Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 39, 29 September 1916 — HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani—He Moolelo No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani—He Moolelo No Na Kaikamahine Elua.

"Ae, o kela wale no ke kumu nui," i wikiwiki ae ai ua o Agata i ka pane me ka hoike okoa ana mai. ma ke ano o kona leo, u.i hele uia a ehaeha loa. "Ua makemake oe e mare aku au me ia; a no ia makemake ou. ua hooikaika loa au e haawi' aku i kuu puuwai iaia. ahiki i kuu haulehia ana i ke aloha i kela kanaka opio, aka ke hopohoj>o nei au, aole hē wahi aloha iki o Sa Laionela ia'u. Ina aole i,'o e.na a'foWa ia'u e mama, alailā e make ana au. nolaila e hana mai oe i kekahi mea no'u e pono ai. O ka nui o kuu aloha ia Sa Laionela, 0 ke kumu iho la ia o ka hoi hou ana mai o ka ma'i a'u i manao loa ai. ua kaawale-4a mai ia'u aku." Ua lilo keia mau hana hoopunlpuni epa o ke ano haahaa loa a A,uata i kuniu e hoopilikiaia aku ai ka noonoo o ka Lede Poliko; no kona ike ana mai kekahi, ua ili aku na ahewa ko'iko'i ia maluna <ma. ina e make aku ana kana kaikamahine, oia nei ke kumu o ka niake ana, oiai nana i hookikina aku i ka mea ana e kuhihewa niau la he kaikamahine nana e aloha aku oia ia Sa Laionela, a e mare ln»i laua. no ka hooko ana i kona makemake kahiko. Hele mai la ka o ka Lede Poliko a hāikea naka ac Ih Imi kona kino i ka haalulu. iaia i hoomaopopo iho ai, i kona nooiv»o ole maoli no ma kana mau mea i hoolala mua ai, me kona kuhihewa e lokahi ana hoi ka manao o kana mau keiki, eia ka aole, a e poino ma'u wale ana: hoi ke ola o ke kaikamahine, i "ka maliu ole mai o Sa Laionela. Iloko o kela mau noonoo maikai ole he nui iloko ona, lalau okoa mai la ka Lede Poliko ia Agata, a hii aku la imua ona, he hookahi ka uwe like ana iho me ka nahesa wahine, e hoopulu ana hoi 1 na papalina o Agata me kona mau waimaka, aka nae ke akaaka ae la o Agata ma ke ano pahenehene no ka holopono loa o kela hoopunipuni ma kona aoao. "E kuu aloha," i hoomalielie iho ai ka Lede Poliko. x "E hoopau i ka uwe ana. 'e hoea mai ana no i ka hookoia ana o ka iini a kou puuwai. Ua mahalo o Sa Laionela a e alolia mai ana no oia i ka wa pono! E lilo aku ana oe e Narea i wahine mare na Sa Laionela. me kona hoomana okoa mai ia oe. -O kou noke mai e \ T area i ka uwe. ua komo loa mai ia iloko o kuu puuwai. Heaha ka'u mea i hana aku ai. e hoehaehaia ai kou noonoo? E hoōlana i ka manao e kuu milimili. no ka mea ma ka Ia 'apopo e kelekalapa koke no au ia Sa Laionela e huli hoi mai, a elike me ka'u i olelo mua aku nei ia oe, e lawe aku ana oia i kuu Narea i wahine mare nana, a o ka hookoia no a o ka iini a ko puuw.ai." Ua lilo keia mau olelo a ka Lede Poliko i mea hooluolu aku i ka manao o Agata, nolaila holoi ae la i kona mau waimaka o ka hookamani. me ka noho malie aku.