Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 48, 1 December 1916 — HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani-He Moolelo No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hoo-kamani-He Moolelo No Na Kaikamahine Elua.

"He pololei \xa.ha kau e olelo mai nei aole paha?" wahi a k.ekahi oua mau kanaka nei, me ka leo hoohenehene. "Owai kou inoa la?" "O Kimokea Keoni. ko'u inoa.«a ma .ka aina o -Kalawe kb'u wahie noho hana nei. • • ; . l'• ■' 1 < 7, ■'/ ' - ' . . - .li ' "Ae, oua kanaka i'o nei no keia, i pane ae ai kekahi ona powa f me ka hoomau ana iho no i ka hauhoa ana i ke kaula; o na uwalo ana aku ame na noi ana mai i.a Keoni mai, ,e hoopakeleia ae oia, aole he hoolohe aku o kela mau kanaka; aka hauhoa iho la no i ka laua pio a paa loa, e hiki ole ai ke hemo, ina oia e hoao e we-he. "E hookuu koke olua ia'u, no ka mea, ina aole au e hoea aku ana no Bala e kuhihewa mai ana ko'u mau hoa kauwa, aia no au ma ka aina mahiai. aole lakou e huli hoi mai ana ma keia po; a ehia ka hoi mea aloha o ka piha o Ekekela ame ka lede opio i ka maka*\i. i ka mea ole nana e kokua a.e kiai ia laua; a e hoopau okoa ia mai ana ay mai ka hana mai 110 ko*u makaala ole." "E noho malie oe e keia kanaka, mai lioao oe e walaau, o ike auanei oe i kou ki ia aku i ka pu a make loa," alaila hookomoia aku la he welu iloko o ka waha o Keoni, a mahope o ka nanā hou ana i ke kaula i hauhoaia ai. ina paha ua paa, o ka haalele aku la 110 ia o ua mau kanaka nei i ka laua pio, a hoi mai la no ke alanui. E\ku ana no ka lio ame ke kaa o Kimo, ma kela wahi i haalele ia iho ai, i ka manawa i huli hoi mai ai iia kanaka powa, a alakaiia aku la ka lio noloko o ka \ilulaau, ma kahi kokoke i ka ona nona kela waiwai, a hoopaa pu ia aku la no hoi ka lio i ke k^umulaau. "Q kekahi hana powa ino loa keia a kaua i hana ai," i pane mai ai keieahi o na kanaka powa i kona kokoolua, "eia nae, aole no h* kaokoa ae o keia hana, mai na mea i maa i ka lawelaweia, e na keiki oloko ona kula kiekie. Ua holopono maoli keia apana hana a kaua; akahi no a maha ka .noonoo, aole he poe na lakou e kiai kela home.o Kalawe i keia po; a oka'u e kalokalo ae nei, e ukalua ka kaua mi.siona me ka holppono." ! "He mea pono ,e hoi hou kaua no Bala, no ke kn ana 1 kela >caa paa kona mau aoao ika uhiia; oka kaua hana mua n<ie, o ia ka huki ana ae i keia kumulaau a kaawale mai ke alanui ae, aia no m Ho i a kaua malalo o ke kumu o ka laau kahi i waiho ai," alaiui hoomaka iho la ua mau kanaka nei e okioki i na lala, a kaawale ke alanui, no ke kaa e liele ai. ~ ' "Ua pau ae la ka kaua hana no keia manawa, e hoi hou kaua no Bala, aia a pau ka aina ahiahi, alaila hele aku 110 ka nana himeni, 1 ole ai e hooh'iioiiā a_aia hoi a poeleele. 