Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 51, 22 December 1916 — WEHE KA PILI O KA HOALOHA ME KE KIAAINA Hua'i Pau o Kauka Raymond i na Hana Lokoino a Kiaaina Pinkham Iaia NO KONA HOOHOKAIA ANA KE KUMU O KA WEHE I KA PILI I Hele Aku e Ike i ke Kiaaina Hoikeia Mai Nae Aole e Hiki ke Hui pu [ARTICLE]

WEHE KA PILI O KA HOALOHA ME KE KIAAINA

Hua'i Pau o Kauka Raymond i na Hana Lokoino a Kiaaina Pinkham Iaia

NO KONA HOOHOKAIA ANA KE KUMU O KA WEHE I KA PILI

I Hele Aku e Ike i ke Kiaaina Hoikeia Mai Nae Aole e Hiki ke Hui pu

Mahope iho o Ua noho hoaloha ana rao Kiaaina Pinkhaiu no kekalii mnnawa n»? nei i hala, i liooa mai ai i Ua wehe aua 0 ka pili mawaena o Kauka Ravmond o Mani, ame Ue Kiaaina. ma ka Poalua aku la i hala, mannili o ka ae ole ana mai o Kiaaina l'inkham, e ike i kona hoaloha, a i ole hoi ia. o ka hoike mai iaia, e kakali a loaa kekahi manawa kaa\vnk\ Afa ka auwina La o ka Poalua nei, mahope iho o ka hele ana aku o Knuka Raymond e ike i ke Kiaaina, a hoikeia mai e ke kakaupokole, ua paa loa ke Kiaainii i ka hana, e hiki ole ai iaia ke ike aku, ua olelo ae oia, ua pau loa koua nana ana aku ia Kiaaina Pinkliam he hoaloha nona, n e waiho aiia oia i na kulana oihana apau ana e paa ana malalo o ke Teiitore, a ma na ano apau, aole loa he mea ana e liana aku ana no PinWiam, oiai oia e noho Kiaaina ana no Hawaii nei. Ma ke kakahiaka o kela Poalua, maiiope iho o kona hoea *na mai «o kein kulanakauhale ma kekahi hana, ua helo aku la oia no ka hale mana hooko, mo ka manao e ike i Ue Kiaaina, a hoo una aUu la i Uona inoa ma o ka elele la o ke keena o ke kiaaina, me ka olelo pu ana aUu, ua inaUemaUe loa oia e ike 1 ke Kiaaina. O ka pane nae i haawiia mai iaia, ma. o ke UaUaupoUole la, o ia no ka lnki ole ia Kiaaina i'inkham ke ike mai iaia, mamuli o kona paa loa i ka hana, ka mea nae a Kauka Raymond i olelo okoa ae ai, he liana hiUi loa i ke Kiaaina, ka hemo ana mai iwaho, e hui pu ai me ia, a lululima pu, oiai he mau hoaloha pilipaa laua, a kamailio mai, e kakali o Kauka Raymond, a loaa he manawa kaawale, alaila hele hou aku no ka hui pu ana me ia. Mamuli o kela hoolioka aua mai o Kiaaina Pinkham ia Kauka Raymood, elike me ka Kauka Rayniond i manao ai, ua hanaia aku oia pela, i hoike pi-ha ae ai oia, i na mea a ke Kiaaina i hana aku ai iaia, ma na manawa lehulehu, he wau hana hoi, a ua o Kanka Ravmond 0 ka olelo ana ae, i ke ku i ke aloha ole. Ma ka manawa ka a na Demokarflta maanei nei, e hoomakaukau ana e koho 1 na moho elele no ka liolo ana aku i Ameiika, ma ka ahaelele wae moho Peresidena. ua hoala mai ka pohai o Likana i na ku-e ana ia Kiaaina Pinkliam, a o Kauka Raymond, ka mea i kupale aku no ka pono o Kiaaina Pinkham, me ka nana ole i ka nui o koiia mau hoolilo ma Ua holo moho elele ana, a pela me Ua holo okoa ana i Wakinekona, e liana ai no ka. pono o konn hoaloha ke Kiaaina. Kana Mau Kokua i ke Kiaaina " l'a hana wale aku no au i keia mau mea, no ke kokua ana i ke Kiaaina," wahi a Kauka Raymond i olelo ae ai. "Ua kohoia au i elele, ke kanaka Uookahi wale no.ma kona aoao i kohoia. L'a apuhiia nae au e ka pohai o Likana, ua hoole mai la ke komite kuwaena i ka )ioopukji a»ia niai i palapala hookqhu no'w. ... '' Ma, ke 1 a manawa,.,he ]€hu 1 ehu walo na leka a Kiaaina Pinkham i kakau mai ai ia'u, e hoeueu mai oun e holo au no Wakinekona a no S/»yfa Lui, a e paio aku no ko'u pono imua o ke komite > na palapala hookohu. Ua kakau mai la au iaia, e hoike ana no ka hiki ole io'u ke hana aku elike me kana i makemake ai, no ke kumu aole o'u manawa, a ua nele no hoi i ke dala, ua koi paakiki mai ln no ke Kiaaina. līoouna okoa mai la au i kuu kaikamahine lianauna ne Honolulu ,nei, nu> ka olelo ana mai iaia, e hele aku a hoike i lee Kiaaina,

