Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 4, 26 January 1917 — MEAHOU KUPANAHA O PAUOA [ARTICLE]

MEAHOU KUPANAHA O PAUOA

Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha oe:—E oluolu oe e hookomo iho i keia walii meahou ano kupaiiaha o na kupaianaha nui wale i ike ole ia niai kinohi mai a i keia makahiki wale no i ikea ai keia meahou "kupaianaha, penei ka mea a kekaHi elemakule nona na makahiki he 72, a o kona inoa oia o NawaaUāole, e noho nei i Papakolea. Paooa: He walii hale i puhiia e ka makani, i ona ia e M. Lawelawe, a lie noho halo o Nawaahaole, a oia hoi ka mea e moe ana iloko i ka po Poalua a ao ae Poa kolu, lanuari 9, 1917, oiai kela ino nui e pahola ana maluna o ka aina, ka heluli, ka uwila, ka ua ame ka makani pu, a ma ka hora 9 o ia po' Poalua, ua hoi o Nawaahaole e moe, a ua moe loa oia, a ma kana olelo, me he mea la ma ka hora 11 a oi, o ka wa ia i pnhola j mai ai keia ino nui me ka makuni pu j iloko o kona naneai i ka hiamoe, ua ]>uoho ae la oia i kona olepeia ana ae o Ka papahele o ka hale, oiai ua polio ia ae la olalo o ka hale e ka makani, ua olokaaia aku la o Nawaahaole a pili i ] ka paia, ua puoho ao la oia iloko o ia j manawa a ike iho la i "keia pilikia. Ua manao oia e holo aku no ka puka e wehe ue, eia nae aole e hiki, oiai ua olepeia ae ka papahele a hakaliaka e hiki ole ai iaia ke hele aku a loaa ka puka; ia manawa hooholo ilio la oia e wnwahi i kekahi papa o ka aoao, a ina e hemo alaila oili aku oia nowaho. O kona hehi aku la no ia nie kona wawae me ka ikaika apau i loaa iaia, o ka hemo aku la no ia o kekahi papa, a inanao ae la i kona pakele. laia nae i kiei aku ai iwaho e nana pono ai i kona walii e lele aku ai, oiai 0 keia hale he 7 kapuai ke kiekie t) ka pou olalo mai ka honua ae, a he hakahaka wale iio olalo o ka lia'le, aole i hoopuniia me ka papa, o ia no ka men 1 poho ia ai e ka makani malalo ae. laia nae i kiei aku ai e nana pono \ kona walii e lele aku ai iwalio, o ka mea apiki, o ia no ka olapa ana ae o ka uwila, a na ka malamalama i hoomalamalama ae iloko o ia pouli nui ejaaki paa ana, i ike aku ai oia i ke kumulaau ohai e ku kokoke ana mahope o ka hale nona ke kiekie mawaena o ka 20 ame 00 kapuai, ua kau like kalii ana e noho ana me ka wekiu oluna loa o ke kumulaau, a iloko o ia manawa i hoomanao ae ■'ai oia, eia ka hale ame ia i ka lewa kahi lele ai. Mamuli o ka ikaika loa o kja makani e poho ana iloko o ka hale malalo pono ae, o ia ka mea i lele al 1 ka lewa. 1 ka wa i lele ai keia hale iluna u'a nahalia ae la oluna o ka hale a haule mai la kekahi o-a o ka hale a pa lihilihi ka lima akau, a helelei pu mai la ka piula iloko i kalii a ia nei o ku ana. Me ka maopopo ole o kona pakele, ua haule iho la kekahi piula a pa ke poo o ia nei, ua hopu koke ae la oia i ka piula a paa ae la ma ka hapalua like 0 ke pili hao, o kekahi lima ma kekahi aoao, & pela kekahi lima, i ka wa i nahaha ai oluna o ka hale ua emi ka hale ilalo, a o ia no ka manawa i poho ae ai ka makani malalo pono ae o ke pili piula a ia nei e paa ana a o kona lele no ia me ke pili piula hao i ka lewa me kona maopopo ole i kona walii e lele nei, o kona laki, aole oia i hookuu i ka piula halp ahilei i kona wahi i haule ai; o kekahi walii laki o Nawaahaole, o kona haule ana ilalo o ka honua ma kahi maikai, aole hoi iluna o ka ulu panini, oiai ua haule oia ma kahi kokoke loa i ka ulu panini. laia i ka lewa e lele nei ua lolie aku la oia i ka halulu o ka hale i ka wa i hoi iho ai ilalo. I kona haule ana ilalo, ua ano kunewa oia ;ua noh'o iki oia a liuliu, ku ae la iluna, a nana aku la oia, aole he maopopo aia la oia iliea; ke nou nei ka makani ame ka ua, ua hele mai la oia a opili; o kona wahi laki, i ka wa e o mai ai lea malamalama o ka uwila ike aku la oia i ka ulupanini ame kahi malaelae e hele ai, pela kona hookolo hele ana ahiki i ka. hale o Mr. Holo ame kana wahine e noho nei no4 Papakolea, a na laua i kokua i kem elemakule ia po me ka hoo\ako ia mai i ka lole maloo, a lioaumoe oia ma ia hale ia po, a ma ke kakahiaka 1 oakolu ae i ike ai na mea apau o Papakolea aole ka hale o Mr. Lawelawe a.Nawaahaole e.noh.o ana ma kona kahua, a manao iho la na mea apau, poino keia liale; i ka hele ia ana aku e nana ua nahaha, a e ahu mokaki mai ana ka papa ilalo o ke awawa o Pauoa. Ua olelo ae o Nawaahaoie, o ka mamao o ka liale mai kahi i kukuluia ai a ka lihi o ka pali he 18 kapuai, a mamuli o ka lele ana O'keia liale iluna a na ka makani i hoonee aku a ma ka Hhi pali. Kaulana hoi o Zebelina o Ketemania me ka mokulele i ka lewa, na ka mahu e hoohana kona lele ana. Kaulana hoi o Nawaahaole o Papakolea, he pili piula hao kona mokulele, na ka makani e hoohana nona paha keia hooheno ana: I Parisa aku nei au, I ka lele baluna poniuniu, I Papakolea aku nei au, I ka lele piula kunewanewa. TJa laki no kahi elekule, ma o ke aloha o ke Akua, aole i poino ke ola, aole hoi he mau palapu knhohonu. E hoomaikai ia Kona inoa ia ao aku ia ao aku, a i ka mau loa. Me keia mau mea uuku, ke hooki nei

au me ka hoomaikai uui~ia oe e Nawaahanle maniuli o kou h'oike •: na mai ia'u i ki'ia meahou kupanaha ona ku- < paianaha i ike ole ia niaii»u;\. i keia n»a- | nawa wale no o lea hooiuaka ana o keia \ M. H. 1017. Me ka 1 unahoopoinipono o ke Kilobar na ame na keiki oniu hna metala ko'o welina. \ H. K. EAGLE' FLAG. * U. S. Custom Hou»e. ; ; |"