1 ka manawa e mehameha ana na alan.ui. ia wa kaua e huh hoi hou mai ai no ka hooko ana i ka apana hsina i koe. Aole no na haua o keia la, ua holopono ia, aka ke manaolana mau nei no nae au, e ukalua ana no ka hana i koe, me ia haawina hookahi," wahi a k.a mea aoo oua = mau kanaka powa nei i kona hoa. _ \la kahi mamao aku m.aloko o ka ululaau. aia malaila he Mo me kekahi kaa kahi i ku ai, hele aku Ja ua mau kanaka uei a hoea no kahi o ko laua kaa, wehe ae 1a i na pookn o laua. a huna iloko o ke kaa, o ka huli hoi aku la no ia no Bala, me na helehelena hoihoi. Ma kela wehe ana ae a ua ,mau kanaka nei i ko laua mau pookn, 1 hoea mai ai i ka hooiaioia ana o ka mea i hoohuoi mua īa e a mea heluhelu, aole no kela he, mau kanaka okoa aku, a.ea o Konela Palani no ia me kana keiki Radela Palam • O kela pākele ana o Beterika mai ,ia laua aku, iloko o ka manawa a ua maifl<anaka nei i manao'loa ai ua hoea mai ī .ka manawa e hiki ole ai ia Beterika ke hoohoka aku ia laua, ka mea nana i hoala aku i na manao hehena iloko o ka makuakanē ame ke keik,, ahikii ko laua lilo okoa ana i mau powa, ina la he mea e lanakila ai Uua maUl Ua no o Konela P.alani i kana papahana, me ke, akahele loa, e laa kela hoolilo ana laia iho i_kanaka kal«ewa lqte, i wahi nona e ike pono ai, i kahi i noho ai o Betenka, a!a l ,a Jl°f£° ae la iaia ame kapa keiki i mau kanaka powa, e hoike mai ana i ko laua haalele ana i ko laua mau kulana keommana oiaio, a o ka poe ino a lapuwale ko laua hoa e kohu ai. 0 ke ano i oaa ai o ka ike ia Konela Palani ame kona mau hoa, i kahi i noho ai o Bete.rika, he mea pono no i ka mea kakau mooleo ke heakaka ae ma ke ano nui, 1 hoopauia ai ka pohihihi o ka m a heU, M!Tk a haalele ana aku aSa Laionela Kalakona ika home o h Lede Poliko. a holo mai la no ka lnu pu ana me B e ter.ka - ma no ka hoike ana mai i ka nuhou hauoli, o la. ko laua ho °hu" a īku ma ka berita o ka mare, ua holo mahuka hou piai la ua /ika, nolaila ua ku a hoaa maoli o Sa Laionela 1 kahi e loaa ai ka aloh ui a '.?oke ua o Sa Laionela i ka huli ahiki i kona hoopau okoa' ana me ka huli .hoi hou ana aku no ka home _o ka Lede Pohko, me ka manao ua hoi hou aku paha o Betenka ilaila, a i ole, ua ho ™ na aku paha he leka nana. e hoakaka aku ana 1 hou 1 noho ai o ka mea apiki nae. aole o Beterika i loaa aku īaiā, ma ka home o kona makuahine, a aole no hoi he leka i hoounaia aku nana. 1 ka loaa ole ana o Beterika i ua o Sa Laionela ma -ka home o kona makuahine hanauna, ala koke mai la no na manao hoohuoi iloko ona. malia .paha ua loaa kana aloha i na enemi, a ua kaa al«i malalo o ko lakou malu. nolaila hoike koke aku la no oia i ka Led? Poliko. e hele hou ana oia e huli ia lielenka, a ina he eka kekahi e kakauia mai ana ma ko ia nei inoa. alaila e wehe ae .1 kela ina mai ia Beterika mai .alaila e hoouna koke mai i ka lohe mā ke kelekalapa i Duhama, a iloko o ka ho.ra hookahi, o kela launa pu ana me ka Lede Poliko, o ka haalele aku la no la o ua o Sa Laionela Kalakona; a huli hoi hou mai !a no Buhaipa. t Ma kekahi la ae nae. hoea aku la ka leka a Betenka, 1 hooiina, aku ai hk Sa Laiōnela. me ke kui),i o x , I f adana e kau ana māwaho o ka wa-hi, oiai o Mrs. Kalawe opio, -^a ; wea uana .1 hookomo.i k^naleka malako o ,ka haleleka. . T * •Elike me ke kauoha 'mai ia Sa Laionela aku, wehe ae la ka