Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 52, 29 December 1916 — ME MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani-He Moolelo No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

ME MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hoo-kamani-He Moolelo No Na Kaikamahine Elua.

Ua hala he elinia mile ia laua nei, he eha wale no mile i koe; n kela hookina loa nae o ke kalaiwa i ka holo o kona lio, ua noke aku ka lio i ka holo ahiki i ka piula ana. me ke o'i pu o kekalii wa-1 wae. ia wa i kaohi mai ai ke kalaiwa i kona lio. a lele aku la e nana | i ke kumu o'i o ka lio, me ka wehe ana mai i kekahi o na kukui, 110 ka hoonialaiualama ana. "He mea makehewa wale no ko kaua hoomau ana aku i ka holo ana me keia lio, koe wale no ka'hele malie loa. o ko'u manao, e j huii hoi hou kaua ihope, no ke kii ana i lio hou, pela wale no kaua e hoea koke ai i ka aina o Kalawe." "Aole anei he hale kokoke ina keia wahi aku. e hiki ai no hoi e loaa hou mai ona lio hou no kaua?" "Aole he hale e ae ma keia alanui. o ka hale wale 110 o Kalawe." Ma kela wahi, aole mai la he pono o ko Sa Laionela manao; ua lilo kela lio wawae o'i, i mea makehewa loa, oiai ina e loaa aku ana ia laua ke kaa o Konela Pa'.ani, ma ke alanui, a e hoao oia e hoopakeie ia l»eterika, aole ana e hiki iaia ke lanakila maluna o na enemi o kana aloha. "He alanui pololei anei keia e moe ana ahiki i ka aina o Kalawe?" "Ae. ao!e he pohihihi iki o keia alanui. he pololei loa kona inoe ana. a he hookahi wale no hoi hale. e loaa ana ia oe ma keia alanui." "Ina pela. e hele wawae aku 110 au me ka malie, a o oe no o kaua ke huli hoi hou aku ihope. e kii ai i lio hou, a imi mai oe ia'u. malia o loaa mai 110 au ia oe. O kena kau e haawi mai ia'u, ua lawa 110 hoi oe me hookahi kukui oluna o kou kaa, a loaa hou mai ka lua o kou kukui, ke hoea aku i ke taona." Hopu okoa aku la no nae ua o Sa Laionela i ke kukui, o ka lele aku la 110 ia mailuna aku o ke kaa, a hele aku la me ka wikiwiki, oiaī ho.i ke ka!aiwa i kau hou ae ai maluua o kona kaa, a huli ho; mai la no ke tacna. Xo ka mile hookahi kela hele ana aku a Sa Laionela. hoea aku la oia 110 kahi o ke kahawai, e kahe ana no hoi ka wai. me he muliwai la. me ka hiki ole iaia e hoaano aku, e a'e ma kekahi aoao o kela kahawai.

I wahi nae nona e kau ai ma kekahi aoao, iho aku la oia i kai he jxm<» hele wale aku no keia, malia o loaa aku paha iaia kekahi uwapo, he oiaio, raa kahi o elua mile, loaa aku la he uwapo uuku ia»a, a ma kela uwapo oia i hele aku ai a hoea ma kekahi kapa', aiaila pii hou ae ia iuka. alnki i ka loaa ana o ke alanui akea. "Ua nia'u maoli keia hoolalau ana a'u, aia paha ma kahi o ka eha a 1 uie elima 1111.e ka loa o keia wahi a'u oka iho ana aku nei 1 kai. ame ka pii hou ana mai nei. Eia paha kuu kokoohia o keia po, ma ke alaheie huu hou mai ia u o ka mea hopohopo nae, o kona hele niai me ka nanea ahiki i keia kahawai, o kona hoaa no ia, a i ole unou okoa mai paha iloko o ka wai, e waiho au i keia kuku, i hoailona nona e ike mai ai, eia he pilikia mamua o kona alahele." Aia kekahi kumulaau i hina. ma kapa o ke kahawai, nolaila pii aku la ua o 1-aionela a ioaa he lala, e moe ana ma kekahi aoao o ke kahawai, kau aku la i ke kukui, e nalowale ole ai i ka nakeke mai o na huila o kekahi kaa, ma ke alanui ana i inanao ai e hoomau aku i ka hele ana imwa. "Ke lohe nei au i ka nakeke huila o kekahi kaa. me he mea la, 0 ke kaa kela o Konela Palani ame Beterika," i hooho ae ai ua o Sa I.aionela, me ka pioo o kona 11001100, alaila ku aku la ma kahi kokoke i ke alanui, no ka hakilo ana, o ka lioea mai o kela kaa. He'mau sekona helu wale 110 ia ana i ku iho ai, oili koke mai la no ke kaa noiia ka nakeke huila, e liolo ana hoi na lio, me he mea ia. aole i maopopo ka pilikia o ka uwapo. a i wahi e