Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 49, 8 December 1916 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

Ka Hoike a ke Keena Kaua Pelekane LO>>'DON, Doc. I.—O ka huina o na koa PiMeknno i make, hoolmia n i nnloAvale mnloko o na kahua leaua npau noloko o ka malama o Novemaba, ua Loolahaia ae e kt» kepna kaua Peleka'ne ma ka po nei. E hoike ana nn linalielu he 7*1,000 i liiki ole ke kaua hou,. komo pu me 2351' mau aliikoa. Aneane lie 75,000,000,000 rrancs ka Aie PARIS, Dec. I—Ma ka la 31 o Maraki, ka manawa e pau ai o ka makahiki o ka huina aie o Palani i hooholoia ni e ka nhaolelo no na hana o ke kaua e hiki aku ana ka huina nui i ke 75,500, 000,000. Ua waihoia aku keia mau Uuahelu i ka uhaolelo ma kekahi linlawai o nehinei e ke komite o na bila haawina. • Ka Mokuluu Kelemania ma- Nantucket. BOSTON, Dec. ]. —He mau mokuluu' Kelemania aia mawaho aku o ka lialeipukukui o Nantucket, ma ke qlahele moana pololei o na mokualii e holo mni ana a e holo aku ana maAvaena o Nu loka ame Pelekane~ Ua loaa mai he mau lono uweaolelo uweaole ianei ma ka po nei mai na moku kiai mai a na Aupuni Hui e hoomakakiu ana ma ka moana e hoike ana no ia mea. Kokoke na Pu i ke Kapitala Eumania PABJ»S, Dee. I—Aia ke Kenerala von Maekensen me kona mau pualikoa i nei manawa aneane loa ma kahi e hiki ni ke hoolele mai i na poka pa-hu malunn o Buchavest, ke kapitala o Kumania, ka paliuhopu hoi a na koa Kelemania-Bul-garia o ka hooikaika ana ae e hoea ilaīla iloko o na pule kakaikahi i hala, me ka aneane e hiki ole "ke alaiia Baai. Tla lilo pu mai i na pualikoa malalo o ke kenera]a lanakila o Serebia kekahl heluna nui .o na papu e kupnle ana i ke kulanakauhale o Tzomana, i emi iho*

mnlulo o ka 10 mile kn mamno ma kn iu'ma nini o Rncharos(. ,cliko me ka lono mni Borlin a nini Viomm mai o ka po noi. Lilo Kekabi Mau Walii o Eumania Oiai na punlikoa o leo Kenomla von Mackcnscn e kaiia aku ana ma ka hema o Kumunia nie ka lanakila aia kekahi mau pualikoa Kelemania-Auseturia hou e aku lee kaua mni la ma ka akau me ka lilo nku o kekahi ma.u wahi ia lakou. L T a kelekalapaia mai i. Berlin e lioaleakn nna aia o KenemlH Von Fnlkenhayn me kana punlikoa ma kahi he 37 īnile mai Huehavest mai, a ke ka'i aku la no nne me ka nee nmlie no ke kulanakauhale. O ka lilo pio ana mai lft, o ke kulanakauhale o Kampulung i na Keleinania, he \vehe hamama pu nna mai ia i ke ala mnuna ololi o Torsburg nO na pualikon Kelemania-Auseturia e komo aku ni i llumania, e liiki ai ia lakou ke hoouna aleu i ko laua mau pualikoa nui iloko o T?umania. O ha pualikoa Rukini nui i kaua mai ai majoko o na wahi o kokolee ana i Kirlibnba, maloko o ka Mnuna Kapet.iana, ua lilo aku kekaiii mau wahi ia lakou, eia nae ua nele ka hiki ia lakou ke ke'ake'a mai i.ka holomua o ke ka'i ana aku a na pualikoa Kelemunin-Au-seturia o Eoumania, oiui nae i ka nann aku <)ia maoli no ka manno nui o ka Rusia hooili kaua nui hope loa ana mai maloko o Oalieia. Ke Kaua Maloko o Oolieia Ke lele kaua pu ae la na Rukini ma ka Muliwai Zlota Lipa e paaia ana e na pualikoa Auseturia. O keia ke kaua nui i hoikeia mai maloko o keia apana ma ka hnpa'hikina mai kela kaua nui mai a ke Kenerala Brussiloff hoouka mua ai ma na mahina aku nei i hala.