Lede Poliko i kela leka no ka nana ana, aia no hoi o Einehama ole wale malaila me ia i noho pn ai, a ua lobe ma\ 1 ka heluhelu ana aku o ka Lede Poliko i kekahi mau manao oloko o ka leka. Me-ka hoohakalia ole iho, ua hoouna aku la ka Lede 1 oliko iie kelekalapa na Sa Laionela Kalakona i Duhama, eia nae ua hala aku oia no Ladana. mamuli o kona manao, ua loaa ,he moali pololei mia no kahi e loaa ai o kana alphA. , , , Ua hala okoa'he māu t la ia Sa , f Uiqnpla Kalakona ma Ladana, o ka huli ana ia Betewka. hiā kana wahi apau 1 nianao 31, ua hoea aku la kana aloha ma kekahi o kela mau wahi, eia nae, o ka luhi me k e kaea ka mea i loaa iaia. ahiki i kona ku a molowa okoa ana, oka huli hoi hou no ia 110 Duhama. Ma kela hoeā aua aku, e waiho mai ana ke kelekaiapa a ka Lede Poliko, aole e kala kahiko i hoea ai i kela wahi, no na la aku mamua. o ka hoohuli aku la no ia o ke kanaka opio i.kona alahele no ka hema. ,- * ... . , . .. . Ma kela manawa nae a ka T.ede Pohko i hoouna piai ai 1 ke kelekalapa ia Sa Laionela, o ka manawa hookahi 110 ia a Liliaiia i kakau iho ai he elua mau leka na Konela Palani, he hookahi leka i hoonnaia 110 l.adana, a he hook&hi i Qithama, maloko o ua mau leka nei, e hoike aku ana o Liliana, i kahi hpu i noho ai o Betenka, ( pela iho la i pololei ai ka Konela Palani hookolo ana, elke me ia au e ka mea heluhelu .i ike mua ae nei, i ka hoolilo ana o kela iaia iho ,a like loa me ke kanaka kalewa waiwai kalepa.

Mamuli o kela hala"ana mai p.Sa Lajo f ueU.. i np J^daii^, T i l'hope -loa ai.ka loaa ana o ke kelekalapa iaia, om hoi i hoea e ka leka a Liliana na Konela Palani i Ladana, aoka leka i hoounaiā no Duhama, aia no ia ilaila' kahi i kakaii ai o ke. kiiia >ku.' . • Ja ike .ana no' a Konela Pālani i ka leka a Ana Keoiii, ,e hoakaka 1 ana i kahi hou o B.eterikā i noho ai, oke koi āku' 'l.a' ia 1 'kaiia' ! keiki, e haalele koke laua ia Ladana, a .hookolo pololei āku mahope 'o ka ,meh,eu oka laua pio. . • . \ , Ma kela manawa hoi i hauhoaia aku ai o Keoni e na kaiiaka powa elua, a paa i ke kumulaau, he meha ,pu wale 110 ka aina hanai ' holoholona o Mr. Kalawe, aia hoi o Beterika me kona koko'ol'uā ke j nanea la, me ka manao ole ae, ua' kokoke'loa mai ka pilikia e maluna o laua. ' ' ' ' ', ! ' kela ahiahi, hoomakaukau iho la no o Ekejv.ela i na meaai. na malihini/alaila he.le holoholo aku la o Beterika iialoko ō ka nialapua. a .no 'ka poeleele ana, huli hoi mai la no ka hale, ya a ,hoi na kukui ia Ekekela, ,e hamama mai aaa na puka .aniani» a';.e ; hj4lo-ke ana no hoi o ,Ekek,e ,a ma kana mau hana, ,me ka hoi anā ; niai ahe ;h'ookahi Jta nanea ana me Beterika maloko o ke keena hookipa. :i ! 