Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 42, 20 October 1916 — HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani—He Moolelo No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani—He Moolelo No Na Kaikamahine Elua.

L_'- ' • i 0 ka nooiiun mua loa i oili ae iluko o kela. mau o. ka' 1. o ia 110 kona liele aku e kau iluna o ke, kaa, a e kaiioha aku i ke kalaiw-i e hc!o pololei laua.uu ka hale hoolulu kaaahi;'afail« imi aku i wahi liou e palekana ai oia. aka uae mamuli o ka 'hpoma-1 nawanui ana, i kaohiia mai ai kela manao maikai ole iloko ona, ain.e ka hooko ana aku hoi.i kela hana pupuahulu. (Ja ike aku nae ua o Beterika, he mau paiki kekahi oluna o ke kaa o Konela Palani, ina ia mea i loaa mai ai ka ike iaia, akahi no ua kanaka nei a hoea mai me konā'ohana. a o ka lakpu wahi mua | loa e holo aku ai, o ia 110 kekahi hokele. a malaila e ninau pono aku ai i kahi i noho ai o Miss Mpkawika. e hal.a ai he mau hpra elua, maniua o ka hoea niaoli ana aku o Konela Palani 110 ka home o ke kamaaina o Beterika. "Ua nui inaoli keia-manawa no'u e mahuka ai. mai kela poe maiV' i nalii wale iho ai no o Beterika iloko ona.' "O na ilio haniy meheu akamai a o keia po6, ua like pu ko lakpu mau ano, ,e hooliana ai au i ko'u akaināi apau, i wahi e loaa ole ai ia lakou; aka heaha nae ka'u meā e hana aku ai iloko o keia manawa o ke kupilikii?" ' ' ' \ Oiai aole he manawa hou aku e hoolalaū ai, o ka hele pololei niai la 110 ia o Beterika 110 kahi o ka papa kuai, a noi aku la e haawiia mai he pepa kakau iaia me ona wa-hi leka, o kona hele aku la 110 ia ma kekālii wāhi kāawale a hoomaka iho la e kakau awiwi i kekahi mau huaolelo hoakaka pokole, e olelo ana maloko o kanā leka ia Miss- Mekawika, ua ikeia kona punan.a i pee ai e Kenerala Palani ame' kona ohana, a e noi aku ana hoi iaia, inā nei 110 ka hoea aku o kōna mau kāhu 110 kona home, e ninau ai iai.a nei. e hoolalau mai oia i .ka pane ana, e houlolohi ia Konela. Palani, a hala he mānawa loihi, i hiki ole ai iaia ke inii aku i uā o Beterika.' 1 ka pāa "ana o kana leka i ke kakau. kaiioha aku la i ke kupakako wahine o ka halekuai 110 kdna makemake i kekahi elele e lawe i kana leka. ia wa i kani aku ai ke kelepona. 110 ke keena o na keiki lawe puolo, a o na minuke eīua \v.āle no, hoea mai ta kekahi keiki opio, a niahope iho o ka hoakakaia ana aku o ka hana i makemakeia ai oia e hele e hooko, me k.a haawi pu ia ana aku lie Hapalua iloko o kona lima. o ka hooko aku la no ia o ka elele i kana liana. ma ka lawe ana i ka Tek.a a Beterika, no kahi o Miss Mekawika. T ka loaa "ana mai o ka Beterika puolo, hele pololei aku la oia 110 kahi i ku ai o kona kaa, me ka lawe ana ae i kona wahi nialuna o ke kaa. a |>ela no hoi-ke kahu koiia wahi: 1-luki iho la ua o Beterika i ka uhimaka a paa kon.a helehelena, hōoma-lo mai la i ] na kaula kaohi o kona lio. o ka lilo akn la 110 iāi na ka lio ka' hana. 1 Aia o Beterika ke kalaiwa la i ka lio nia kekahi alanui e liolo pololei ana mawaho o ke tāona, a.o ia ka ke kahulio'o ka i ana mai: "Ea. he alanui okoa