hoopakeleia ae ai kela kaa mai ka poino mai. holo aku la o Sa Laionela, a ku pono iho la ma ke alanui, me ke kahea ana aku 110 hoi me ka leo 11111: "E kaohi aku i ka holo o na lio. ua lilo ka uwapo i ka wail M "No kela leo kahea, i kaohiia aku ai ka holo o na lio e ke kalaiwa. a hoomalamalamaia mai la ke kukui imua o Sa Laionela* akahi a ahuwale mai la ka heleiielena o ka mea nana e kalaiwa 'ana i kela kaa. oia no o Radela Palani. a o kela no hoi ke kaa i hoohuoi ai o Sa Laionela. aia inaiuna olaila kana aloha, he pio na ka makuakane ame kana keiki kolohe. Ke hooinalamalama la ua o Kaelela i kona ipukukui, a he oiaio, aole he ikeia aku o ka uwapo, aka ua lilo i ka wai ,elike me ka hoike a ka mea e ku mai ana nia kapa o ke alanui. Aole he ike pono ia aku o ka helehelena o Sa Laionela, oiai ua huki iho la oia i kona papale kaleponi hakeakea a aneane. e nalo kona inau maka, a he paalole ahiehie kona e komo ana, i maamau i ke komo ia e na kanaka o ke kalana haahaa a kiekie. nolaila aole he wahi hoohuoi iki o Radela o kela ke kanaka a laua i maka'u loa ai, a i makemake ole ai hoi e hookokoke aku iaia. **Ke ike nei-au, ua pololei kau mea i hoike mai nei e ka malihini. ua lilo i'o ka uwapo i ka wai," i pane aku ai o Radela ia Sa Laionela. "Ua ike no nae paha oe i kekahi uwapo hou ae ear" "Ae he uwapo 110 kekahi, aia makai aku nei o keia alanui, ma kahi he ekolu mile ka mamao mai keia wahi aku," i pane aku ai o Sa LaiotM:lo; ia wa no hoi i noke mai ai o Radeja i ka hoopuka i na olelo kuamuamu. a no ke kukahala-ke o ke keiki, ua wehe okoa mai la o Konela Palani i ke pani puka o ke kaa, me ke kiei ana mai iwaho; "Heaha keia pilikia e Radelar" wahi a ua o Konela Palani, nie kona ike ole aku i ke ku-mai o Sa Laionela. "Healia piai auanei kau, ua ku kakou i kahi o ka pilikia. no ka mea ua lilo ka uwapo i ka wai, a na kela kanaka inalihini e ku mai !a, i hoopakele iko kakou inau ola mai ka make mai. E ke kanaka malihini. ua ike 110 anei oe i ke alanui pololei. ahiki i kahi o ka •uwapo au i olelo mua mai nei?" "Ae. ua maopopo ia'u ke alanui pololei ahiki i kela uwapo, M wahi a Sa Laioneia me ka !eo nui, a i ka wa a Betefika i lohe aku ai i kela leo. ua li-o koke ae la kona mau maka. me ka aneane e <ka hea mai, aka ua lohe e imi la uae o Konela Palani i kona hoao ana ae e kahea, aka nae ua paa e ia mai la kona waha. a p>ani ino ia aku la no hoi ka puka o ke kaa a paa. no kona hopohopo, o lohe mai auanei kela kanaka malihiHi. aia kekahi wahine opio ma-: loko o ke kaa .a ina paha e uwaloia aku ana oia, 110 ka hoopakele ana mai. alaila. he hana nui okoa aku ia a ua mau Jcanaka nei e, kujuile ai no laua iho. Ma kela ana aku a Konela Palani i ka puka o kē kaa, 1 hooiaio loa iho ai o Sa ī.aionela. aia i'o no kana 'aloha maloko o' kela kaa. a e laweia ana hoi oia e'Konela Palani ma, no kekahi wahi ii maopopo ole iaia nei. . % ? Ua hele ka hoon.aukiuki a nui iloko ona, 110 kela mau kanaka, 'ine kona aneane loa ana no e paio mai me kela mau kanaka. aka nae. ,ke noonoo mailie la oia. i kan.a mea e hana akū ai i pakele ai o Beterika mai kona niau enemi mai, ia wa nae i poha mai ai ka leo o Ra- • deia. i ka i-an« akm: - . ; "He m.alihini ;Joa au. akah» no a hoea ma keia■-wahi, a oiai hoi. •o oe ka i ik* i ke alanui ahiki i ka uwapo, e h.aawi no au ia oe i elima dala. ina oe e kau nu mai ana me a'u manua nei, a k.alaiwa pololei aku i na lio no kahi e palekana ai matia." Me ka hoohakalia hou ole aku, o ka hele mai la no ia o Sa 'Laionela„a pii aku la ma kahi o ke kalaiwa e noho ana, o ka lalau aku la no ia i na kaula kaohi e paa ana iloko o ka lima o Radela, hoohuii aku mn ka aoao makni o ke kahawai, o ka hili aku la no ia i nn lio. aia ke kaa ke holo la, me ka hooponopono ole, o ka hoea wale aku *io i kahi i waiho ai o ka uwapo, ka Sa Laionela nana.