'KejJßanea.la-.la.ua ab*k.i i .ke kani aiia oka hora eiwa, aōhe'wahi mea.ia-.huili o .na kauwa, akahi no ja komo mai ka mānao hopohopo ia Ekekela no ko laua pal.ekaoa, .aka ma« no ko 'laua ka-: kaii A»a. Hala ae .la ka .hapalua o ka hora eiwa, a oili mai la ka hora umi, ao.he 110 ,he hoailona .110 ka huli hoi mai o na kauwa, ia wa i hoik.e okoa ,mai ai o Plkekela i ka maka'll ame ka ho.pohopo, o kona hele mai lā no ia e pani i na piika āniani ap.au, pela me .na puka, no Jta hoomakauaku -ana e hoi aku laua e hooluolu no kelā po. "He keu aku maoli keia a ka mea ano e loa, i ka hoi ole mai o kekahi kauwaf wa(ii a ua o .Kkekela iaia i hoi mai ai a noho ma ka aoao o Beterika. "Ina no' hoi ,paha no ka hiki ole 1 na kauwa apāu ke huli hoi mai, o kekahi uo hoi o lakou, ua ike no kela poe kauwa, he mau kinowahine wale no ko kaua, ina 110 ka hoea mai 0 ka .poe hoohalua o ka po, heaha la Wa mea hiki ia kaua ke hahā aku?" me ka liele maoli o ua o Hkekela a piha i ka haalulu. "Alia oe e hoahewa i kela poe kauw.a, māiiā paha, ua. loaa iia> Keoni ka ulia ma ke alahele, e laa ka puiwa o kona lio, a hōlo me ke kaa, me ka hāule ana o Keoni ilalo, a J kona hoea ole ana aku. ; no Bala, ua manao no kona mau hoa kauwa, aole oia e hoea aku' ana, aka .e noho ana no oia me kaua," i pane aī<u ai o Betefika,. ma ke .ano e hoomama aku ana i na inanao piho.ihoi p .Ekekela. "Ma ko'u kamaaiua, o kela lio a Keoni i 'lnwe aku 'nei, o. kekahi ia o na lio laka loa, e ku'i ka hekili, e olapa ka liwila, aole ia he mea no kela lio e li-o ai na p<?peiao. a o ia ka'u'ē olelo aki; nei' ia o.e e kuu hoa', aole he ulia e loaa ia Keōni me kela l 'lio, ina pāhā ;! iie niau lio okoa ae, ina ua aneane e hiki ia'u ke manaoio aku i kau mau hoakaka. He kolohe maoli iho la no, ma kā aōao o keia poe kaivwa, no ke āke e ike pono i na h.ana hope ō keia po, a ō kekahi manao o. lakou ,e kolohe ia'u!" I ka hala āna o ka hapalua o ,kā hora umi, ākahi no o Ekekela a hoopau loa -i kona manao, no ka hpi mai p na kauwa, a o ia kana 4, pane mai ai ia Beterika: "Aole a kaua hana pouo i koe, oka hpokuu wale no 'i na ilio mai ka paa ana i ke kaivlahāp. E kii ae au e hōokuu i na ilio, pelaWale no e palekana ai ko kaua iiioe ana i: keia-po, mai na poino mai, ina he poe hoopilikia mai kekahi ia kauā. E paa | mai oe i ka puka, a i kuū wa ,e hfemo ai iw.aho, e ki mai oe nialōko,} aole he hewa o fca aia 110 hoi au a kikeke mai, alaila wehe ae oe i ka puka'no'.u e kōmo mai nei!" .{ i/rj£ Ua liele .kela' onānawa oka po fc a;.pijuli, npīāilā hp-a ; bj9 rĒk'ekela i ka ipu.lsuk.ui hele-.po, o ka aku.la 110 ia e t^^(I piplolei 110 kahi o ria ilio i hoopaa'ia ai, eiā'nae aōle oia ,i ho.ea āku ilaila,lohe aku la oia i ke pahupahu mai o kekahi mau kaina waWae, ia wa, j.i boJo Awiwi hou mai ai oia 110 kahi o ka puk?., me ka nui āiia oka! wāha i ke kahea: * . . 1 "O. e wehe koke mai ika puka, i komo aleu ai au! E wikiJ. E wiki!" , '*il v He mau sekona helu walē no, aia o Ekek'ela r |ilokō o ka .hāle, nie ke ; ki ia ana niai oka puka a ,paa, alaila hp.lō aku la eki i .na .puka aniani, pela me na puka o na rumi apau ,a 1 mappppō'aha, ua paa na wahi ,apau i ke ,kiia maloko mai, akahi 110 oia a huli hoi,mai imua o Beterika, e ku ,aku ana iloko o ka halekuke, ilōko o ke kahaha, me ka maopopo ole iafa o kiunu pioloke o Ekekela .' ano * .uft nA > 'f, "Ke hopphopo loa nei au, eia< Jjpe l)ophalua o, I ka hale i keia manaWa, a mai oe!" a.