Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 10, 9 March 1917 — O KA PONO KE HANAIA A HAULE MAI NA LANI. [ARTICLE]

O KA PONO KE HANAIA A HAULE MAI NA LANI.

I ka I.unahooponopono o kt Kuokoa, Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe:—E <>luolu m«i oe i kekahi wahi kaauale o kau poj)a no ko'u mau manao pane ia Mr. J. K. Nakila clikfe me kana o ka hoolnlia ana ma kekahi o kou helu i hala e pili aua 110 ua hana o ka Ahahui ii. E. o Kavvaiahao, a'u e manao nei e Mt. Lunnhooponopono ,e loae ana no ia'u lie rumi kaawale nla kou mau kolamu o keia 'pyle. Ma ko'u manaoio ana lie mea pono no e loheia na aoao a elua, o manao kuhiliewa mai ka lehulehu, aole makou i liana i ka hana o ke Akua me ka pololei, a na ka lehulehu makou e kaupa<yia mai i ka meā~ pololei o makou, a'u e manao nēi ua haliai aku makou i ua alakai ana a ke kumukanawai o ka Ahihui €. E. Mamuli o ko'u ike ana iho nei i na manao hoolaha a uhinhi a Mr, 3>. K. Na» kila e pili ana no na hana i hanaia iloko o ko makou Ahahui C. E. o Kawaiahao, & oiai owau ka mea e kakan nei, ka lunahoomalu o na komite i ko« hoia no ka hana ana i ka hoike a k& puuku, Mr. John Ke, ame ka bulte banako o ka ahahui i oleloia ae la, ke kumu o ka ulu ana ae o keiā ku-ee o makou, na lala o ka ahahui i oleloia ae la, ua ike makou i na mea ?pau i hanaia, a eia na hoike ke waiho nei ma ka ame ke keokeo, a nolaila ke mauao nei au ua kupono loa na'u e pane.

