Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 42, 20 October 1916 — KOIKE OKOA I KE KARAIMA PEPEHIKANAKA. [ARTICLE]

KOIKE OKOA I KE KARAIMA PEPEHIKANAKA.

?.fshnpe iho o ka hookolo ana mahope <■ meheu lijlii loa no ka mea i. iiia i haua i ke karaima pepehikanama Hakalau, Hawaii, ma ka la 5 :V.s nei o ka mahina o Okatoba nei, :;aluna o kekahi Pilipino, i loaa pono i i ka H-»pe Makai Nui Martin, na ;t na luua kela hana. he Pilipino kan. ni< iji»'»khlii wahine. i kulike ai me ka leeaaeu o ka hoikeia ana mai i keia Milanakauhale mai Hilo mai. l'kinoiii i' ka ninaninau ana o ka oir.r\ mrikai ika Pilipino kaiīe^ua h6.f . ok ia oiai oia i kona hewa, ma ka ; .r;r;ina i ke karaima pepehikanaka, • ia r :;<\ e hooiK i na ahewa ana mai::na •< ka \vahine, ma ke auo, o kela .'.aiiim- ku mea nana i pepehi i ka mea : 0. i i«• okoa loa T>ae ka hoike aka wahi- ■. < hooih ana oia na ka Pilipino kahe . i fibiki i ka make ana f a i ka v. a i hoikeia aku ai o kela mau olelo in:: o ka Pilipino kane, akahi no oia « ae nkoa mai. oia ka mea nana i ha}>an i kona enemi ahiki i ka make ana. Me ka laau oia i bqhati ai i ka Pili'•ino i make, ahiki i ka hina ana ilalo, ka noke ana iho i ka palukuluku «i ina oiia. a no ko laua manao ua ma- . kiola okoa aku la iaia mai ka paer;u aku o ka uwapo. 'la ka hoike mua a kela Pilipino <• ka wahine ka mea nana i palui.uluku i ka mea i make me ka pohaku, *:a ke poo a ma ka helehelena, he mau ]o hoopunipuni wale no nae ia, o ka r -a oiaio, oia maoli no ka mea nana i j • pehi. Ma ka hoakaka a Santiago, ka Pilij no kane pepehikanaka, ua hoea aku <■ Cen«la» ka Pilipiao i make. me elua mau hoaloha ona. mai Waiakea aku, v chi a lakou e noho hana ana na ka ? :ihiko. no Hakalau, malaila kekahi •ileaina e malamaia ana e Santiago. O ke ano nui ka o ka huakai a kela «n;m Pilipino no Hakalau, o ia no ke i-ii ana mai e lawe i kekahi wahine; l e 'aookahi ka a lakou wahine i makemake ai e lawe. o ka pilikia wale no, ht nui loa kana mau keiki, nolaila ho•ie hou lakou i ka lawe ana ia wahine, 0 ka wahine no e loaa aku ana ia *;ikou, oia ka lakou e hoihoi no Waikea. Ma kela po, he aha hulahula kekahi i malamaia, hele nui aku la na mea r.(-ati'Qo ke keena hulahula, a mahope aku nei o .Santiago ame na Pilipino niai Waiakea aku no ka haleaina, a oial malaila, na hoao iho la o Cenda, e fciwe malu i ka wahine Pilipino e noho i'U ana me Santiago. o Marciana kona inoa. ia wa i ala mai ai he hakaka mawaena o kela mau Pilipino, a na na iualoha o Cenda i hele mai e uwao, a «- paa ia Santiago. a oili aku la o Cen«!n iwaho ine ka wahine Pilipino. me ko li-ua holo ana aku no ka haleknla Ke]:M:i. a mailaila aku no ke alanui au- ] uni. 1 ka hemo ana o <feautiago mai ka } aaia ana e na Pilipino e ae, lalau aku 'n oia i kekahi pauku laau ; a hoomaka : «iai la e alualu mahope oka Pilipino e : aihue la i kana wahine. I kona kokoke ana mai ka ia Cenda.! na nokeia aku la oia i ka hailuku i ka j ]*ouaku. a ma ia ano, aole e hiki Nactiago ke hookokoke mai, aka ua lioomamao no oia. a i ka hoea ana mai ; " kh uwapo, ia wa i holo mai ai o San"igo. a hahau āku la ia Cenda me ka iuku laau, ahiki i ka hina ana ilalo, no ka hora hookahi ko Santiago noho na malaila, me ka wahine Pilipin<i, no kakali ana ina paha he ola kekahi i k<w īioko o Cenda. a no ko laua manao '•a ua'make, hapai ākīi la i ke kino a .•oJa ilalo o ka uwapo. >Ia na pooliiwi ka o Santiago o ka ana i ka mea i make, a ma na hoi ka wahine, a kiola ākii la ■ma ka paehumu o ka uwagō, me ka ma«ao ole ae o ka papāle a lana i poina ro mn keln uahi. o ka mea ia nana e kumakaia i ke karaima i hanaia e laua.