« 5i "lieaha kau mea i ike aku nei e Ekekela?" i pane mai ai no hoi o B,eterika, jne ka leo hawanawana. "Heaha mai auanei kau, o ko'u hele aku nei no hoi ia a kokoke I i ka hale i hoopaaia ai o na ilio, o ko'u ike aku nei no .ia-he elua mau kanaka oka oili a.na mailoko mai o .ka pa oka halekaa. Kahea I aku nei hoi au ia laua, aohe pane mai, hoomaka mai nei hae e hele i mai, o ko'u holo mai nei 110 ia." ; | "Malia paha ona kauwa no kela. .akahi' no a hoea mai nei?" 1 "Ina paha kela o 'nā kauwa, heaha ko lakou kumu i'pane ole mai ai i kuu wa i k.ahea aku nei ? Ua kuhihewa aku nei 110 au ,0. Kalani kela me Owena, a e kolohe ana ia'u ma ke ano hooinaka'uj ka'u, aka nae ia'u o ka hoomalamalama ana aku nei i ke kukui i ka hale o na ilio, e w.aiho mai ana ko laua mau kino ua rnake, akahi no a hooiaio iho ko'u manao he mau ; kanaka .powa kela "U.a make i'o ānei na ilio?" wahi a !Be;terika, me kā hoike okoa ana mai i kona p.iha me ka maka-'il', a emi aku la ihope he hookahi kaina wawae. "O ka mea oiaio loa keia a'u e kaniailio aku nei, a ma ka .hu'ahn'a o ko laua matrwaha ame ka lapuu o ko laua mau kino, i koho koke iho ai au, ua make na ilio a kuu haku i hanaiia me ka ,laau- ; make." Komo mai la ka hopohopo iloko p B,eterika no ko laua pale-r. kana. ke hana la hoi kona nopnoo i kekahi mea e pākele ai lau.a, a ninau okoa mai la: "Heaha la ke ,ano o keia ,mea e Ekekela?" "He hookjahi no manao, he kolphe, hē epa, a he powa," i pane pokole mai ai o Ekekela ma ke aiio nui. "Aia iloko o kela mau kanaka a'u i ike aku nei ,na manao powa i keia hale. Ua make āku la ua ilio. ua hala aku hoi na kauwā no kahi ipamao, a oiai he nui ha waiwai makamae e waiho nei maloko o keia. home, ua ike ka pōe. powa, owau liookahi wale no koe. uana e kiai nei ,i keia hale, pela lakou i ,trianao ai e hele mai i keiā po, i paleleana ai lakou, mai ka hoopilikiaia aku." ■ O kena wale 110 anei na hana a kela ,poe, .i manao ai e Ekekela?" "He mea uu,ku auanei kela, ō ka powaia o keia hale? Malia paha e p.epeKiia mai ana kaua a make, ke loaa .māi malokp nei, a ;i ole, aku ia lawa, aole i ikeia aku'ka manao iloko o kela man k'aiiakā'. "Hiā nōi'pāha he poe kekahi e noho. kokoke mai nei ma wahi', ina no hoi, ua hiki ia kaua ke hplo aku ila.ila, aole he poe kokoke mai .0 kaua wale no i keia wahi mehānieha. Aole a ka.ua ,haalele ana iho i ka hale nei i keia manawa, malia paha aia .kela mau mea. a i ole, he nui paha lakou mawaho kahi i hoppuni ai i k.ajt\ale, *a ke kakali mai la o ko kaua oili aku, o ka paa 'no la i ka Jiop.urā., Ilā like kaua me na iole liilii i paa ilpko oka umii i keia mānawAl' "Malia paha hoi o huli hpi mai na kauwa i ka wa pono, o >ka loaa no ia o iko kaua kokua," i hoplana wale mai ai no o Beter.il*a i ka manao o kona hoa. • "Ua hala ka manawa hoi mai o na kauwa, maluna i.ho o kaua ke kupale ana no ko kaua pono, a o ia ka'u e ui āfcu nei ia oe, pehea kaua e hana ai?" % Aole e hiki ia Beterika ke hoakaka leoke mai i kona manao, a haawi mai paha i