O ka Lapauui o na mea i kakauia Mr. J. K. Nakila, aia ma ke alahele 110 ka lalau a ku iho la ka olelo a ka mea naauao e holke ae nei ka. mea hewa i kona hewa he hupo paha ia, a nolaila eia mai ka oiaio, ka moolelo piha e poaia nei ma ka buke moolelo' o ka Ahahui C. E. o Kawaiahao. Ma ka noho ana o ka halawai hana 0 ka Ahahui C. E. o Kawaiaheo ma ka la 19 o Okatoba, 1916, nona na lala he 30 i akoakoa mai. ua hapaiia ae la mai ka papa luna hana, ke kumuhana e hapai hou ia ka hoike a ka Miuku, Mr. Jolin Ive, mamuli o na kumū hoohuoi, oiai nana po i hoike mai i ka. peresidena, i ka wa i heleia aku ai oia e noi e haawi mai i daja no ka hele ana i ka aha ma Waialua, ua hoole mai oia aole aua dala, a he umi «ate no a oi ma ka banako, a oiai nia kana hoike o ka la 1 o lulai, '191.6, he hookahi haneri me iwakalua-kumamakahi dala ame umikumamawalu, keneka, aole loa i noonooia kekahi kumuhana no ka hoolilo' daia, ma ka noi a ka mea e kakau nei, e kolioia i mau komite no ka imi a nana ana i ka oiaio ame ka oiaio ole o na mea i hoohuoi ia ai, ua hooholoia a na ka peresidena i waiho mai i keia mau inoa, Mrs. Kahokuoluna, Mrs. Kaahea, Mr. J. H. S. Ka4eo, Mr. Chas. Lake ame D. P. Kahaulelio. Mamua o ka hookuu ana i ra hana o ia aliiahi, ua kukala mai la ka.lunahoomalu e noho ana ka. halawai a ke komite ia ahiahi iho, Poalima, ka la 20 o Okatoba, 19i(i, a eia ka moolelo piha 0 na hana o ia ahiahi: Halawai komite. Xoho ka halawai a na kamite no ka nana «na i ka hoike a ka puuku ame ka bukc banako o ka Ahahui C. E. i oleloia, Mrs. Kahokuoluna ma ka noho, Abraham Kohou ma ka noho ;pule o Mr. Kaleo. Hoike mai ka lunahoomalu ua kauoha aku oia i ka puuku, John Ke, e hoea naai, a eia oia me kakou; hoomaka ka ninau ana o ke komite i ka ffciuku: Xinau—Khia dala ma ka buke banako i ka la 30 o lone, 1916 Fane—He : $10.65. Ninau—Auhea na dala o ka| ahainele i weheia ai iloko o Mei, 19-16, j nona ka huina loaa he $130? Pane— Aia ia Mrd. Julia Bowers. Ninau—Heaha kou kumu kii oleL Pane —L T a hoōliloia e Mrs. Julia Bowers no kekahi pilikia ona. Niuau—ko ike no i keia inea ua hana n© oe i kau hoike me ke dala o ka ajiamele? Pane —Aole na'u i : hana, na Mrs. Bowcrs, a he kakauinoa wale no ka'u. Ninau—Nau anei i lawe i ka hoike i ka lunahooia? Pane—Aole, na Mrs. Bowers. Ninau —Ua l>aawi anei oe i na pepa ame ka bukc bannko iaia? Pane—la'u no ia mau mea. Nin.au —A peliea, aole anei oe i. hewa i Uou kakauinoa ana me kou ike no aole k.ela dala me oeJ Pane —Aole, ua kakau aku au me ka manaoio e hoihoi mai ana no oia 1 ke dala mamua o ko'u heluhelu ana i ka ? u hoike. Ninau —Pehea oe i hoike ole inai ai ia mea i ka ahahui i ka wa i heliiheluia ai o ka hoike aole ke (Lala 0 ka ahahui me oe? Paiie—L'a manao n'o.au e hoihoi mai ana no o Julia Bowers ia mau la iho. Ninau —Aole anei oe i hewa ma ia hana ana au? Pa«e— Aole, ua ma'i ia au. Ninau —Aole anei 1 loaa mai ke dala ahiki i keia la? Pane—Ma ka la 27 o Sept., 1916, ua haawi mai o Mrs. Bowers he $30, a.ua lawe au he $20 na 'u, oiai i ka manawa i makaukau ai na elele ame ka peresidena e.h'olo i ka paeaina i Hilo, ua hele mai o Julia Bowers a koi mai la ia'u i haneri dala no na hoolilo o na elele ame ka peresidena kuwaena; ua ninau aku au i ke dala x> ka ahamele, ua olelo mai oia ia'u, ua pau i ka hooliloia, no-_ laila ua kii aku au he $70 i kb banakoj umi o ka ahahui e paa ia ana no e a'u ame $20 na'u ponoi he mau kenikeni na kuu wahine, a pela au i lawe ai i na dala he $20 i ko Julia Bowers hoihoi •ana mai ,oiai he aie ia nopa ia'u, o na dala he $10 i koe iho, ua hoolilo ia i ke komite ola. Ka Leka a Julia Bowers la Jobn Ke Mv dear Jokn: Eia he $90, o ka keia o keia pllikia, e hooponoppno ajtu oe me kuwaena heaha la ke koena o, ks lakou. Peresidena i Hilo, $50, ola o k» aha $2.50. He $12.5Q ke koena i koe, ua hoolilo ia n6, no ke sociay.a lakou, a ua piha no paha he $10, au i ma " opopo loa ua maiemake nui fiu ia John Keliina e tooike mai i na hoolilo, aole nae i loaa mai; e hooponopono aku oe nie lakou. Me ka mahalo, JUIJA; Ninau—Aia ihea ia mau dfilal H'ane —Aia i ka banakō. Ninau—Aia ihea ka buke hanakol' Paye—Aōīe au i lAve mai rei. oini mai ka hana mai nei no au. Ninau —līeaha ka lieluna o na ,s ma ka buke banako a wailioflsi oiaio ma ka banako? Pane —He $100.65 me kekahi mau dala me a'u e paa nei;

