Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 34, 25 August 1916 — HE MOOLELO KAAO HOOPAHAOHAO no ke KEIKIALII KAMALAZAMANA O PERESIA ame ke KAMALIIWAHINE BADORA O KINA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HOOPAHAOHAO no ke KEIKIALII KAMALAZAMANA O PERESIA ame ke KAMALIIWAHINE BADORA O KINA

"Auliea oe. e ke alii, aole hiki ia'u ke apono aku i kau noi ina na'u hookahi wale no e hookele i ke aupuni, koe wale no ma keia an«.. oia hoi. e komo pu maj no oe ame kau mau kuhikuhi puuone a mau luna aupuni e kokua ia'u ma ka hookele ana i na hana e pono ai ke aupuni, a aole au e lawelawe aku i kekahi hana me ke apono mua ole ia mai e oukou." Mamuli hoakaka a ke kamaliiwahine ua aponoia na manao o ke kamaliiwahine apau a hooholoia ka mare. nolaila i ka holopono ana o na mea apau o ka liuliu kokeia fho la no ia no ka marc i kekahi la ae. Ma ia ahiahi iho hoakaka aku la ke kamaliiwahine imua o kona mau kanaka ponoi o ka hele pu ana mai me ia, i na mea apau e hanaia ana i kekahi la ae; akaty no oia a hoike aku imua o lakou aoie «,ia o ke Keikialii Kfmalazamana a mai kamailio iki lakou i kekahi mea e pili ana nona a pela hoi imua o na wahine kauwa. Ja manawa hookahi i hoakaka aku ai imua o lakou ua noiia mai oia e ka Moi Amanosc* e mare aku me kana kaikamahine a ua haawi aku oia i kona ae, a ma kekahi la ae e hoohuiia ai laua ma ka mare, a mai hoopahaohaoia lakou no ia hana. E hoomaopopo iho ana no oe, e mea heluhelu aole i kana mai aku la ka hookahahaia o na noonoo o ka poe kauwa, no ka mea, ua kuhihewa mau lakou o ke Keikialii Kamalazamana no ia e hele mau nei me lakou, eia ka o ke Kamaliiwahine Badora. v L T a hoopihaia ka moi o ka' Mokupuni Ehone i ka hauoli a oi aku mamua. o ka mea kupono no ka loaa ana o kana hunonakane ana i makemake loa ai, jiolaila, ma kekahi la ae hoakoakoa mai la oia i na hoa apau o kana ahakuka a kukala- aku la imua o lakou ua haawi aku oia i kana kaikamahine n'o ka mare i ke Keikialii Kanialazamana. ka mea ana i lawe aku ai-ā noho ma kona aoao, a iaia oia e haalele iho ai i ka noho hoomalu ana i ka lahui, e komo* pu mai lakou me ia ma ka ike ana mai oia ko lakou moi ma ia mua aku, a imua ona e kukulu aku ai lakou i ko lakou mau kuli a hoomaikai akn iaia. ' » ; I ka hooki ana iho o ke alii i kana kamailio ana, iho mai la oia ilalo mai ka nohoalii mai, a kauoha mai la i ke Kamaliiwahine Badora e pii aku maluna o ka nohoalii, a malaila oia i hoohikiia ai no ka lawe ana i ka oihana, imua o na alii koikoi apau o ka aina. I ka pau ana o ka ahaolelo, ua kukalaia ae la ka moi hou a pun; ke kulanakauhale; 110. na la malamaia ana o na lealea mamuli o ke kauoha a ke alii, a hoounaia aku na kāuoha ma o na elele la a puni ka aina, elike me ka malamaia ana ō na lealea maloke 0 ke kulanakauhale, pela e malama pu iā ai ma na wahi a puni ke aupuni. E kulaia ka lahui mai o a o 110 ka mare ana o na alii opio a no kaioaa ana hoi he moi hou no ke aupuni. Ma ia ahiahi ana iho kauluwela ka halealii i na kukui no ka hoomakaukau no ka mare o na alii. opio, a i ka hiki ana i ka wa kupono ka'iia mai la ke Kamaliiwahine Haiata, oia ka inoa o ke kaikartiahine a ka moi o ka Mokupuni Ebone, imua o ke Kamaliiwahine Badora a na mea apau i manao kuhihewa ai he