role e hiki ia'u ke holoj aka nae ina e j ].aakiki loa mai ana oia, alaila e hele | i 'o au. "l'a paakiki mai la no ke Kia&ina, nolaila aie aku. la au i ke dala I ka baī ako, o "Uo'u ia. He $2000 ko'u mau hoōlilo no kela huaka'i, me ke kokua o!e mai o ke Kinaina he hookahi keneka. Me kona nana ole mai i ka'u mau mra j hana aku ai no kona pono, pēla me ka'u mau dala i hoolilo aku ai, to!e loa oia i haawi mai he hookahi keneka. " L'a h.»Io aku au no Wakinekona a hui pu me Franklin K. Lane, ke kakauolelo o ke keena kalaiaina, 110 ka pono o Pinkham. Ika manawa keia mamua o V.a hoea ana ae o ka Lunakanawai l tēwart e ku-e ai ike Kiaaina. L T a noi *fetß Ta « \T». Lāne lā 'i ē i : i>a mea oiaio inaloko o kekāhi lek'a/nolaila kakau iho la au i īiekahi leka, ma ke ano n»ii, he leka hoi i lilo āi i'Aakaukau «ia ka aoao o Mr. Lane e hoohana ai. O ka hopena i ikeia, o ia no ka hanle pa hu wale anā o na kin-e ā ka l.unakanawai Stewart ame ka pohai o l.īkana, a kakooia ke Kiaaina. Mnhoj»e mai o kela manawa i huli hoi aku ai au no Raha Lui, ā waiho aku ]r i ka'n hoohalahala imua o ka hope>okite malunā o na palapala hookohn i.loko o ka ahaelele, aka ua hooleia mai. «a ku k»' k«mite maluna o ka mīa, e ike wale niai no lakdu i na elele i aponoia e ke komife kuwaena. "Huli hoi mai la āu no Hawaii nei. I manawa i hoea mai ai no lta wa ; 3-akoko koho haloka, a no ke kokua ana aku no i ke Kiaaina, a e hoomau aku i ke ku ana o ka aoao Demo"karata ma Maui. ua holo moho iho.la au no ke sej ate. Ua maopopo no ia 'u, aole au e 1 ohoia, mamuli o ka ikaika o na Repul.alika. me ka ohana Baldwin amē ke eala- e ku.-e mai ana ia'u. Ua ku aku ; j a paio i ka āoao Repubālika holo- < ;oa o ke Teritore, no ka mea ua hoto- 1 v.:ia ae lakou ia Breckons ame kekalii ] .-.e kanaka e āe i Maui, i wahi e haule ii au. ■Ta liooikaika au ahiki i kā loaa rr.a he ehā poe e holo pu me a'u ma ka )āa hālōka Demokarāta. He poe nāwaliwali wale no lakou apau. xne ko la-. i:ōu kokua ōīe -māi ia'u, owau ka mea; r ?ina i koknā ia lakou. He hōokāhi o 1 laknn i hiki ke uku i ka hapa o konā: jj:nu ho'ōlilo. Ona hoolilo o poe ae ekolu aiine ko'u no hoi, o\yau ka' imea nanā i ukū. he hookahi a Kiaāi'na Pinkham i kokua mai, ai. oi'ni 'nae, e hooikaikā ana au ino konā i j.6no. Ua hoakaka ke kawawai ,e waihoi ln moho i kona mau kulana oihana apāui o ke Teritore. Owau ka lunahoonialu o ka papa aina teriore, hē hoa no ke lto- ■ iniaina