ia inanawa ua hookuuia ka puuku e hoi nie ke kauoha pu ia aku e lawe mai i ka buk% banako i ka la Babati ae. Mahope o ke kuka ana o na komite ua hookuuia ka halawai. ABRAHAM KOHOU. H<dkc a ka Punku Mai lulai 1, 1915, a e Pau Ana i lune 30, 1916 Peresideiia, Mrs. Julia Bowers, na lala ame hoa, me ka mahalo:—O ka hoike a ka puuku e hoike ana no ia uo n.\ lo>>a aaip h.ooiilo o ka ahahui no hpokahi makahiki. Na Lona —Kocjia ma ka wailiona Julai 1, 1916, $13.4<); na loaa lulu auliau makahiki,'>23.7s; na loaa lulu o na (J. E. i huiia, $28.15; na loaa lulu o na haInwai hana $9.15; lulu o na halawai hoolna, $17.80; na loaa lulu o na hoike hapaha, $10.70; manawalea ia mai e Alrs. A. Harrison, $3; manawalea ia mai e Mrs. J. Bowers, n '.,7; manawaleaia mai e-Mrß. D. P. Kahaulelio, $5; na. loaa ahamele, $131.00; huina loaa, $366.01. Na Hoolilo —Na kokua manawalea i na ma'i, $17.00; ukuia i ka hookani okana, $30; kokua i ka peresidena i 'ka Aha Mokupuni (elua kau) $15; kokut\ i ka. elele i ka Aha Mokupuni (elu?» ltau), $15; kokua i ka peresiaena i ka Aha Paeaina i Kaumakapili, $15; kokua i ka elele i ka Aha Paeaina i Hilo, $35; kokua i ke ola o ka Aha Mokupuni (olua kau), $4; kokua i ke ola o ka Aha Paeaina (elua kau), $15; kokua i ke kiahoomahao o Opukahaia, $25; kokua i ke kulahanai o Kawaiahao, $05 manawaleaia no ke kapuahi 0 Hilo, $10; manawalea ia Dr. .Clark, $.45; kokua i ka Ahahui Kuwaena, $65; na hoo lilo ahamele, $5.60; huina hoolilo, $246.95. Huina loaa, $366.01; huina hoolilo, $246.05; koena, $119.06. Koena, $119.06; ukupanee ma ka banako, koena nia ka waihona lulai 1, 1916, $121.18. Me ka haahaa, JOHN KE, Puuku 0 ka Ahahui Hooikaika Kristiano o Kawaiahao. This is to certify that I have corefully examined the accounts, books, vouchers and other d(jeuments of the Kawniahao C. E. now in the hantls of the Treasurer, and found tliem _to be true and correct to tlie best of mj knowledgo a«d belief. D. M. WOODWARD, Auditor Kawaiahao 0. E. I ka halawai haipule ua kukala mai la ka lunahoomalu e noho ani lie lialawai kuikawa no ka hoolohe ana i ka hoike a ke komite. • Halawai kuikawa —Noho ka halawai ! kuikawa a ka Ahahui C. E. 0 Kawaiahao no ka hoolohe ana i ka hoike a ko komite i kohoia no ka nana ana i ka hoike a ka puuku ame ka buke banako Mr. J. S. Kahoolialahala, hope peresidena, ma ka noho. Maliope 0 na hana I maamau, ua waiho mai ka lunahoomalu 0 ke komite, Mrs. Kahokuoluna, i kana hoike penei: Honolulu, Oct. 20, 1910. Mr Peresidena Kawaiahao C. E. ami' na Aloha oukou:—O kou komjte 1 kohoia no ka nana ana i ka hoike a ka puuku 0 keia Ahaliui, ke waiho n«i 1 ka lakou hoike malalo iho nei, me ka haahaa, penei: Ua noho kou komite ma ka la 20 am<s 22 nei, a ua hui me ka puuku, ua ninaninan 110 ka hoike i hoikeia mai imua 0 keia aha a ua maopopo tia niea apau elike nie keia: Ua hoohemahema maoli'ka puuku i ka malama āna i kana oihaiia, ma na kumu leliulehu i hoikeia malalo iho:

1. Hoopaa ole ana i ka la, mahina ame makahiki o na dala i loaa mai a i hooliloia aku. 2. U na dala o ka ahamele i loaa ai iloko o Mei, 1916, aole i loaa iaia mamua o ka hana ana i kana hoike, lune 30, 1910, 5. Ma ia hana ana a ka puuku, ua hoopunipuni imua 0 keia ahahui. 4. Ua ha'i mai ka puuku nole nana i hoike, aka na Mrs. Bowers ka pei«sidena e nohō ana ia manawa. 5. Aole oia i hele imua c ka lunahooia a hoike i na buke, na bila ame na palapala e ae o ka ahahui, elike me ia i hooiaia e ka lunahooih (Woodward). 6. O ka heluna dala~ a koēna oiaio ma ka waihona, aolo he pololei elike me kana i hoike ai he $121.18, Bia ka la 1' o lulai, 1916. 7. O ka heiuna dala ma ka buke a ka puuku, j kahi i waihoia ai ke dala o ka ahahin | he $10.65 wale no, ke huiia me ka uku- , panee lune oū, 1916. 8. Ma ka la 18 i # iho nei no o keia mahina i hoihoi aku "ai o Mrs. Bowers i na dala he $90, ke koena o na dala o k'a ahahui i paa hewa ia ai e Mrs. Bowers, mailoko mai o Mei, 1916. 9. Mamuli o ktia hana, ua hoopunipuni a epa maoli ia mai ka ahahui e ka puuku maikai i hilinai ia ame ka peresidena mua hoi i hilinai ia. 10. O na dala he kanaiwa i hookomoia aku nei ma ka la 18 o keia mahina o ka piha ana he $100.65. 11. Ina e manao ia ua pololei ka hoike a ka puuku lie $121.18 ma ka la 1 o lulai, 1916, alaila ia ae me na dala he 90 i hookomoia ma ka la 18 o keia mahina, alaila e piha ana ka $211.18. ka noonoo ajcahele ana.o kou komite, no ka pono ame ka makee i keia oihana laa a ke Akua, ke hooholo nei e kauohaia ka puuku o keia ahahui, Mr. John Ke, e hele mai imua o keia aha ma ka halawai njau o Ueia ahaliui, a pane nona iho no ka pono a pono ole o k'ona malama ana i ka waiwai o ka ah.phui. E kauoha pu ia o D. M. Woodwārd, ka lunahooia o keia ahahui, e hele mai ma ia manawa hookahi no, a ppue no ka polplei a pololei ole o kana hooia aua i ka lioike a ka puuku; a pela pu no hoi o Mrs. Bowers, e kauoha pu oia e hele mai a pane mai no kona pono a pono ole o kona paa kuleana ole ana i na N dala o ka ahahui, mai Mei a Qjkatoba, ; \916. Mamuli o na kumu i ha'i ia maluna, a kou komite hoi i imi ai me ke kuio, nolaila ke noi nei e aponoia keia hoike, a e hookuuin hoi ke komte. 0 makou ilio no me ka haaliaa. ALICE KAHOKUOLUNA, MKS. BUBAN KAAHEA, MB. CHAS. LAKE, J. H. S. KALEO. . DAVID P. KAHAULELIO. Mahope o na kuka ana a ma ke noi p. G. ua aponoia ka hoike a ke kpinite T a na Mr. Naukana. e kauoha ii ke kakauolelo e kakau leka aku 1 na fnea ekolu a e hoea mai i ka lialawai hana o keia aliahui elike me ke roi a ke komito; apono a hooholo ia. Hoōpanee ka halawai me na hana ma:-. n>»UrHana. Nov. 16, 1916 Noho ka halawai hana. mahope o na hana maamau. na nee mai la i ke kumuhai,ui o j>ili ap'a i ka pimkn. Mr. John Ke, hoike mai ke kakauolelo j kona "kakau ana i na loka ia Mr. .Tohn Ke, Mrs. Bowers ame D. M. Woodward ; a

eia o !Mr. Ke arac Mrs. Bo\vers me ka kou. o D. M. Woodward aole i lioea mai

Knhea ka j>erēt.idena ia r.lr. John Ke e hoike mai i kona hewa i ka ahahui, ua ku mai o ilr. John Ke a hoole mai ia i kona hewa me ka olelo mai, ua pololei no kana hoike. ua kakau oia he cash on liano, aole oia i hewa a ua ma keniake oia e ike lieaha Ja na kunni o kona kauoliaia ana e hoea mai, oiai ua pono no kana hoike. L'a ku ae o Mr. Kahoohalahala a ninau aku iaia: "E Mr. John Ke, i ka 10. au i heluhelu ai i kau hoike imua o keia Ahahui, aia anei malalo o kou malu na dala o ka- ahauiele?" Ua hoole mai o Mr. Ke a olelo mai la aia iloko o ka lima o kekahi mea okoa, a he po--110 no ia.

