Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 48, 1 December 1916 — HE MOOLELO KAAO NO ALEDINA, KE KEIKI LOPA AME KA IPUKUKUI KUPUA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ALEDINA, KE KEIKI LOPA AME KA IPUKUKUI KUPUA

"lua 110 kou hooko mai i keia noi a'u e hookaawale loa aku oe i ka ipūkukui» a e hookaawale pu aku i kena komo e paa la i ko j •liina.. l!c oi aku ko kaua pouo oka noho ana me ka piepiele ole me ' kekahi kanaka kupua: he mau uhane ino lakou. a ua a'oia māi kakou j'da e k«» kakou mau kaula." "Kia nae. me kon ae maikai mai. e. kuu makuahine aloha," a Aledina. "e makaata loa ana au * ke<ano o ka'u hoolilo laaiaīakuH'h k.-ia ipukukui ma ke ano awiwi, he ipukukui keia l.a i lilo "i nieawaiwai loa no kaua a etua ; a ua ike like iho nei 110 kaua i kona waiwai. 4 Ua loaa ia'u ka manao mamua e hoolilo aku ia kukui i ke kuai, aka nae. i kuu ike aua iho nei he mea waiwai loa ia na kaua e malama ai, ua hoololi hou au i ko'u manao. "Ea. e mama. aole anei i ike oe nou iho, i ka pomaikai nui i lnaa ia kaua. a e lilo ana ia i me.a hoolako mau mai ia kaua i na nen apau a kaua e makemake ai, e lūhi ole ai kaua i kā huli .aku i 1 a mea e pono ai ko kaua ola ana ma na me.a apau, ma nei mua aku. "E hiki ana 110 ia oe ke ike iho elike me ka'u ike no'u ilro, aohe kumu nui e ae i hooluhi ai kela anakala ino hoopunipuni o'u iaia iiio ma ka hele ana mai i ka !oa mai Aferika mai. 110 ke ake wale r.o e loaa iaia keia ipukukui kupua, ma kahi ana o ka hoopunipuni ;«na mai no na lua ka-la ek«3lu e waiho ana mawaena o na kahawai ke kumu nui o kona hele an.a mai e huli ? .... "Ke hoomaopopo iho ua ike mua oia ika waiwai keia īpukukui ame kana haua, oia ke kumu koikoi loa o kona hooikaika ana e hele in.ai i loaa iaia. a ina ua ike oia he pomaikai ke loaa ana iaia i.'.ai keia ipukukui aku, alaila, p.ehea kaua e manao nei e hoolilo aku ria ke kuai. me ia ike iho no ka o kaua i kona waiwai? "A <>iai hoi, niamuli iho la o ke ano ulia laki i loaa ai ia kaua ka ]>omaikai. a<jle anei he mea pono ia kaua ka malama loa aua ia mea ? Epono e loaa ka pomaikai ia kaua, a i mea e loaa. ai ia ,waiwai e malama kaua i keia ipiikukui, e ike ana oe iua nei hope aku '•>. ka huahuwa mai o na hoaloha ia kaua no ka loaa ana o ka waiwai ia kaua. ... "Ua ikemaka iho nei kaua i kana hana ame kona waiwai. no--1 ūla e hnli kaua i waiwai 110 kaua me ia mea. No kou makemake « 1e e ike hou ia mea, e lawe i'o aku au ma kekahi wahi kaawale loa e ike hou ote ai oe. aia no hoi a ulu ae ko'u makemake e hoohanaku iaia ea. ataita kii aku. oiai ke maka u loa la hoi oe no ka hoea hou mai o kela kanaka kino pahaohao. "Xo ke komo nei a.u i olelo mai nei e kiola au. aole: ina aole keia komo aole oe e ike hou ana ia'u. A ina .110 .aole au i make i keia manawa aia no'iloko.o ka lua kahi i paa ai ua aneane aku la p.aha au r e make i nei manawa. O ka niea anei nana au i hoopakele. a iole: o ke kumu paha o pakele ana, oia anei kau e i mai ai e kiola; au? Aole. aole loa; me a'u ia komo ahiki i ko'u hopena. "E ae mai oe e paa m.au ia komo ma ko'u