Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 41, 13 October 1916 — HALEHANA AME MAKEKE O NA MEAAI HAWAII. [ARTICLE]

HALEHANA AME MAKEKE O NA MEAAI HAWAII.

(Hoomauia.) Ma ka'u hoakaka o ka la '29 o Sepatemabn i hala. e hoonaauao aUu nna ia kaUou apau i ua loina pili i ka hooikaj ika ana i ke ola kino, mamuli o ko ka- ■ Uou hoao hou ana e noii aku i ke ano i; t? t U»i h:ii)a maoli aua i ka kakou mau ' moaai maoli malalo o na loina hoomakaukau n kulana inaiau o na kupuna i j liala ina ka hoonolionoho ana i na meaI ai kupono a moekahi e ai i na mea paahana o ke ki'no a loaa ka ika|ika wikani o ke ola kino o na kama, a ano pilikua ko lakou kulana ke nana jaku. ke ano ia o ka hooulu kanaka o I ke au i kaahope aku. ,| 0 jl }$#~, houliinlu ana iko kakou mau .jke apau oiai kakou e ola ana a pa'i ! l»uke ia na ike apau i loaa i(i kaUou e . pili ana i ka hoomakaukau ana i ka knkou maii meaai kumu, e lilo ana ia i kukui malamalama no na pua e hoea mai ana, a e lilo ia i kmnu alaUai no lakou e loaa ai Ua makaukau no ka la 1 - i welawe ana i ka lakou mau meaai ponoi. E ike lakou a hoomau aku ia haawina ano nui oiai lakou e ola ana. a Joaa no hoi ia lakou Ka hoomaopopo j ana ilu- i ka loli a ano maikai a ikiij ika o ke .kino, e liiki ole ai i Ua ruma 1 kika ke lanakila, a pela nae »a ftno onawaliwali e ae o ikeia nei i keia au. Ina kakou e kunu a pulehu i na 'i'a ! hou i ke UaUahiaUa_a ai. me lia poi i peleia ,t ka la mamua ae, a he uala mahana paha, o ia kou aina kakahiaka, jawakea i'a lawalu. ahiahi i'a aiwaha ' (ma ke ana kupono), iloko o ekolu pule e ike no oe i kou loli ae- i like ole { aku me ka wa maniua aku o kou hoo--1 palaloha aua, a he lehulehu aku nā mea i kc n , a e loaa aku ana 'ia "ie'aieoii, inti lokahi mai na laeula, na hapauea a poe loea e ae j»aha, e hoomaikeike ae i ke lakea i keka.hi mau'mea huna pili i na launahele i kupono i ka ai, na i'a, na limu, ame kē ana kupono e awiliwiliiā ai no ka ai ana, ame, ke ano, ke kumu . ame na hopena kupono e loaa mai ana mamuli o kou ai ana ia mau mea ma ke ano he mēaai Hawaii maoli ia i kuj pono e kona ai ana no ka hooi ulu ana i ko kino a e loaa he ola loihi j no ke kino, ahiki ke pale akn i na a'noano pepehi kino ine ka hilei pu e : Uapae ae i na laaju a kakou e I nol:oia nei i ke kuftcteta ine ka maopo}p ole ia kakou o 'ka hopena e hoea īiiKi ana elike me ia i ikeia i Ueia au 0 noe njei a i ke au i maalo aku la aole no i liuliu loa. • Mamul? paha o ka huikāu o ko kakou niaii' meaai i keia au hou," pela.no i aui ai a hookokoke mai na mea. h.'«:nii\\aliwali kino i # ko kakou Uino, ma ka waihona opu, e ulu nui ai na anoano pepehi kino. O ka maikai o na meaai ame ka ono o k<Jna hana ia a liooinaka\ikau ana ; ia i kupono i kou opu, pela no e mpiUai ai na mea paaj liana o 4te Uino, >h-ē'uuku kau mea ē ai' ui i kela ame keia manawa nie ka ono pu, na 6i ae ia mamua o na meaai kipalale, o kela o keia, aia ka pono o ka piha aku elike me ia a kakou e ike nei, a o ka hopena i loaa mai, a e loaa ana he ano weliweli. Ke kmailio nei au i Ueia mamuli o na ike i loaa mai, mai na Hawaii hapauea i hiki aku ko lakou mau makahiki i ke kanaiwa a oi, a eia no he lehulehu e ola nei, a ke hoolale nei no hoi au i keia mamuli no o ko'u ike iho ia'u ponoi no. Aole o'u wa i loaa ai i kekahi ma'i mailoko ae oke kino, aole a'u Iplp ,wale i j ke kauka no aneane kanaha aole no he manawa i loaa ai-ko'u kino 1 ke onawaliwali, koe wale no ma ke ano ulia mawaho o ke kino, he ikaika rv wikani ko'u mau aahuki, a lie ano īnaikai na mea oloko ma ka 1 oomaopopo iho, mea ole ka ua, ka maleani a ua lilo ka wela o ka imu kalua ' mea ele, a aole nae e haule ia'u ka'u 1 meaai makuahine. He kakaikahi loa ko'u ai ana i na meaai hoohuihuiia a ka malihini; o ka Kieaai i hoohuihui ole ia (plain t'ood), o ia ka 'u e hoao' ai, aka, o na meaai i li:iim maoli ia (Hawaiian stvle), o ia Uo'u iini i na wa apau ahiki i ka hol>ena, a manao au o kakou apau ma keia alahele, a ina he oiaio ka'u e walaau nei, alaila e hoao no kakou e pono i ai.