Ua hunaia aku ke kukui helepo, e Radela malalo o ka noho a laua e noho ana, no kona.makemake ole e ikeia mai kona helehelena !e ke kanaka malihini, aole no hoj ona ike pono mai i'ka heleheiena j o ka inea nana e kalaiwa ana i ko lakou kaa. { No ka hapalua mile kela liolo ana aku a ke kaa, me ka hoopuka oie ia he hookahi huaolelo, aka nae aia mau no o Sa Laionela, ke nuolala la i kekahi alahele, e hiki ai iaia he.hoopakele ia Beterika mai kela mau kanaka mai; a iloko o kona nanea, i kamailio ac ai o Rade'a: '-lle keu aku maoli nu a kou mama.o ka hoiwawae ana mai nei; ak,a nae ua pomaikai niaua i kou lioea ana ma 4 kahi o ka uwapo, a e pomaikai ana 110 hoi oe i na dala elima e ukuia aku ana ia oe no kou luhi i keia po. E hoomama aku i ka holo ana o na lio!" ■ "Mai hopohopo oe no ia mea ,e waiho mai oe na'u e hana i na mea apau no ko olua pono, me he inea la ka hoi, he leo kekahi a'u i lohe aku nei no kekahi !ede opio, aia iloko o ke kaa/ i hoomaoe wale aku ai no ua o Sa Laionela. "O ko'u kaikuahine no, ua opulepule ia, aia oia iloko nei o ke kaa -kahi i-noho ai, mc kekahi mea nana e malama iaia. E hili aku oe i kena lio ma ka aoao hema. akahi ka o'io'i o kona holo ana." Hili i-'o .aku la o Sa La-ionela i kekahi lio, a mama aku la ka holo ana a ua mau lio nei; aka iloko nae o kela manawa, mai kona kau ana iluna o ke kaa ahiki i kela manawa, ke liana mau la kona noonoo, i ke alahele ana e hoopakele ai ia Beterika. I kinohi, ua manao oia, e holo like no lakou me Konela P.alani amē kana keiki ahiki i Bala, a ilaila. e waiho aku ai oia i ka hoopii 'hoohalahala imua o na luna aupuni malaila, o ka apiki wale no nae, e hiki ole ai ke holopoiK) ia inanao ona, o ia no ka makaukau e ana o Kone'a Palani me ka palapala hopu no Beterika, no ka hewa mahuka, :a no kona opulepule, nolarla hoopau ae la oia i ka noonoo ana, ma ia mahele. no ka mea iaia palia auanei e uwalo aku ai imu{» o na kanaka o ke aupuni, aia o Konela Palani ke alia'i la ka pupuhi no kekahi wahi e hiki ole ai e loaā aku. Nn ka hoonahoa okoa ana mai imua o kela mau kanaka, he hana nohihihi loa, ke ka.a ana o ka lanakila ma kona aoao, oiai he mau kanaka kino ikaika, nolaila ua oi aku ka pono o kona hoohana ana 'aku. mamuli o na hana .akamai, o'ka pulapu ana i kela mau kanaka. mamua.o kona hoaano ana aku e paio he alo a he alo me laua, malia ua makaukau kela mau kanaka. me na pu panapana, o kona ku no ia i kahi o ka poino. 0 ko lakou hol'o aku la ia ahiki i ka hoea ana i kahi o ka uwapo. aole no he akea o kela uwapo. ak.a he nui kupono no nae e maalahi ai ka holo ana o ke kaa, aia hoi ka o-we o ka wai, ke kahe la me ka ikaika. "[ ka nana aku, he keu a ka hohonu o ka wai o keia wahi," ī pane ae ai o Radela. me ke kiei ana aku mawaho o ke kaa; a elike Ttie ka olapa ana a ka uwila. o ka lalau aku la 110 ia o Sa Laionela ma ke kiuo o Radela. a kiola aku la ilalo o ke kaa, he koheoheo ia'a haule :ana iloko o ka wai. a ia manawa hookahi no hoi i hahau aku ai o Sa Laionela i ua lio me ka ikaika. o ke kapalulu o na huila ka mea loheia aku iluna o ka uwapo, aole he loheia aku 0 ka noke rhai 0 Radela i <ke kahea e kaohi mai i na lio. Ua kuuia na puka anian'i ap iu o ke kaa, nolaila aole he maopopo mai ia Konela Palani o ka mea i hanaia aku maluna o kana keiki .a ke noke la-no hoi o Sa I aionela i ka hili i na lio, a ke kuup.au la na