lima. aohe 110 hoi onai wale aku ia oe? Owai auanei o kaua ka i ike no kekahi; pilikia hou e halawai mai ana me a'u ma nei mua aku e hiki ole ai| ia oe a ia'u ke hoopakele ae. o keia komo wale no. J " ; No ka lilo o keia mau hoakaka a Atedina i mau mea oiaio i kanianao o ka makuahuie. ua haawipio mai la ka makuahine ma ka> nane ana mai: "Ina hoi ha pela ea. e hana aku oe elike me kau i ike ai he pono, no'u iho nae ea. aote o'u makemake e ike hou aku! au i ka helehelena o kela akua lapu. a i ole kamailio pu aku plaha: me ia. a i ole me -kekahi paha o ia mau uhane ino, e hookaawale; loa mai ana au ia'u iho mai a lakou mai, a aole au e kamailio hou; aku ia oe no ia mea." . . .1 Mahope o ka pau ana o ko laua aina ahiahi ma kekahi ahiahi mai. aohe nleaai i koe a ke kanaka kupua o ka lawe aua mai, ua pau loa ia iaua i ka aiia. J Ma keka.hi kakahiaka ae, no ka makem.ake ole. o Atedina e kali: a hiki i ka ike ana iho i ka pololi alaila lioomaopopo ka laua m.au meaai, lālau aku 1a oiā i kekahi o na pa k.a-la a huna iho la iloko o. kona poli, a haalele mai la i ka hale no ka hele ana aku e kuai i loaa; mai kekahi ka-Ia a loaa ka laua m.au wahi meaai. n He kanaka Kiu (Je\v) mea haleleuai kana o ka halaw.ai. muai ana aku ma ke 'ano ulia malulia oke alanui. Huki aku ta oia iaia; a ma kekahi wahi kaawale maha'i o ke alauui. a i aku la he. pa-kana ia manawa e makemake ana e kuai aku i k.a mea a mau mea paha e ; makemake mai ana ma ike kuai. a i kpna hoikeike ana .aku, ninaui aku 1a ina paha he makemake oia e kuai ia p.a. Oiai ke Kiu he kanaka piha akaniai a maale.a tpa, lalau. niai, la: oia i ke pa a nana iho la me ka hoohulihuli ana ae m.a kela a mal keia aoao. Uā ike iho ta ua Kiu la he pa ka-Ia maikai loa, uolaila,; ninau mai la ia Aledina i ke kumukuai. ' ' No ko Aledina maopopo ole 110 hoi. paha i ka w.aiwaiio o ia pa'; kata. a aohe 110 hoi oia i maamaa iki mamua aku i ke kuai ana, wa-| iho aku ta oia na ke Kiu no e koho mai i kē kumukuai. a oiai he ; makemake ke Kiu e lilo aku iaia me ka emi loa, ha'i mai la i ke ku-i mukuai ana i manae» ai, eia nae, o kana kupiukuai i haawi mai ai; 0 ka ākahi hapa-kanahikū-kumamalua ia o k.a waiwaii'o o ke pa,j a he apana kala gula kana o kā haawi ana mai. ( i Ua hauoli loa o AleeUna ia manawa no ka loaa ana mai ō ke.i kala guta. he .kumukuai ana i manao iho ai ua law.a loa ia a oi aku: mamua o ka waiwaii'o o kē pa: oka hookomo iho la no ia ona i ka apanā kala Hoko o kona pakēke a huli aku ta holo me ka awiwi no ko taua wahi home, a oi'ai oia e holo ana me.ka awiwi loa. noonoo; iho ta ke Kiu i kona naaupo. ina ka oia i hoemi loa iho i ke kuai ilaIo ; W ina no ua ae o Atedina, no ka mea, hoomaopopo iho la oia iai manawa aole o Aledina i ike i ka waiwaii'o o ke j>a; ua hoahewai t»?a oia ,iaia iho no kona naaupo ana, eia nae. ua hala mua aku <j; Aledina. Oiai o ke alauui pototei e hoea aku ai 110 kona hale. leipa ae 1a oia ma kekahi halepuhi pālaoa. a malaila oia i kuai ai 1 kekahi mau popo palaoa e lawa ai laua me ka mākuahine 110 kekahi; la. a uku aku la me ka apāna kala 'pula