Kahea ka ijeresidena la Mrs. Julia Bowers, a ninau aku la iaia, ina ua hewa oia; ya ku mai o Mrs. Bowers a me ka nana ole aku i ka ninau, ua hoomaka mai oia e haiolelo. Ua ku mai c> l Mrs. Kahokuoluna a noi mai i ka peresidena aole kakou i kauoha aku nei iaia nei e hele mai e haiolelo ia kakou, aka e pane mai.no kona hewa a hewa ole. Ma ke noi nae a Mrs. Julia Bowers e oluolu e hookuu aku iaia ua ae aku ka peresidena ,a hoomau aku la oia penei. " Uu kaumaha au i ka hanaia ana 0 keia hana, a ina 0 na komite he naauao a he e kii ae ia'u ina ua hanaia keia liana me ka nm-lu, aole e lawe heleia ko'u inoa a puni o HOllO- - nei; heaha la ko lakou mea 0 ke i'noi ole ana ia'u e hele mai imua o la- | ieou, ina ua pau wale keia hana." [ . (Hoakaka aka mea kakau: —I k$ lohe ana o Mrs. Julia Bowers e hapaiia ana ke kumuliana e pili ana i ka puuku, ua kau aku oia iluna 0 ka moku a hoio i Kauai. ina oia i no'ho a hele mai imua 0 ka halawai 0 ka Ahahui ,aole e'waihoia i ke koinite, eia nae 0 ke alakai ang no paha ia a ke A.kua oiai he makenmke oia i ka pono aole i ke kolohe). "I ka makahiki 1!)13 na ike oukou i 'ke ]>a 'iia ana 0 ka buke kumukanawai e ku-e ana i ke kumukanawai 0 ke Teritore, 110 ka waihoua 0 $10,000, aole i ukuia ia niau dala aliiki i keia makaliiki ua liooa ae ka bila ia 'u, a iniua 0. ke kahu, ua kauolia ke kalni ia John Ke e uku a na'u i papa iaia aole e uku. '' Ua hoea hou mai no kekahi mau bila mahope mai, aole no i ukuia aku, .mahope mai ua waihoia iloko o ka lima 0 iui ioio, a ua loaa mai ia'u he leka, ina aole e uku koke ia aku e hoopii k-o--ke'ia ana ka Ahahui C. E .0 Kawaiahao; mamuli 0 ko'u makee i ka inoa maikai 0 ka ahahui, ua lawe ae au i na dnla o ka ahamele a uku aku la i keia $69.75"; ma keia walii i ninau ae ai o Mrs. Kahokuoluna, healia kou mea i hoike ole mai ai i keia mea i ka aliahui, oiai ina he hana ia na ka ahahui i hooliolo ai he mea pono oia e i kona aie, ua ha'i mai o Mrs. Juiia Bowors na maopopo mua iaia ko ano ona hooikaika kristiano 0 na mea liilii, hoolilo ia i mea nui, a nolaila ua paa ilio an is> moa ia'u.