lio i ka holo, me ka luliluli ana o ke kaa i o a ia nei, a ua uiha okoa paha ka mile o ko lakou holo ana aku ma kela ano. ua huki okoa-iho la o Konela Palani i kekahi puka aniani ilalo. a kahea aku la me ka leo nui e kaohi mai i ka holo o na lio, oiai ua hele oia a piha loa i ka maka'u. ua ma'u 110 nae ia wahi o ka holo ana aku, ahiki i ke kaohi ana mai o Sa Laionē'a i na lio. "Pehea la i hiki ole ai ia oe e Radela ke kaohi mai i kena niau lio i kuu manawa i kauolia aku nei ia oe e hana pela?" wahi a Konela Palani me ka leo hului: "Makemake anei <>e e kaa. a pau kakou i ka make? Heāh,a ke kumu o kaiiolo pukalaki o kena mau lio?" ' "He hiki 110 nae paha ia-oe ke liemo ae nana i na lio ea?" i kamailio mai ai o Sa Laionela'mc ka hoohalik<ilike ana i kona leo me ko Radela. ' "Ua hiki ia'u ke lele'akii i keia manawa, heaha keia pilikia e Radelß. ua mf»ku anei kekahi ili kaa?" o ka lele āku la no ia o Konela Palani ilalo, me ke pani ana mai nae i ka puka o ke kaa. alaila hele aku la .a ku īnamua mai o na poo o na lio, i hele a pau ke aho. "Aole keia o -Rādela, aka o ke kalaiwa heiu, no Radela, ina he makeinake kou e ike iaia, ua Vele aku nei e auau w.ahi wai, ma kela uwapo a kakou o -ka a'e ana mir nei ma'keia kapa, a hoomaka mai nei na lio e liolo pupule." "Ua haule anei o Uadela, a ala'iloko o ke kahawai? E hoohuli hou i ke kaa ihope! Nokeaha oe i lt»ike mua ole mai ai ia'u i keia pilikia? E hoohuli hou ke kaa ihope, ,ua lohe aku l.a anei ko mau pepeiao? Owai oe e keia kanaka a ka lokoino?" "No'kau niuau hoi i ko'u inoa, owau'no kfeia-o Sa Laionela Kalakoua, a o ka'u wale no e kauoha aku nei- ia' oe, e hookaawale ae niai ke alanui, o pepe aku auanei oe i na wawaē o keia mau lio," o ka hopu iho la uo ia o Sa Laionela i ka huipa, a hahau aku la i na lio, o ka lilo aku la 110 ia, o na poka nae o ka pu panapana a Konela Palani o ke ki ana mai ka ua o Sa Laionela o ka lohē ana aku 1 ka :hu ae maluna o ke kaa, aole njae ona nana aku, ke noke la no i ke kuupau i ka holo o na lio. . : , Alai ka ikaika aku ka holo ana o ua mau lio nei, ahiki i k.a hele malie okoa ana. ke noke Ja o Sa Laionela i ka hahau i ka'huipa, aohe wahi mea a holo aku, no ka mea ua hele maoli u piula, eia n.ae aia paha keia ma kalii o'ka elua mile ke kaawale ihai kahi ana i haalele aku ai ia Konela Palaui. 1 ka ike aua o Sa'Laionela, aole he-pono o na lio i koe, ua kaohi okoa mai la oia i ua mau lio nei, me ka lele ana aku ilalo, a hele mai la e wehe i ka puka o ke ka.i, me ke kahea ana aku: "Eia* anei'oe e Beterika maloko nei?" ■ • Ma kekahi kihi o Beterika kuhi i nohō ai, ua'kipulu hoi iaia iho me ke kihei' hoopumehana, i ka wa i lohe mai .ai i ka leo o kana aloha, o kona ku mai la no ia iluna, a hele mai Ja ine ka puliki ana. ia Sa Liaionela. Aole he manawa no ke kuwiliwili ana, a no ka hoike ana paha i ko laua mau moolelo, he hookahi wale 110 mea nui iloko o ka wa 0 ka pilikia, o ia ka hoea i kahi o ka palekana, nhlaila i aku la o Sa Laionela: - ''Aole o kaua pono i koe. e hilinai aku ai maluna o keia kaa, aka e hemo mai oe iwaho nei, a helewawae akū kaua. no ka inea ua hele na lio a piilla," alail.a lalau okoa aku la oia'i ka lima o Beterika, no ka huki ana mai iwaho o ke kaa. t "Ma kela manawa no au i kamailio mai ai ia Radela, i hiki ai ia'u ke hoomaopopo aku, o oe 110 ia. a mai kāhea okoa āku no au i kou