fcane, me ka hanohano apau i kupono i na alii', no ko lau#. hoohuiia ana ae ma ka mare, a 1 ka pau ana o ka mare, haaleleia iho la na opio o laua wale no no kekahi manawa, a ita kulu no hoi i ke aumoe ko laua hoi ana. aku e hooluolu mahope o ka pau ana o na.lealea o ia po. Ma ke kakahiaka nui anā ae o keleahi la i ka wa i hele aku ai ke Kamaiiiwahine Badora noloko o ka mnu' kalaunu no ka hookipa -ana mai i ka poe i akoakoa mai e haawi i ka lakou mau hoomaikai iaia no ko laua mare, a no kona pii ana ae ma ka.nohoalii, komo aku la ka Moi Amanosa ame ka Moiwahine iloko o ka riimi o ka laua ka moiwahine hou, a ninau aku la iaia i ke ano o kona moe ana ( ma ia po. « Ma kaīii o kona haawi' mai i pane no na ninau a na makua, kulou iho poo ilālo, a ma ka helehelena kaumaha ma kona mau maka i ike aku ai na makua -aia kekahi noonoo ano e iloko ona. I mea e hoomāmaia aku ai ka naau kaumaha o ke kamaliiwahine i aku la ka Moi iaia: ■ * - "E kuu kaikaniāhihe, mai lilo keia i mea hoehaeha nui aku ia oe; i ka wa i hoea mai ai o ke Keikialii Kamalazamana ia nei ua kipa wale niai no iā no ka hoomaha ana no kekahi manawa pokole a hoi koke aku no i kofia aupuni' a i kona inakuakane, ka Moi Sakemana. "A oiai na kakou i kaohi iaia mai kona liōi ana aku ma ke ano o ka mea i hanaia iho nei a kakou i ike pu ai, he hana i kii i ko kakou mau makemake apau, mai manao kakou ua hoohokaia kona " makemake e hoi aku ma o*ka hooneleia ana aku o kona m.anaolana e ike aku i kona makuakane, a i ole i kekahi mea e ae paha o kona (ihana. ina he manao īiō kona e hoi aku. "Aia mau iloko ona, ka manao e hōi aku no kona aupuni, fiōlaila e hoomanawanui iki 110 hoi pāha oe a akakuu mai kona mau nuinao a ia manawa e haawi mai ai oia i kona aloha ame kona hilinai ana maluna ou. Mai hoolilo i ko olua moe pu ole ana i mea nou e ehaeha ai, e i aku no he manawa a hoopauia ae kou mau manao koho hewa no ko kane; e haawi mai ana oia i kona aloha ia oe ma ke ano o ke kane manao maikai." Ua hoohalaia e ke Kamaliiwaliine Badora ia la holookoa me ka moi pu a6le ma ka hookipa wale ana mai no i ka poe i hele mai e ike i ka moi hou, aka ma ka nana pu ana kekahi i na pualikoa o ke aupuni, a ma na hana ano nui e ae no hoi, a ua hoike aku ka moi hou ole wale i kona kulana kapukapu a ihiihi o ke ano he aliiaimoku. he kulana kona a ka lehulehu e ike mai ana i haawi nui mai ai lakou i ko lakou mahalo. Ua kulu loa i ke aumoe o ia po iho komo aku la oia noloko o ka mmi moe o ka Moiwahine Haiata, ike koke aku la no. oia i ke ano hoihoi ole mai o ka moiwahine iaia, elike no me ko ka po mamua aku ana e hoomanao ana. Ua hoao aku la oia e hoonāna i ka manao piena o ka moiwahine elike me ka hiki iaia ma o ke kamailio pu ana me ia no kekahi manawa loihi, me ka. huai pau aKu imua o ka moiwahine i kā nui o kona aloha iaia, me na olelo hoomalimali lehulehu no hoi e hoopauia aku na manao piena o ka moiwahine, a i-ka manawa hope loa o ka laua kamailio ana, i aku la i ka moiwahine e hoi e hiamoe, no ka mea, ua aumoe loa ia manawa a laua e ala ana. I ka moiwahine i hoi aku ai e moe, hoomaka iho la.ke Kamaliiwahine Badora e pule. a no ka loihi loa o kana pule ana. ua kaia loa ia aku la ka Moiwāhine Haista i ka hiamoe kulipolipo,* a i ka pau ana o