-e .pulikiia mai e ka Lede Poliko, a e honihoni ia mai hoi, ahiki i kona aea pono ana mai iluna, me ka pane .ana aku me ka leo nahenahe: "Mai hoahewa wale o oe ia oe iho e kuu Mama Poliko; aole no o'u kuleana e hoike wale aku ai ia oe i keia mea, aole hoi e hiki ia'u ke huna iho. pela wale no e maopopo aku ai ia oe, aole he waiwai o kekahiJcauka lapaau, eli'ke me kau i manao nui loa ai. E hoopoina oe i ka'u mau mea i kamailio aku nei i keia po, a e waiho aku no ia S.a Laionela e koho i kana mea i makemake ai. me ka hookikina ole aku iaia. Ina no ua aloha aku oia ia Beterika. a o kana wahine ia i makemake ai e mare aku, ua hiki no, aole au i maka'u i ka make!" * Ma ke ano o kela kamailio ana aku a Agata, a hui pu hoi me ka hiolo ana mai o kekahi mau kulu waimaka nunui elua. ua aneane e hiki hou ole iho i ka Lede Poliko ke noho malie, o kona ku ae )a no ia iluna. a hele holoholo aku la maloko o kela keena nui, alaila hele " mai la a ku mamua o Agata, i mai la: "Ina U3 hana hewa aku au ma kekahi ano, alaila ke nonoi ae npi au i ke Akua, e huikala mai E Narea, o keia mare o olua a'u o ka hoolala ana. aole ia malalo o kekahi kumu e ae, aka no ke ake wale ana aku no ia, e loaa he nohona hauoli ana ia oe ame Sa Laionela. Ina aia ka makemake iloko ona no Beterika, e auhee wale aku ana no ia makemake, aia au a hoi aku noloko o kuu rumi. e kakau aku ana au i leka nana, me ke kauoha aku e hoi koke mai i ka manawa e ike ai i kela leka." N Me ke kakali ole aku i ka Agata pane. o kona oili aku la no ia iwaho. a hoi pololei loa aku la Uoloko o kona rumi, 110 ka hoonana ana i kona mau manao maikai ole. a no ke kakau ana aku ne hoi kekahi i lekā ia Sa Laionela. e hoike aku ana i ua kanaka opio nei, he mea pono oia e hoi mai, a e lawe aku ia Narea i wahine mare nana, a aia hoi ke kauka'i āna aku o ke ola o kela kaikamahine maluna ona. "O "na lani wale no ka i ike, ho ka pono wale no o kuu kaikamahine, ā no kona hauoli hoi, ka'u i hooikaika aku ai. e hoohui ia aku oia iloko o ka berita o ka mare me Sa Laionela. Ua ike au, ua like pu ka nahi ame ka maemae iloko o Sa Laionela. Ua ike au. ua like pu ka nani ame ka maemae iloko o Sa Laionela me ka la; a ina he aloha kekahi iloko ona no Beterika. e hoao ana oia e kapae ae ia aloha. ke ike aku oia i na mea oiaio. no ke kulana kupilikii i kau akiī maluna o Narea. no ka hoopakele ana ae i ke ola o kuu.kaikamahme mai ka make mai. Ua ike au i na ano maikai a oiaio iloko 0 Sa Laionela; a ua maopopo no hoi ia'u. ina no k.a lilo aku o Nārea 1 \vahine mare nana. e hana aku ana o Narea i.na mea apau, e loaa ai ia laua he nohona hauoli ana," i kamailio wale ae ai no ka Lede Poliko iaia iho. I ka Lede Poliko hoi maloko o kona rumi, me na manao maikai ole, e hoao ana ma kekahi alahele e hoohuiia ai kana mau keiki ilōko o ka mare, aia o Agata maloko o kela rumi hookipa kahi i noho ai, me ka noke ana i ka akaaka. no kona akamai ame ka maalea ma ka imi ana aku i alahele, e hoopauia ae ai ko ka Lede Poliko noonoo ana i kauka e hele mai e nana i ko ia nei pilikia. a pela hoi ka hookoia ana o kona iini, e hoi koke mai o Sa Laionela imua ona, alaila ku ae la