inoa, o k.a paa wale ana mai no o Konela Palani i kuu waha, pela au i noho hamau loa ai. eia nae ke hoomāikai ae nei au no ia hana ma kona aoao. pela kau.a i palekana ai. mai kela mau kanaka i ino mai. O kekahi manao nui o'u, oia uo ka haawi ana aku i kekahi hoailona, i ike mai ai oe eia au maloko nei o keia ! kaa, dka nae ; ke hoomaikai ae nei au i ke Akua, i kou hoea anā mai i ka wa pono ; loa, no ka hoonakele ana ia'u, mai ka man.a mai o kela 'mau kanaka. He naK'eke ka'u e lohe nei nn mau huila 'kaa. E komo hou ana anei kaua iloko o ka pilikia?" 1 I u Manao au, o ko'u kaa ponoi kela e huli mai ana ia ? u, e hoomanawaniii iho nae kaua pela a kokoke mai," a i ka hookokoke ana mai o ke kaa nona na huila a laua i lohe aku āi i ka nakeke. kahea ōkoa aku l.a o Sa Laionela i ka inoa o ke kalaiwa. a he oiaio, o ua 'kanaka nei kela me kekahi lio hou, o'ko laua nei kau aku la no ia iluna, he hoola'i ka hana aliiki wale i ka hoeā .ana no Bala, me ka rroonoo ole āku no ka hooena o Konela Palani ame kana keiki. na laua no ia e n.aku mai iloko o ka poeleele. "Manao anei oe. ua piholo o Radela iloko o ka wai. ma kela haule ana aku nei. maihma aku o ke kaa ma ka uwapo?" wahi īieienka i ninau aku ai i kana aloha. j a kaua nof»noo ana aku no kela mau kanaka, na laua 110 ia e imi mai i wahi no laua e pakele ai. Heaha auanei. ua pomaikai Inn-i. tui I'. aa pono aku la ka uleu no ko lāua luhi o ka hooikaika ana 1 keia pn: a ua liku pono ia mai hoi ko'u mauna ana mai iloko o l-eia nouli." i, pane ae ai o Sā Laionela, me lea puliki ana aku ia Beterika iloko o kona poli. . «

' "Aole no au e kala kahiko i hopoliopo-ai noii, a ina no hoi no ka maopopo mua ia'u o kou wahi i noho ai, ina ua hoea kahike mai aa imua ou, a hoike aku i ka nuhou hauoli, a no ka mea ua ha- ! awi mai ka Lede'PoIiko i kona ae e lilo oe i kaikamahine nana. a t hoihoi pololei aku ana au imua ona, me kou maka'u ole. no ka lioopilikia hou mai o Konela Palani ame kana keiki ia oe ma keia hope aku." Hoea aku la ko laua nei kaa 110 B.ala ma na ho»*a o ke aumoe. alaila lawe loa aku la o Sa Laionela i kana aloha maloko o ka hokele 110 ka hoomaha ana ma kela koena po, a ma ke kakaliiaka nui ae o kekahi la, i haalele iho ai laua ia Bala ma ke alahele huli hoi imua o k.a Lede f l oliko, me ka nana ole i na mea a Konela Palani e liana aku ai no laua. Ma kela manawa hoi i haalele ia aku ai o Konela Palani e Sa Laionela ma. e ku lohaloha ana. me ka hoopuka ana i na olelo hailiili he nui, ua hooikaika aku la oia e hoi hou ihope 110 ka huli aya i kana keiki, a loaa aku la o Radela iaia, ua hele pulu loa i ka wai. a e hele mai ana 110 ma ke &lanui, o kahi nae o ka l.aki. aole he eha kukonukonu i loaa iaia. koe wale no ka hoalaia aku o na mauao huhu a inaina 110 Sa Laionela, no ke kaili ana ia Beterika mai ia laua aku. , * . . ' Ua hele a ao'ma kekahi kakahiaka ,ae. akahi 110 laua a hoea 110 ke kulanakauhale o Bala, a waiho koke aku 1h no o Konela Palani i ka hana iloko o ka lima o na makai e hookolo mahope o Bcterika ma. a oiai nae aole e kala kahiko i haalele iho ai o Sa ī.aionela ma i ke kulanakauhale, nolaila ua lilo n.a hooikaika ana mai a na luna ,aupuni e loaa na opio, i mea ole; a me na mānao kauinaha, i awili pu ia me ka huhu, i'huli horaku ai o Konela Palani me kana keiki no ka hui pu ana nie Mrs. Palani rna Ladana. Ma kela komo ana