"Ua hoihoi aku aji i ka puuku, Mr. j John Ke. he $IJO iloko o Sepatomaba, | a he $00 iloko o Okatoba o ka piha ana ia he $120. Huina loaa ahamele $130, hoolīlo $5.50. m,i ka lima o ka puuku $12.50, na dala ma ko'u lima $112. "Ua minamina loa au.i'ka'lilo ana o keia hana i mea nui. na'u i olelo aku noi ia Mr. D. M. .Woodward, aole e hele mai a ke lawe nei au i ke koikoi maluua o ko'u hokua. "Mamuli o keia nuiu hoakaka a Mrs. .īulia Bowers, ua hiki ole i na lala o ka Ahahui ke hana hou aku, oiai \ia mnnno lakou o ka uku ana i ka aie ua maikai ia hana a Mrs. Bowcrs, o kona hpmnhema. o ka hoike ole mai i ka ahahui anie ka hoihoi ana mai i ke koen« o na dala o ka, ahamele, mahope o na hana maamau, ua hookuu ia ka halawai. I kekalii la ae no ka makemake o ka mea e kakau nei, e ike ina he oiaio ka iMrs. Bowers olelo, oiai ka Mr. Ke ua pau no iaia (Bowers) a o kana hoi ua 'uku i ku nie o ka ahahui, ua iho aku au i ka Hawaiian Gazette Co., ua loaa aku o Mr. Chas. Crane, ka haku hana a ninau aku au iaia ua ha'i mai oia, ua pau loa i ka ukuia i ka makahiki 1915; ua hoike mai oia ua nui kana hana kakan elua leka ia H. H. Parker, aole i pane ia mai; haawi i'-ka lipa o ka inea ohi aie, aole no he loaa mai; a o ka hope loa wniho oia iloko o ka lima o' Mr. I.oi'n'n Andiews me ko kauoha aku, ina aole o Mrs. Bo\yers e uku mai alaila hoopii aku iaia, aole i ka Ahahui C. E. 0 Kawaiahao; o ka mea nana i lawe mai i ka hana iaia, oia kana e hoopii, ma keia wahi i ike iho ai ka mea kakau 1 ka hoopunipuni a imi epa'maoli o keia wahine e noho ana hē alakai no na haua a ke Akua, eia nae aa no e hele ae , iloko o ka ahahiii, e haku epa ai a pela no paha e ikeia nei ka make o na hana iloko o ka Ekalesia, eia ka he mea kekahi e kipaku nei i na uhane mawaho, a hoomanao ae la ka mea kakau i keia mau olelo: O ka mea hoopunipuni, he mea hoopailua ia imua o ke alo o lei hova.

Ua huliia aku ka buke moolelo a ikeiā akn maloko o ua moolelo la, ka hoole ana q ka ahahui e pa'i i kela mau buke. a ua olelo ae o Mrs. Bowers m6 Edward \\ r oodward. na laua no e uku ua mau buke la, a he mea pono e pa'iia. a ua liooholoia no elike me ke noi, na Mr. Woodward ame Mrs. Bowers e uku. I ka ike ana o ko mea' kakau i keia mau mea, ua hoike aku oia i ka aliahui i ka wa j nolio ai ka halawai hana, a mamuli o keia mau mea i lioomaopopo ia ua lawe niai o Mr. J .H. S. Kaleo lie olelo hooholo, p knpnp ana ia ]Mrs. Bowers, Mr. I\e ame Mr. Woodward -mai ka ahaliui aku. ahiki i ko lakou hoi ana ■mj>i ma ka mihi.'na Mr. Naukana-i noi e aponoia ka olelo ho.oliolo, a. ua liooholola. a eia ua olelo hooholo la: - "E hooholoia e ka Ahahui o ua Hana Hooikaika Kristiano o ka Ekalesia 0 Kawaiahao, mamuli o na mea i lioomaopopoia ma ka halawai o ka Ahahui 1 ojeloia ma ka Poaha, la 16 o keia maiiina, elike me ke kauoha a keia Aliahui ma o kona knkauolelo la, ia Mrs. .Tulia Bowers, John Ke ame D. M. Woodwnrd, he poe lala pakalii lakou no ka ahahui i oleloia. a he m.a.i luna nui lioi no ka makahiki i hala 1915, a.hiki i Tune. 191«. no ka pane ana imua o ka ahahui i oleloia, no ka pono a pono phv o īm mea i hoikeia i ke komite, ma o ko lakou malnma r>onp ole ana i ka lakou mau hana pakahi iho. no ka ponr> jca poiiifikai o ka waihona o ka ahnhni i oleloia. ua eoa a ua hoomininimi ia Inkou a i ka ahahui i oleloia o ka hnike a ka puuku i hooia ia e ka lunahooia o ka ahahui i oleloia, a oiai na.hiki ma o John Ke ame Mrs. Julia Bowers ma ka la i kauohaia ai ; a ma