kekahi mau a'o ana no ka inea ponō ma ko laua aoao e hana mai lii no ko laua paiekana. aka he .hookahi nae mea ana e manaoio loa la, aole kela mau kanaka mawaho he mau mea e aku, aka o kona.mau enemi no ia, a i wale mai ,la no oia: "Ina he manao powa .a aihue iloko o kela mau kanaka 110 ; na waiwai makamae maloko nei o keia home. heaha ke ,kumu o ko pepehi ana i kela mau ilio a ,make, oiai aia kela mau holoholona, malōko o ka hale, 'ua paa i ke kaulahao?" "Ma ko laua pepehi e ana i na ilio a make, i hoike mai ai Jcela mau kanaka ,i -ko laua naauao: no ka mea ina no ka lohe mai o na i ilio i ko kaua m'au' leo kahea, a ma,u leo uwe paha, e hpoikaika ,a^ia llaua ahiki i ka hetno ana, o ka holo mai no ia no 4co p° n °- s

, v . . ! k lta manao ka.ki'la iiiau .kanaka, aole kaua e ike au.a ika make ana o nia'iHo, a \ia paa maoli ko laua manao e hookaKaha mai i ko kaua manao, ma Ice komo ana mai iloko o kā liale neimie ko kaild. "hanea, o kuu h.amo \Va,le ana aku nēi no iwaho, ke. kiiinu i ikēia ki o ka la.ua mau iiaua. Ke oie au e kuhihewa, ua manao mao'li no kela' maUika.naKa e .bele aku ana no au e hookuu i na ilio, a e kakali malie ana lp.it a mawaho ahiki i ko'u hala ana aku, o ko laua wa ia e komo mai ai me ka maalahi loa, a hooko i ka hana nui a laua i alo .mai nei ō keia pouli.". ' • ' tl O keī.a maoli no ;ka papa hoonohonoho a Konela Palani ame' kana keiki i hoo.lala mua ai, o ka mea wale no nana i hookahaha aku i ko laua manao. o ia ko laua noho kokoke ole ana mai ma kahi o ka haLe, ma ka manawa a Ekekela i hemo aku ai iwaho e wehe i na ilio, ipa ua komo lau.a me ka maalahi iloko o ka hale. Ma kela wahi nae o ka laua mau kamailio, me*he mea la, ua | lohe aku o Bete.rika i ka nehe o kekahi mau kapuai wawae mawaho o ka hale, alaila kau ae'la i kekahi manamanlima iluna. me ka papa' ana .mai ia E.kekela, aole q w.alaau, o loheia mai auanei laua. Ma kela noho Iho a Beter,ika r ma; i ka laua hoomaopopo aku, e hōōiohe mai ana kekahi mea ma ka puka, a mailoko mai, o kela .meha ānoano o ka po, i kikekeia mai ai ka puka, me kekahi pauku la.au, ka mea nana i hoopii mai i ka lena i na kaikamahine iloko o ke kupilikii. mokuna'xl. Pela iki mai kaua e ka mea heluhelu, e ike aku ana no kaua i ka hopena o kela hana poipu ā ka makuakane me kana keiki maluna 0 ka laua pio, e kiei iki aku hoi kaua no kela karaima pepehikanaka' 1 hanaia ma ka ainā o ka l.ede Poliko. 4 Me he mea la, aole.he kino kanaka i oi aku kona ake nui e loaa «kia mea ,elike la me k.a Lede Poliko, o ke kumu nu' iioi, no ka loaa aiia aku o ke kino make o Kakepa Voe maluna 0 kona aina ; a i ole, 110 ka akahi a ike maoli oia i kekahi mea i pepehiia, aole īioi ma kona heluhelu ana maloko o ria buke moolelo, no na hana karaima elike me ia i hookauia aku maluna o kela kanaka maiihini. O ke ola āna o ka T.ede Poliko no na makahiki lehulehu, aole he mau mea »ui i ke).a wahiiije, koe wale no ka paa mau.o kona mau manawā ai ekolu, ka hele i ka holokaa, a holoholo paha, ke kamailio mau ana me ka wahine malama hale, a