o ke pa ana o ke kuai .ana: aku i ke Kiu. a o ke koeua, iho.oia.kana o ka hoihoi ana aku ā.ih)ar awi i ka mat>uahine, ā Ke]e aku la ka-.makuahine i ka makeke e ikulai 1 mau meaāi na laua e lawa ai kekahi mau Ia lehulehu. { > Mc ia ano iho la lajia. o ka j noho 'ana me ka pakiko loa i ko Iha niau hoolilo. a i ka wa ilo e pau ai o ka lau.a mau \yahi meaai, 0 ka Aledina hana, no ka helē e kūai T nā p'a, na pola, na kiaha, a neta jdcu. aliiki i ka pau loa ana o ia mau mea. kekahi mahone o kekahi: aohe no hoi he hele aku i tfa mea i keia wahi Kiu wale no e kuai «aku ai. . I ka p.au loa ana o na m.ea kala i ke. kuaiiā. apau no hoi na dala 1 mai ai mai ia mau mea mai i ka hoolilo ta a ku wale ka huila aohe ivai e njniu hou ai, hoomaka hou ka hahai o ka hune ame ka nele ia laua. O Alcdina i maa i ka nolip auwana a noho molowa o na la mamua .aku ,a e hoohala ana i kpna mau la me na kamalii maluna o na alanui: ua loli loa oia i kēiā manawa. mai kona manawa mai i! halaw?i ai nie ke .kanaka Aferika. ; Ma ke'a manawa ua hpoHalā oia i kona mau 1a ma ka hele an? j e maka'ika'i īiia o a maānei. a i ole ma ka hui ana aku me na kānaka ; makua a kamailio t»u me lakou, oia ka-poe 'ana i kamaaina. aole k? poe malihini loa iaia. f I. kekahi manawa maloko o na halekuai oka poe kalepa oi a e hoohala ai i kekāhi manawa o ka ta a hoolohe aku i na olela a 11 kanaka koikoi a naauao o ka aina i hoea mai iloko oia mau hale, a i hontito hni ia mau hāle t ivahi no lakou e halawai ai, a ua tito tr olelo naauao ana o ka lohe ana, e pili ana i na hana ano nui e hanai; ana ma na'wahi apāu o ke ao i mea hoonaauao nui mai iaia.

I ka pau loa.ana o na apana ka!a gula hope loa i ka hooliloia, t>ia na apana kala giila he umi i loaa mai ai iaia mai ke Kiu mai no ke pa k.ala nui ana o ka lawe ana e kuai, a o ka waiwai hope loa hoi a ke kupua o ka lawe ana mai i na meaai na laua, ia wa oia i ike iho ai i ko laua pilikia, no ka me.a, aohe wahi e ae a laua e ui ae ai e hiki ai e loaa mai ia laua na kokua 110 ko laua ola o ka noho ana. (J)iai o Aledina e noonoo.nui .ana no kahi e loaa hoju mai ai o ke rlala ia laua, ala ae la na hoomanao ana iloko ona no ka ipukukui; he mau mahina loihi loa kei.a mahope mai o ka auai ana a ka makuahine i ka ipukukui uo ka hoōmaemae aua mamua o ka lawe ana aku a ua o Aleelina e kuai. au.no e-poina ole la, e ka mea heluhelu. O kona kii aku la no ia i ua ipukukui la mai kahi mai ana o ka huna ana. a nana iho la ma kahi a ka makuahine o ka anai ana. T kpna ike ana iho i kahi i anaiia ai, o kona anai iho la no ia ma ia wahi' Hf>okahi, a me he la i pai'ia ae kona mau maka ku ana ke kanaka kupua hooweliweli mamua pouo mai ona. 0 keia ipukukui kupua Hoi he anai ia iho kona a oili mai he kino kanāka. i ka ipukukui kupua hoi o .nei mau la he wili ae i ke ki a o ka malamalama ae la { ,no ia; me he mea la he hikimua keia •Ipūkukui kupua ma keia moolelo 110 ka ipukukui uwila o keia mau £J£ " - _ ' !Co r ica H mali'e loa o ka Aledina anai.ana iho i ka aoao o ka ipukukui niamua o ka ka makuahine anai ana, ua oluolu loa na olelo