wainona hoaie o Maui, ā "hfe hoa TtO hoi no ka plipa lānākiai. Ua hooko fccia fcu "ma ke kulana h6pe no ka hooyihā aha akn i kela hakahaka, mā o kā v aiho āna ttiai o Philip Pali. Kā-eia e Porbes ••■No ka hoi hou ana aku ihope i kela manawa, āia kekahi moolelo ano e, e pili ana i kela hookohu oihāna. Ua loaa na hoomaopopo laula ana, owau nna ke hookōhuia ,eia nae uā kawelevele loa kela liaāa no k'ekāhi manawa loihi, mamua o ka hāuaia anā o kēkāhi inea. Ma'hope āiai i loaā ni ia r u kā ike. ke ktrmū o ka pilikia. 0 C%arleS R. Forbe's, lea lunanui o na hānā hotr ; kāfj >nea nana i koi pāakiki āku i 'ke Kra-1 R.ina āole e hookohu ia'u. Uā, hoōlohe ivaO ke Kiaaina ina kanolin, a Tōrbes. - >»a kek'ahi ĪJemokaTāta ko'iko'i iloko 0 ke Teritore, ka mea iiiāloko o ke kec*na o ka niana hoOko, i hoike ae i kona. 1 >he ana. i ke leamailio nna aku o i\»rbes i ke Kiaainā, aole e hookohu inai ia 'u. •'Uā hookohuia mai la nae āū, a 0 ka ho"akaka a ke Kiāaina no ia mea, āole kumu e ae o ko 'u hookohuia āna, nia--Ic\uli no ia o -na hooikaika ana a kekahi īnān frepūbālika elua. O kekahi o laua, o Mr. Fassot3i t o Kāuai mamua. He T;"ea kahaha loa keia ia'u, eia ka na keWhi I>emokarata no au e ku-e mai,' 'main'uli o na hooikaika āha a, na puV»alika t i loaa māi ai ia*u kā hoōkohUTā. Ua lawe mai no nae au i kela ltufen"a. 4< īā'u i Tvoino ai mā kā paio Sio ka pT»a sfenate, ua waiho aku la au i na oihhhk ānpuni āpau loā, i "kulike ai me >*e li:ānawai, āka mamāa nāe o kuu hana nna pela, ua hoea aku au no ke keenā 0 Mr. Piākhām, a honkāka aku la mua nna .ina e iiaule ana kekahi moHo, ala5Yā ē hookohu hou mai no ke Kiaaina salk, 'elike me ka Ynāa, no nā kulana oīhānā āna i paa ai inamua aku o kona lilo hnā he āiolio. '' Mahope iho o ka pau ana o leē 'kolio liālolea. ua liookohu hou mai la ke Kiaiūnā īa 'u i hoa no ka pā|/a lunakiai, a 1 hoa no ka papa komisina aiē, kka leākāu ae la nae ia'u, no kona mal;etnake ē kāAiāiliō "pu me a*u malunā 'o ra 'mea ē pili ana i ka trinā. Aole i mopopO iki iā'u kana mea i māiiao ai, tie Iko 'u kaliāha pu no hoi, i ka hoea r.īe 'anā āe o ko 'u kr<jmtsinā, wa ke ano 3te boa no ka papa komisina liō'āik Ua noiio kā hālāwāi a kela papa ma lt6no!u!u nēi, 'in'e ko'u āneane loa'e hoīo aiiai, ihe ka inanao eia ko *u tortoifīna ftaanci n'ēi, aōte nae au i fcolo iāai, inā pahā no ko*u hānā pe!a, iiia uā"!r66l āā. no Va toēa āole i "hoeā ae Aole loa no i Hoea. liē. AoW Hāiia