kana pule, hin.a iho la e moe ma ka aoao o ka Moiwahine Haiata me ka hoala iaia, a ulu mai la kona hoomanao no kana kane ana i kaniuhu mau ai me ka pio ole o ka manawa loihi. Ma kekahi kakahiaka ae ouoho mua ae la oia mamua o ke ala ana o Haiata, a hele aku la i ka rumi ahaolelo Iloko o na aahu ahi. Ma ia la hele hou aku la no ka moi e ike i kana kaikamahine. a loaa aku la oia,iaia e uwe mai ana no. Aohe oia i ninau aku i ke kumu o ka uwe ana o ke kaikamahine i maopopo ai la hoi iaia. No kon?i piha i ka huhu, no ka mea» noonoo iho la oia ua papaleo paha na alii opio a ua aku ke aliikane i kana kaikama-

;hine i kekahi ulelo e eha ai oia, a i mea- e maopopo ai iaia ke kumu i aku la i ke kaikamahine: '"Ea. e kuu kaikamahine, e hoomanawanui oe no hookahi po i koe. Ua hookiekie ae au i ko kane ma ka hoonoho ana aku iaia maluna o kuu nohoalii, a, ina ua hana mai ola i kekahi mea e hoehaeha mauia ai oe, alaila, e hana aku ana au i kekahi hana e hoohaahaa'hou ia iho ai oia, a e*kipakuia aku ia mai keia aupuni aku e hilahila iho ai oia, ina e hana mau mai anli oia i'ka mea e hoehaeha ia ai kou naau. •"Iloko o keia huhu nui o'u no ka ike aku i kou hanaia mai me ka maikai ole nei i kupono i kou ku!ana alii, aole au i manao ua lawa keLa hoopa'i nonā. Aole ia oe oia i hana hewa wale aku ai, aka, ia'u pu kekahi, k'a meā i lioohanohano aku iaia, o keia hewa ana i hana aku ai ia oe'he hewa hiki ole loa ke huikalaia aku nona." Ma iā' ahiaiii iho, elike no me ka po mamua ka hele a aumoe, hoi aku ana ke Kamaliiwahine Badora noloko o ka rumi inoe o ka Moiwahine Haiata. * Elike nt> me kana o ke kamailio ana aku i ka Moiwahine Haiata i ka po mamua aku, pela no i nei po, a e makaukau ana ke Kamaliiwahine Bacfora e oiai ka Moiwahine Haiata i hoi aku ai e hiamoe, ia wa i kahea mai ai ka moiwāhine i ka i ana mai: "E hele aku ana ka hoi oe ihea? Noho iho ilalo. Ke ike aku |-nei au i kou manao e hana mai ana no oe ia'u elike no me kau i hana mai ai i na po~ aku nei mamua. Moe iho ilalo! "E ha'i mai oe ia'u, heaha ka'u hana hewa ia oe i hoahiuhiu ai oe, a i lilo ai ia i kumu nou e konakona ai ia'u ? "Mo'u iho, ua nui kuu makemake me ke aloha pu ia oe, a ua manao iho au o kekahi au o na kamaliiwahine hauoli loa no ka loaa ana o kekahi keikialii u'i elike'me oe i kane na'u. -Aole e nele ana ka loaa aku o ka manao i kekahi mea okoa elīke me ko'u i manawa e loaa kekahi manawa kupono e kana aku ai i kekahi hana hoopoino s ia oe, ke loaa he manawa kupono, no kou haalele kumu ole mai ia'u, he hana au i hana mai ai a'u 1 piha .loa ai i ka inaina. "Me keia aloha nui no o'u ia oe, 'elike me ia a'u e ike nei no'u iho i nei manawa, ke ehaeha loa ia nei au no na pQpilikia e loaa aku ana ia oe elike no me na poino e loaa .aku āna i kekahi poe okoa e kure mai ana ia'u, no ka mea, ke hoikē mua aku nei au ia oe ua piha loa kuu makuakane i ka inaina nou, no kau mau hana hoowahawaha ia'u, a ua hoopanee. nae ōia i ana mai i kekahi hoopai maluna ou ahiki i ka la apopo, a ia manawa e ike ai oe 1 Jca hopena o kau hana hoohaahaa ia'u, ina e hoomau aku ana oe 1 keia ano hana au iā'u." * ..... He* m.au olelo keia a Haiata o ka-.hoakakā ana mai i ke Kamaliiwahine Badora i hoopiha loa ia ihō ai me ke kāhaha. •' la wa aolie