pela hoi i ' kana puuku; aka ] 1 ka oiii ana ae o kela hihia pepehikanaka, ua lilo ia i mea ano hou, 1 a i kumuhana nui 110 hoi nana e noonōo ai, -no ka mea, o ke ka.mailio nui wale iho la no iā a na mea apau, o ke ano p ka make ana o Kakepa Voe. ame kā .pohi.hihi o ka hookolo anajaku, mahope o ka meheu o ka mea pepehikanaka. Ua hoike akn ka puuku imua o ka Lede Poliko, aole-oia i make-j inakeia e hoea āku ma ka aha niele a ke kiure koronelo, aole no nae ia he kumu no ua wahine nei e noho ai i.ka hale, aka ua paakiki no | oia e hele e ike pono i na mea apau e hanaia ana, no ka mea, wahi | ana, he kuleana nui kona, no ke ake ana e ike i ka pono ame ka hewa . O ke kanaka kiai puka ame ka wahine lawelawe a Miss Binehāna na hoike i kauoha maoli ia mai e hele aku imua o ke kiure; nolaila hooholo iho la ka Lede Poliko, oia pu kekahi e pōno e hoea aku iniua o ke kiure a e hoike aku, aole i hoea aku ka mea i pepehi l ia imua o kona alō, no kekahi mau kokua manawale'a, a qki loā aku hoi kona kipaku ana mai iaia e ku a hele mai kona alo aku. O ke koronela, na kiure anie ka poe makaikai he nui, he poe wale no i kamaaiila iaia, a o kekahi mau kiure, ua w.aeia ae maiwaeiia mai o kona poe kanaka, nolaila he kuleana nui kona e hoea aiā ike pono i ke ano o na mea a kela kiure e hana ai. Ma kekahi mau .aha hoohaiioli malamaia, no elua a ekolu manawa a ka Leke Pōliko i haawi ai he mau haiolelo imua o kona poe kanaka, ame ka lehulehu o na makaainana e noho ana ma kela wahi; hia ia ano, ke noonoo la ua waliine nei, he kuleana nui no kona e ka:mailio pli ai me ke kiure, no k.a mea oia ka ona o ka aina i ku ai ka hokele, a oia no hoi ka ona o ka aina i pepehiia ai ka mea i make. Aole ka Lede Poliko i manao, he mea maikai kona hele pu anā nie kana kaikamahine, aka e noho .no oia i ka hale, a mai iaia nei ■aku ; no oia e lohe ai i nā me,g apau, aka ua paakiki loa no o Liliana. •me ka olēlo okoa ana mai, he makemake kona e lolie i na oleloike ;a kana kauwa wahine; ā iloko o ka paakiki aku o ka Lede Poliko, aōle ia he mea e pio ai ka manao o Liliana, aka e noi hoomano ; mai. ana ōia'e hele pu, ahiki ika ae okoa ana aku oka lede aoo, me kona. . hoilioi ole no nae i ka uahoa ame ka hookiekie maoli o ke hine ana e painuu ana i ka maikai o kona mau ano; pela iho la i hoea aku ai ka Lede aoo me kana kaikamahine olewale ma ka \ya e huli pono ia ana ke kumu oiaio i make ai o Kakepa Voe. Ma ka hoea hou ana aku o ua mau lede nei ,no ka hale, hoi aku la noloko o ko laua mau rumi pakahi, no ka weh.ewelie ana i kela mau lole, a komo mai he mau lole hou, no ka aina ahiahi, a hoona,nea aku maloko o ke keena hookipa elike me ka laua hana mau ma na ahiahi apau. ' Ma kela ahiahi, aole he mea nui e ae iloko o ka noonoo o ka Lede Poliko, no ke ano wale no ia o ka make ana o Kakepa Voe, a o ia kana o ka i ana aku imua o Liiiana: "He mea nui ka make ana. o kela ia'u e kuu kaikamahiiie, no ka mea maluna o ko'u aina ponoi oia i make ai. Me ke kanalua ole ia'u ke olelo ae, o k.a mea nana oia i pepehi a