a ke kanakii kino hoopahaohao o ka ninau ana mai iaia, elike no me ko ka -mahawa mua,: , . "Ile.aha kou makemake i kahea ae nei ia'u? Ua makaukau au e hoolohe aku i kau mea e kauoha mai ai ia'u e hana- aku no kou pono ma ke ano he kauwa naū—owau ame na kauwa e ae apau a ka ipukukui." ' "Ua pololi au," i pane aku ai o Aleelina; "e lawe ma) oe i kekahi mea:ii na'u." "Ka i no a he olelo kau," a o ka nalowale koke aku la no ia o ke kupua. a iloko o ka manawa pokole loa nia ia hope mai, hoi hou m.ai ana oia me na pa meaai, elike no nie ia ana o ka lawe ana mai mamua aku. Waiho.ilio la (sia mahina o ka hikiee i na mea apau a nalowale koke aku la iloko o ka imo ana a ka maka. Oiai ka makuahine ua maopopo mua i ko . Aleliua manao, ua hele mua aku la oia no kekahi hana, i ole ai oia e noho iho i ka hale a ike i ka helehelena hooweliweli o ke kupua. Ua loihi ia hele hoolalau ana ana, a ia hoi ana jmāi e kukuku aku .ana ka niahu o na meaai iluna o ke pakaukau, ua makaukau na mea apau, hookahi wale no hana i' koe o ko laua noho iho a hoopiha i ko laua mau opu me.na iiteaai ono a ka puumoniai e ohalahala ole ai. Ma keia manawa hōpe ua oi aku kai niti o ua meaai i Uweia mai ai mamua o ko ka manawa mua; ua.'piha oloko o Jca laua wahi pahu .waiho meaai i na mēaai. . O J<o laua haule like iho la no i.a iluna o na noho maha'i o ke pakaukau .a hoopiha iho la j ko laua opu me na meaai ono, a i ka pau ana p ka. laua paina ana ua koe nui okoa iho la no na meaai e lawa ai laua elua la ho.lookoa. hou aku. 1 ko Aledina wa i ike ai mahope mai ua pau lea l.aua mau meaai a aole no hoi a laua wahi kenikeni i koe i ko laua poli e hiki ai ke 'kuai i mau meaai na l.aua, lalau aku la oia i kekahi pa kala a ke kupua o ka lawe ana mai, a hele aku la no kahi o ka halekuai o ke Kiu no ka hoolilo ana aku ia pa, i loim mai ai ka laua wahi kala a loaa ka 'laua mau meaai, elike 110 me kana 6 ka hana ana mamua. Eia nae ,aole oia i hiki ,aku i kah| o ka halekuai o ke Kiu ana i kamaaina. ai i ke kuai aku i kana mau pa, komo e aku la oia iloko o ka halehana o kek.ahi kanaka hana he halehana no'Wēkahi elemakulewaiwai loa a he kanaka hoi'Vkautana 1 kona ka hoopono, a nona kek.ahi inoa loa i ka'u ole ia e tel?ihi kiko eleele. • 1 ' • ' ' I ka ike, ana mai q ua kanaka la iaia nei pa niai la kana kahea e komo aku iloko. o ka halehana.. "E kuu keiki," wahi Ana, "no na manawa lehult*hu mamua aku nei ko'u .ike ana aku ia oe e kaalo ae ana mamua o ko'u halehana nei,: aole nae hoi au i kahea aku ia oe, o ka mākan?ua iho la 110 keia, me ko liele no hoi a kaumaha, elike no? me ia au i liōea mai la i keia la,a he manawa pokole mahope o kou komo ana'iiku iloko o ka hale-; kuai o ,keta Kiu, oili hou m.ai'la oe me kekāhi ukana ole ma, kou lima. ' . ; "Ua manao iho la au i hele paha oe ilaila ē kuai aku ai i kekahi mau mea elike no me na mea au e pa.a mai la i nei manaWa. Aolei paha oe i mahu'i mua la he Kiu apuka loa kela, no ka mea, ina pela, ina aole oe e hele iki ana ilailā') ( ho ka meā, a hoi oia--1 kona mau hoahanau poiioi, pehea auanei e nele ai koriā /hana aku' ia ha'i pela ? ; . . • , - \ * *! "Eia wa!e no ka'u mea e kamailio akii ana ia oe, a oia keia:'lna? oe e oluolu mai ana e hoikeike mai ia'u i kan tnau mea e paa mai la i nei manawa. a e lawe aku ana' ōe no k.a HooHlo ān& aku iā Tneāj ma ke kuai. e aho me a'u mai oe ē kuai ai ia mau mea; a e ljaawi no: au ia oe i ke kumukuāi ma.ik.ai eiike me ka waiwaii'o o ia mau wai-i wai; a, ina no kou makemake ole e hooHlo mai ia'u, alaila na'u e kuhikuhi aku ia oe i kahi kupono au e hele a'i a ku'ai aku ia mau mea,; he poe l>.alepa waiwai nui i ikeia ko lakou hoopono e apuka ole maii ai ia oe." • ' ' ''' ■ '• • • ' ' ! Ua lilo keia mau oleloa"o a ke kanaka elemakule ame na ma--naolana no ka loaa nui \nai o ke dāl.a iaia i mau mea hoolana loa ae; la i ko Aledina manao me ka hāuolf pū.'' :,tl . • Mamuli.o ka manaolana e loaā nūi msi ana iāi& kk 'iiāla'no kanapa ka!a ua hookikina loaia ae la ko Aleeiina "mānaō' e Hoikeike koke' aku i ke 'pa.kala ana e.paa ana i ke kānāfca ēlemakule hana gula, a' 0 kona wehe .ae la uo mailoko ae o kona poli. Ia ike ana maj no. a ke kanaka hana gula i l<mohi he kalā rnai'kai loa ka mea i hanaia ai ia p.a, ninaū māi lā ofa ia Aledina, ina he mau pa kek.ahi eiike me ia'.kana o ke kuai mūa 'ana i ke Kiu. a la ka 13111 o ke .dala i loaa mai iāia no ke pa hookahi a no na pa h()U apau ajna o ka hpolilo ana. ,lja hā.'i aku, ta.no hoi o A'edina he umi-kumawalua ana man, pa o ke.kuai ana i. ke Kiu, a he ap<iiia dala ka, ke Kiu o, ka haawi ana m f ii iaia 110 ke pa .kala hookahi,. ; : j "Kahuhu! ua apukaia oe .l. ua apūkala oe ! t He Kiu■ .aiji\ie. maoii : kela i kou \y.ni t wai! Aka nae. e kuu keiki. .0 ka mea i hanāiā ua hānaia ia ,aole liiki ke kii hou a|ku a .lawe mai,. noiailā, makehewa ka noonoo hou ana.aku.no ia me? i lilo i nēi māiiaw^. . ",I me.a nou e ike maqpo,po ai ijca wai\yaii'o. o.ke .pa. |iopka.hi ea, he pā i hanaia me ke niaikai ioa a, i ole iā e makou maloko o kō makou mau ha,lehana nei. e hoao kaua e kaupao.iia." Ta manawa kii akū la ke kanaka. hana gula i ka pao.n.a a kaupa-. °na iho la.i ke pa,. a mahope o kona..jio,fikak,a v a\ia māi ia Aledina i ka nui o na paona, ka-nui ō kona \yaiwaii*o, aine iia ūiahelē liiee ole Jloko o ia pa kalia i hanaia loa' inai la oiā iā Aledina, a,ku\ikenablß«v kfiikāiUmaha o ke pa hopkahi. o konā waivyaii'o lie ka-' tnahiku-1 nunama 1 ua apana kala gula ( oumi kafa keokeo ka waiwaiio' .0 ke ka'a pula hookahi, a ia manawa huki aieu la oia i kan.a ume iwaho a helu mai la i na apana .me ka ikemaka ākū o Aledina. "O la."" wahi a ke kanaka hana gula, "ka waiwaii'o o ēia pa au i lawe mai 1a: a ma keia 9 ike ;iho ana oe i kou apuka ia ana ei kela Kiu aihue; jna he kanalua kou no keia mau hoakaka a'u.ia oe: e hele aku oe e ninau i kekahi poe 'hāna gula e ae elike me kou-ma,-keināke. a ina e ike nna t pe e oi ae ana K'.a lakou mea e haawi ana no keia 1« hookahi, ke hoohiki mua aku nei au imūa ou ua hiki ia'u ke : 1 haawi aku ia ,_oe i ka 'olūa iho i ka kumukuai e haawi mai ana ia oe 110 ia pa hookahi. 