ka laua olelo ])ane, ua ku-e kekahi i e hoole ana kekahi, a e ae ana hoi kekahi, a ua waiho mai hoi o D. M. \Voodward i ka pane ma ke kakau nie kona mau manao, nolaila e liooholoia c hoonoaia kd lakou mau kulana ma na ano apau iloko o ka ahahui i oleloia, a e kauoliaia ka j)uuku, John Ke, e waiho mai i na pono ame na pouiaikai 0 ka ahahui i oleloia ma !*a lima o ka peresidena o ka ahahui i oleloia i ka manawa e koho hou ia ai o ka puuku ma ka hoonoho an'a 0 ka mana hooko (Papa Alaka) i kekahi mea i- kupo--110, n i ka mauawa e lidoholoia ai 0 ieeia olelo hooholo, e kukala ae ka percsidena ua hakaliaka ka nolio 0 ka puuku o keia aliahui i oleloia.

•TAS, .H. S. KALEO, ' ! Lāla hoa hana o ka Ahahui C. K. o Ka-'i waiahao. Honolulu, Nov. 2l', 1916. I ka lohe ana o Mrs. Bowers no keia men, ua hele koke aku oia i ke kahu a i hoopi'.iapiha aku la, o £a hopena o ia J liana, i ka pau ana iho o ka pule !Sabati, ua kaliea mai la ke kahu e noho ka 'alia luna, ia noho ana iho, ua lawe mai ke kahu i keia olelo liooholo nia ka olelo hao]e; o ka o na luna, aole i ike i ka heluhelu haole, i eia nae ua lilo ia i mea ole, i ke ku-e ana aku o kekahi luna, o Chas. Lake, ua kapae ia ae la oia, a ua nolo ae no ua olelo hooliolo la a eia ua olelo hooholo nei: "Whereas, it appears tliat the Ka-• waiuliao Chureh Society of Christian : Eiideavor has lost its iniiuenee as promoter of C'hristian life among its own I members, and no longer helpful in the I church work.... (See Articles 2 a>ul I 10 of tli§ Society's Constitution). "And Wiliereas, it lias Jignored the church, to whieh it owes its only allegiance, in jnatters o.f business as required in Article 10 of the Constitution. And wliereas, it has taken unto itself uriwarranted proce«diug in expelling froin its membership the assiBtant superinteiideiit aiul assistant secretary oV the Sunda t y school. "Therefore, be it resolved by the' Board of I.unas representing the Kauaiahao Ohurch in meeting a^HemhU with tlie Pastor, that the Society be disbanded at onee. ; "And be it further resolved that thc Paslor be requested to plaee the matter of reorganizing the Society before t-)ie next regular meeting of the church.V I ka ike ana o ka'ahahui i keia olqlo hooholo ua kahea koke ia kekahi halawai kuikawa a na ka mea kakau i heluhelii aku i kekalii palapala ku-e i ku olelo hooholo a ke kaliu, oiai ua hq'! ia mai e kukala akoa ae ana ke kahu ia Sabati iho, a no ka makemalee e komo mua ka palapala ihe mea.ia r.a !\e kahu e hoololi ni i kona manao. * Mahope o na kuka ana, ua hoohqlo lokalii ia ka palapala. ku-e a lilo ae .la he palapala ku-e na ka Ahahui C. E. o Kawnīnhno i ka olelo hooliolo a ke Knliu H. H. Parker, ua kohoia ka mea kakau ame Chas. Lalee i komite e lawe aku i ua palapala nei i ke kahu. ī ke Sabati kakahiaka ana ae ua hoea aku niaua, a i ke kuka ana me ke 1 kahu ua hoole mai oia i ka ike hou ana 'i ka ahahui hou i oleloia, me ke kiloi ana mai i Tta pepa. he elua manawa i waiho aku ai o Chas. I.ake a he el.ua no-manawa o ke kiloi ana, ua olelo aku 0 Chas. Lake e oluplu oia e hoolohe mai 1 ka leo o 'nU lala o ka Ahahui C. E., a oiai o lakou 110 na hoalianau e lawelawe nei i na hana o ]<eia ekalesia, eia nae he mea ole iho.la no ia i ke kahu. A eia ua palapala ku-e nei:

Palapala Ku-e a ka Ahahui Hooikaika Kristiauo o Kawaialiao i l<a olelo hooholo a ka. Alialuna o ka Ekaleaia o Kawaiahao, i hana ai ma ka la 26 o Novemaba, 1916.