Ua hoakakaia maloko o ka hoike o ka po nei mai Petrograd mai, ua alaiia mai e na Rukini ke kaua a na Tureke ma Armenia, a ma kekahi mau wahi ua hoauheeia mai na pualikoa Tureke ihope. Ke Kaua a na Pelekane Ma ka la i nehinei ua hoouka mai la na Pelekane i kekahi.kaua nui maluna o ke kahua kaua elua mile ka loa ma ka liema mai o ka Muliwai Somme, aka nae, ma ka hoike mai Berlin mai, ua hoauheeia mai lakou e na Kelemania ihope. Hoihoiia ke Kapitala i Jassy WASHINGTON, Dec. 3—Ua loaa mai he lono i ke keena aupuni mai kona kuhina mai maloko o Kumania e hoakaka ana ua haalele iho na kanikela o na aupuni apau ia Bucharest a ua kukuluia he kapitala no Humania no ka manawa ma Jassy, ma ka huina o na alanui kaaahi ano nui ma ka hapa akau o Kumania. linua a Inu i ka Wai Awaawa PETROGRAD, Dec. 3. —Mamuli o kekalli leauoha mai ka aliaolelo mai, he olelo hooholo i hooholo lokahiia e ia ahaolelo ka i hoikeia aku i ke Kuhina TrepoflF, ma Ladana, e hoike aku ana i ka manao o Rusia e hoomau aku i ke kaua ahiki i ka loaa ana o ka lanakila holookoa. Lilo i Kanawai ka Biia "Man Power" LONDON, Dec. 3—He lono meahou ka i lo&a mai ianei mai Berlin mai e ma kekahi halawai ana a ka ahaōlelo Kelemania, ua hooholoia k£i bila kanawai "Man Power" ma ka heluhelu ekolu ana. Malalo o ka manao o keia bila kanawai o na kane apau mawaena o ka 16 j ame ke 50 makahiki e koiia aku ana lekou e haawi ae i ko lakou manawa hana no ke aupuni, maloko o na laina kaua paha, a i oie maloko paha o na halehana lako kaua, a i ole kekahi liana e ae paha e hoomauia aku ai ke kaua. Ua koho wale ia mamuli o ka hooholo ia ana o keia kanawai a hoohanaia aku ana e oi aku' ana mamua o 1,000,000 mau kanaka hou e hookuuia mai ana mai kahi mai o na fiana no ke komo ae i ke kaua, he haawi hou ana aku ia ia Kelemaiiia i ka ikaika no ke kaua aneane 6,500,000 kanaka hou. Nui ka Hopohopoia no Kumania LONDON, Dee. 3—Ōiai o Rusia e kaua mai ana me ka ikaika a nahaha na laina a na Kelemania-Bulgars ma keka-, hi mau. wahi auo nui elua i loaa ai kona, alaheje e hoea ae ai no ka hoopa'kele ana ia Rumania, ua lolohi loa kana kāua aiia mai a ua silaia ka hopena o ke kapitala o Rumania, o keia na manao hopohopo i hoakakaia ,ae maanei e ka pohai o na aliikoa.