hiki iaia ke kanalua iho i ka oiaio o na olelo a Haiata no kona aloha iaia. O ke ano ohaoha ole mai o ka Moi Amanosa iaia ma ia la "ka mea nana i hooiaio mai i keia mau olelo a Haiata no ka huhu o ka moi iaia. 0 ke ano hana wale no i ulu ae iloko o kona noonoo īa manawa e hoopauia aku ai ko Haiata thaiiao kaumaha oia kona hoike okoa ana aku iaia ilio imua ona he wahine no oia i like me ia. A oiai ke ike mua iho la no oia ina no kona hoike aku īa mea, e koiia mai ana oia e kukala ae ma ke akea, o ka maopopo ole laia e manaoi'o mai ana paha ka moivvahine i kana hoike aku me ka hamau loa paha ua lilo ia i mea e hoonaka ia ae ai kona kino holookōa. Ak*ā, mahope iho, i kon« wa i noonoo iho ai ina e ola mai ana no ke Keikiālji Kamālazamanā, e hoea mai ana-oia no ka Mokupuni Ebane, mā'kona alahele e hoi aku ai no kona āupuni, a nolaila he mea poiio i.aia , 'ke haha i kekahi ītiea e poho āi nonā, ā i mea e hiki ai iāiā ke hana oJ<ona hoike wale āku no iaia iho imua o ke K a ™ a " liiwahine Haiataf ua lilo n'ae keia nianāō t hoike aku 1 mea hoehaeha loa iho la iaia. No ko ke kamaliiwahine noho hamau lba me ka maopopo ole o kana mea e hana aku ai, oiai na noonoo lik'e ole e hana ana īloko ona, ua uluhua loa o Haiata no kona pane ole akū; a e hoomaka hou aku ana o Haiata e kamailio, ia wa i papa m.āi ai ke kamalnwahme Badora i ka i ana aku i keia mau huaolelo: ? "E ke kamaliiwahine, ke hoike aku nei au imu.a ou, no u no ka Wwā. a ke hoahewa loa nei au ia'u iHo; aka, ke manaolana nei no !nae au.e huikala mai ana no v oe ia'u, a aole hoi- oe e kumakaia ae ana i ka .mea huna a'u e hōike aku ana ia ōe a'u e huai aku ana imua ou arto, no kau apono ana mai." ( "la manawa hookahi a Badorā e kamaihō aku ana, wehe ae ia 0 Badora'i kona lole a ahuwale kon.a umauma e ikeia mai ai kona mau waiu. "E nana mai, e kuu kamaliiwahinewahi ana, "īna he wahine paha .au i like me oe a aole pahā, a ina he wahine au, alaila, ua kupono loa oia e huikalaia mai. "Ke hilinai nei au e. huikala mai ana oe me kou uhane oiaio apau i ko'u wa e hoakaka aku ai imua 011 i ko'u moolelo mai Ka mua a i ka hope, a maluna ae o'na mea apau, i kou wa e lohe aku ai īa moolelo me 'na popilikia i mai ai; me a'u, e īke iho ana no oe 1 ke kumu o ko'u Kana ana i kekahi mea. apuhi loā 1 kou noonoo ame ka noonoo o ka moū" 1 ka wa i pau ai o ka ke kamaliiw.ahme hoakaka ana aku no hoi iaia iho he wahine oia imua o ke kamaliiwahine o ka Mokupuni Eboae, noi aku la me ka haahaa loa e lilo kana mea huna i mea nalo loa i ka poe e ae. oia ke Kamaliiwahine llaiata hookahi wale no ka i ike iho la, no l*a lua o ka manawa, a,mai kumakaia ae hoi oia laia, a e hoomau aku no oia i kona ano hunahuna he kane īmua o na mea e ae, a hiki i ka hoea ana mai o ke Keikialii Kamalazamana, ana e manaoio loa ana ia manāwa e hoea mai ana oia i kekahi manawa ilaila. V 44 E ke Kamaliiwahine Hai4ta," i pane aku ai ke Kamaliiwahine Badora, "inā no ka hoeā i'o mai ona ia wa e hoohauoli ia aku ana oe ame a'u pu, a he mea hauoli nui no hoi nō'u ka ike ana aku ya hoohuiia ae olua iloko o ka manawā pokole loa o ko olua ike ana kekahi i kekahi ma ka mare. * . "E hui pu aku ana au ma ka hoohauoli ana aku īa oe a na na la'ni e kokua mai ia oe ma o ka hoomama ana aē