"I ka manawa i holo ae ai ke Kia-1 aina i Mani, i ka aha fea, iloko oia o ka liinia o ke komite fea, ua noho malie Toa au, ahiki i kona hoouna ana mai i ke kauoha no kona makemake e ike ia'u. Hoea mai la kona kokua, oia ka Mekia Dougherty, a olelo mai la ia'u, ua makemake ke Kiaaina, e ai pu au me ia. Haawi aku la au i ko'u ae, a i ka wa i pau ai ka ai ana, ua hele aku la au noloko o ka rumi o ke Kiaaina, a ninau aku la iaia, i na hana pili aina ana i makemake ai e kukakuka pu me a'u. Aole he mea iki i kamailioia. Ninau aku la au i ke Kiaaina, e pili ana i ko'u hookohu hou ia.i hoa no ka papa aina, ua kapae ae la oia i kela kuqiuhana ma kahi e, me ka olelo ana mai, nana ia e nana aku mahope. Aole nae oia i hana iki. "Holo okoa mai la au i Honolulu nei, a i keia kakahiaka liele aku la no ka ike ana i ke Kiaaina. Me ka noonoo ole iho, owau wale no kona hoalo* ha hookahi i koe, ua ku pu au me ia, iloko o na pilikia apau, ua hoolilo aku au i ka'u dala ame ko'u manawa no kona pono, aole oia i hoike mai i kekahi hana paa rula o ke ano m&amau. Ina ua paA i'o oia i ka hana, he hana hiki wale no iaia ka hemo ana mai iwaho a lululima pu me a'u a hoike mai i ka pilikia. "A6lie*.nfte pela, hoouna mai la oia i ka olelo ma o ke kakaupokole la, ua paa lnra oia i ka hana, a aole e hiki iaia ke ike ia'u. Lohe Mua ia Kona Hooleia "O keia iho la ka hopena. Ua lawa ko'u hoomanawanui ana. la'u i hoi mai ai no ka liale olalo, ma ke kahua o ke kapitala, lohe iho la au, ua hoole mai ke Kiaaina i ka ike ana ia'u. Pehea kela poe olalo i ike ai ia mea? Me he moa la, mniloko mai o ke keena o ke Kiaaina lakou i lohe ai. "Ua hoike ae la au, e hoi ana au no ka hokele, a waiho mai i ka'u mau oihana apau oke Teritore. Ua hooko aku au ia mea. Kakau iho la au i ka'u mau •palapala waiho oihana, a hoouna koke aku la me ka hakalia ole, aia lakou iloko o ka lima o ke Kiaaina i keia ma nawa. "Ua pau ka'u hana me Ja. Aole lon a'u mea e hana hou aku ai i koe me l,ucius E. Pinkham. Aole loa au e lawe liou mai i kekahi kulana oihana malalo ona. Aole loa au e kokua hou ana iaia nia kekahi ano, ua pau lea ko'u pili ana me -ia." Iwaena o .ka pohai o na Demokarata, ua hookahaha loa ia aku lakou, no ka moa a ke Kiaaina i hana aku ai ia Kauka Ravmond, no ka moa o kona hoaloha oiaio wale no 'ia, a i makaukau mau o iupale no ka pono o Pinkham;" eia uae iwaena o kekahi puulu, ua uana aku lakou ma ke ano, ua kokoke loa 'mai i ka manawa e haalehia ai o Kia aina Pinkham, mamali o ka haalele mai o kona mau kokua iaia.