l*eia. a kāu.a e holo nei, o ke alanui, e huli.hoi pololei ai no ka homē." "L T a maopopo 110 ia mea ia'u e Sanada. a eia .keia alanui ihea kahij moe pololei ai?" . "He alanui keia e moe ang a Iwea i Abe Ak.au, he wahi taona he um.i«mile nij&i keia wahi aku, aka lie nui 110 nae na kauliale e loaa aku ana ma kela ame' keia wahi, o ke alanui." "A pehea, he hale hoolulu kaaahi 110 anei kekahi ma Abe Akau ea ?'' < Haawi aku la o Sanada i ka ae no kela ninau a Betcrika, a o ia, ka ua kaikamahine nei i pane hou mai' ai: "Ina he hale hoolulu kaaahi ko kela wahi ea, elike me kau e ae niai nei. alaila e holo pplolei kaua no kela wahi. Aūhea oe e Sanada, fi€. kauwa kahiko oe na Miss Mekawika, me k.ona hilinai malufiā 0 kou hoopono ame kou oiaio iaia. Ua hoakāka aku kou- liaku ia oe 1 kekahi mea e pili ana i ko'u moolelo. me ke kauph.a ana.ia oe, e makaal? pono i ka poe maliliini apāii'e hoeā māi ana iio kona home, mamuli o 'kona hopōhopp. o loa.a au i k'o'u mau enemi. a ua hoea mai i ka hookoia ana o kona 'māhao h'opohopo, no ka mea eia ku6 mau eii,emi nialoko nei o keia kulanākaūhāle.' e Hiki hou'ole iho ai ia'u ke noho iiialalo o ka malu o Miss Mekawika. "Ea. o kena anei ka mea oiaio au e kamailio mai nei?" wahi a ke kahu lio me kona piha loa me kē kahaha. "O keia ka mea pōlolei a'u e hoike akū nei ia oe ; lia hookolo mai nei lakou ahiki i ka aneane loa ana e loaa ko'u pūnana i pee ai, a o ka hana pono wale 110 m.a ko'u aoao, o ia ka haālele ana iho i keia wahi. a imi aku i wahi hou e palekana ai. Ua )iiki ia'u ke holO mai ia lakou mai ma ka manawa muā lōa a'u i iioao āi. e hoohoka āku i ko'll enemi, pela 110 auanei e.hiki ai iā'ū ke hoohoka aku np ka lua o ka manawa, maniuli o ke kokua mai o na lani. "Aole*e liiki ia kaua ke holo pololei 110 ka liale hoolulu kaaahi o puhama.nei, malia ua hoonohoia iho kekahi mea e kiai i kēlā wahi, a,o .Konela Palani me kana wahine wale 110 ka i liolo pololei aku no ka home o kou haku; a ina āple hē niau ūliā pakālaki e halawai me kaua. alaila e hoea e ; ana kāuā no Abe Akau, niāmua ō ka hoea ana aku o Konela Palani.no kā liui pu ana me Mjss Mekawikā a ua hoouna aku nei au he leka' nānā, nia ka Imia ō kekahi elelē, 110 ka hoolalau ana ia Konela Palani āine. l<.ana wāhine, a hala he elua a ekolu paha hora, a ia lakou auanei e kakali ai ia'u aia au maluna o ke kaaahi kahi i noho hoola'i ai." "He keu aku maoli no P ka lokomaikai o na lani. i ke kokua ana niai ia oe, ma o ke alakai ana i kahi e hiki ai īa oe ke ike ak'u i ! kou maū enemi. Aole keia he ulia. pomaikāi i loaa ia' kāua 1 keiā \ kakahiaka, aka o na alakai ana iho la 110 keia a ka uliahe, ka mēa nana e kiai mau nei ia oe, mai ko.u m.au enenii mai. Uā ppmāikai oe e kē kaikamahine, e hoea aku ana oe i kahi o kōu mau liōāl#lVa me ka maalalii loa, v .a na lakōu auāhei e hoopakele-ia oe, ā e kupale hoi.ia oe, mai.kpu''niau,.en.em.i,mai." * _' / ' " %' ♦' "Aole i maopopo ia'ū ka'u wahi' ē hēlē aku aha, 0 ka f u nooiioo nui' wāle np i keia manā\'va, o ia ke kaawalē iōā mai keiā wahi aku; a ke manaoio nei au, aōlē oē e Sanadā e kumakaiā āna iā'u, iimua o ko'u man enemi, no ka mea ua hoakaka mai o Miss Mekawika, i kou inau ano hoopouo he nui, oiai na makahiki loihi o kou noho ana malalo ona.