Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 11, 16 March 1917 — HE MOOLELO KAAO NO GANEMA KE KEIKI A ABOU A I OLE KE KAUWA A KE ALOHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO GANEMA KE KEIKI A ABOU A I OLE KE KAUWA A KE ALOHA

\<> ka hooko mau ana aku no i na koiikoi a ka makemake, ke holauna hou ia aku nei keia hoonanea kaili puuwai hou no ko ke Kiloluiiia Pookela poe heluhelu—Mea Kakau. MOKUNA I. II jko o kela au kikilo loa e noho ana kekahi kanaka kalepa maloko o ke kulanakauhale o Damaseko, a mamuli o kona hooikaika ni'au i ka hana me ka hoomakaulii loa i na dala apau loaa mai ana iaia. ua pii mahuahua mau ae la kona waiwai ahiki i kona lilo ana oia kekahi o na kanaka waiwai loa maloko o ia kulanakauhale. a ma ke aupuni hoi o Suria a puni. Aole oia i kaulana ma kona waiwai wale no, aka ma kona mau ano maikai lehulehu pu kekahi; ua kaulana loa oia no kona hoopono. kona manawalea i kona waiwai i ka poe ilihune, ke kokua i Ica poe popilikia. a pela aku. a ua nanaia aku no hoi oia e ka lahui ke ano he kanaka koikoi a hanohano, oiai nae, he keiki oia o ka oili ana mai i keia ao mailoko mai o ka ohana haahaa a ilihvine loa. O Ahou Abu kona iiioa, a he elua ana mau keiki, hookahi keikikane ' o ka lua he kaikamahine. Ua manao iho oia o kekahi oia (• na kanaka hauoli loa, no ka mea, o keia mau keiki ana aole i kana mai a ka u'i i loaa ole ka lua maloko o Suria a puni iloko o ia au, Aole no hoi paha i u'i loa, o kahi u'i ae nei no, aole hoi e hihi o ka haanui a ka moolelo, manaoia aku he u'i. ( ) ka inoa o ke keikikane i heaia ai i kinohi o Ganema, a o ka mea hoi nona keia moolelō, aka, mamuli o kona haulehia ana i ke aloha ua kapa hou ia aku kona inoa "Ke Kauwa a ke Aloha," he inoa hoomaewa. He keikikane u'i oia, elike me ia i hoike muaia ae nei, a mawaho ae o ia he keiki naauao. na kekahi o na kumukula akamai loa o ia aupuni i hoonaauao ia laua, a i hoolakoia mai hoi no laua e ko laua makuakane. O ke kaikaiUahine, oia ka muli iho, o Alekoloma kona inoa i 1 apaia aku ai, o ka manao o keia huaolelo "Ka Mea Kaili Puuwai," ua kapaia aku keia inoa maluna ona, no ka mea. no ka nui loa o kona u'i. pali ke kua mahina ke alo i ke ku a ka wahine u'i, o na poe apau i ikemaka aku iaia ua haulehia koke lakou i ke aloha nona. Ua nunui keia mau keiki a elua i ka wa i make aku ai ko laua makuakane, a o na waiwai apau ana i haalele iho ai mahope tfa ili iho maluna o keia niau keiki ana. Mawaho ae o ke dala ame ke gula he mau hanen ka nui o na kukaa kilika maikai loa e ahu ana maloko o ka hale hoahu nui, he liilii lo? na kukaa kilika i malele ae. ku okoa iho no ka hapanui o ka kukaa kilika. a mawaho ae o keia mau waiwai he mau haneri eka aina ine na holoholona, ke kamelo, ka lio, ka hoki, ke kao, ka hipa, a pela aku. ma kela a ma keia walii o ke aupuni. O keia mau kukaa kilika apau ua-hana ia no a paa a ūa ma--1 aukau no ka laweia aku no kekahi wahi e hooliloia aku ai ma ke kuai. n maluna o kela ame keia kukaa (bale) ua kakauia kekahi huaolelo minui maopopo "No Bagedada." Ma kela manawa e nohoalii anā o Mohammcd, ke