aku a Hilopa me ke poo kuene ame ka Lcde Poliko noloko o ka rumi o Liliana. e noho hnola'i mai ana no ua wahine nei. me ka manao nuia ole, ua kokoke loa mai ka manawa e hoikeia ae ai kona mau ano kolohe he nui imua o ke akea. e hiki hou ole ilio ai iaia ke kahiko i ke koloka o k-a hookamani. I kela ike ana mai no a ua o Lili,a i ke komo ana aku o Hilopa iloko. ua loli ano e ae la kona helehelena, elike 110 hoi me ke ano o ka poe i loaa pono aku ka lakou mau hana kolohe. .a me ke kakali hou ole iho o Hilopa. 110 ka ninau oono aku o ka Lede Poliko, i na mea e piīi ana i ka pahi, i loaa ai iloleo o ke kahawai. ua hoomaka «*īku la oia e kamailio i ka pane ana aku: "Aha. o keia no ka'u mea i hoohuoi mua ai. eia ka o oe 110 keia e Liliana Voe, au e pulapu nei i ka ona nona keia home ame kana mau kauwa apau. Ua aluiwale kou mau ano apau, aole loa e hiki ia oe ke pee hou aku. "O oe ponoi no ka mea nana i pepehi i kau hebe a make, o oe no ka mea nana i pepehi i kau kane, me ko mau lima ponoi. me keia nahi au i kiloi ai iloko o ka wai. me.ko mānao. e nalo ana kau hana karaim.a ;a malia o oe no ka mea nana i pepehi ia Miss Binehama, me ko manao, pēla iho la e noho mana- ai oe maluna o kona mau waiwai ame kana mau dala apau. me ko moeuhane mua ole. e ikeia ana kau mau hana kolohe apau. "la'u i liele mai nei no keia home,.ua ; paa pu mai nei au i kekahi makai, aia oia ke.kakali mai la o ka loaa aku o ke kauoha. 110 ka hele an.a mai e hopu i kana lawehala. l T a manao loa au. e loaa mai ana la k'a mea pepehikanaka ia'u. m? o K'neka 'a. eia ka aole, aka eia oia iloko o ke koloka hookohukohu o Miss Binehama." Hele mai la o Mr. Hilopa no kahi o ka r puka aniani. a nana mai la iwaho-, aole no nae ia lve mea no Liliana e pane mai ai he hookahi huaolelo, a i ka hala ana he mau sekona, ia wa i huli hou mai ai o Hilopa imua o Liliana, a hoomau hou mai la i ke kamailio ana: "•L manao .ana paha oe e Liliana ,e nalo oe mai kuu mau maka aku. aole loa, no ka mea ina e holoiia aku ana ke pena mai kou helehelena ae. pela hoi ka laau hooluu mai kou lauoho m.ai, e ike aku auanei ka Lcde Poliko. ua kaokoa loa kou mau ano apau. mai kou mau ano :ae. o keia manawa. ka mea nana i pulapu aku i keia lcde maikai ame ka poe apau e noho nei maloko o keia home. "Ua makaukau loa au e kahea ae i ka makai i keia manawa 110 ke kii ana mai e hopu ia oe e. Liliana, a mamua auanei o kou ku ana aku ka aha hookolokolo e ahuwale ana kou maii ano ap.au. me ka hiki ia'u ke lawe mai i na hoike, no.ke kuhikuhi ana aku iniua o kou mau maka, aole oe o Miss ! Binehama, aka o oe o Liliana Voe. ka wahine i kahikoia iloko o -<ke koloka o ka hookamani ame Ka epa o ka mea pepehikanaka ino loa. E ka wahine pepehikanaka, ua maopopo no anei ia oe. eia ka amana likanaka, ua kokoke lo.a mai imua o kou alo?" Ua hoopukaia aku kela mau olelo hope e Hilopa me ka leo nui, e lohe m.ai ai ka makai e kiai mai la mawaho no na mea e hanaia ana maloko o kela hale. No ka ike-o Liliana Voe aohe Iiē manaolana i.koe ma kona aoao. no kona pa4vele mai *ka4ewalewa ana aku maluna o ka amana likanaka. a mai ka lioōhilahilaia. unuhi ae la oia i kekahi lima mailoko ae o ka pakeke o kon,a lole, a aia hoi iloko o kona lima, e paa ana he wa.hi ope pepa uuku, a a]apoho ae la iloko o kona waha, aia hoi ka minoaka ma kona mau pap.alina, alaila pane mai la imua o ka Lcde