*' , "E hookau māi i k£u mau hiīinai pilia ana maluna o'u e kē kaikamahine. a.mai kanalua iki kou manao, no kō'u kUmakaia'ia ofe; 0 ka'u Avale nō e hooia e aku nei. pehea ka "nui o kō lakoū noke ana, mai i ka niele, i wahi e loaa aku āi ka īiieā Piaiō no' kōu wahi 1 heli? ai. aol'e loā e ōwaka ana kuu \Vaha he hookāhi huaolelō. a ina no i ka mana. e hookau mai ?i i'ka make malunai o'u, ua niākaukāu au e alana aku ia'u iho no kou'pono. Ē hoopā āku i ka hūipa' i ka liō. i lioēa aku ai kaūa i ka wā pono. a mai kaiialua, iio ka mea ua maa kena lio i ka hele ana i kahi loihi. ā na kou manāo iho ka : paa mai i kona holo," a'me ke kakali Ple akii o ka hili al£p P Beterika i" ka huipa. o ka lalau mai lā no ia o Sanada, ā ia lioani aiia ae np iluna o ka lewa. o ke leuū āku la 11P ia o kā'lio i ka holo., aol.e, np h.oi he pihoihoi iloko o Beterika, aka ke paa la no oia i na kaūlā kāohi me ka maloeloe maū. Ilōk,o o hookahi liora liapa. mai kela manawa o ka haalele ana aku ia. Du(iania, Upea aku la o Bēterikā ma tiō Ahē Akau, e ku ana ke kaaahi me ka makaukaū e haalele iho i kela \valvi.' "" 1 "* 'lloko o ka pupuahulū. i haawi āku ai o mau'hap'aha gula,ia. ke ano, o kana makana ia i kela kauwa hoopono, a leie ilio la ilaīo me kona hoi pololei āna aku nolunā ōi ki kaaahi e noho ai, a iloko nae o kona nanea, i kiei aku kona hana mawaho o ka puka aniani, i ka wa e nee malie ana ka holo ana a-kt

....... , n — ; "7 ■. T"--kua, ike. ak.«' la oia t ka .holo niai o Sa.n»ida, e. pn«i *ina..li.e. tikikj .nialoko o kekahi lima, a haawi.nwi la iaia,. a nmnap kja. lajki„ ng. k# m.ea . aole ua o Beterika i kuai i tikiki uoim,. no kona.inanao, aole, li£, raa-, nawa o haule auanei oia i ke, kaa. Me ka hoomaikai 110 kela haeui. nia.ka ao.ao o Sanada, i haawi, aku ai ua.o Beterika i kona mahalo i k.e. wa, ani aku, laj.kp.na, lima o ka lilo niaHa 110 ia o ua kaaahi nei, pau aku la kona īke ana~ ia Sanada. Aole i maop.opo ia.lielenka kana wahi e holo nei, a ma ka nana ana iho i kona.tiluki, eia ka oJ<ila Hema kona hale hooiulu e lelg ai, no .kekahi. maru hora kakaikahi. wale, 119 ka , hplp, aku . p ke y kaa, hoea ng ka hale hoolulu, Q,ko,na lele aku .la np,.ia il.alo, a hoolimaUma aku la i kekahi e lawe iaia 110 kekalii hokele, a, hale hgolimalima paha. Maliopu o k.ona ai.ana.i kona ai.na.awak.eia me ka,ho.phala,ana hpi i kekalii manawa nja ka nana ana i ka buke kuhikuhi np n;a wal.ii like ole. haalele.ihp la oia i kela hoke}e, me ka hele < wawfie : ana. aku ahiki i ka muliwai, kau la nia_ ka waapa mu,livvai np Kila Akau. ■ ■ v I kona hoea ana ma kekahi kapa o ka 110 ka loaa Una akū hoi iaia nei o kekahi poe, e iho pololei ana nu ka. uwapo kii moku, he hookalii ko lakou nei iho like ana 110 ka uwapo. Ke. nana la ua o Beterika. he mau moku pe'a wa.le no ka. nui e ku mai ana. o na' ano like ole. mai ke nui a ka liilii, a iaia nae o .ka'hele