keiki a Solimana ma. Pamaseko. ke kulanakauhale hui a poo aupuni o Suria. Hc pili oia i ka Moi Haroun Alraschid, a ma ke kulanakauhale o P»ajrdad kona wahi i noho ai, eia nae ua haawi mai oia ia Mohamtned ia aupuni nona a oia ka moi maluna o ia aupuni, no ka mea he mahele kaawale o Damaseko no kona aupuni. He manawa pōkole'mahope mai o ka make ana o Abou, e kamailio ana o Ganema me kona makuahine. maluna o na hana e pili ana i ko lakou ohana, ia wa oia i ninau mai ai i ka makuahine no ka mnnao o na hua palapala i kakauia ai maluna o na kukaa kilika ana o ka ike ana maluna o kela ame keia kukaa. "E kuu keiki." i pane mai ai ka makuahine, "ua kamaaina kou makuakane i ka hele ma na aina mamao, a mamua o kona hele ana e kakau mua ana oia i ka inoa o kahi ana e lioouna aku ai i kela mau kukaa kilika maluna o kela ame keia kukaa. "Ua pau iaia i ka hooipakaukauia na mea apau no kona hele. aku no Bagcdada, a o ka hoomaka aku hoi koe la, i ka hele o ka make e no ia. a pelā i hiki ole ai, Oia kelā mau huapalapala au o ka ike ana maluna o na'kukaa kilika apau." Ua hiki ole i ka makuahine ke hoomau mai i ke kamailio ana ia manawa, no ka mea, oiai no na hoomanao poina ole no kana mea aloha he kane e omamaka mau ana no iloko o kona noonoo, ua hiki ole ke hoomau mai. a o ka hiolo iho la no ia. o na waimaka me he mau pakaua eloelo la no ka hooilo. Aole hiki ia Ganema ia manawa ke uumi iho i kona mau waimaka oiai na waimaka nunui o ka makualiine e hiolo mai ana, a e lohe mau aku ana hoi i ka haalo'ulo'u mai, nolaila, oiai ka makuahine e uwe mai ana hookahi ko laua uwe like ana, a ua hala kekahi manawa loihi mamua o ko laua hooki ana. He mau minuke.okoa i hala ia laua o ka noho hamau ana nialiope iho o keia. O ke keiki o laua ka mea mua o ke kamailio ana ae i ka wa ana i ike aku ai ua akaku* loa mai ka uwe ana a ka makuahine a e hoolohe mai ana oia i kana mau mea apau e kamailio aku ai, i ka i ana aku: "Oiai ua paa ka manao o kuu makuakane e hoouna aku i kela ?nau kukaa kilika i Bagedada, a mai hoouna i'o no paha ina hoi no kona oia nei. manao iho la au owau ke hēle ilaila ma kona wahi, a e hoomakaukau koke au ia'u iho no ka huaka'ihele. "'He mea pono ia'u ke hele koke aku, no ka mea, ua ike no oe, ina e waiho ioihi loa ana na kukaa malia o lilo ka paa loa elike me kela e waiho mai la i kumu hoopoino ia mau waiwai, a loaa ole hoi ke kunmkuai kupono no lakou; o keia wale no ka wa kupono me ka hoopanee hou ole aku." Aohe i wikiwiki nfai ka makuahine i ka pane ana no kona manao. no ka mea. he niii no hoi kona .aloha iaia; ua hala ka makuakane o lakou kokookolu, w;ale no koe, a ina hoi no ka hele o ke keiki, elike me kona makemake. e lilo sna ia i kumu hoomahuahua loa mai i kona kaumaha, alua ana mea e u ai. Ua hikilele loa ka makuahine i keia olefo hooh®lo a ke keiki a i p.ane uae ma kona aoao o ia kana o ka i ana mai: "Auhea oe e kuu keiki," (vahi ana, "aole hiki ia'u ke uumi iho i ka hoike ana aku i ko'u liauoli no kou makemake ana e ]ioohalike ia oe me ko piakuakane. _ * '*Aka. e noonoo mua iho nae oe, he opiopio loa kou kino