Maloko o Transylvania aia ina Bukini ke hoauhee mai la i na koa Kelema-nia-AuBeturia iloko o kekahi mau kaua ,lehulehu weliweli ,aka nae, aole i manaoia keia he mea e hoopakeleia ai o Kumania, oiai aia ke Kenerala Maekensen ma kahi e hiki ai e hoolele mai i na poka pa-hu maluna o ke kulanakauhale o Bucharest ma ka hema mai, a o na pualikoa a ke Kenerala Falkenhayn ke hookokoke mau aku la i kela ame keia hora ma ka akau a ma ke komohana mai. t O na pualikoa Kukini kekahi e ka'i aku ls£ imua no ke kaua aku i na pualikoa a na Mana Waena maloko o Dobrudja, a hoauliee ia aku la na koa Kelemania, a oki pu ia aku la na pualikoa Kelemania-Bulgars ame Tureke maloko, 0 Dobrudja mai ka hui pu ana ae me ka pualikoa nui a ke Kenerala Maekcnsen e ana ma ke komohana o ka Muliwai Danube. He Mau Paahao ka i Paa Ma ka hema mai o Bucharest ua hoōpuipui loaia mai na koa Bumania ma« laila a ua alaiia mai na pualikoa Kele-mania-Bulgars ,eia nae o na pualikoa ma ka akau mai oia mau ke ka'i ana mai no mua. Ma ka moolelo i loaa mai na mokuaina Balakana mai e hoike ana ia i ka hoauheeia ana aku o na koa Eumania mai ka Muliwai Argechu aku, me ka paapio pu o keka.hi mau bataliona e hiki ole ai ke nee aku ihope a pakele. Ma ka hema mai o Bucharest ua hiki ole i na pualikoa a ke Kenerala Maekensen ke ka'i hou aku nomua, ua hoopu'ipu'iia mai na pualikoa Kumania e na Eukini, a ua lele kaua mai lakou ma kekahi mau wahi maluna o na koa Ke-lemania-Bulgars, a hoauheeia mai na Kelemania ihope, a lilo aku i na Ruina-nia-Kukini na kulanakauhale o Tzomana ame Gostimari. Maloko o Bukowina, ua liaiehuia mai e na Rukini mailoko mai o 'kela kulanakauhale o Kirli Baba na KelemaniaAuseturia a hamama ke alahele no na Rukini e k"a'i mai ai no r»a kula palahalaha o Hunegari. Ua lilo aku ia kulanakauhale mahope o ke kaua ana mai kahi hale a i kahi hale me ka nui o na ola i poino. Malokp o Transylvania he oia mau ke kaua a na koa Eumania-Kukini me ke kuemi ole, me ka hoauhee pu ana i na Kelemania-Auseturia mamua o lakou ma kekahi mau wahi lehulehu. O ka manaolana o Kumania ame Ru* sia e lilo keia kaua ana mahope mai o na pualikoka Kelemania ma Wallaehin 1 kumu e emi hope «ku ai o iia? pualikoa

Kelemania mai ke ka'i ana mai no; Bucharest. Eipi na Belgians i na Kelemania LONDON, Dec. 4—Na na kanaka Belgians i lioea akii ai i jSliiiskill mai Ghent mai, ka poe nai lakou i hoike akii i kekahi meahou no ke kaua kipi hahana maloko o Antwerp mamuli o ke kau- ) ohaia āna .o na makaainana Bclgians mawaena o elua ame ekolu haneri ka I nui e hele i Kelemania e hana ai, oia na kanaka o Ghent. Ma ka lakou olelo i iloko o kela kaua kipi ana lehulehu I wale na koa Kelemania i make. j Noi o Pelekane i Mau Miliona Hou j LONDON, Dec. 4 —E noii{\ ana ka 'hale o na lunamakaainana e ke ku- , hina nui no ka hooholo ana mai i kekahi huina dala aie i hiki aku ka huina i ka eha haneri miliona paona. Ma ka Poaha e hapaiia mai ai keia koho ana. Ina no ka hooholo'ia, he hookiekie hou ana ae keia i ka huina aie no ka makahiki a oi aku mamua o ka biliona ame ekolu-hapaha paona, o keia mau dala apau no na hana wale no o ke kaua. Haalele na Euhina i ka Hookohu