loa. aji.a. aleu ma kekahi aoao o ka uwapo, akahi no oia a ike aku i ke ku maij o kekahi mokuahi lawe lanahu iloko o ke kai. ma kahi mamao mai ka uwapo aku, a e hoohikihiki ana lioi i na ohua nia na waapa. Ma kela manaw'.a a Beterika maluna o ke kaaahi. ua hoolala. oia. o kona alahele waje 110 e pakele ai mai ia Konela. Palani ,aku j ame kōna mau hoa, o ia ke kau ana maluna o kekahi mokuahi. me ka nana ole i kahi o kela mokū e holo ana; aole e hiki iaia ke nphp j mā Kila Hema a ma Kila Ak.au paha. a i ole ma Nu Kakela, aole„j ana e nele lta hoea o Konela. Pklani ma. kela mau wāhi e huli ai. iaia!,' a ina no kona hoomau i ka holo ana njia ke kaaahi, e hookolp. pololei, mai ana 110 o Konela Palani ahiki i kena loaa ana. ■ • j Aia hoi ma uwapo he puiilu ona kane., na wahine me ka l.akou mau keiki. a ua o Beterika, o ke koho ana/ihp, he poe oluia j kela, e kakali ana o ka pili mai o ka waapa o ka mokilahi i ka uwa-1 po, alaila kau aku lakou no k.a holo ana aku iliina o ka moku. J Hookokoke aku la oia i kahi o kekahi vyahine e noho ana me, kana keiki, a ninau aku la: . 1 "Jle poe ohua n.ae paha oukou e rto'ho nei ma keiawahi ea?" | •'Ae. he poe ohua makou e manao e.kau ma kela moku e ku mai la, he o.i aku ka oluolu maliina o ka mokuahi raam.ua o ke ka.aahi. a he maemae no oluna o ka.moku, au.paha e manao ole ai v he maemae na mokuahi o kela ano,'* wahi.a ka wahine ohua me. k.a leo oluolu. v "A ohea ka oukou walii e holo nei?" i nin,au. hou.aku.ai no o Beterika. "E liolo ana makoii 110 Liinon.a, e ke kaikania.hine." Ua lohe mua 110 o Beterika 1 ka inoa.o ke k l u.lanakauhale. a ka wahine ohua i kamailio mai aiiaia. a malia o k.ela i'o paha. kahi k.upono iiona e pee ai; āole nae oia i hooholo i kona inanao,. ke hakoko la oia me na noonoo like ole iloko o kela.mau he ; hookahi nae mea nui, o kona pakele mai kona mau enemi mai. I ka pili ana mai o ka \vaapa i ka uwapo, ke ku la o Beterik|i nana i ke kau o na ohua. a iloko o kela mani.\va a na ohua e kau ana iluna o ka\vaapa, akahi 110 oia a liooholo.;oia.p,u kekahi e lilo i ohua. a ma kona wahi e hooleleia aku.ai, niailaila mai oia e kakau ai ia Sa Laionela Kalakona e kii aku iaia, a hoihoi mai mala.lo o kona ni.alu. 1 "

I ka hoeā āna aku nolunā o ka mpk,uahi. ua haawiia mai lā na wahi o na ohuā e nohp ai, 'he* walii lj:eenā uuku ko Bet,erika, eia nae hē maemale 110, e kamPhia ole iho ai na manao hophalahāla, ilpfep oka me.i e ake ana e "pake v e mai koi.īa mau enemi alai. Ke lioopipili mau la 110 ōia me kela wahine apa i hookamaaina mua ai ma, ka uwapo, a <0 koiia hoa olelo no ia nialūna o 'kaf•moku. , ' Ke nana la oiā i kōna mau hoa oliuai ua'lawa wale no lakou nie na meaai, a nia kona nināu pono ana aku iwaena o na ohua,, akahi no a maopopo iaia, ēia ka.