ame kou noonoo ;eia kekahi aole oe i kamaaina mua i keiā hana, ā o ka huakai au e māfiao nei e hele he loa ke ala la e nele ole ai kou ike i ka maluhiuhi ame ka inea, no ka mea, ma ke ala au e hele aku ana he nui ka f wela. a mawaho ae o ia mau pilikia. he nui a lehulehu wale ka poe powa Arabia. "Eia hou, e haalele mai ana anei oe ia'u, a e hoomahuahua hou nai ana anei oe i ka ehāeha maluna iho o'u. oiai no au ke u nei no i ke kaumaha no kou makuakane i haalele mai ia kakou? ."Aole anei he oi aku no ka pono e hoolilo aku i kela nuiu' waiwai ianei mamua o kou lawe ana aku i kahi e, me kou hele kino i ka aina mamao? "Hoolilo aku i kela mau waiwai i na kanaka kalepa o Damaseko nei. a e hoohauoli ia kakou iho me na dala<e loaa mai ana no ia mau waiwai nui a uuku paha, ma ia hana ana e hooluhi ole ia ana oe, me kou haīawai ele aku me na popilikia lehulehu au i ike olē ai.ii ai i nei manawa?" He mau olelo wale no nae keia ana o ke kamailio ana mai ia

Ganema i hoolohe ole ia aku, no ka mea, ia manawa ua paa loa ka manao o ke keiki e hooko aku 1 k<sna manao no ka hele. 0 ka iini nui iloko o ke keiki e hele i ka aina mamao i loaa mai ai iaia ka ike i ka noho ana o na kanaka oia wahi, a e hoomahuahua pu la ae ana kona ike o keia na kumu hooikaika loa inai i kona noonoo no ka hele, nolaila, i mea e hookoia ai ia makemake •ona, noke mau aku la oia 1 ke koi 1 ka makuahine e hookuu mai īaia e hele, a aole no nae īa he hana maalahi nana, no ka mea, me na wainiaka pu oia o ke noi ana aku ahiki i kona ae ia ana mai. j . 1 ka- holopono ana o keia manao ona hoomaka iho ia ka hoomakaukau ana iaia iho no kana huakai hele. O kona ku ae la no ia ia hele aku la i ka makeke, kalii e kuana ai na a ī ka loaa i ana o kana mau kauwa, kuai pu aku oia malaila i kekahi mau mea ! kupono ana i mak«mak« ai no ka hoolako ana i kekahi mau hemaI hema ona. 1 ka makaukau ana o na mea a pau i kupono no kana huakai, hoomaka aku la oia e hele me kekahi poe kalepa e ae, eono ka nui 0 Damaseko iho, e hele ana no hoi lakou no ke kulanakauhale o Bagedada. O k«ia kulanakauhale oia kahi a na Pelekane e kaua mai la i keia la.me na Tureke me ka manao e lilo mai ia kulanakauhale malalo o ko lakon mana, a.ma ka lono hope loa i loaa mai aia na Pēlekeia manawa ma kahi he eiwa wale no mile ka mamao mailaila mai, mahopo o ke kaua ana no kekahi mau makahiki elua i hala aku. Ua ukali pu ia keia poe kalepa e ka lakou mau kauwa ame kefcafti poe kaaheie' e ae he nui wale, a lie huakai nui maoli ia o ka hele,ana, a no ko lakou lehulehu loa aolie a lakou maka'u ana aku i ka po> powa i kapaia ka "Bedouina," oia hoi, na kanaka Arabia e ana ma kela a ma kela wahi o ka aina. Ua>kaulana keia poe Bedouina i ka powa, ka hao wale i na waiwai a na kanaka kalepa kakaikahi e loaa inai ana ia lakou, a e hiki Tt>le ana hoi ke ku-e aku ia lakou. Ua lak® keia* poe kalepa i na mea kaua, oia kekahi ukana a lakoji. o ka laWe pu ana me īakou maluna o ka lakou mau kamelo, na holoholona ke lawe mallina o na 'waoakua, a no ia mau holoholonā i ai "na moku o ka waoakua/' Ashe a mea e kaumaha a e