LONDON, Dec. 4. —Ua hoihoi aku ke Kuhina Helene ma Ladana nei ame na Kanikela Helene ma Ladana nei a ma Manchester i ko lakou mati liookohu, ma kā lakou olelo aole hiki ia lakou ke noho hana no kekahi manawa loihi hou aku ma ke ano he mau luna aupuni no Helene malalo o ke kahuahana a ka Moi C'onstantine ame kona aupuni. Ma ka hoakaka a ka Haku Kobert Cecil iloko o ka hale o na makaainana ma ke ahiahi o keia la, ua komohia loa ka Moi Constantine ame kona aupuni iloko o na pilikia kuhohjonu loa, a o kela haunaele maloko o ke kulahakauhale o Aten?ri e pono i na aupuni hui ke hana i kekahi kanawai e loaa mai ai wehewehe maopopo ana e hoopauia ae ai na pohihihi. Paāia he Moku Ameiika e ka Mokuluu NEW YORK, Dec. s—Ua ku mai i?v nei ma ka lā i nehinei ka mokuahi lawe aila Amerika Moreni mai Stockholm mai, ma ka hoike a kona kapena ua pnaia ia e ka mokuluu Kelemania mawaho ae o ke kapakai o Norewai a he elua mau poka i kiia akii mamua o ka i ihu o ka moku. Ma ka la 28 o Novemaba keia paaia ana, ua koiia mai ka pepa hoike o na ukana o ka moku e ke kapena o kā mokuluu e hoouna aku no ka nanaia ana. Aohe mau hana ihoopoino i hoaoia mai. I ka wa a ka malamamoku o ka Moreni i lawe aku ai i na pepa o ka ninau mua a ke kapena o ka mokuluu Kelemania o ka ui ana mai, I ka wa hea lakou ma Amerika e nāo ax e loaa ana ka maiunia īa makou?" Emihope na Pualikoa o Mackensen . PETROGRAD, Dcc. s—l kulike ai me ke hoike mai ke Kenerala Rukini raai ma Kumania ua auhee aku ihōpb me ka awiwi loa na pualĪKoa BulgarKelemania no ka maka'u o hoopuniia aku lakou e na pualikoa Rukini, oia kekahi hapa o na pualikoa a ke Kenerala Mackensen e kaua mai ana mawaena o ka Muliwai Danube ame ke kulanakauhale o Bucharest, a o kela manao o lakou e hoopuni mai i ke kulanakauhale 0 Buc>ha.Test ua hoohokaia. Ua hoohikilele loaia na Kelemania mamuli o ka hoea hikiwawe Toa ana aku a na pualikoa Rukini, aole lakou i maopopo iki ua koea aku kekahi mau pu&likoa nui hou maluna o ia kahua kaua no ke kokua ana i ka Moi Ferdinand, ā e hoohikiwawe loaia ana ko lakou emihope ana aku. Haaleleia na Pu Kuniahi Ua haaleleia he mau pu kuniahi lehulehu maluna o ke kaihua kaua e na Kelemania-Bulgars, mawaho ae oia ua makolukolu na koa i make, hoehaia a i lilo i mau paahao iloko o na lima o na Rukini. Ua hoea aku na pualikoa Rykini iloko o ka wa kupono loa e hoopakele ai ia Bucharest mai ke kipoka pa-kuia ana mai ka akau mai ,oiai ma ka mea oiaio i. ikeia ua hanaia e na Kelemania kekahi mau wahi lehulehu no ke kau ana i s ka lakou mau pu kuniahi nunui a lakou i manao ai e lawe aku a kau maluna o ia mau wahi no ka ihoolele ana aku i na poka pa-hu maluna o ke kulapakauhale 0 .Bucharest. He ;mau la mamao loa no nae keia e hiki ole ai ke hooholo iho e pakele ana paha ke. kulanakauhale o Rumania mai ke kipoka.pa-huia ana aku, a aole pah'a, oiai nae ua lilo kela hoea ana aku la a na pūaliko Rukini i mea maopopo loa e hoololi ia ae ai ke kulana kupilikii. loa o Rumania, a mā ka manao o ka poe lehia i ke kaua i nei manawa, ua loaa 1 ka lahui Rumania he manawa maikai loa e ihoopakele ai i ke kulanakauhale.. Ke Kaua Maloko o Helene LADANA, Dec. 3—Mahope iho»o ka hala ana o kekahi po ame kekahi la o ka uluiana o ka haunaele 'hahana ma na wahi a pau oloko o ke kul-anakauhale, me ke kāua ana maluna o na alanui mawaena o na koa o ka moi ame na koa kipi, a mawaena hoi o na koa Helene ame na koa marina Palani, e hoakaka ana ka lono o ka po nei mai. Atenai mai, ua loaa hou ka maluhia ialoko iho o ke kulanakauhale o Atenai o ka manao ana o ka Adimarala Palani e hoolele mai i na koa manna iuka q ka aina