i kou mau kauv malia apau. ' , . "E manaoio mai ia'u, mai keia manawa aku, aole loa au e huai iki ae ana i kau mea huna elike me a'u i noi aku nei .ia oe e. nalo loa hoi ia oe ka'u mea huna." • "E ke Kamaliiwahine Badora, e manaoio mai i ka u e olelo _aku nei. mai keia la aku, o na mea apau au i hoakaka mai nei imua o'u, aole loa au e huai ana i kekahi lihi iki o ia mea huna, owau hookahi wale no maluna o ka Mokupuni Ebone nei ke īke iā mea oiai oe e noho ana ma ke ano he moi e hoomalu ana 1 keia aupuni me ka naauao elike me ia āu i hana ai mai ka hoomaka ana mai o kou noho moi ana.' . . , . "Ua me ka haahaa loa e aloha mai oe īa u mā ke ano o*ke kane nei ame ka wahine mapiuli o kuu kuhihewa he kane la oe, aka, ano ke hoakaka aku nei au imua ou e hoopiha loa ia mai ana au me ka hauoli ina e hoomau āku ana oe j kou manao ana mai iā'u he hoaloha," alaila, hooki iho la ke Kamaliiwahine Haiata i kana kamailio an.a me ka hele mai e hui a haale mai la na waimaka ma kona mau lihilihi. \ Ia manawa ku like ae la na kamaliiwahine a elua ilpna a hele aku la a apo aku a apo mai, a mahope o ka hoike ana o kela ame keia i ko laua mau manao e hoopa'ā āna ia laua iho he mau hoaloha pilipaa loa ahiki ī ka make, alaila, u haule like iho la iluna o na noho, a no kekahi manawa ko laua. hoohala ana ma ke kamailio ma- : mua o ko laua hoi aua aku nolokō o ko laua mau rumi pakahi e > hooluolu. . He hana maa mau maluna o ia aupuni ka hoikeia ana ae ma ke ak&i o ka mare an«T o nā alii. Ua lilo keia hana i mea ehaeha loa no ke Kamaliiwahine Badora ame ka hooikaik'a wale no oia i uumi wale iho ai no ia mea. Aole o na kauwa wahine wale no a ke Kamaliiwahine Jliata ka i-pūni ma kekahi kakahiaka ae, aka, o ka moi, ka mqiw<*hine ame na aialo pu kekahi apau ō ke aloālii. A mai ia .manawa mai ka hoomauja ana o ko ke Kamaliiwahine Badora hookelē.āhā i ke aupuni

me ka hanohano aupuni ana hoi-ana i hoopiha loaia ai ka moi ame na makaainana apau i ka hauolii he naauao a he laauao mai na huaolelo paanaau mau i ko lakou mau waha. Aole o ka naauao Wale no ko ke Kamaliiwahine Badora mea i makahehi nui ia ai, aka, o kon'a oluolu, kona hoike maoli aku i kona aloha i na makaainana, a o ka oi aku oia kona hoao mau e hoopakele i ke aupuni mai na popilikia mai apau e ala mai ana. Oial keia mau mea e hanaia nei maluna o ka Mokupuni r>bone mawaena o ke Kamaliiwahine Badora ame ke Kamaliiwaliine Haiata. ka Moi Amanosa, ka moiwahine, ka ahaolelo ame na makaainana o ke aupuni, aia mau ke Keikialii Kamalazainana maloko o ke o lTa poe hoomanakii kahi i noho ai me ke kanaka malama kihapai a e haawi mau aku ana no hoi i ke kokua ma ka mea hiki iaia, no ka huli ana iko laua pono oka noho-ana. _ Ma kekahi kakahiaka nui poniponi loa, oiāi ke keikialii e hoomakaukau ana e huli aku i ka hana maloko o ke kihapai, elike me hana mau, papa mai la ke kanaka. malama kihapai iaia 1 ka 1