1 "Ma ke a'io o ka h'anaia aiia o kekal.ii meā.ka mea \yale no eloaa mai ana ia makou mai ka waiwai mai a makou e kuai ai, a 110 ken pa.ua oi loa aku ke'a o ka nani juamita o leekahi pa a kela Kiu i ike ai iloko o kona m?u 1a o ke ola ana." t Haawi aku la.o Atedina i kona mahalo i ke kanaka hana .Brula nō ka ponv_iikai nui i V'aa vuai iaia a no nā oleloa'o maikai i a/oia .ma/ la iaia. a ma in hope mai, i keia.kanaka hana. e:ula wale no oia e lawe. niau mai ai i k.nna māu pa kala. līaiia pū oia i lawe mai ai e kiiii i kana pa Va'a nn : a ua lo'aa aku iaia .ke kuniukuāi maikai l.oa elike me ka w.niwaii'o o ia pa kala nūi.. [ A p'.ai ;ua- loaa iho 1a ia Aledina ame kona ke kumuwaipiooLe e foaa ma.u'ai ka nomaikai ia laua, oia keia ipukukūi k:upua, 'a mailaila e loāa mai ai ka laua mau mea apaū e niākemake ai, ua hoolako iho la laua i ko laua wahi hale me na meā apau a laua i nele. Ua hoomahuahuaia ae la ko laua lako' nia ka aahu me na

meaai. na lako oloko o ka ame ka runn aina, a ia ae la 110 hoi kana mau mea hana e laa ka pulupulu, a pela aku, a he ano ulakolako me ka hauoli maoli ko taua noho aila. , IJoko o keia manawa mahope mai e mikialā pinepine mau ana 0 Aledina i ka hele i ka lialekyai, na wahi piha mati ia.e na kanaka.. a e liiii mau ana oia me na kanaka koikoi a waiwai o kulanakau- j hale. o.ka hapanui o i.a poe oia ka'poe piepiele waiwai, ka poe kuai j gula ame na mea kala, na lole'kilika, na lilina māikai loa, ame na mea hoonani o kela ame keia ano, a maKma o ia mau waiwai ka hapanui ona kamailio ana aia poe a o hook)he aku no hqr.;ka Afedina, a mamuli o ke kamailio a ia p6£ ua loaā ka ike a irui Aledina : ma na hana e p'iii ike kaiepa anā ame iloko o ke anaina o ka'p.oe hanohano a kuonoono o ka āina. Iloko o na wa e kamailio ana a e hoikeike ana o ka poe kalepa 1 ka.lakou mau wai&āi kuai i loaa ai ka ike ia Aledina 110 ka maikai nui.e loāa, ana iaia mai na hua mai o na laau ana o ka olu anā. mai ke kiliapai maft malalo. o ka honua. . 1 Ma kahi o kona noonōo kuhihewa ana, 110 ka maopopo ole mai no ke .kumu, he mau puiipuu aniani ,vvale. no la lakou, eia ; ka, ne mau pohaku momi kum.ukuai ; nui.lakpu, a ma ,kana mau niea o ka hoolohelohe ai>a:a. , kt&4'na kānaka kalepa waiwai loa he mau pohaku momi makaintiei »ia : kou ! i like me kana, no lākou ka waiwan o 1 hiki ote ke kohoia, ...l ka loaa ana o keia ike iaia mamuli .o kona nana aku a ike i ke kuai.ia aku a o na pohaku momi i.like loa ke auo, ka waihoolūu a koe ka nui. īne na, pohaku. momi ana e paa ana, īa manawa, a pela hoi īue ua kumuku.ai o ia inau pohaku momi i lilo aku ai, aol.e i kaua iho r la a konā hauoli ia. manawa, no ka mea, ma kona ike iho ua oi ,aku ka maikai ame ka a o kana mau pohaku niomi mani'.ia o na.pohaku momi ana e ike aku ana ia manawa i ke kuana niai eka poe kalepa- . .. .... ... ~ . . • . laia e ike aku ana i ke kuaiia mai āote oia 1 kamaino īki aku 1 kekahi o ia poe he niau pohaku, momi kana, aole 110 hoi i kona makuahine ponoi, a me. ke kaiialua ole ke olelo āe o. keia hunakele loa ajia. on.a i keia meahuna ana, ke kumu o kona lilo aua he kanaka waiwai