i aino ke kiia mni o kokahi mau pu ō na mauuwa na kumu o kc koiia aiui mai o ka aha kuhina e haa\jripio aku i ke koi a na Aupum iho. ' Ma kiula hol&oleoa, o nohinei he kulana uluaoa'loa ma Atcnai i aneane elike aku me ia ma *Bucharest, ma na'lono mua loa o ka loaa ana njai ke kapitala Helene mai e hoakaka ana ia i ka hahana loa 0 ke kaua, ua oi aku ka nui 0 na koa a Yenizclos mamua o na koa a ka moi, a ua lele kaua mai lakou ma na wahi iike ole o ke kulanaka'uhale. Ua hoouna awiwiia mai na koa marina Palani mai Piraeus mai 110 ke kokua 1 ka hoomalu ana a no ke kokua ana i na koa kipi' e lele" kaua mai ana maīuna o na koa a ka Moi Constantino ame ka aha kuhina. O na koa kupaa mahope o ka moi ka i halawai aku.i»e na koa niarina a hoomaka ke ki anā aku a ki mai, o ka liopena o kela kaua ana oia ka lehulehu o na koa i ihoehaia ma na aoao elua, i koho waleia aia ma kahi o elua haneii ka nui. Ma ka lioike a ka Adimarala Palani i lee kuhina nui ma ke kelepona ina e koiia aku ana kona lima e hana mai me ka ikaika e hoohuli mai ana oia i ka waha o na. pu kuniahi i ke kulanākauhalo'o Atenai a e kaa ana ke kiilanakauhnle malalo o ka mana o na pu kuniahi, nolaila ua noi mai oia i ke . Kuhina Nui Lambras e hoopau na koA ! o lea moi i ko lakou ku-e ana aku me 1 ka ihua ole, he hana waiwai ole hoi e | lioolele mai ai oia i na koa malalo o ko--1 na malu no ke kaua ana mai i na pualikoa o Atenai. Ma ka paku 'i ana aku me na noi a ka adimarala Palani, ua haawi pu ia aku ka oleloa'o a ke kuhina-Holani a me ka ke kuhina Sepania, ina ke aupuni o Helene, ua noi pu ae na kuhina elua no kekahi wa lioomaha, a e haawi-.

ia i manawa e liooponopono ai i na ku-ee me ka hookahe oleia o ke kokov Mamuli o keia noi a na kuhina i hooholo ai ka adimarala e hoololi i kana mau koi i ke aupuni, a wahi ana e ao ana oia ke aeia aku kana noi ,e ihaawiia aku iloko o kona mana na puali pukaa eono o Atenai ma na mauna, a e waihoia i eha mau puali pu kaa no ke aupuni. Ua aponoia keia manao e ko» aupuiii, a ua hoolahaia ae ka aelikeia ana mahope; mai. Ia wa ua hookaawale akn na aupuni hui i ko lakou mau pualikoa mai Atenai aku, me ka haalēle ana iho he mau puali kiai kakaileahi wale no koe iloko o ke kulanakauhale. Manuiumu ka Malee o na Koa BERLIN, Dec. s—O5 —O ka pau koke ana mai nei 110 ia o ka hoohuihuiia ana o na huahelu e ka A'hahui Copenhagen Research e hoike ana i ka heluna o na koa i poino o na aupuni hui iloko o ke kaua ahiki i keia la. Ma ka mea i kolioia o ka heluna o ko Rusia mau koa i poino aia ma kahi o ka 8.500,000; Palani, ma ka 3',700,000; Pelekane, ma ka 1,200,000; Italia, ma ka 800,000 ,a no na lahui liilii iho elike me Brlegiuma ame Serebia, ma ke 900,000 ke huipuia.