Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 40, 6 October 1916 — PAUAHO MAI KA LUNAKANAWAI A. S. MAHAULU Hala ia Kanaka Hawaii Hoopono Mahope o ke Kaa Ma'i Ana no ka wa Pokole HOOMOEIA KONA KINO LEPO MA WAIALUA AE NEI Komo Kona Mau Hoaloha Lehulehu Maloko o Kona Anaina Hoolewa me Haipule [ARTICLE]

PAUAHO MAI KA LUNAKANAWAI A. S. MAHAULU

Hala ia Kanaka Hawaii Hoopono Mahope o ke Kaa Ma'i Ana no ka wa Pokole

HOOMOEIA KONA KINO LEPO MA WAIALUA AE NEI

Komo Kona Mau Hoaloha Lehulehu Maloko o Kona Anaina Hoolewa me Haipule

M:thni>« o l<r l:nn mu'i )oilifc ana «o ehia nKihinn a oi ua pauaho mai la i kt ia ola ana ka lunakanawai mua o Jja i Apnna ii Waialua, ti o ka īnakai hoi o na keiki kolnlie, An'hihaUl Bcott Afahaulu, ma ka halema'i o ke Alaiuii Beritanifi ma ka hora o ke auinoe Poakahi nei, he hopena uo nona i ike maop<ipo ia aku e lioea koke mai ana niamuli o kona kulana nawaliwuli loa i na la i hala aku. Mahope koke iho o ka waiho ana aku 0 ka Lnnakana wai Mahaulu i ka oilia-j na lunakanawai, ka oihana ana i paa ] ai no na. makahiki loilii aneane e piha ka umi-kumamnono, ua hoomaka mai la' ka omi o kona ola kino, a,ya hooma-1 inmhun l«a i» mahope mai." • | , "M'a ka niho ka hooninka ana mai o ka mr. 'i aliiki i ka holopuni ana o ke koko ino ma kona kino ,eliko me ka ike i a na kauka. Aole i hoopuiwaia ka lehulehu o na hoaloha ona no ka hauwaw.'/in iiiui rm o koun haule ana, no ka mea ; ua ike Hiaopojio in kona nawaiiwali loa i na la inamua aku, a ua hoakakaia ae kn lona ole o ka manolana 1 manawa no kona palekanfl. mai kela ma'i mai. ( r a lianania o Ar<hibald Seott Mahaulu ma H<>nolulu nei i ka IoG4. a iaia i make aku la ua |»iha iaia na makahiki j o ke ola ana i ke 5'2 a oi. I7a hoofia- i aiiao inua ia oia ma um kula aupuni a I mnln>)>e mai na koino akn i ke kula nui 0 īolani mn lionolulu noi, a i kona heino ana inai ia kula mui ua lilo oia he kakauolelo no ka hui loio o Lorriu A. Thur{<tou aine T\ M. Haleh. Mahone o kona noho hana anu maloko o k" .keena loio no kekahi mau i maknhiki kaknikuhi ua hookohuia aku I oia i kakanolelo noloko o ke keena oi- I hana o ke kuhina kalaiaina i ka ISBo, I 1 ke !iu e noho moi ana o Kalakaua, a i ma ka 1« 11 o Okatoha o ia makahiki ] no nn hnnkohnia ne oia i hitanela elua /7io ka Pnalikoa Queen's Own, ka punlikoi kiai kiao o ka Moiwahine Kapiolani. 1 ka ISS<», ma ka la L'."> o Augate, ua hookohuia ne oia i ka?iena no ka ",..>ij \ 0 ; a mnli hookahi. ' No na makahikl lehulehu ko Maliauhi nnlio hana ana malalo o ke aupuni, n ma ka 1 SDiī iui liaalele oia i kona no'io kakauoli lo ana no ke keena kalainiua a lawe ae la i ka oihana kapena niakai no ko uupuui. lle mau makahiki kakaikahi, ina ia»hope mai, ua hoi •iku oiu i Waialua, kona apAna ponoi, a hiwelawe i ka oihana hope luna auhau •ime ohi auhau. a ma ka la 18 o lulai o ka ISOO i hookohuia aku ai oia i lunukunawai !>pana no Waiaiua, a ma ia oihana oia i lawela' loihi ai no na makahiki aneane e i.iha ka uini-kumn-maono, a ina ka mahinn o lulai i hala uku In i waiho akn ai oia ia oihana, a mahope iki mai i hookoliuia aku ai oia o ka Luiiakannwai Whitney he makai no na keiki kolohe no ke pani ana i ka makalua i lioohakahakaia e Alr. Ander<«on. ī ka 1900, oia kekahi o nn elele i hookohuia no ka holo ana aku i ka ahahui nui a na 0. K. ma Bt. Paul. O Mr. Arahaulu i moe aku la i ka moe kan a inoe hooilo ua helu pu ia oia' me ka poe kupua a luli ole o ka aoao kalaiaiua Repubalika, ma ia aoao no oia i hana ai a i kupaa ai ahiki i kona moe ana aku la. He paahana ikaika oia uo na hana o ka Haku; malalo o kana malama alakni ana me ka naauao ame.ka hoomaoawanui ka ekalesia kahu ole o Waiaiua no kekahi mau makahiki.' He lima akau a he kakoo ikaika no na ekaleaia, a oia no hoi ka peresidena o ka Ahahui Kula Skbati o ka puni o Oaliu no kekalii maii mokahllti,'.' h o na hana maikai apau ana .i kukiiiu n'i ma keia ao e lilo ana lakou i mau 'iiahoomnnao poina ole nona ia kau aku a ia kau aku. He hoa oia no ka Papa Hawaii, he mea haiolelo i laikiniia, a Ue hoa a he kini no na ekaleaia kahu oie, a he khliu Kula Sabati no na apana Koolau no kekahi mau makahiki. Ma ke kakahiaka Poalua nei i laweia 'ae ai ke kino lepo o Mi 1 . Mahaulu mai ka halema'i ae ma Beritania a i ka hale kupapa'u o Mr. MI E. Silva tio ka hoomaemaeia ana, a mailaila i laVe loa ia aku ,ai no Waialua, no ka hoouioe ana. aku \ leona kino lepo maloko o ka pa ilina o ka luakini o Waialua. Ma ka hora :17 p. m. maloko o ka i luakini o Waialua i ,malamaia ai ke

anaina haipule a hoalohāloha nona e na Revs. Kekuewa, Kamau, Poepoe ame Kamaiopiii, me kekahi anaina nui o na makamaka, na hoaloha Hawaii, haole. Pake, Kepani ame Korea, ka poe i pili a i launa aloha, me ia iloko o kona mau la e ola ana. anaina haipule eehia loa ka i malamaia-—he mau hoakaka ano nui no ko Mr. Mahaulu ola ana, kana maii hana, kona ano Kristiano, s pela aku, ka i haawiia mai e ka Rev. •Kamau, ā na Rev. Poepoe i hoopau loa aku' i nd hana haipule ame na paipai manao pokole ana ; ma ke ka 'e o ka lua kupapa'u. He nui a ku ke ahua o na makana pua mai na hoaloha aku, a ua lehulehu no hoi na hoaloha mai Honolulu aku i ioea aku ma ka manawa i malamaia ai o ke anaina haipule, a i ka'i pu ,aku *me ke kino lepo ma kana huaka'i hope loa no ka' ilina.