Na Hoeaeu Meaai Hawaii H« eno ke ai i ka i'a i pulehuia iluo ke alii lanahu i kn wa no e meha- < ?vfc ; ana. 0 ka uwala mahana kona hoa-1 pili n o ia ka aina kakahiaka kupono lon niamua o ke pola kope. O kn aina awakea o ia ka wa kupono loa, 110 na meaai kaluapaa. Oka aina ahiahi no na i'a aiwaha me ke kai ina aine na ono e ae-. l'apa Kuiiikuiii o na Meaai Poi luneheon: Poi uouo; manu ame moa kalua; steamed crabbs (papa'i); opae (waeia) me ka tai-helo (Tahitian); swej"t ~yiolet cocoanut cream haupia; kulolo maia, wai o ka niu haohao. Papa Hoike o na Meaai Kalepa Pipi kaula, kaluaia; ahi maloo, kaluaia; hee maloo, kaluaia; hee laulauia me ka wai ame ka i'o o ka niu haohao; manu, kaluaia; moa, kupaia me ka wainiu hoohuiia me ka luau. Na Hana Eia ma ka haleliana o ka hui ma Puuloa e hoomakaukauia nei na meaai no ka Makeke o Honolulu. pela me na wahi e ae mawaho aku o ka taona.

Ile nui na mea v hoolalaia nei a ua lehuleliu aku ka poe o hoolawaia nei iloko o keia mau pule, a e puka aku ana i na mokupuni na pukini Hawaii. a e hoouna mua ia ana kekahi o ia inau niea ono i na makamaka e noho nia Kalaupapa, a e hoounaia aku ana i keia pule ae i ike mai ai na hoaloha iloko o ka ehaeha i ke ano o ke pukini i Hawaii maoli i hana maiau ia, a i hookomoia iloko o ke poho pepa me ka icoft o ka hui mawaho, me na hoakaka apau e pili ana i kona ai ia ana elike me na e komo mai nei i Hawaii nei mai Amenka mai. O ka hoao ana keia ma ke ano he wāiwai kalepa. a ua hiki e hoounaia i na mokupuni e ae apau o keia Teri tore Ina hoōkoia na kauoha apau e komo mai nei. Ina holopono na mea paahana pi!i i ka hooloihi ana i ke ano maikai mau o ke pukiul Hawaii, alaila e hoaoia aku ana e hoouna aku i kekahi o na keiki Hawaii e noho Ia i Amerika maj nuia ae o ke Karisimaka, aole no ka manao una e kuai niai ana ko Amerika ; i keia mau mea, aka, i mea no kakou | apau e ike ai, aia no he mau meaai o ia j ano like-e pii aku ana a kau i ka papaj aina hanohano o na hoaloha o Hawaii e noho mai la ma Ameiika, a e hoike aku ia lakou o ia kekahi inahele ano nui iloko o na papāaina kaulana o HaiA\nii., nei, ina ua hoao mua lakou ia j nia na ahaaina luau i ko lakou I kipa niua" una mai lua Hawaii nei. Aia no he uiau mea lehulehu o Hai wai'i nei i hiki ke kaapuni a puni ke j ao ma ke ano waiwai kalepa, aka, aole j kakou i makaukau i keia >\a, aka, eia aku ke hookokoke mai nei, ina e pupukahi kakou mamuli o keia kukulu ana i keTu hui nui, a lioulnulu kakou : i na mea apau a kahi hookahi 1 ka 7 u hoakaka ma na helu mamua aku nei, alaila, ke ole au e kuhihewa e loaa; ana he mau mea ike hou pili no i na Hawaii maoli i kupono e hoounai i;t i Uo na aiua e, a pela no ipe na mea ulu i hikr e hooliloia i waiwai kalepa. Na Hana Pau Ole Kia no ke neemali* nei na hooponopono pili i ka palapala hoohui, he nui na hoololi ame na paku'i hou i makei makeia a e pau pono ana ia i ka hoo' • jionoponoia i na wa apau, a eia no ke neemua nei ka hana a ka hui, a e hoo- ' neeia ana ia me ka onipaa no ka wa [ inau loa. j >lai poina ike kipa ana ae iua Poj aono apau e ike i na mea hou o ka | makeke, Hialaila e hookoia ai kou niakemake. (A'ole i pau.) DAVID M. KI'PIHEA.