loa ma ia hope mai, a e ike ;aku ana kākou iā hopena ona ma n?i hope aku. J ' . , * 1 Ma kekahi lā. oiai oia. e hele āiia maloko o ke kuīanakauhale, lohe ana no oiā i ke .kalahea a ka mpi, e paniku, na poe apau i ka lakou mau halekuai a e hoi i)oko o ko l'ikou niau hale ponoi. ahiki i ka hala ana aku o ke Kamalilwāhine Badoraboudoa. ke kaikamahine a ka liioi, m.a kyna alahele no ka haleauau, a pela hoi me ka hoi hou ona mai, .. . . No keia kalāhea a l>a moi a Aleeiina o ka.lohe ana aku. makemake loa iho la oia i.a manawa e ikpniaka āku i ka heleheīena o ke kaikamahine alii ua weheia kona uhimaka, eia nae, he hana hiki ole ia iaia ke hana ke ole oi.a e hqle ,at kekahi hale ana i kamaaina ai, a nana aku ma ka hakahaka o ka pe'ape'a. Eia nae. aohe no e; .lawa, ana ,-kona makeniiake ike ma keia ano iho la. oiai e paa ma.u ana ka īielehelena o ke Kāmaīiiwahinē i ka uhiia iaia e hele ae ai i ka haleauau, a pela, me ka hoi ana mai. I ka manaw.a hope loa haupu ae ta oia no kekahi ano hana. a mamuli o īa. hana i holopono ai kona makemāke e ike, Komo ma-Iu aku i.a oia a.pee mahope o ke panipuka o ka haleauau, he haleauau i Hanaia e, "ele ole ai kona ikemaka aku i ke Kamaliiwahine i kona wa e leomo ae ai. Ua hooko koke 0 A,ledin,a i keia manao īna o kona hele ana aktt nōloko oka haleaiiau a pee ae mahope oke panipuka, aolie no hpi i li'ui'i'u iho ia pili. ana ae ana, oi'li mai ana no k.a huaka'i a ke kamaliiwahine, a ma ka haleahaka mawaen.a o na papa i ike maopopo ai oia i ka helehelena o ke kaikama.hine aīii. ! He lehuleliu n.a wahine kauwa e ukali pu ana iaia. me na koa mahu e liele ana ma kona mau aoao, a mahope mai no hoi ona kēmait hiaawahine me na koa. . I ke kōkoke loa an.a mai o ke kam.-iliiwahine ma kahi o eha a ! elima paha kainawawae i koe lioea mai i ka puka o ka haleauau, hapai ae la oi.a i kona uhiinaka iluna a ma ia wehe ana ae aha i loaa ai he manawa kupono loa ia Aledina e ikē aku ai i kōna helehelena me ka maopopo loa. • • . . Ahiki iho la i nei jnanavya aohe wahine e akii a Aledina i ike ai me k.a v paa ole o na maka i ka ithiia o kona makiiāhine wale no, no' ka luahine loa 110. paha, a eia.no nāe. i kā Wa opiopio no o &ona makuahine aohe no, he manawa Iki ana 1* huha ai i kona maii īnaka me'ka uhimaka, no kona makemake ole .no e hoohaiike .me na vVāhine u'i i oi ae.i kona. , . ; • . ,He oiaii ua lohe mua nō. oia 1 k'a oīeloiā he lehuīehu vvale nh \yahine i r ikeia ka u'i, eia jiae, ua lawa ole na huaolelo i kamailioia 'mai ( ai en£ kanaka ana i. lohe ai ; e hiki ōle ai ia Alēelina ke hoomaopopo, koe wale 110 a he ikemaka maōī'i 110 nona, a o keia ka hana ana e ikemaka ai oia i kāhi o lakou. Aole i īiuliu loa ia ike ana. aku a Aīedina īioopāu loa ae. la oia i ka.noonoo ana lie like la.no ka heleiieīēna 6 na wahine apau me ko.na makuahine. L/a loli lo.a kona mau manāo. i keiā manawa mai ko ka manawa mua mai; ia manawā ka āna e'ulu na,manaQ kukp ino ilpko pna e lilo ke kaiieāmahine, 0 keia kamaliiw.ahinje, ma ka» hoik.e ana : ae 1* kona mooīelo oiaio, oia leekahi ona wahine opio huapala loa o ia mau la i ike o'īeia ka tua māmuā aku. He n.unui,.mphaha k'ona matt maka, me ka ikaika o kā huh'li eīike me ke ahi, he nohea kona he miomio maikai ka ihu, a he ,uuku ka waha. : „ Ua īike kona mau leheīehe .ine ka rub'e, he hiehie a kapukapu k:oua..kūlana, a maUina o kpna poo "uā likē ka pu o kona īauoho me ,l<ē kalauiiu, a ma ka hoopokpie ana ae' i k.a wehevvehe ana 119 kona ai|o, he u'i oia ma na ano apau., • Npīaiīa. mamu.