Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 1, 5 January 1917 — HE PANE AKEA IA C. K. KEALOHA [ARTICLE]

HE PANE AKEA IA C. K. KEALOHA

Solomon Hanohano, Esq v Lunnliooponopono o ke Kuokoa, Aloha Haponuia kaua:—E ae hou raai ia'u no ka lua o ka manawa a no ka manawa hopo loa i -ko'u manao ana, ke oaniani makani hou ole ae ka wai ua lana malie, a oia ae keia m&hope nei: * Ma ko C. K. Kealoha mau manao o ka hoolaha aiia ma kou helu o ka la 20 ka malama i kaaliope aku la, a i maulinwa mai la hoi ka A. D. 1910, >na ia mau manao o C. K. Kealoha i ike iho ai au ame kou p'oe heluhelu apau i kekahi mau manaoe kapa ana ia Lihekona Eliwai i ka moo, a'u e manao nei ame kou poe heluhelu apau, ua pau na manao maikai o C. K. Kealoha, ke puai mai la ka wai lepo mai kana punawai mai. He mea keia na 'u i menemene loa Ike kapaia ana v o Sakana ake Akua o ka hana ana mai, he moo, e C. K. Kealoha, a'u ame kou poe lieluhelu e hiki ole ai ke kapa aku i kekahi mea kino uhane he moō, koe wale no paha C. Kealoha ka mea hiki ke kapa aku pēla. 0 kekalii niea a'u e menemene loa nei o ia no ko Linekona Eliwai liana ole ana aku ia C. K. Kealoha, eia nae ua kapaia mai la i ka moo; no'u ko C. K. Kealoha inaina ana, ia ha'i nae e kapa ai i ka inoo, koe wale no paha, ina he mea kekahi a C. K. Kealolia o ke noi ana ia Linekona Eliwai, a loaa ole, 'oia koha (C. K. Kealoha), mea o ke ka'pa ana he moo, aole i;maopopo ia'u jn mea. Aka, ma ka nana aku ame ke kilo ana i ko C. Iv. Kealolia mau manao, o ka hookahua ana a kapa aku ia Linekona Eliwai lie moo, oia no ke komo ana mai o Linekona i ka aoao Demoktirata a haalele aku i ka aoao Repubalika he limi makahiki i hala ae nei, me lie mea la pela. Ina oia iho la na kumu o ko C. K. Kealolia kaipa ana ia Linekona he moo, ke manae nei au, lie mau manao moowini maoli kela, i oi aku'k'a moowini ma'mua o ke kui pine, a no ka mea o ke kuleana no ia o ia kanaka e hooko la i ka makemake a koha lunaikehala, he kuleana pili paa hoi o k-ela ame keia kanaka malalo o ka malamalama o ka la, a maluna ao hoi o ka ili honua, a maluna ae o keia mau mea apān, na ke Akua i haawi mai ia mau mea i ke kanaka, aole nau e C. K. Kealoha, a 110 ka mea lie hupo oe, a ua ike ia kou liupo ma kau mau hoolaha mana'o.ana. Ina o keia ae la kou kumu o ke kapa ana ia Linekona he moo, alaila ua hupo hou no oe, a no ka mea ua like no kou kapa ana ia Lihekona he moo, ine kou kapa ana okivia J. K. Kalanianaole he moo, a no ka niea, he Home Rula oia māmua i ka 1900, mamuli o kekahi mau like ole iiia ka manao me ua alakai o ka aoao Home Eula ia mau makahiki, i aui hope aku Ia i haalele aku ai a komo ae i ka aoao Repubalika ana (J. K. Kalanianaole) e noho poo nei. Eia hou, i ka 1900, he Demokarata o John H. Wise, he elele i ka ahaelele lahui a na Demōkarata me ke keikialii David Kawananakoa lakou o Bill Cornwell, John D; Holt ma ame kekahi poe e aku; aole no i pfiu mai ilaila; ia makahiki hookahi no, he Demokarata o Hon. E. K. Lilikalani, mahope mai komo aku i ka aoao Repubalika, a mamua iki o ke koho baloa i hala aku nei, lioi hou mai i ka aoao Demokaraa, i kukala ae ai i ke akea me ka huhahuna ole iho; "alaila he moo iho la no ia? " E na makamaka heluhelu o ke Kuokoa, aole au e kapa ana i keia poe he moo, no ka mea, aole loa e hiki ia'u k% kapa aku i ko'u hoa kanaka he moo, o C. lt. Kealoha wale no ka mea hiki ke | kapa aku pela, ua hana mai no ke Akua 1 kiekie loa i ke kanaka he mea okoa, i na holoholona he mea okoa, a i keia hupo haahaa loa, a lopa ke kapaia o ke kanaka i ka moo, aole no hoi o kahi holoholona a lohe ae i ke a'o, o ke kapa no ia a ka holoholona ino loa malalo iho o kt la; e nana mai i ka hupo o n'eia kanaka. No na mea a'u i kakau ai ma ka'u nupepa "Ke Āloha heaha la ka mea i piiali ai ka hau nui i ka hau iki? He niau manao ia i kajcāu ia, no keia mau kumu, o ia hoi, eia ia kakou na Ha\\aii ka hapa nui o na mana koho balota, e[a nae e lilo mau ana i ko kakou m'au hoa makaainana ili puakea ka hapanui ma na ninau ano nui apau, a ua makemakeia na hoakaka manao maikai ana, aole no ka manao ana e hookae aku i na hoa haole o kakou, oiai he I mau makaainana Amerika kakou apau, aka ma ke ano o kakou na Hawaii ka h'apanui, a o ka rula gula no ka hapa nui e rula i »a wa apau, aole na ka hapa uulūi. . . \ Ma ka C. K. Kealoha mau hoakaka manao ana, ua hala loa aku oia ina o, o na palena kupono, a ma o loa 'aku o ia, ua olelo ae oia ma kona manao hope iho nei, i ko makou waha lepo a-'He mea poho e holoi ia me ke kopa wahi ana (hupo), a o kana waha lepo i ka makahiki 3914, ua poina iho la oia ia manāwa ho'okohi, aole o'u hōouluhua wale aku ia mau mea opala, i ke ku ana aku i la o ka waha o C. K. Kealoha i ka'u makau lihi, ua alala koke ae*la ka waha o ka moa. Eia hoū, ua olelo ae o C. K. Kealoha ma kdna mau manāo o ka la 22 aku ! nei o Dekemaba, he akahele loa oia i | ka hoolaha ana o pahe ia mai, eia nae I ka mea iūa ltota helu liope loa

iho nei, i ike iho ai au, he mau manno hoopololei, e olelo ana i- na mea e pili ana i ke Kalana o HawaH ame Maui, ua komo.hewa ka wahi ana. Ina pela, he ohiile aku la ke koino hewa la. Hu ka aka i keia hupo! Me kou tnfiu ke#!ii hoonoho ko'u anoai ame oe e. Mr, Lunahooponopomi ko'u aloha. $Cou iio a mau, ' - ULUIHI.