-na na ohua 110 e kuai i .ka lakou mau nie.aai pōnoi, nolaila ūa ne'le maoli uā o Beterika m.e na meaai nona ē pono ai, a o kahi ō ka laki, he ae 110 ka poe oluna o ka moku e hoolilo māi i kēkahi mau īiieaai i ka p.oē e niakemake. ana, ma.ia. āno ilio la, ua kuai āku la o Beterika, i mau.meaāi nana, he palena paakiki, me kekahi niau kini iiieaai. I hakalia no a pau na-ohua nolu.na o ka.mokuahi,. o,ka Tliu ae la 'no ia o ka heleuma, a hōoniiika aku la e hplo'i ka. mpana a liele no lioi apo kela la, āia'kā mpkuahi ke hol.o ,la.i me ka nalowale o ka aina inahope. Ma ka hapanui o ka niana.wa o kelā po. nia ka oneki wale 110 o Beterika e noho ai. ma ka nanea āiia, ē honi ana hoi i na ea hu'ihu'i, ōiai he hahana oloko o kona walii keena. ke hoi kōke aku iloko olaila, aka nae i .ka hoopoliiluhi .ana i iho o ka makehiamōe maluna ona, ākahi 110 oia a haalele'aku .! k,a j oneki. me ka hoi ana aku e hiamoe, he mau wahi kakāikahi J wale iio nae. ala ae la oia, me ka hoi pono mai o kona nopnōo'mai-1 kai, a pau aku la hoi na manao pihoihoi a hppohopo ilpko pna. | I ke ao ana ae ma kekahi la mai, ua fci* a mehameha maoli ua o j Beterika. 110 ka mēa aia k.a nui o na ohua malpko o ko lakpu mau. wahi, i kau a mea o ka nui o ka ma'i, ā o k.ahi i .laki ai, aolē. he. nia.'i'; 0 ua o Beterika, ua liiki i.aia ke holohōio, ma kana mau ( \vahi apaū ! 1 makemake ai nie ka pilikia ole. • ' Ma ka auwina la nae.o kekahi la N mai, a o kā.pHia" an.a hoi o nā la ekolu o kela nioku ma ka moana, ku aku la lakpu nēi .no Ladana t a ma kekahi uwapo. e lu mau ia ai ka lanaliu, i hooleleia aku, āi ohua/'aohe he inau kaa : māalōalo a'e m.a kelā w r ahiy no ka inaa 110 hoi pālia kekahi ona kalāiwakaa, aolie he ohua loāā iākōū. hiāi na niokuahi mai o kela ano, o ka lanahu wale no ka lakoū ukana. i kela liooleleia ana akū 'no o na ohua, he niilau o ,na inea apau, āka, unu ae 110 kela ame k,eia i kona ukana Tiip, a hele aku la 110 ko lakou mau wahi like ole, aka 110 Beterika nāe, kailoha aku la oia i kekahi keiki e hele wale ana 110 ma.ka hele e huli' i kaa nona, me ka haawi. h,e hapaha, a ua ma'u np .ia kakali aiiā aku aiia, lioea mai la.-he kaapio, a o kona kau aku la 110 ia iluna, me ke kauoha pu ana aku i ke kalaiwa e lawe polole; iai.a no ka lialē lioolulū leāaahi ma Watalū. * /, t *" ! Ika hoea aha no ka hale hoōlūlu kaaahi, uku aku la. o | i ke kalaiwa, me ka hōolalau wale ana iho 110 aliiki 1 ka uaiowaīei ana aku o kela kaā, ia wa i kaū liou aku ai oia o kekahi kaapio okoa, a holo poiolēi'loā aku fa 110 kē Kuea Eūkonā. ' " ' | He hale hoolulu kaaahi no keia wāhi ā/ua' o Betērika i .kaūoha aku ai i ke kalaiwa o ke kaa elua e l.a\ve iaiā, ā mā' Eiikona Kuea, ij lele iho ai oia, a hoi aku la noloko ō ke keenā hōonāiiēa ō ka hale hpplulu, a oiai he maū meaai 110 kekahi i hponiākāukaūia' malaila, noho iho la ōia inū he pola kope, a ai iio hoi i konā' ā.ina ahiāhi. t Ua hoolala «akaheie Ioa r o Bēterika i kona wahi ē kaahele ai, me, kona hooliōlo ana, aole oia e palekana, maloko o Ladanā, o loaa pono auanei oia. I Aia no me ua o Beterika keia leka hoolauna i haawiia mai ai iaia ē. Mrs. Kalewa. kela hoa ; Tp kā holo pu ana me ia malupa o k,e kaaalii 110 Ladana. o kana wahi wale 110'e manao la e hōi aku malāila e noho ai o ia no o Wale, kahi o ke kaikuaana o ke kane a Mrs. Kālewa i noho ai me kanā wahine.