|i o keia mau. ano maikai ae la apau oke &ainaliiwahine Badorabaudpa. h.e heīe'heīena a Afedina i ike ole ai 1 kahi' nani elike ; me ia mamua. he u'i kamahāo lōa 'naiia' i hoopupule i ko A'īeelin.a. n6qnpo, i .tia hiki plenaia ke uumi i kona makemake e lilo ke kāinaluwahine naf>a., , A.pīe i haaīele iki o Alcdina \yalit o'ke ku ana ahiki i ka haule atia aku o ke kamaliiwahine iīoko P ka wai; iuka a i 'kai oia* 6 ka holpholo ana me. he mea Ia he kanaka i ike ole i kana mea e foma.ai s r;;; ; Ēia ,nae. i ka manawa hope īoa. houīuuīu mai la oia i kona mau noonoo maikai apau a hopmaopppo iho īa e Hpi aku ana ke kamaīii\yahine U9 ka halealii., ; aohe vvaivyat o'kōna noho'hou ana iho ma iā wahi e kuakii ai, oiai i ka wa ? Koi aku ,āi ke kaikamahihe alii e hu)i mai ana ke kua iaia. aole ōia e ikē īiou aku ana i kā heleheīeiiā, no T aila, hqoholo iho īa oia e haalelē iho ia wahi a e hoi aku no kona haīe. ' ' ' , Mahppe ilio o kona hoea anāj akn i ka hale. 11 a hiki ōīe 'iaia ke huua'iho.i kona mau ano nele oīe ai e hoalaia aku ai o na p,kpna makuahine. , '•*«'' ,llai ai 'WnW olioi'Wai la laia i ke kumu. uft,lo^a. ; Mrii:om i ka. ma'i a i ole he inea okoa palui M mea .nana i hppkāuinana i kona nopnoo.. Aohe oia i hoike koke!aku nō kekahi inanawa loihi kona noho hakanu 'ana malmia o.ka .hikiee. āia wale no kona noonpp maluna o ke kHiu,aiii\yAhine. mr he mea. la āia mau no ka helehelena o ke karnaliiwahine, mamua ot}a kahi.i ku niāu mai ai. a no kpna Mne ole aku, a,n(- ka lilo. no hoi o ka mākiiāhine i ka hoomaleaukau i ka īaua niaii wahi n;.eaai no ka aina ah'iahi, mai la iaia me ka hoouluHiia hpii ole mai. . . ; , ' ' ' ' t ka makaukau o na meaai .110 jro īaua' aina ahiaiii, lavye mai la ka m:ikuahn\e.a uia kahi kokoke i kahi a ua o Aledina e nolio ana maīuna o ka, hikiee, a noho ihō la ma ha'i o Ve. pakaukau Aohe nana.aku a Aīediua ia mau mea i kinohi. īieaha la ia maM mea ra;a, a eia nae, ia'.a i hoomaka ai.e ai he manawa loihi' okoa 1 haia laia: 1 ka ai i.ka noho. i ka ai i ke kani o ke uhu, ilalo wāle no na.tr aka e kulou at Ina tnanavvā apau. ano kona noho mumule loa me ka miai ; .b.u,aolelo ole ro na .nmati.anau a ka makuahine i tu aku at lā'n.i loaa ai la hoi ke kumu o fc o 'ria hamau loa ana ua na JfAohpp ,īoa .ka ,i,naku'al)tne jne.ka ; hoōkattniaha pu ia '' <>»?J«o ,a '" a aVna ahlah! Ha Uoom'a'u lk,„ aVii..la po >•!» .1 ka ana. eia nae. elike no mc ne i e o.ka>aa aku o ka hai\n nela no i keia manawa. a nn ko Aledina nitiau m.au ta .aku, o kona ku ae 'lā no ia a fioi aku nolnna 0 kona moe, he hana ana nafta i hoopiīia loa aleu i kom m* i ke kaumaha. a " (Aole i pau.) ' ' f * , j