e malama mau ana hoi o Takishi he pahi loihi, a ke moe i ka po, e moe pu ana oia me ua pahi nei. Ma ka lakou mau mea i hoomaopopo, aole he maiiawa i hakaka maoli ai o kela mau mea, koe wale no ka hoopaapaa ma ka olelo, no na dala piliwaiwai. Mahope koke iho o ka hanaia ana o kela ki pu, ua piha koke ae la kahi i hahaia ai o ke karaima i na kanaka,-a paaia ka mea ki pu ahiki i ka hoea ana inai o ke kaa makai. Makanoho a.qā o ka aha kiure kor,onelo ;niele kumu make, ua hoopukaia āe ka lakou oleio hooholo, no ka. make ana o Paakahili, j ki ia e Takishi i ka pu, a paa hoi kela Kepani i Ra hopuia, | no ke karaima pepehikanaka ma ke degere ekahi. Ua mare o Paakahili i ka wahine, a ua waiho iho iaia mahope nei, me ka laua mau keiki liilii ekolu. I