ua o Agata iluna, a hele mai la no kahi o ka puka aniani. . n" emi ho P e mai ,a 0 Kak epa Voe a nalowale i ka laauhihi, me ka i wale ana iho no iloko ona :*" "E pono anei au e ike iaia. oiai ua kaawale-aku la ka Lede Poliko no kana kauwa wahine no Agata \Vadena?" Aoie nae i loihi iho ke ku ana a Agata ma ka puka aniani, alaila hele aku a kahi o ka bele kahea, huki mai la i ke kaula me ka ikaika, ia wa nae i hoopihaia aku ai o Kakepa me ka pihoihoi, mamuli paha o kona ike ana aku kekahi hiona maluna o ka wahine °pi° ana 5 manao loa la o Miss Binehama, a no ia pihoihoi. ua aneane maoli oia e haule aku mai kana wahi e pupue ana. I ka oili ana mai o ke kauwa lawelawe, kauoha aku la ua o Agata i ana aku: "E lawe mai oe i wai hau no'u, me ka hikiwawe loa." ua kamailioia aku kela mau olelo me ka leo nui e lohe pono loa ai o Kekepa i na huaolelo apau, me ka hoopihaia aku hoi o ua kanaka nei me ka pihoihoi maoli. "Ea. heaha la keia mea a'u e ike nei! O Miss Binehama anei kela lede opio? Ke kanalua loa nei au, aole kela oia, no ka mea o kela leo i kamailio aku la i ke kauwa, aole ia he leo no ka mea okoa, aka no Liliana Voe no ia, he leo i kāmaaina ia'u. a o ka leo hoi o knu wahine iTiare. i holo e pee mai ka paa ana aku i ka hopuia no I ke karaima pepehikanaka." No kekahi mau sekona, āole e liiki ia Kapeka Voe ke hoomao-! popd pono i kana mea e ike la. a t lohe ai hoi. aka ke noho malie | ioa la ua kanaka nei, o ia no oe o ka mea i loaa i ka ma'i lolo; aka nae i ka hala ana he mau minuke. akahi no a hoi pono mai kona noonoo maikai, me ka hōoho ana ae: "O ka leo, o ka leo no ia o kuu wahine pepehikanaka, aka o ka

helehelena, he helehelena ia no ka mea okoa loa. No kela leo nae, aole loa e hiki ia'u ke hoohewahewa, a ua hikHa'u ke hoohiki imua 0 kekahi lunakanawai o Liliana wale no ka mea nona kela leo." Me ka mānao. oia hookahi wale no maloko o kela keena, holoholo iho la ua o Agata, no kekahi mau manawa o ka papahele, alaila hele aku la a ku imua o kekahi aniani kilohi nui, ke nana la i kona helehglena iloko o ke aniani, me he mea la, e haawi ana oia i kana mahalo i ka u'i o kona helehelena me ka hiehi'e pu o kona kulana, e haaheo ai kona naau; lalau ae la hoi i kona lauoho ulaula e luhe ana nia kona lae, aia hoi k.a mi.noaka ma kona mau pap?Jina. MOKUNA XXXI. ' "Aole he wahi lilo iki o Liliana i kela waliine. oia no ma ua ano apau, o ka Liliana 'ano hama no, o ka keia wahine hana hookahi no kela. Ua like pu ka hookano o Liliana me ka manu pikake, o kela iho la no kona ano, o ka hele mau imua o ke aniani,-e kilohi ai 1 kona helehelena. "Mamuli o keia mau mea a'u e ike nei. ua komo okoa ia mai ko'u manao, e olelo ae, o Liliāna maoli no o Miss Binehama. O kona leo, ke ano o kana hele ana ame kana mau hāna, ua kukulu okoa ia mai kuu wahine kp'll a]j.Q keia po. Q J( ka wale no o keia wahine me ko ; Lilikhā.'aia m'a ka lauolio'ame 'ka ili* 1 aka nae he hana hiki wale no ia' ia Liliana ke hoano e, i ka waihooluu o kona lauoho, a