maka'u aku ai, no ka mea, U3 lako, wal<? no ka inea ame ka maluhiluhi mamuli o ka ioa o ke ala, kii wela no ame na ulia i ike ole ia aku ma ke alahele, a ua lilo nae poiho i mau mea hoopoinaia i ka wa 'a lakou i ike aku ai ī ke oOia puoa kiekie o ke kulanakauhale o Bagsdada. Ia lākou-i hoea ai i kekahi hokele nui a nani, kahi e noho mau ia ai e ua lele iho la ilalo lakou apau; no Oanema nae aole oia i noho loa iho inalaila, oiai ua makemake oia e noho ma kekahi' hale kaa;Wale aku me kana mau kauwa. No kana in.au A waiwais,fcalepa no o ka lawe ana mai kana hopohopo. o hnikan akn we na Waiwai a ka poe kalepa e ae o lakou, a i Ole aihueia paha, no kum£ oia i manao ai e hoolimalima i hale kaawale, kahi e ai mau waiwai, he hale no i hoolakoia me na mea apau a,ole noo mamao loa mailaila aku, a ma na aoao apau-o ia hale he ma-u kihapai pua nani, me kahi akea kupono' e hoopaaia ai o kana mau kjamelo, a he hale kaawale. no hoi no kana mau kauwa e noho ai, a me rta waiwai kalepa ana o ka lawe ana mai. 0 kekahi kumu o kona koho ana .i keia hale malaila oia e noho ai, aia mahope aku olaila he Ulu'kau hua, ka piku, ka oliwa, ka waina ame na laau hua e ae he n'ui',-a o kela ululaau he mau waipuna e pipii ana, a i ka hoolnii ana ae i keia mau mea nani apau ua lawa loa lakou e lj(bo|iauoli mai ai i kona noonoo, me lie mea la aia no oia i kona ho'mē'.ponpi kahi i noho ai. Mahope o ka hala ana ae o kekafu v mau la o ka hookahua pono ana iho iaia maloko o keia hale, a hala. ae la no hoi na la o ka maluhiluhi no ka hele ana mai i ka loa ame ma ke ala* ma kekahi la kahiko iho la oia iaia iho me na aahu maeniae kupono a hele aku la ma na wahi e akoakoa nui ai a o kahi hoi a na kanaka e hele mai ai e nana a e kuāi il<a lako4i s mau waiwai. Me kana mau kauwa no oia o ka ma k'ēia la, a e lawe pu ana hoi na kauwa i kekahi mau ope nuiiuii o na kilika, na lilina maikai loa no ke kuai ana aku. Ia ike ana mai a īia kanaka kalepa i ko Ganema hoea ana aku, ua hookipaia aku la oia me ka oluolu loa; o kb Jakou ppo a haku paha ma ia hana, oia ke kanaka mua loa a ua o-Ganema i hoolauna aku aī iaia iho a o ka mea no hoi nana i kuai maf i kana waiwai apau o ka lawe ana aku ma ia la, me ka hoemiemi ōle v mai i ke kumukuai, no ka mea, ua ike mai la oiā i ka maikai mao|r s no o na waiwai ana o ka lawe ana aku: elike me ke kumukuai e &aa v ana malijna o kela am(f keia apana, pela no oia i uku pololei mai" ai. Ua piha loa o Ganema i ka hauoli no ka holōpono Joa o ke kuaiia ana mai o kana mau waiwaj, nolaila, ua hoomau oia i ka lāwe r;na i kela ame keia la i kana mau waiwai, a ma kela a ma keia manawa ana o ka lawe ana aku, ua pau wale no lilo ka loaa pu o na kunuikuai maikai i kela ame keia waiwai) V a i kela ame keia la. Iloko o na la kakaikahi loa ua pau loa ka hapaniii o mau "kukaa kilika a lilina o ka lawe ana; mai a koe hookahi, a kukaa i koe ua kauoha aku la oia i na kauwa e lawe mai i ponoi e waiho ai, mamua o kona hele hou ana aku i ka makeke. v 1 kekahi la ana o ka hoea hou ana aku i ka makeke ua nui ia mai oia mamuli o kona ike ana aku ua panikuia