Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 7, 16 February 1917 — HANAIA KA HEIAU O HIKIAU MA KE ONE O KEALAKEKUA. [ARTICLE]

HANAIA KA HEIAU O HIKIAU MA KE ONE O KEALAKEKUA.

E Ka Kunkoa e, Aloha oe:—» E oluulu oc e hoike aku i «a meahou nialuna o ka heiau o Hikiau e vraiho ( nei ina Kealakokua. Kona Hema, Hawaii. O kn loa o keia heiau he 220 kapuai a pili i kalii o Ue kai, a o kona laula ho .120 kapuai. Aia ma ka liikina loa o ku heiau, aia malaila ka lele e kauia ai ke kanaka iluna, ka maia lele ! ame k.a īnū hiwa. i | He lua hohonu ia, kahi e kuia ai ke kauaka, aia ma ia lua e ku ai ka pou, a ua loaa aku kekahi liapa ua popopo. Aia ma ka aoao hema o keia lua, ka lua pa-u o ka make mau loa. E ahu mokuki ana ke poo ame na iwi like ole. Aia ma ke alo o keia lele, he lua nui me ka iwi no oloko ua pani paaia e ka poe hana. Ma ka aoao akau ame ka hema o ka lele, ua hiki aku ka nui i ka umikumamalua mai ke nui a ka 'liilii o na lua, ua" pani paaia. Mai Ua lele mai ahiki i ke kalnia liale o na kahuna lie 1S kapuai. Aia mahope o keia kahua liale, ahiki i.ka lele mai ka akau mai o ka heiau ahiki i ka paieīia ma:kn hema he iwi kanaka wale no, a ua uhi paaia e ka poe hana. Ekolu rumi o halo o lia kahuna. Hookahi ,yumi nui ma ka aoao hema a elua rumi ma ka aoao ākau, a ekolu no lioi puka. Uii oleloia o Jta r.imi< nui aoao hema, o ia ka rumi e akoakoa ai na nlii ame na-kahuha i'ka wa e make make ia ai; a o na rumi elva ma ka akau 110 na kahuna ia e akoakoa ai lakou. A o kekahi rumi, o ia kohi e wailio ai ko lakou mau akua kii laau, pohaku, a pela aku. Ua pau ka hapamii oluna i ka hanaia. Ua paa ka lele i ka haliiia i ka iliili, ame ke kahua hale o na kaliuna. Ua manao ka mea kakau ina e pau pono i ka hoponoponoia keia lieiau, o ka helu akalii keia o ka nani 0 lea Paeaina o nei. j Mu Ua aoao hema hikina o keia heiau e ike aku ana oe i ke kahua hale o H. Oj>uka-haia, he 104 kapuai mai ka heiau aku. Ua hanaia he alanui mai ka lieiau aku ahiki i ke kahua hale; a ua hoomaemaeia ka nahelehele, a ua ahuwale ke kahua. Nolaila, e lilo aku ana keia mau wahi i wahi makaikai nui ia e na maliliini, no ka nana ana i keia heiau pepehi kanaka hoomainoino. Aole paha elike me keia na iieiau « ao elike me keia ka mokaki o kanaka.; a eia ka mea apiki mai keia wahi aku 1 heile aku ai-ka hoola o ka lahui Hawaii Opuka-haia. Ma 'u mea hou ia keia o ka pali kapu o Keoua. Z. P. KALOKUOKAMAILE. Napoopop, Feb. 8, 1917.