e pena hoi i kona helehetena, a loli loa oia mai kona ano kahiko ae i kamaaina i na mea apau. j "O ka mea wale no a'u e kanalua nei, o ia ke kapa ana o ka lede aoo iaia o Miss Binehama, a o Narea hoi ma kekahi inoa. I ! wahi nae e pau ai ko'u mau manao kanalua apau, a e ike ai no hoi i ka oiaio, e hele okoa aku ana au e hui pu me Miss Narea ,a e ninau aku iaia 110 kana kaikamahine lawelawe, o ka holo pu ana mai Inia mai." Iloko nae o ka nanea o ua o Kakepa Voe, ike aku la oia i ka liuli iilT) ana mai o Agata mai ke aniani.kilohi ana e ku ana, a nana mai la iwaho o ka puka aniani, me ka heleAkoa ana mai a kiei iwaho 0 ka pouli, a no ka hoea koke ana mai o ke kauwa me ka wai hau. aole i loihi ka Agata ku ana aku ma ka puka aniani, aka hoi mai la oia a ma kahi e ku ana o ka pikawai me ke kiaha maluna o ke pakaukau. o. ka ninini iho la no ia i ka wai a inu ae la. Aia ke kua o Agata r ka puka aniani, nolai)a aole ana mer. ike jnai mawaho, aka ua kokolo malie loa aku la o Kakepa Voe a pili malalo o ka puka aniani, aole hoi he pihoihoi iki iloko ona, me ka 1 wale ana iho no iloko ona: "He mea pono e loaa ia'u he manawa e kamailio pu ai me kelā kaikamahine i' keia po, ina no ko'u hele mamua mai o ka puka, aohe au e ae ia mai ana e komo iloko e ike ai iaia. Ua hele au a'piha me na manao hoohuoi he o ka mea wale nō ! e hoauheeia aku ai ia mau manao, o ia no ko'u hui kino ana aku me keia lede, ina 110 paha o Miss Binehama oiaio oia, a ina no ua make o Agata Wadena kana kauwa, ke ake nui loa nei au, e lohe i ka Miss Binehama mea e kamailio mai ai nona. Me ka nana ole ae i na mea e hanaia mai ana maluna o'u, e komo okoa ana au iloko o kela rumi me he aihue la, no ke kamailip pu ana me Miss Binehama." Elike me ka palamimo o ka popoki, pela iho la ua o Kakepa i lekei aku ai a komo ana iloko, me ka paa ana ae i ka pale puka aniani mamua pono o kona alo, a oiai aole he huli mai o ke alo o Agata i kahi o ka puka aniani. ua palekana loa keia aole i ikeia mai, a i ole loheia mai paha ka nakeke o kona komo ana N aku iloko. Me na kaina wawae palamimo loa i hookokoke aku ai oia ia Agatā maluna o ka moena veleveka, a ku iho la ma kahi he mau kapuai helu wale no ke kaawale mai ia Agata aku. Ua inu ae ua o Agata i ke kiaha, a e mau ana no ke kau iluna o kona mau lehelehe, lohe mai l'a oia ika nakpke mai o kekahi mea mahope pono aku ona, ia wa oia i huli ino mai ai, e ku aku ana o Kakepa Voe. Elike me ka mea i ike aku i kekahi akua lapu hoomaka'uka'u, pēla iho la ko Agata ano, i ka wa i ike mai ai ia Kakepa. ,a haule aku la ke kiaha aniani iluna o ke pakaukau mabala a n'ahaha liilii, me ke kuemi ana aku ihope a palulu ae la hoi kekahi lima ma kona mau maka. Me ke koa anie ka maka'u ole i hoomau aku ai 110 o Kakepa i ke ku āna ma kela wahi. aia nae ma kona maka hookahi i koe, ke hulili la ka liuhu me ka inaina, a oiai ke hoomamao aku la o Agata iaia iho mai iaia nei aku, ua nee okoa aku la oia a kokoke i ka lede opio, a ke ike aku la oia