Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 46, 17 November 1916 — HOALOHALOHA NO KA MEA HANOHANO A. S. MAHAULU. [ARTICLE]

HOALOHALOHA NO KA MEA HANOHANO A. S. MAHAULU.

E kuu Nupepa Kuokoa:—K ne mai i kekahi wahi kaawale o kou kino laliilahi e hookomo iho i ka ir.akou kanaenae no ko makou kaikunane, Ake Ma haulu, i hiolani aku la i ka hiamoe kapu o Niolopua, ua hooipo uku la hoi nu 1 ka eha lima ole a ke aloha, e hiamoe ana hoi i ka moe kau moe hopilo; auwe, luuluu wale! Ua halulu aku la i ke aka mio o ka moku, i ke ala kaia\-cawe ula a Kane, e walea ana me ka wahine hele la o Kaiona, i ke alualu wailiula, e ako ana hoi i kft hale papai o Limaloa; ae, iloleo (> ke aheahe malie i hookuu palanehe loa mai ai oia i kona lianu hope loa, ihawaena o ka hora 12 ame 1 a. m. o ka la 1 o Okatoba, 1916, a uwila ae la ka lono luuluu a kaumaha, e holopuni ana i ke kapitala alii o Honolulu, a hoea loa aku i ka Ehukai o Puaena, a liolopuni ae la ma na mokupuiii mai ka la puka i Haeliae a ka welona a ka la i Lehua. ' Aole oia he maliliini imua o oukou, aka he kupa ja he kjunaaii)a:>j[ ko oukou mau pae aloha. He hoa alo o ke anu, he hoa pili lioi rio ke alii a kakou, he' hōa oni hoi i na ale o ka moana e auana i ke kai o Kaiwi, me na ale aloha o Pailolō, a peia hoi me na ale loloa o Alenuihaha. a kiei loa aku i na ale o Kaiieiewaho, e kipa ana ia oe_e ka la hiki ma Haeliae, e halia aiiia i kou puuwai, e kikeke ana ma kou mau ipuka, au i wehe mai ai i kou lokomaikai piha ma ka hooika-ika-balota no ke alii a kakou, aole oukou i hooneie mai, aka ua haawi mai nukou i ko'oukou lokomaikai, papahi oukou i ka' lei haaheo' o ka lanakila, aole loa i ho\ nele mai ia upu ana, peia me oe e ka welona a ka la iXehua, ua haawi mai oe i kou puuwai i keia kau. _ Pau kona kipa hou ana ma ko oukou mau- aekai aloha, pau hoi kona kahiko ana; i ko oukou ala'; auwe no hoi oe e ke ala e, ke ala kaulana ou e ka la hiki a hiki aku i Lehua, peia hoi oe e hanohano Oaliu lei i ka ilima, nau na i hanai a nui, hnua o ko alo ,a haalele iho la no ia oe, e oni hookahi ana oe e ke lii i keia kau, ua hooko mai la o Ake i* ka pili liemo ole a olua, ka hoa uhaial 010 o na po loloa o ke kau kupulau me ka hooilo, me na la welawela o ka ma-, kalii; luuluu wale! - Ae, e walea ana oe i ke kui lei hala : i na hala pala iloli o Kahuku, walea ne me ko ipo makani, me Hilina'e i ka pur< i moe aloha e) Ae, ua hala o Ake me ka minamina pau ole, waiho iho m.ahope nei he mau keiki makūa olē, hē lei moopunā,'a ht> wahine kanemake, i hoonele ia i ka mea aloha. Eia kona mooohana: O Kamakena (k) noho ia Ukunono (w) loaa elua keiki, Mahaūlu (k) me Naehuelua. O Mahaulu i mare i ke kupuna o ka meu nana e kakau hei in Kalau (w) loaa o Holoaia Meheula (w), noho ia Koma Kaleikulani (k) toaa o Uilani Ahukini-a-lua. O Naehuelua (k) hoi noho ia Hualalai (w) loaa o Mahaulu (k) II; mare ia Kalakona loaa o A. 8. Mahaulu, Steven Mahaulu, Horace P. Mahaulu. Klua i hala i ka po. . Na A. S. Mahaulu mai-e ia Esther K. Nathaniel, kekahi o na kaikamahine hanau o ka aina i hoonaauao mafikai ia i ke kula kaikamahine o Haleiwa ia mau la, loaa ekolu keiki e ola nei, Willie K. Mahauln, Edward Mahaulu ame Paul N. Makaulū. Me ka wahine elua, o Miss Emmalino Kekulanahale Mahaulu. Me kana wahine ekolu, o Alexa"nder Kuhio Maliaulu ame hookahi lei moopuna, ame na ohana he nui mai ka wai o Waimea a ka ehu hapuu, a kiei loa aku i na pali hauliuA o ke Koolau, a pu no i ke kapitala alii o Honolulu, a hoea loa ia oe e ka i'a hamau leo o Ewa, peia hoi me oe.e he Jhoa hele haaheo no ka Ehukai o Puaena, e noe ae la i ke kula o Lauhulu, me ke aheahe a ka