* . . Kuai aku la oia i tikiki noua, no Keka. a ma kē kaaahi o kela po. i kau akū ai oia, a ma ka wehe ana aēo kaiao nia kekahi la mai, hoea aku la ke kaaahi uo Rubonai hoomāu 'akū la no' nae ua o Beterika i ka holo ana a hoea i ka hale hoolulu ma Bāla., malaila oia i lele aku ai. ' ' : Ma kela hale hoolulu i loaa ai iāia kekahi kaa anō kaliiko. a ma ka ninau pono ana i ke kalaiwa. i ka māmaō n'iāi keia walii āku, aHiki i kanā, wāhi i mānao ai e hele, hoike'akū la-kē kalaiwa iaiā, aia ma kahi o ka umi-kūmamalūa niile, a hē iuoinō hoi ke alanūi. e lielē ai ina ke kliāhiwi. i ka hapanui o kā manawa. eia nāe hooia māi lā oia, aole. he'pilikia iki, ua hiki iaia ke lawe iaia nei; e hiki aku ai inamua' o ka pōēleelē āna. . ' Ir 4 kā loaa ana akū'o hPomaŌpopō āhā'iā ō kēla \Va!e 110 ke kaa kupono nona e kau iktx al,\ta niiiā^li uku e lawe ai iaia ahiki i kahi o na kamaaina, o kona kau aku la no ia, me ka nalu ana iho 110 nae iloko ona:

"Pehea ana la kela!mau mea e hookipa aku ai ia'u, e kii aifa no! paha.,i ka hoihp.i. o kp role, e haka-nu ana palia ka l^u.4. ma ko laua hōme? lle māu 'mahiha okoa j keia i .hulai. mai k.a,maiiawa niai ī'kakauia ai o keia p.alapala hoolauua a'.u e p.aa nei, a e lilp ana pxtha ka loihi o ka manawa i kumu e ; iioowali.a,v\'aKa mai ai ke)a m.au mea ia'u, me ka manao an.a iho i | kp'ii, lalau wale no.'ma kii\\ ma'u wahili makeinake ai. a i ko'u' ike ana i ka pilikia. pela au i .manao aku ai e īoāa ka palekana malaJ_o o kp laua. maīu. ... * f No ko'u palekana okawa i hala, aole a'u mea e kamailio ae al J s;.keia .mianawa. ua. hiki ia'u ke lioohoka i ku'u mau enemi. aka no 'keia,.niua.aku, me he ao panopano eleele la ko'u hopena e kau mai iniua o kuu alo, pehea ana elike no ko'u ukali ia e aole paha ?, K hi.ki 110 ja Konela Palanji, K.e, huji ae a loaa ma ko'u wahi hou e noho aku ai' Kia anei. 01'a aine koiia hoaV mahope. o ko'u meheii e hokoolo mai nei MOKUNA XX_X.JV. O.kela aliiahi a Beterjk,a, e'holo la 110 kona puuhonua hou e iualu ai mai kona m.au enemi aku, a nia ia po iho. o ka niana\va ia a Agata \V'ad,eua, a o Lilian;i. Voe hoi ma kona iiioa ponoi. e halawai pu.ai me Kakepa Voe, a liaawi aku' i kekahi luiina dala mahuahua me'kpna mau lako gula lioonani i kela kanaka elike me ka laua i aelilee ai. j O kela kekah.i o ha, pl) kalae maikai, e hoike mai ana hoi na lani i ko lakou nani. uā hele a i).aapu i na hoku, oiai hoi ke ea.huihui, e lawe mai- ana i ke ala. kupāoa o na pua. Ma kalii a Liliana i kauoha akū ai .ia Kakepa, o ko laua walii. j ia e. halawāi p.u.ai ma kela po, aia malaila o Kakepa kalii i holoholo ai, aol,e oia e kala i hoea aku. ai, a e leakali anā o ka oili mai o Lili- : ana. ua pupuku ae la ka iU- o kona; laē, a mai la hoi ka hoailona o ! ka inaiha ma kona maka maikai, i kau a mea o kona piha i ka nauki, I a i ae la ma ke ano hoonaukiuki, no kona manao 110 e pulapu o „ Liliana iaia : , | "Ahea la hoi hoea mai keia wahinē? O ka'u ia e kakali aku -nei, a.ua.ku a uluhua maoli au. aole wahi mea a ikei.a aku i ka ma- ! alo mai. Pehea la kek'ahi mea i aneane e komo ke kipuka aka | me.a li kanaka ma kona.a-i, e aa ai mai ia'u he mea kau keia la o ka weli i kekahi poe. i keia wahine ae nei ka hoi, aole ia j he mea niaka'uia." | Ke.hoolohe.