i ka naka haalulu o ka mea i kapa iaia iho b Miss Binehama, me ka pilia pu hoi i ka maka'u me ka weliweli, ia wa i pāliola ae ai ka minoaka ma na papalina o ua kanaka nei, a ninau Aku la: "Ua loaa anei ia.'u ka hanohano o,ka huli pu ana me Miss Binehama?" Kunou wale mai la no ke poo o Agata, aole e hiki iaia ke hoopuka mai i hookahi huaolelo, a aia no kona mau lima ma ke poo kahi i paa ai, aka me he mea lā, ua"kait ka weli iaia f i keia kanaka, me ke emi hou ana aku ihope he hookahi kaina wawae. "Ke noi aku nei au. e huikala mai oe ia'u no ko'u komo ana mai nei noloko o keia keeua ma ka piika aniani .aole hoi mamua mai ma ka puka komo,' i kamaliio hou aku ai ua o Kakepa, me ka hakilo pono loa ana i ka helehelena o ka lede opio. "Ua kaumaha loa au i ko u komohewa ana mai nei, me kou maopopo mua ole, aka Pela wale 110 n.ae e liiki ai ia'u* ke ike ia oe, oiai, ua ake nui loa au e loaa he hui kamaili© pu ana me oe i keia la iho nei, ua hoole mai nae oe; a aole no e hookipa ana (*e kanaka kiai puka ia'u, no ka lua o ka manawa, mamuli o ko'u mau ano, e kuhihewa mai ana oia, he kanaka aihue au. a he mea hana karaima paha, pela iho la au i komo okoa mai la ma ka puka aniani." Me he mea la, aole i lohe aku o Agata i kela mau olelo hoakaka a Kakepa 110 ke ano o kona komo ana iloko o kela keena, aka lele āku la oia ihope a pili i ka paia, me ka lalau anā aku i ke kaula 0 ka bele kahea e lewalewa ana, a me kekahi lima, i kuhikuhi mai ai oia i kahi o ka puka aniani, e hoike mai ana ia Kakepa, e hele koke oia iwaho, ma kahi no ana i komo mai ai iloko. Ke ike aku nei au i kou manao, o ia kou kauoha ana mai ia'u e ku a haalele koke ialoko nei o keia keena, ma ka hemo ana iwaho ma ka puka aniani, a ina aole au e hana ana pela, alaila o ko huki. no ia i ka bele kahea, no ka hoea ana mai o na kauwa, a ha lakou e hahau mai ia u, a e pepehi mai pāha elike me kou makemake. Ke noho hamau loa mai nei oe e ka lede opio. ua humuhumuia paha kou mau lehelehe a paa; a i lohe nae oe e ka lede opio, me ko u nana ole i kau mea i manao ai e hana mai maluna o'u, aole loa au e haalele ana ialoko nei o keia keena, ahiki i kou hoike ana mai ī na mea a'u i makemake ai. Ina oe e kahea ana i na kauwa e kii mai e kipaku ia'u iwaho, e ike ana oe, e uwalo okoa aku ana au 1 ko'u pono imua o ka Lede Poliko, ua lohe au no kelā aole loa oia e kipaku wale i kekāhi mea, me ka lohe mua olfe i kai misiona i hoea māi ai oia no kona home nei." Ua kamailioia aku kela mau olelo apau e Kakepa me ke kui'o, aole he maka'u a hopohopo paha iloko ona, o ka mea apiki nae, aole he hiki ia Agata ke huki mai i ke kaula o ka bebe, aole no hoi he pane mai i hookahi huaolēlo, ua \i.ke oia me kekahi mumule, hiki ole ke puka ka leo. O ka mea oiaio maoli, aia ua o Agata ke hakoko la me na 11001100 like ole iloko ona. Ua hele oia a piha me ka maka'u no ke ahuwale o kona mau .ano epa me ke kolohe, e hiki ole ai oia e pakele, aka nae aia no kekahi manao ke oiliili ae la iloko ona, e