Poliko, oiai hoi kela wahiiie. e nana aku ana me ka piha i ka weliweli. eia ka he moo nahesa iloko o ke huna o ka epa ame ke kolohe ino haahaa loa. ';0 na mea ap.au a Mr. Hilopa i kamailio inai nei, he mau mea oiaio w.ale no ia, owau i'o-no o-Liliana Yoc, ka' wahine pepehikanaka. Owau ponoi k ; a.mta nana i pepehi i ka'u keiki. a na kuu lima ponoi no 1 hou aku i ka pahi iloko o ka puuwai o Kakepa- Voe. kuu kane, no ka mea ua makemake oia e-haawi 'aku ia'u iloko o ka-lima 0 na maka'i, no ke karaima a'ii i hana aku ai maluna o ke'keiki a maua. a maluna no hoi on.a ka mea nana i hoomaewaewa iaia, e.pahenehene aku ai ka.poe apau e halawai ana me ia. , manawa a oukou apau i maopopo ole ai. maloko nei o keia hale o Kakepa \ oe; ua ike mai oia ia'u, aole i lilovke pena ame na laau hooluu a'u i hoano-e ai i ko'u helehēlena ame'ko'u lauoho i mea nalo 1 kona mau maka, a mamuli o ko maua aelik« ana. me kuu honhiki aku iaia, e haawi no au i kekahi huina da1a mahuahua iaia. ke waiho malie mai oia ia'u, pela maua i halawai ai maloko o ka paka. lie m.au po kakaikahi wale ae nei 110 i hala, a iloko o kona nanea. me-kuu manao no, aole oia e malama ana i kana hoohiki, no ka waiho malie mai ia'ii, e hoomau aku i. ka'u m.au hana epa o ka'puapu malmia ou. ua hou aku la au i kona puuwai. me kena pahi o ka loaa ana aku iloko o ka wai. • ' E loiie hou oe e ka -Leele Poliko. owau ponoi no ka mea nana 1 hoike mau-aku la Konela Palani i kahi e-loaa ai o Beterika iai'i no kuu ,ake wale 110, e lilo mai o Sa l.aionela i kane na'u. a oiai aole o u manaolana 1 koe, a he uuku loa ko'u manawa e ola ai, he mea pono.e hoike ae au 1 ka'u.mau hana koloh.e apau i lawelawe ai mamua o.kuu haalele ana īho i keia ao. "Owau kekahi o na wahine ino loa ma ka honua nei, au nae i ike ole.mai ai ia mau ano o'u; a me ia ino no nae o'u. ke hoohiki paa aleu 11 ei au imua ou. a imua o ke Akua ike ole ia. aole loa i kau aku kuu Iima. maluna o Miss Einehama, .aka ua make maoli no oia no ka ma 1 akepau. "Aōīe loa he manao mua iloko o'u e apuhi aku i kuu haku ma kekahi ano. aka la u 1 īke ai .ua make 01'a. a o maua wale no maluna o ke kaa.ahi, 1 kela mauawa wale no i 'komo mai ai ka hoowalewale iloko 011, a lawe ae la auj kona wahi, a o ka'u mau hana apau ma i.a hope mai. ua maopopo ia ia oe e ka Lede Poliko. a ke haawi aku nei au 1 ka'ii-mau hoomaikai pal«na ole ia oe, no kau mau pulama ana ia'u. me he kaikamahine ponoi 1a nau. "Aole he nui o ka'u mau olelo i koe. o ka.hoea mai no ia i ko'u hopena. no ka mea. ua hoomakaukau mua au ia'u iho, me kekahi laaumake. ma ke ano pauda. a o ka u ia o ka ai ana ae nei. a oukou i ike mai nei i na minuke i hala aku la. ke ike nei au i ka hana'a ka laau iloko o'u. , "Imua ou e Mr. FTilqpa, ua hana hewa loa aku au imua 011 a iniua o kou hoahanau, a ua hoea mai i ko'u auamo ana i na haawina ehaeha o ia mau hana. o k.a mea wale 110 a'u e hauoli nei, o ia ko'u lewalewa ole aku iluna o ka amana likanaka, a e ku aku hoi imua o na.han«ri o 11'a haneri o ka poe e nana mai ana ia'u. ma ke ano pahe- ■ neiiene." alaila hina mai la ua o Liliana imua a.waiho ana iluna o •ka papahele ;a ia lalau ana iho o Lamahoka, ke poo kuene, a hapai niai In iluna, u'a haalele mai ke ola iloko o ua epa nei, me ka'-loaa ole he manao aloha iloko o k,a poe apau maloko o kela hale nona