NloiH'-ku, e wali'a 110 ine oe e l;a wni liui (» Anuhulu, me ku wai hiilani puolo in i kji lau o ke knlo. AN'alohia, walohia wale oe e Ilaleiwa :ukilakila, home hookipa a ka lehuleliu, homo a 'u e walea ai me na lioa loha ho nui c kipa mai ana. K Walikanahele, ke kaliua laula ou e waiho nani nei ,e nana la i ke kai leo nui o Kawanui e, he hoa hele nou ka ua kokoula a ke Kiewao, e kipu mai la i ka uka o Halemanao, he keiki no oe ni> Waiala me Puukapu, na liko ahihi nani eJioopulu ia nei e ka ua pnli loa, e heahea ana i ka pali Lihue, i na nene aala no me ke'kupukupu, alo hookahi ke kula o Mūlamnnui i ka makani, yjau ole ka nani o Kalena me Haleauau, me ke Koa lauliilii i ke kula o Leilehua, he mau alii kapu ia na Kawaikoloa, he hon pili no ke kehau i ke ku'la o Kanoenoe, hele haaheo ka uliiwai iluna o Kamaohiy lialii paa iho Ta i ka piko o Kaala, e kilohi ana i ke keiki a na la'i elua o ka aina, o Naehuelua ia o Ake keia, lie" keiki na na la'i elua e uwe leo nui mai-la. O kona inoa i hea ia ai oia o Archihakl Seott, no Ake, kane a ke Kamaliiwahine Likelike, no ka mea o ke kane ia a kekahi kaikuahine e.nolio ana oia 0 Lepeka, hana iho'la o Akd Maliulu a liea ia ilio la ka inoa o Ake ,o ia no ka wa o A. S. Cleghorn e nolio halekurti ana, oia kona inoa i hea ia ai, he hope ka mare ana me ke Kamaliiwahine Likelike. Nolaila, me ka minamina pau ole makou e uwe nei nona me ka walohia nui, aka ua hala oia, ua kuu ka lulii, ua pau ka auwe. I kona mau la hope ua lioopili aku oia iloko o'na hana a ka Haku, e hooikaika ana i na liana Kula Sabati o ka apana kaliu ole o Waialua, Oahu. Ua pili oia ma iia hana lioeueu me kana wahine aloha, no ka pono o ka. papa Kula Sabati Paeaina o Oahu nei apuni, ahiki i leona jiauaho ana mai 1 keia ola honua ana. Nolaila ua ko ka olelo a ka Haku: Pomaikai ka poe i mfike iloko o ka manaoi?o no ka pono, no ka mea,.aia he lei nanr o ke ola' mau loa ma kela ao nani ma-o. ■ Nolaila o makou, na ohana apau o Mi'. Arcliibald S. Mahaulu, ke liaawi nei i k'a makou hoomaikai kiekie i ka poe apau i ukali pu me makou no ka liome liukai, ka liome hoi i hoomoe ia aku ai ka makou mea aloha, ma kan'a liuakai hope loa no ka liome Ehukai he nui na hoaloha o llonolulu iīei i'ukuli mai me ka ohana, papa- himeni o Kawaiahao, ame Kaumakapili huiia, na makua o na \hahui C. E. o Oahu, na kahunapule jhff~īlev. H. Poeptie', Rev. S. K. Kamaiipili, Eev. W. Kamau amej Rev. Keku?.wa, " v Ua. mele ia kona himeni iloko o ka :alepule o Waialua e ka papa himeni 6 Kawaiahao, me Kaumakapili huiia, Mrs. Julia Bowers, mea hookanr>ogana, iloko o ke auoano ame ka eehia i lawe'laweia ai na hana hoalohaloha na ka Makua Kamau. « Nolaila, e' oluolu e lawe i ka makou hoomaikai kiekie mailoko lilo o ko makou puu\Vai, papahi nani a pukou e haaheo ai, peia* me ka poe na lakou na makana pua, peia hoi me oe e ka uhiwai nani o Kaala, na kini hoaloha ame na kupa. o ka Ehukai ahiki aku,i Ka'iuku paiā ala; no oukou waimaka poina ole< ame ka hoomaikai piha iloko o ka Haku, ka makana nani lua ole . iloko o ko kakou" puuwai apau na hoohiwahiwa pua nani a oukou i papaai me ka walohia nui. Me ka hoomaikai palena ole he nui. MRS. W. KUKEA, - • MSS. K. MAKUAKANE, — Ma ka auwina la o ke Sabati i hala i hooku'i ae ai he kaa mokokaikala me kekahi kaa otomobile, m? k<f"alānui mawaena o Manana ame Aiea. O Henry Silva, kn mea e kau ana.mahope o ke ka& mokokaikala, ka i eha, a pakele aku ka mea- nana e hookele ana i kela me ka lnaa ole he niau poine iaia. Ma Jta ol'eloia, o ke< kaa otomobile e [ hOokele ia anit e kekalii Kepani ka'i hewa i ka holo ma ka aoao hema.