waiho aku oia i ka maka'u wale, a e.hopu aku.i koa me ka wiwoole, ka paa āna i kela kulana ona. oia o Miss Binehama, a e kahea āku i na kauwa ,e hele mai e kokua. ma ka hauhoa ana i kela kanaka a paa i ke kaula, a hāhao aku iloko o ka halepaahao, no ka hewa aihue. Ma na hana epa he nui, ma na hana kolohe, ame na hana karaima, aole loa he kanalua iki o kela kaikamahine, i ka hooko ana aku ia mau mea. i hele a maa iaia, a* i pili loa aku hoi i kona ano; aka o ke kahea ana aku i na kauwa e hele mai e kipaku i keia kanaka komohewa. he hana pa.akiki loa ia.iaiā iloko o kela mau minuke. Ua kamaaina oia i ko Kakepa ano. āole oia i hoea aku me ka manao maikai, aka no ka panai āua aku no ia i ka ino no ka ino; a ke hopohopo la ua o Agata, malia ua ahuwale kona ano imua o kela kanaka; a ke hopohopo loa la- oia, malia aia kekahi mau makai maWaho o ka hale kahi i kakali mai ai, i hakalia wale jio ko iakou hpoko ole mai i ka hana i hookauia aku maluna o lakou i ka loaa ole

aku o ke kauoha mai ia Kakepa aku. Ua paa loa ka manao o ua o Agata, o na mea hoonalonalo i hanaia eia maluna o kona hel.ehelena ame kona lauoho, pe a hoi kona lilo ana he hooilina no kekahi waiwai nui, ua lawa ia no ke apuhi ana'aku i ke aloha. Ina no he ipo k'ahiko kekahi ana, aole loa no oia e ike aku ana, o Liliana Voe kela, e kuhihewa an.a uo oia 0 kela o Miss Binehama. . He oiaio no ia noonoo iloko o eia nae ua emi iho ka maka.ala oke aloha, mamua oka huhu ame ka hoowahawaha. Ua hiki no anei ia Kapena V oe ke ike mai oia no o Liliana, i penaia kona helehelena, a i hooluuia hoi kona lauoho? Aole anei i lilo kona lole silika ame na komolima daimana e anapa ana ma kona mau manamanalima, i mau mea e nalowale ai oia mai ka ike ana aku a Kakepa? Leha iki aku la ka nana ana a ua o Agata iloko o ke aniani no ka nana ana i kona helehelena; houluulu mai la hoi i kona mau nianao koa apau, ia wa i kamailio mai ai. me ka hoao ana e hoano-e 1 kona leo mai ke ano maoli o ka leo i kamaaina ia Kakepa i ka ninau ana mai: "Owai oe e keia kanaka? Heaha k,au i makemake ai? Pehea la oe i aa ai e komo mai maloko nei i keia keena, ma ka puka aniani, o.oe anei kekalii o na kanaka aihue mc ka powa ?" "Owai au?" i pane aku ai ka mea komohewa. "O Kakepa \oe ko'u inoa. Heaha ka'u i makemake ai? He mau ninau ka'u i makemake ai e waiho aku imua ou, no kou pane an.a mai. Pehea la au i komo mai ai noloko nei o keia keena ma ka puka aniani ? Ua hoakaka mua aku nei au ia oe, mamuli no ia o ka hiki ole ia'u ke komo /nai ma kekahi wahi e ae. Ua lohe mai nei au i kou leo, oiai au mawaho o ka puka aniani, he leo ia no kekahi mea i kamaaina loa ia'u, he leo a'u i lohe ole ai no kekahi manawa loihi, eia nae i ka pa ana mai ma kuu pepeiao, he keu a ka lele o ko'u oili, i kau a mea 0 ka hoomanao'no ka wa i hala.'