-la.ua o Kakepa Voe, ke leiei ha-lo 1a ma o a'maaI nei iloko o ka pouli, aole ona ike aku i kekahi mea, alaila kamailio hou ae la oia i keia.mau olelo o ka hoonāukiuki: "Aole he wahi hoailona iki, no ka'hooko o kela wahine i kana aelik.e! Eaa mai ana anei oia ( e hoohoka ia'u, me konā manao, aole au e hooko aku ana. i tia hooweliweli a'u i hoike mua aku'.ai iaia no kona hopena, ina aole oia e hooko mai ana i ko'u makemake? Ua manao anei o Lilipna e hpolilo mai ia'U i kamalii, a e hoohoka mai i ke kanaka ana i hana hewa loa mai ai?" 1 Me kona piha i na manao kuaki, i hooholo mai ai kēkahi lima I on,a. ma ka pakeke. maloko o kulea, 110 kana pu pahapana. apaa iho la. L 7 a hoomakaukau niua ua o Kakepa iaia ilio me ka>pu panapapa,. no kona.hilinai ole 110 ia Liliana, a i wahi hoi e hiki ole ai i ua wahine, ftej ke pulapu akii iaia. E hoomakaukau ana nae ua o Kakepa. e hooniau hou aku i kana holoholp an'a, ia wa i ike aku ai pia i ka maaloa,lo o ke aka o keka4ii mea maloko o ka ululaau, a e h?le pololei mai ana hoi 110 kahi a ia nei e, k.u ana, hoomanao ae la oia. o Liliana kela akahi 110 a hele mai no ka hui ana..me ia.

Neenee aku la u<i o Kakep.a a mahopē pono o kekahi kumulaau j pka nui, npho iiio la, oia ilalo kakali. Hele polp.lēi mai la ka mea ' nona ke aka a ua o Kakepa i ike aku ai ,a kokoke ma kahi o ka wai pipii, ku iho la me ka alaalayva aiia iiia o a maanei. Ua k.ahikoia o Liliana me kek.alū kulea koloka loihi', a hē papale niuouoū, liele po 1 ma koua poo, a me ka. leo malie loa, kahe'a aku la oia ma ka ihoa o Kakepa, ia.wa i.eu mai ai ua kanaka nei iluna; a ku ana imua o Liliana, me ka pane. ana fnai: "Ei.a noau e'Lilia.'he keu aku no hoi kou lohi, ua hoke iho nei au i ke kakali o kou hoea mai. āohe wa a huli hoi ,aku nei au, i kau a mea o ka niplpwa i ke kakali." Neenee aku la o Liliana a kokoke ia K.ake])a, me h'e m>ea la ua komohia aku iloko ona ka manao maka'ii no ka mehameha o kel?, wahi ; a 110 ka poeleele no hoi. kekahi. Kāu pono aku la, kana nana anā maluna o Kakepa, me na maka kauhiah'a, me he mea la, e i okoa aku ana i kela kanaka, e alo.hii mai iaia, 'a'oīe nae mea he aloha ilpko o Kakep.a, aka noke ae la oia i ka akaaka. i ka wa i hoomaopopo,'mai ai i l<o ī.iliana ano, a o ia ka ua o Kakepa o ka i an.a mai, ma ke anp pahenehene: "He keu tio hoi'koil piha'e I.ilia i ka maalea, waiho aku la hoi ke akamai a hea! Ua hanau maoli ia mai 110 oe i mea hanā keaka, 0 ka'u wale no nae e kahaha nei, p.ehea la i loaa ole ai he mau inoa kaulana ,ia oe, ma kela hana. i kou mau la. N'pu iho. ua kamaaina loa,au i kou maū ano apau, ā o ia mau liana au o ka wa i hala, ke ku mai nei ia imua o kuu alo, me he mea la i nehinei koke aku la no .au i ike ai. ' . ' \'Mai hoao oe e hoonalonalo mai ia oe iho ma ke ano hooka m'ani'. āka o leiui, iini _ea,_ o ia no ka ike ana aku' i.a oe. iloko o kou kahikp o ka vvahine