• ]tov. H. H. Parker, Kahu Ekalesia 0 Kawaiahao, Honolulu, Oahu, Aloha oe: —Ma ka noho ana o ka lialawai leuikawa o lea Ahahui Hooikaika Kristiapo o Kawaiahao ma ka luakipi o Kawaiahao ma ka la 28 o'Novemaba, ua hooholoia e noi aku ia oukou e kapaeia ka olelo hooholo (i ka Ahaluna i hooholo ai, e hoopau i lea Ahahui C. E. o Kawaiahao ejike nie na mea i-ha'i ia malalo iho »ej; 1. Aole i kakau ia ka la, lea mahina, ame- makahiki ma kela olelo liooholo. 2. Aole i kakaui]\oaia ua olelo hooholo la e kekahi mea. Ma ka pauku 10 (OfTiccr's Handhook), ua polo|ei, 110 ke kaliu me <na luna he mana ko lakou maluna o lea ahahui, e hooponopono ai maluna o ;Jia ninau ano nui, a koikoi, eia nae he it)ea pono e laweia na moolelo, na pepa, na hoike me na mea apau imua o lakou a e niele lakoi) me ke akahele, luioo, a ano haipule oiaio ,a ina ua ikeia, ua kupono ©le ka lakou hooliolo ana i ke kaulike alaila ua hiki i ka Ahaluna ko kauoha i ka Ahahui e lioololi i ka lakou olelo hooholo me ka Jioak,a.ka nae i na kumu, aole loa he wahi iloko o ua pauku la, e haawi ana i ka mana i ke kahu ame ka Ahaluna, e lioopau i ,ka Ahalmi malalo o ka liana liewa a na iala i hana kolqhe ai i ka Ahahui, e ku nei ka Ahahui malalo o na kumukana'wai ame na rul'a.

4. Pauku elua, Kumukanawai o na Aliah'ui Apana. Ma ia paului aole maopopo lieaha la ko ka Alialuna manao ma ka lawe ana mai.i ua pauku la, ke hooikaika nei ka hapanui o na lala e malama i ke mio liaipule oiaio, ©Jike no hoi me ke kuhikuhi ana o ka olelo a, ke Akua, aka hoi o. John Ke, l\rra. .īulia Bowers amo Wo<Vd\vard. aole. o ka hoopunipuni. ka epa. ka hoolilo kolohe i ke dala o kn Ahalun o ia ka mea i hana ia, ame ia epa nae ke kakoo nei ka Ahaluna o Kawaiahao i keia mau lala. 5. Eia kekahi, aoie he pololei o John Ke me Mrs .īulia Bowers e nolio pu iloko o ka Ahaluna. a e kokua ma ke kakoo ana i ka olelo hoohoJo a ka Ahaluna e pili ana i.a laua, oiai he mau lawehala laua. 0. Ma ua oJe.lo liooholo nei a ka Ahaluna i oleloia, ua oleloia -jia kipakuia ka Hope Kahu Kula Babati ame ke Kakauolelo o ke Kula Sabati, ua liuhewa loa ia olelo ana, aole he mea o ia ano i hanaia. -heaha auanei ke kuleana o ke C. E. i ke» Kula Sabati? Nolaila, ke noiia aku nei,-ke l<ahu maikai o keia ekaleaia, ame ka hapanui o ka Ahaluna.e hoihoi hou i ka oleio hooholo i oleloia no.na kum« i ha'i mua ia. He mea pono I \a mea hewa ke auamo.i ka hoopai ,maluna iho o ko ]flua liokuM, aQle o lui.-hoopa'i ika Alialiui i giakre i ka pono iro maoli. O, makou. iho no me ka ha?jh#a, I.'AVID. P. KAHAULELIO. Peresidena. Ikea e A))rnliam Kohou, Kakanolelo E. o Kawaiahao. Kawaialiao. Nov. 28, (Ai>le i pau.)