.' Oi loa mai la ka haalulu o Agata me ka noho okoa ana iho ilalo. aia 110 nae kekahi lima. ke paa la i ke kaula o ka bele, o ka niea apiki nae, aole he huki iho, no ke kahea ana i mau kokua, aole no hoi he pa<re mai, aka ke aa pono mai la kona mau maka iinua o 'Kakepa. "E lioike aku ana au ia oe i ko'u moolelo, a o ia keia," me ka mau no o Kakepa i ke ku iluna, aia nae ma kona mau papalina ka minoaka 6 ka hoowahawaha kahi i nohoalii ai. "Ua hoike mua aku nei au ia oe, o Kakepa Voe ko'u inoa, a o ko'u hoea ana mai nei no ia mai Inia mai. Oke ano o ka'u misiona no Enelani nei, no k.a hookolo ana no ia mahope o ka meheu o kekahi wahine pepehia he pio hoi na ke kanawai. "He wahine'opiopio loa keia i kulike loa kona mau maka me kou. a pela no me kona leo, aole he wahi lilo mai kou leo ae, he haula nae kona ili. a he eleele hoi kona lauoho. 'O kona inoa oiaio oia no 'o Liliana Voe. Ma na mea i hoikeia mai ia'u, a o ko'u manaoia maoli 110 hoi ia, ua mahuka mai kela wahine opio mai Inia mai, malalo o ka inoa Agata Waeiena, mamuli o kona noho ana aku he kaikamahine lawelawe na Miss Binehama, ke kaikamahine makua ole. "Ua haalele aku au ia Inia. a hookolo mai la mahope o k-j meheu o kela mau kaikamahine a elua. Mai ke kaikamahine lawe- , lawe mua mai a Miss Binehama e noho la ma Inia, i lohe mai ai au I i kahi e noho ai o ka wahine opio haku, nolaila i ko'u hoea ana no 1 Ladana ma nehinei, aole au i hooka'ulua iho ma ka noho .ana aku i kela kulanakauhale, aka holo loa mai la no au no keia wahi, pela iho la i maopopo mua ole ai ia'u, eia ka ua make o Agata Wadena. Ua make i'o anei kela kaikamahine?" "Afe, ua make oia," i pane mai ai o Agata me ka leo uuku, me ka haalulu pu. "Ua make o Agata, a ua kanuia oia ma Ladana!" "Ua m.aopopo no anei ia oe ka moolelo o kela kaikamahine, i kapa iaia iho ma ka inoa o Agata Wadena?" "Aole he mea i maopopo ia'u no kona moolelo, i kona lawe wale ana mai no i kona mau palapala hoomaikai a hoikeike ia'u, o ko'u hoolimalima aku Ia no hoi ia iaia, a oiai he pupuahulu ia mau ia a'u e hoom'akaukau ana T ko'u mau u)<ana, aole au i huli pono aku i ka oiaio o na mea i kakauia maloko o kona mau palapala hoomaikai," wahi a ke komohewa. me ka uuku no o kona leo, ua akakuu mai nae kona ano pihoihoi me ka haalulu. "A pehea, e hoike aku anei au ia oe i kona moolelo? Ua like loa no kona kiekie me kou, he opiopio oia ma ke kino, eia nae he kahiko ma ka hewa ame na hana karaima. He kaikamahine kela i hanauia mai ena makua Pelekane, ao ua wahine lā7o ka'u wahine mare no.ia. "I ko'u manawa i lawe mai ai iaia i wahine mare na'u, he iwakalua wale no ona mau makahiki, a he kaikamahine hana keaka oia 110 Ka!akata. He kaikamahine oia ,i nui o kona mau hoaloha, a he lehulehu wale na i haawiia mai iaia e lakou, a ma kekahi olelo ana ae nona, ua komo pu aku oia iloko o ke anaina o ka poe maikai ole. "Ua haulehia au i ke aloha me ia, a mahope iho o ko niaua hookamaaina ana no nā mahina ekolu, o ko maua mareia iho la no | ia. Aole no he nui loa o ka'u wahi loaa, aka ua lawa no nae, no ka malama ana ia maua ine ka pilikia ole; a iloko o kela noho mare ana I o maua, ua hoomau aku la no kuu wahine ma kana