Ma kekahi la ae, ua laweia aku la kona kino. a hoomoeia ma ka aoao o ke kanaka ana i pepehi ai, me ka hoopoina loa ia o na hoomanao ana nona. Kiiia aku la na iwi o Miss Binehama oiaio ma Ladana, a hoihoiia mai. la no ka ilina o kona ohana ponoi, mahope o ka hala ana he mau la ma ia hope mai. Ma kela la o ka hoomoeia ana aku o ke kino make o Liliana Voe, ma ka ilina hookahi me kana kane, a ma ia ahiahi iho, i hoea aku ai o Sa Laionela Kalakona ame Beterika no ka home o ka Lede Poliko ,a oiai ua hekau iho ke kaumaha ma kela home, eia nae, ua hoohauoliia aku no ua lede nei, ma o ka ike ana mai i kana keiki ame Beterika, a he manawa . ia o na puili al©ha ana iloko o ka hauoli, no ka hoea ana mai i k.n \va e hookau ole ia mai ai.he mau hoopilikia ana a n.a enemi maluna o Beterika. Me ka hoohakalia hou ole iho, i koi aku ai no o Sa ī.aionela i kona makuahine e hooko koke ia ka mare mawaena ona ame Beterika, no ke kumu, pela wale no e hiki ole ai ia Konela Paiani, ke hoao imai e hoopilikia i kana .aloha, nolaila, he elua la mahope mai, ua hoohuiia ae la o Sa Laionela Kalakona me Beterika iloko o ka l)erita 0 ka mare, a maloko o na nupepa, i ike iho jai o Konela Palani i kela mare ana o Beterika i ke kane, ma ia ano, ua hiki ole iain ke 'ioao mai e hookokoke iaia iho ame kona ohana ma kahi a Beterika i noho ai ame kana kane. Ona waiwai keia a Liliana Yoe o ka hookohukohu ana o Miss Binehama. ua liqlo aku ia ia Sa aLionela, ka hooilina pili kokoke loa ia Miss Binehama, a lie mahina hookahi mahope mai, ua halele iho la.o Sa Laionela m'e kana wahine opio, pela hoi me ka Lede Poliko, ma kekahi huaka'i niakaikai no Amerika, no ka hoao ana e hoopoina i na h.aria hoopihoihoi noonoo. Mamua nae o.ko lakou haalele ana iho ia Enelani, ua hoouna aku la o Beterika i kana mau leka hoomaikai i ka poe apau i kokua mai ia-ia, iloko o kot?a manawa e holo'.ana e pee mai kona mau enemi aku. Hoouna aku la oia he leka na Ekekela, kela hoa make ona, ma kela po poina ole, a Konela Palani ame kana keiki o ka hoea aena aku, a kaili limanui iaia, mai ka malu aku o kela hoaloha, e hoakaka aku ana i ka nui o kona aie, no na hana mai4cai a kela wahine, a pela pu hoi ia Keoni, kela kauwa i hoopaaia i ke kumulaau e Konela Palani ma, ua hoopakeleia kela kanaka e kona mau hoa kauwa. ma ka noke ana i ka huli a:hiki i kona loaa ana aku iloko o ka ululaau. Ma kela huakai makaikai a Beterika me kana kane, ua hoohalaia he makahiki okoa e lakou ma na aina e, mamua o ka huli hoi hou ana aku no Enelani, a iloko nae o na mahina eono o ko lakou haalele ana mai kekahi wahi a i kekahi, i loaa aku ai ka lohe ia Beterika no ka pau loa ana o kona mau enemi i ka make. No, Radela, ua make oia mamuli ō ke komo ana iloko o kekahi haunaele nuii a no Konela Palani lioi ame kana wahine, ua pau laua 1 ka make i ka moana,..i*ka wa i piholg. .ai kekaty mokuahi ma ke Kaiwaenahonua, a pau na ohua oluna.i ka make, me ka pakele ole he hookahi ohua. o lakou. Aole i lilō' ka make ana o leela mau makua lapuwale ame ka laua keiki ino, i mea e hoalaia, mai ai na manao hauoli iloko o Beterilsa, ,aka ua komoiiia no ke kaumaha iloko ona no kela poe, a oiai nae, e pulamaia ana oia e kana kane, a e hoolu'eia ana hoi me na mea nani he nui e ka Lede Poliko, aole ana m.au mea e hoohalahala ai, koe wale no ka hoopihaia ana o kona ola ana aku iloko o na hopena pookela o ka h.auoli. KA HOPENA.