Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 1, 5 January 1917 — HOPUIA ELUA PAHU LOHE ME NA TINI OPIUMA Hoao ka Ona Nona Kela Mau Pahu e Hookuuia me ka Maalahi ko Ole Nae PAKELE AKU OIA ME KA PAA OLE I KA HOPUIA Ua Ma'u ka Waiho Ana o Kela Mau Pahu Mamua o ka Weheia Ana e Nana [ARTICLE]

HOPUIA ELUA PAHU LOHE ME NA TINI OPIUMA

Hoao ka Ona Nona Kela Mau Pahu e Hookuuia me ka Maalahi ko Ole Nae

PAKELE AKU OIA ME KA PAA OLE I KA HOPUIA

Ua Ma'u ka Waiho Ana o Kela Mau Pahu Mamua o ka Weheia Ana e Nana

Ma kc kakahiiikn o ka Pououo aku imi i hals>, i liopwia ac »i ln> elua mau pahu lolo i piha i ka opiuma, e na kanaka o ka oiliana kukeawa. ; hiki aku ka vfrB«vaii 'o uia kahi o ko kanalimakumamalua kaukani dala. Ho elia hauei'i ka nui o na kini opi- ' uma maloko o kola mau pahu a elua, a ma kc kumukuai v ke kiāi oj>juma hookalii i keia manawa, ua hiki aku ka waiwaiio o keln mau kini he eha haneri ma kalii o ke kanalima-kumamalua kaukani dala. l'a hoea mai kela mau pahu lole elua maluna o ka mokuahi Maaoa. ma ka Poalua o ka pule aku nei i hala, ma ka inoa o kek'ahi oliua, o Cast'»y ka iiioa, 0 ka mea apiki nae, aole i paa ka ona nona ua wuiw-ai-1» i -ma~ka manawa i kaa akii ai na paliulole malalo o ka malu o ka oihana kukeawa. He nui na pahu lole o ke kiolaia ana mai noluna o ka uwapo, ma ka manawa 1 ku mai ai Jia mokuahi l\[anoa, eia nae ua pololei ae la no na kanaka o na kaa halihali ukana, a na pahu i kauohaia aku ai ia lakou, a koe 110 kela mau pahu elua, me ka haupu ole ae nae o kekahi mea, aia maloko o ua mau pahu nei kekahi waiwai nui, i hiki aku ma kahi o na kaukani dala maloko. He hookahi manawa a Mr. Castoy o ka hoea ana aku no ka uwapo, a koi aku la e aeia mai oia e lawe i kela mau pahu lole, a "mamuli nae o ka hoohuoi o na kanaka kukeawa no ka ukana maloko o kela mau pahu, ua hooleia mai la ka ona nona ia waiwai, mai ka hikl ana iaia ke lawe mai ka uwapo aku. Ua waiho maiie nae kela mau pahu lole ahiki i ke kakahiaka o ka Poaono mai, hoea okoa aku la na kanaka o ka oihana kukeawa me na Iiuihui ki no ka wehe ana e nana i ka ukana oloko, aole nae ia he hana maalahi, no ka mea liope o ka moke ana i ka hookuku i na ki lehulehu no kekahi manawa loihi, ua hemo ae la ke pani o kekahi pahu. Pilia na Pahu i ka Opiuma I ka wa i hamama ae ai o ka paliu mua o ka weheia ana, aia hoi, ua hele oloko a piha pono i ka opiuma mailuna iho o ka pahu ahiki ilalo, o elua haneri ka nui. Ua liookahahaia aku ka manao o na luna kukeawa 110 ka nui maoli o na kini opiuma, aka nae ua hookoia ka pololei o na mea a lakou i ha'oha'o ai, alaila noke nui aku la i ka hookuku i na ki, i ka lua o ka pahu, o ka liele ia ahiki i ka pau ana o na ki, aole wahi mea a hemo, holaila hoihoi okoa ia mai la ua mau pahu nei no ka halekuke. Ma ka halekuke aku, ua maalahi loa ka weheia ana o kela pahu, a elike no me ka loaa ana o ka,opiuma ma ka pa-, hu mua, pela no ma kela pahu elua, ua hele oloko a piha, he elua haneri kini ka nui. He Mau Pahu Hou Kela/ ' Ma na ano apau, he mau pahu hou loa kela o ke kuaiia ana, nolaila ua lilo kela mau pahu, i mau mea hoonani noloko o ke keeiia o ka luna kukeawa nui, mawaho ae o kekahi mau lako e ae, i kaa aku malalo o ka oihana kukeawa. No kahi i loaa mai ai o ka ike i ka oihana kukeawa, uo ka opiuma maloko 0 ka pahu, ua huna ka oihana kukeawa ia mea, he hookahi nae mea i loheloheia ae, ua hoohuoi mua ia no o Mr. Castoy no 'kona maa i ke kuai opiuma, mamua ae o kona manawa o ka lele ana mailuna mai o ka mokuahi Manoa. Ma na mea i lioomaopopoia, i ka wa 1 lele mai ai o Mr. Castoy i ka uwapo, ua ninauia aku oia e na luna kukeawa, ina he pahu lole kekahi 'ona, a o kana l>ane, ua hoole aku la oia i na kanaka o ke aupuni. I ka manawa naē i hu'eia ai na pahu lole a ku iluna 0 ka uwapo, ia wa i ike-

ia ai, he elua mau pahu ma ka inoa o Castov, a ia wa i haawiia ai ke kauoha, aole e laweia kela mau pahu mai ka uwapo mai e kekahi mea, aia wale no a o ka hihā a'upuīiī kekahi o ka oihana kukea'W& nialaila. Ma kela po ana iho, ua hoea aku la kekahi kaa halihali ukana me ka manao e lawe i kela mau pahu ldle, ua hooleia aku «ae, i kulike ni me ke kauoha, a he mnu po no ka mahope mai, ua lioea kino aku la o Mr. Castoy a ninau 110 kela mnvf pahu, me ka hooleia ana mai, aole e liiki iaia ke lawe, o ka pau loa no ia o ka hoea ana aku o kekahi inea ,e iiinau liou no ua mau pahu lole ln. Mai Kapalaklko Mai Kela Opiuma Aole lie hoopaapaa ana no kahi i hoounaia mai ai o kela opiuma, mai Kapalakiko mni no ia a i Honolulu nei, aka nae o kalii o ka hoea ana ae o kela opiuma i Kapalakiko, o ka ninau pohihihi'loa ia, oiai e kiai paa ia ana na awa apau, rae ka huli ia no hoi o na ukana o na ohua, Ma : ka manao koho nae o na luna aupuni o ka oiliana kukeawa o Kapalakiko, mai Mekiko mai i liookomoia ae »i ka opiuma i Kapalakiko, ma o ka hoounaia ana mauka o ka aina. I ka hoea ana o ka opiuma ma Kapalakiko, he. hana maalalii loa ka hoouna ana mni no Hawaii nei, ina aole i loaa na manao lioohuoi i na luna o ka Oihana kukeawa. .^ He emi loa ke kuai ana o ka opiuma ma Mekiko, a pela no hoi ma Amerika, a no ka nui no hoi o ka pomaikai ma kela hana, pela iho la i lioomau ai ka poe hakihaki kanawai e hookomo malu-. mai i ka opiuma, ina no ka holopono, alaila e ohi ana lakou i na dala puka m.'ihualiua, e loaa nui ai ka waiwai i ka manawa pokole loa.