hana keaka, me I ka liuikau pu no me kona puulu kahiko. Aole no he ulakolako.o ko! maua noho ana, akā nae no ka makahiki mua o ko maua nono pu ana. na piha maoli no maua me ka hauoli. "Ua haawi aku au i ka'u tnau mahalo ana no kuu wahine. a ua manaoio maoli iho no au, ua aloha mai oia ia'u; o ka mea apiki nae. mahope mai o ka hala ana o kekahi manawa, ua loli loa ae la kona mau ano, pau mai la kona hoihoi ia'u, elike me kona ano mau. O kela puulu i kamaaina iaia, i ko lakou wa i lohe aku ai ua mare mai oia ia'u, ua hoomamao aku la lakou mai iaia aku; ano e loa mai la no hoi oia, me ka huhu, a keke ke kamailioia aku, a me ka huna ole aku i kona ano hoowahawaha ia'u, ua kapa okoa mai la ia'u i ke kanaka puhikole, me ka ilihune, a o ke ano o ko maua nohe ana ma ia hope mai, ua like loa me ka poe iloko o ka liiaahi o Gehen,a." "Heaha auanei ka waiwai o kena mau mea.au e kama>ili.i mai nei no kau wahine ia'u?" wahi a Agata hoopunipuhi, me ka hoho ana ae'e hookuoo iaia iho. "Ua make ka wahine nona kena moolelo au e kamailii mai nei, a i kona make ana, ua ka/iuia nktt kona mau ano lapuwale apau me ia, iloko o ka lua kupapau." "He mea oiaio no hoi paha ia. aka xiae e ae mai oe. e hoike aku i ke koena o keia moolelo," me ka pahola ana ae.o ka minoaka ma na papalina o Kakepa Voe, ka mea nae a Agata e ike mai la me ka piha i ka maka'u, a ma ka hoomanawanui wale no. i hiki ai iaia ke uumi aku i na mea maikai ole e hakoko la iloko ona. "Aole no au he kanaka maikai; a ua oi aku nae ke ino o ka'u wahine īmua ona diabolo haukae o po; ina hoi paha no ka wahine maikai nei, ina ua hiki iaia ke hoolilo mai ia'u, i kanaka maikai. aole nae pela, na kona ano ino i hoolilo mai ia'u i kanaka lapuwale. - "No kana mau hana ua kono okoa ia mai la au e waiho aku. i ka'u hana, alaila hoomaka aku la au e inu rama. me ke kauka i aku i ka pono o ko maua noho ana. maluna o kana wahi loaa uuku. Hanau mai Ia na maua he hookahi keiki, a he keu no hoi e lilo ana ka hua a ko maua mau puhaka, i mea e loli aī ke ano o kuu wahine, aole nae pela, ua oi loa mai la kona ino, me ka nana ole īa īho o ke keiki, a nona hoi ka hele i k<fna lealea, he hookahi k° maua hele like ana ma ia hana hua ole, a ma ka'u ike maoli aku no, ua lilo ka maua bebe i mea hoowahawaha loa nana. O na lole nani ka makemake nui a kuu wahine, a e hoolilo nui ana ° |a 1 kona uku, ma ke kuai ana ina lole o kela ame keia ano Mahope rnai o kekahi manawa, ua komo aku la o Lilia i mea himeni a 1 hana keaka noloko o ka halekeaka; a loaa no hoi ka'u hana no kekahi mau manawa, aka ke mau la no nae ko'u hoomau ana ma ka īnu ana 1 ka waiona. "Ina hoi paha' he wv.hine makee kela i ko maua noho ana ina aole loa au he kanaka inu rama, aole hoi he mea ake nui ole i ka noho wale, aka oia ka mea nana i hoolilo ia'u, a kohu pupule maoli Pf le ae °! a . 1 ka u ™ au uwal ° ak " «mua ona, ua nana mai oia ia'u me he enemi ,no loa la nona, a hoolohe aku la oia i na olelo mali a *" - • -*-• *» & (Aole i pau.)