lapuwale, ka pepehikānaka ame'na ano ēpa'nojapau. no 'ka mea o kgu ano maoli no ia, aohe !ua a'u e hooluilike ae ai ma keia āo. Noiaila e kāpae loa aku'i kena helehelena hook.aniani ou.' a e hoea mai kaua i kahi o ka liana nana i kono mai 'e halavvai l aua m,a keia wahi poeleele i keia po, ka mea maa o'le i ka hanaia e kekāhi poe, o kaua wale 110 paha P' ! "Ua h'eie mai nei au 110 ka hooko ana i ka kaua aelike." walii ā Liliāna me.ka leo kuoo, me* ka lilo ole o ua olelo a Kakepa.e pili ana. iaia, 1 kumu 110 ua wahine hei e wiwo iho ai .ā-hoomau 'hou mai "la: "O oe hookahi wale no anei e Kakepa ka i hoeā mai nei ?" me ka alaalawa wale ana ae 110 o ka Liliana iiana ana ma kela ame leeia i wahi iloko o ka pouli. "Ina he makai kekahi au i lawe mai nei, a he kiu pahs v no ka hoolohe ana mai i na olelo e kaniailioia ana mawaena o kaua, alailā e ku no, au a haālele ia oe ma keia wahi." "Np kou maa no i na h.ana kolohē, i hoohuoi wale mai ai no oe 'maluna-o'U, iVo ka like o ko'u ano me kou e Liliana. Aole au i lawe. mai nei i kekahi makai a i ole kiu paha, āka owau hookahi wāle nō ia i hele mai la, elike 110 hoi me kou hele hookahi ana mai nei." Ma ke| ano o ke kamailio anā aku a Kakepa, o ia ke kuoo. ua manaoio lōa o Liliana, ua hoike aku o Kakepa i ka mea oiaio, alaila ninaiūhou inai la: "A' pehea, ua kāmāiiio aku anei de i kekahi niea, i kau walii f iiele mai'ana ma keiā'po?" wahi' a ua o Liliana me ka haalulu 0, kona kino. "Ua kumakaiā aku anei oe iinua o keka.hi mea. i ka inōa v> koū h'oā e hui pu anā hiā keia wahi i keia.po? Ua' hoiīke aku oe. he hana ano nui kekahi aii e hel£ ana e ike i kekāhi mea?" ' "Aole loa au i kamailk) aku i kekahi kino ola ma 'keiā aō, 110 ka'll wahi e h-ele ana, ame ke aho o ka'u hanā, a manao au, ke ku]iihewa la 110 ka poe o ka hale hoolimalima, aia no au maloko o ko'u rumi, kahi i hiamoe ai, no ka mea aole loa lakou i ike i ko'u haalele ana i ka liale. "Aole au ma ka puka o ka hale hoolimalima i' hele hlai nei, aka ma kekahi puka 'anianl mahope'o ko'u rumi. a nia kaupoku o kekahi hale papa ? i ko'u nihi hele ana ahiki i ka haule ana iluna, o ika honua. Ūa hāmau lōa kUu wah'a. "aolfe i owāka iki, e pili ana i ka aelike a katia 1 hana ai ma ka po aku liei 1 halā." Ke manaoio la o Liliaha, ua kaWailio hou āk'u o' Kakepa iāia 1 ka mea oiaio, akāhi no ā mōhala maikāi mai kei īianā ana a lia vva- . hine nei, a ke hoomāopopō mai la no' o Kakepa, me ka ana mai nae i kana kamailio ana: „ v 1 "Elike me ia a'u i hoike mua aku nēi ia oe. owaū wale no ka i ike i ka kaua mēahūna, a ma ke ano ma-lū loa au i hele māi nei. aka, ua hele mai nei no iiaē ka iiiakaūkāu, tio ikē no i kpu ane," alaila unūhi ae Ja tia o Kakēpa i kaua pu panapana , iwaho.' ā hoikeike aku la ia Liliana : "Ke ike mai la anei oe i keiā ilio bulu ?" | la ike ana mai a Liliana ikā pu panapana, lele aku la oia ihopē, a i mai la'ēllke ifte ke ano' 04,o 4, ka poē i piha ika m^a'u: "Ua manao anei ē ]£&kep&, ē^hōopilikia l fyale aku ana au & oe r i hoao! ai'-oe e paa pu mai i kena pu panapana?" 1 (Aole i pau).