Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 10, 9 March 1917 — PAUAHO MAI O KIKILA BARAUNU [ARTICLE]

PAUAHO MAI O KIKILA BARAUNU

Mahope iho o ke kaa ma'i ana 110 na makahiki elua aku nei i hala i haalele mai ai o Kikila Baraunu, kekahi o na haole kamaaina o Hawail nei, i keia ola ana, ma kona home noho ma ke alanui ueuhi ame Kapahulu, ma' Waikiki ae nei, ma ka hapalua o ka hora elima o ke ahiahi o ka Poalua aku la, a ma ka hoia eha o ka auwina la o ka Poakolu mai i malamaia ae ai kona anaina hoolewa maloko o ke St. Andrew's dral, e ka Rev. Bishop Henry Bond Restarick. He haole kamaaina o Kikila Baraunu no Hawaii nei, a he kupa paha ma kekalii olelo ana ae, 110 ka mea ma Wailua, Kauai kona wahi i hanauia ai, ma ka makaliiki 1850, iloko o ka mahina o j Okatoba, la 9. Ua holoholo pu.me na keiki Hawaii, ua hoonaauaoia no ma Hawaii nei, alaila holo aku la ma Amerika, no ka hoomahuahua ana ae i kona me ke a'o ana i ka oihana loio. i ka huli hoi ana mar o Kikila Baraunu no Honolulu nei, maliope iho o ka hookuuia ana mailoko mai o ke kula loio, ua wehe .ae oia he keena loio nona ma Honolulu nei, a oia kekahi o na loio naauao a akamai, i heluia iwaena o na loio o Hawaii nei. Ua komo nui o Mr. Baraunu iloko o na hana kalaiaina, me kona koho mau ia i hoa noloko o ka aha senate, a ua noho hoomalu i kela liale no kekahi nau kau; ua noho loio kuhina no kekahi maeawa no ke aupuni; oia no hōi kekahi 0 na kanaka kukulu banako ma Honolulu nei, a ma ke ano nui o kona ola ana ,oia kekahi ona kanaka i kamaaina 1 na Hawaii, a i kokua pu hoi i ka imi ana i na mea apau e holomua ai ka aina. Ka Hoike a Kona Kaikaina Nona O Kikila Baraunu i hala aku la, o ka elima ia o na keiki i hanauia mai e Mary Ann Brown ame Thomas Brown, elike me na hoakaka a Mr. Maleolm Brown, ke kaikaina o ka mea i hala, a i noho pu maloko o kh nome hookahi, ahiki i ka haalele ana mai o kona kaikuaana iaia. Ma Wailua, Kauai, kona wahi i hanauia ai, ma ka la 9 o ka mahina o Okatoba, 1850, a malaila no oia kahi i hoohala ai i kona mau la kamalii; a o fca hana a ko lakou makuakane ma Kauai, he hanai iioloholona.

I ka makahiki 1855, ua haalele aku la ka ohana Baraunu ia Kauai, a hoi mai la 110 Honolulu nei, a he manawa pokole ma ia hope mai, i kau aku ai maluna o ka moku no Bosetona, ma ke alahele o Lae Hao. Ua ili kela moku ma na ka■ pakai o Amerika Hema; a mahope iho o ka ana I na pilikia, ua hoea aku la jia makua me na keiki uo Bosetona. Ma kela huakai no Amerika, ua hookomoia aleu ]a he ekolu mau keiki maloko o ke kula, a huli hoi hou mai la ka ohana Baraunu 110 Honolulu nei,*me na keiki liilii. Noho Paa ma Honolulu Nei I ka hoea 4iou ana mai o ka ohana Baraunu ma Honolulu nei, ua komo aku la ka makuakane o Kikila Baraunu iloko o ka oiliana aupuni, malalo o ke aupuni moi, a ua paa oia i ke kulana i hookauia mai maluna ona, 'ahiki wale no i kona m"ake ana i :;a 188G. Mahope iho o ka hoonaauaoia ana ma na kula liilii ma keia kulanakauhale, ua lilo aku la o Kikila Baraunu he haumana no Punahou, a L ka mahina o Dekemaha, 1860, i holo aku āi oia no Amerika, no ke komo ana maloko o ke kula a'o kanawai. I kona puka ana mai me na palapala hoomaikai, no ka makaukau kanawai, ua hoi ae oia a noho hana maloko o Nu Ioka; malalo o kekahi hui loio kaulana olaila. Uoko o ka 1874 i haalele aku ai oia ia Nu loka, a holo mai la no Kapalakiko, a ua halawai kona moku i kau mai ai me kekahi poino m& ka moana, aka nae ua koloia mai a komo iloko o Kapalakiko me ka palekana. Iloko o ka 1876 i hoea hou mai ai oia no Honolulu nei, a hoomaka aku la e lawelawe i ka oihana loio, a o ka lioomaka ana ia o kona pii, ame kona ikeia mai ena mea apau. t Ua kamaaina o Mr. Baraunu ma ka inoa kapakapa a na kanaka Hawaii e kahea aku ai iaia o "Kikila, ,, ke keiki o ka aina, a ua aloha no hoi kona mau hoaloha iaia, mamuli o kona mau ano oluolu a waipahe. WASHINGTON, Mar. B.—E holo koke aku ana ke kuhina kaua Baker no ka makaikai ana ia Hawaii no ka nana kino ana i na papu lehulehu ame na papu hoopakele ma na kapakai o Oahu, a no ka hoofe&maaina ana iaia iho me na hana e pono ai ka oihana kiuia. Aole i hoakaka maopopo loa ia a ke kuhina kaua e ai ia Wakinekona nei, koe waīe no he manawa kokoke loa ana ia. Ke hoolalu nei ke kuhina kaua no kekahi huaka'i makaikai loihi,~a e hele aku ana' oia e makaikai i na papu ma ka mokuaina Mekiko. Hawaiia me na Moliununi Pilipine ame kela hapa o Alnsk.t i weheiu ai i alanui kanahi hou e ke aupuni.