ana mai: ... . . - "He la kulaia nui keia no ka poe hoomanakn o keia wahi. a oiai e hoomaha ana lakou i ka lakou mau hana lima apau aole lakou -e ae ana i kekahi kanaka malihini a Mahomeda 'pa'ha e hana ma keia la, he la hauoli keia a lie lehulehU na lealea e hanaia ana ma keia la, nolail.a, he mea pono ia kauā ke hele e nanā i na lealea, nolaila ea, e hoomaha ka kaua hana i keia la. "E haalele ana au ia oe ianei, a i ka.wa e kokoke mai ai o ka īuanawa no ka moku kalepa.e holo aku ai no ka Mokupuni Ehone ea, e hele-aku ana au e ninau i kekahi mau hoaloha o'u, a ninau aku ia lakou i ka e holo aku ai o ka moku, a ia manawa jiookahi e hooponopono ai au no kou kau ana aku iluna o ia moku. Ia pau ana no o ke kamailio ana mai a ke kanaka malama kihanai iaia. o kona hoi aku la no ia noloko o kona rumi 110 ke komo ana i kona lole, a i ka makaukau ana oili aku la hele no na wahi e maiamaia ai o na lealea. I ko ke Keikialii Kamalazamana noho hookahi ana iho, ma kahi o kona hele aku ma na wahi e hanaia mai ana o na lealea e na kanaka oloko o ke kulanakauhale, ala mai la iloko ona na hoomanao ana no kana wahine, aole i kana mai la ke aloha. No ka lulumi loaia o kona noonoo 110 ke aloha i ka wahine.. kani iho la kana kulu iho la na waimaka, oiai oia e holoholo ana iloko o ke kihapai, ā ia manawa lohe ana oia i ke kani o ka leo o kekahi mau manu, i alawa ae kona haiia e kau mrai ana elua mau manu iluna o ka lala la'au. E hiakaka ana ria manu me ka ikaika, e kiko aku ana kekahi i kekahi me kona nuku, a ua hala kekahi mau miniike ia laua o ia hakaka ana, haule a make iho la kekahi iluna o ka lepo malalo pono iho oke kumu oka laau. Oka manu i lanakila ma ia hakaka ana lele hou aku la ia, a .aole i loihi loa nalowale loa aku la mai ka īke ana'aku a ke keikialii. Aole no i liuliu loa ma ia hope iho lele hou īiiai ana elua mau manu hou, he oi ae ko laua nunui i ko na manu mua, a no ko laua ike ana mai i ka hakaka o na manu mua i lele mai ai laua ma ia 'wahi, .a mai kekahi wahi e loa mai laua o ka lele ana mai a kuu iho 'la kekahi ma ke poo o ka manu make a o kekahi ma ka wawae. Nana pono m.ai'la laua i ke keikialii fio kekahi manawa, alaila elieli iho la i lua me ko laua mau mikiao loloa a kanu iho la i ka manu make a nalo. . I ka paa ana no o ka lua i ka uhi o ka lele aku la no īa o ua māu mānu la, a he manawa pokole ma ia hope iho, u hoi hou mai ana, me ka paa o kā eheu ma ka nuku o kekahi, a o na wawae ka i ka nuku'o kekahi o ka manu nan'a i pepehi i ka manu mua a laua o ke kanu ana a nalo. Ua noke ae la ka manu e paaia ana e laua 1 ke kapalili me ka uwe kapalili ana, me kona hooikaika pu e hemo ae, aohe nae he hemo aku. Lawe pololei mai la na manu elua i ka manu nana i pepehi i kekahi manu a ma kahi o ka lua, a malaila laua i pepehi iho ai iaia malaila a u lele hou aku la i kahi e. * Ua lilo keia liana ana manu i mea ano hou loa ika noonoo o ke keikialii, malaila mau oia o ke ku ; ana.e nana i ka hopena o ka hana a na manu. E kuhi ana la hoi oia e kanu iho ana kela mau maiUi i ke kino o ka manu a iaua o ka pepehi ana iho la, aole nae; pepehi wale iho la no a make haalele iho la e waiho pela i ka la. T ka lele āna aku a na manu hookokoke aku la.ke Keikialii Kamalazamana i kahi o ke kumulaau a ma kahi hoi a na manu o ka pepehi ana iho la i ka manu hope a haalele, a ke ike aku la oia i ka waiho mokaki mai o na mea oloko o ka manu i pepehiia iho la. Oiai oia e ku ana nana i ka mokaki o ka naau, ike aku la oia i Jkekahi mea nana i ume nui aktr i'kona noon'oo. Ile mea ano ulaula kana o ka ike ana āku.