make, he mea oia e noho kokoke ana ma keia mau wahi. Malia paha o ka me'a nana keia ,karaima i lianā, he kanaka no ia i kamaaina ia'u, a i kiimailio pn hoi me ia no kekahi mau manawa lehulehu; a i ole o kekahi no paha o ka'u niau kauwa ponoi, e ike mai ai oe e kuu kaikamahine i ke ko'iko'i maoli o keia kumuhana i ko'u noonoo. "Malia paha o ka mea nana i hou i ka puuwai o kela kanaka me ka pāhi, he mea no ia e maalo mau nei imua o kuu alo i kela ame keia la; a no ka pohihihi loa o'keia mea, ua lilo ia i kumu hoa-no-e mai i ko'u noōnoo." % Ke naka wale la no o Liliana, no kela mau hoakaka a ka l.ede •Poliko, oiai ua pili loā na mea e kamailioia aku nei iaia, a ua like hoi na huaōlelo apau i hoopukaia aku, me.'he puupuu la, e palukuluku aku ana ma kona umauma, i ka hele a paupauaho kana hanu ana. , 'MPe kino ikaika no ko kela kanaka i make ai, me he mea la, -iloko o kona mau la opio, oia kekahi o na kanaka i komo nui iloko o na hooikaika kino; a ma kuu manao no hoi. ua hooikaika maoli kela kanaka ma ke kupale ana no kona ola, a o ke kumu wale no 0 .kona poino, ua oi aku ka nui ame ka ikaika o ka mea pepehikanaka irr.ua ona." O, e Narea, aia na manao hoohuoi iloko o'u, no ka'u maui'ūuwa ponoi, me he mea la na kekahi o lakou i lawelawe. 1 kela hana karaima, o ka mea wale no nana e hoololi /ae i keia ma - nao o'n,-.wale '<n©/'>a• ioaa. pololei -ka mea pepehikanaka l maoli. "Eia iia ininau|and htYijs!hoalaia mai iloko o ko'u nopnoo:'Hela ke kumu o kona pepehiia ana ? No ka powa mai anei? Ma ieona mau lole, ua hoike mai ia i kona ilihune, a ua manao ke kanaka kiai o ka hale nei, i ka wa i hookipa mai ai iaia, o kela kekahi o ka poe -mekilo; nolaila aole he powa ke kumu o kona pepehiia ana. «£j[a pepManim anei oia mamuli mai o ke ala ana o kekahi kumu hoopaapaa? Ina pela, o>vai la iwaena o ko'u poe kanaka, e paa mau ana i 'na pahi jiia ko lakoa mau k^ino?" "Ma kela wahi, o na olelo a ka Lede Poliko i kamailio mai ai, ; ,uwai mai Ia o Liliana i kona noho ihope, i ole ai e hoohuoi mai ka Lede Poliko i kona ano, oiai ua hele oia a pilia i ka pihoihoi, a ma- i mua nae o ka hoomau hou ana mai a ka Lede Poliko i kana kama- j ilio. ana, komo mai la >ke poo kuena iloko o ka rumi a laua nei e nanea ana, a kauoha aku la ka Lede Poliko iaia, e noho iho ilalo, alaila hoomau hou mai la i ke kamailio ana: "E nnea wale ae ana no hoi maua, me ko'u hoike okoa ana aku nei ia Miss Binehama, i ka'u mea i nianao ai, no ke ano o ka halawai ana o kela kanaka me ka \iiake; a ua kohu makaikiu maoli no au, i v <ke koe ole aku o kekahi mau mea ano nui ia'u i ka noonooia. Ma ko'u manao maoli, aole i pepehiia kela kanaka, a make, mamuli o ka manao ana. e loaa mai he waiwai a he pomaikai paha mai iaia mai, aok loa! M& kona mau ano apau ,oia kekahi o na kanaka iliphunie, a koe aku paha, ina he kanaka pi maoli oia, pela paha i pula- ■ t?uia mai ai ko'u noonoo. Pehea la kou manao, ua pepehiia anei kela kanaka, mahooe iho o kā ulu ana mai o kekahi haunaele mawaena ona ame okoa aku ?" I (Aole i pau.)