-a no e ia mea, oiai hoi ke haupuupu wale la no oloko ona, malia paha o ka mea mana no ia a ka Wahine āna o ka hahāiloloa ana mai i ka nianu, o kona hele aku la no īa' a kokoke loa, a mahope o kona nana pono ana iho, ike koke iho lā no oia o ka mea mana i'o no a ka wahine, a o ke kumu nui hookahi no hoi o kona luhli, ka ke kauma)ia a kaawale mai kana mea aloha mai. - "Ka manu lokoino a!"'wahi ana iaia iho; "ua pono kou make ana iho la, he manu aihue oe: Ua hauoli loa.oe no kau mau hana a no'u iho, ua nui kuu luhi ame kuu ehaeha mamuili o kau hana kaili wale. "Aka nae, ke hookaulike ae i ko'u ehaeha me ka hopeina i loaa aku la ia oe,,ke hauoli loa nei au no ke kauia ana mai o ka hoopa'i kupono maluna ou, no kou pepehi ana i ka hoaloh| o kela mau manu. ua ukuia kuu luhi ma o kou make ana iho la." He mea pono loa ke hoakaka ae i ka nui o ko ke Keikialii Kamalazamana hauoli maanei, no ka mea r ma keia ano ulia wale no i loaa hou ai kana mea i kaniuhu Yiui ai. "O! e kuu kamaliiwahine aloha," i puana ae ai oia me ka nana ana ae iluna i ka lani, aohe miouke hauoli e ae i loaa ia'u mamua o keia, o ka niea a'u i moe, maikai ole āi o kuu po ua loaa* iho nei ma ke ano ulia laki loa a'u i upu ole ai e loaa hou ana ma keia ano iho aohe o'u manaqlana i koe e loaa ana, aka, ua aloha mai na lāni iā'ii, a ua hoolohe mai hoi i kuu leo. "O, e hoomaikaiia na lani! Elike me ka loaa ana iho la o keia mea ia'u, pela au e upu nei e hiki mai ka la a!u e ike koke aku ai ,i ou mau maka, a. ma.lia he mau .la kokoke loa ia mamua o ka'u e manaolāna aku nei. * , - "E hoomaikai nui ia ka l'a e halavvai aku ai au me ia hauoli, a e hoomaikai nui ia hoi na lani ke hoihoi hou ia mai oe e kuu aloha i kuu poli!" _ I ka hooki ana iho o kana kaukau ana i keia mau olelo ae la. holoi iho la oia i ka mea mana a ka wahine a maemae me kona hainaka, alaila, honi iho la; wa-hi iho la a paa me ka hainaka a nakiikii iho la a paa ma ka lima. Iloko o kona mau manawa kaniuhU apau ua hoohalāia eia kekahi mau po ma ka noonoo'ana .me ka hiki pono ole ke hiamoe maikai, eia nae, ma na po mahope n\ai o ka loaa ana o keia niea mana a ka wahine, akahi loaa iaia ka hiamoe oluolu. Ma kekahi kakahiaka ae, elike me kana hana mau mamua aku, ala ae la oia a hele aku la i ka haiia, elike me na la mamua aku mc ka hauoli, a ka mea wale no nana e hoouluhua ana iaia ia manawa 0 ka ulolohi loa o ka holo ana aku o ka moku. Mamua o kona hele ana aku e hana, ninau mua aku la oia i ke kanaka malama kihapai no kana mea e hana aku ai no ia la, a oia ka ke kanaka malama kihapai o ka olelo ana mai e kii aku oia i ke koi a e oki aku i ke kumulaau kahiko a e ulaa. i ke aa apau loa, no ka mea .he laau ia ua ka.hiko loa aohe hua hou e waiwai ai kona ulu ana. I lea loaa ana o ke koi hele aku la ke Keikialii Kamal;azamana no kahi o ke kunuilaau e ku mai ana a hoomaka aku la/e oki i ke aa; 1 ka maka koi mua no ana o k? hahau ana aku lohe ana oia i ke kani o kekahi mea oolea. EUeli ih*) la~oia a hohonu iki eia ka auanei he papaa keleawe nui, o la no paha ia a akea -e hemo maikai ae ai ua papaa keleawe la, a mahope o kona hooikaika. ana ahiki i ka hemo ana, eia ka he pani ia no kekahi lua nui malalo iho, a he alapii ke ku ana a malaila e iho ajcu ai ilalo o ka lua. . (Aole i pau.) ,