na halek\tai a ua ha'oha'o ioa oia no ia panikuia ana me ka maopopo, ole o ke kumu. No keia mea hele aku la oip. e ninau i 'kekahi poe e ae a i\a" lākou i kamailio mai iaia ua make ia kekahi o na kanaka kalepa\ koikoi o ke kuianakauhale, he kanaka ana i ike a i halawai mua ole, ai, a o na lala apau o ka ahahui kalepa ua liele aku no kona hoolēwa. Akahi no a maopopo iho la iaia oia ka ke kumu o ke panikuia ana o na halekuai apau, a no kona'makemake iho la e maopopo iaia kahi i ku ai o ka halepule, kahi e malamaia ai o ke anaina haipulē no ke kino o ke kanaka kalepa, ninau aku la oia i ke alanui e hiki aku ai ilaila, a ua hoike ia mai la no hoi elike me kana noi. I ka loaa ana mai o, ka ike ana i makemake ai, kauoha aku la oia i kana mau kauwa e hoi no ko lakou hale a e hoihoi pu aku i na waiwai a lakou no ka hale, a ia laua no a hala aku, o kona kaha aku la no ia hele pololei no kahi o ka halepule i kuhikuhiia mai ai iaia. Ua hoea aku la oia mainua o ka hookuu ana ae o ke anaina pule, he anaina haipule i malamaia maloko o kekahi rumi i uhiia oloko me na lole kanikau.. la hookuuia ana ae o ke anaina, hapaiia ae la ka pahu kupapau ā maneleia aku la no ka pa ilina kahi e hoomoeia aku ai, me ka ukaliia e na hoa o ka ahahui kalepa ame na pilikana'. a no ko Ganema makemake e ike i ke kanuia ana, ukali pu aku la oia me ka huaka'i no ka ilina, he walii mamao loa no mai ke kulanakauhale aku. He hale pohaku poepoe nui kahi o ka laweia ana aku, a o kahi no hoi ia e waihoia aku ai o na kino make apau oia ohana mai mua' mai. No ka hiki ole e pau na kanaka iloko o ia hale pohaku oiai he uuku, lia kukuluia ae la he mau halelole i malumalu no ka aha- J kanaka i ka wa e malamaia ai o ke anaina haipule hope loa mamua o ka hoomoeia ana aku iloko o ka hale, no ka mea, malaila.he ikaika ka wela o ka la. I ka pau ana o ke anaina haipule liope, weheia mai la ke. pani o ka hale lua a hapaiia aku la lea pahu a waihoia aku la iloko a pani hou ia aku la ka puka a paa. Alaila noho poai iho la ke kahunapule Mahomeda ame na ka- j hunapule e ae maluna o na moena weleweka i haliiia maloko o ke-j kahi halelole. a hoomau aku la i ka pule ana, elike me ka hana i, maa ia lakou. , ! He mau inokuna i pau ia lakou i ka heluheluia o ka lakou buke Baibala i kapaia kp Korana, he mau mokuna kupono i waeia no ke anaina,- haipule o ka mea make. a no na pilikoko hoi ame na lala o ka ahahui kalepa, ua komo pu aku la lakou ma ia hana like me ka na kahunapule, a e noho poai ana lakou ma na puulu kaawale, okoa ka n» ohana anaina, a okoa no hoi ka na lala o ka ahahui kālepa. 1 Ua molehulehu loa mamua o ka pau ana o nei hana a lakou. Oiai o Ganema aole i manao iki pela iho la ka loihi o ka manawa a

ia poe e malama ai i ka lakou anaina haipule, ua lilo keia hana i mea pono ole loa i kona noonoo, a ua hoomahuahua loa ia aku ia kaumaha ona i kona wa i ike aku ai i ka hanaia mai o kekahi mau papa ahaain.i hoomanao 110 ka mea i make, elike me ka hana i maa mau i l:a hanaia maloko o Bagedada. Ua kamailioia mai iaia aole i kukulu wale ia ae no na halelole no ke pale ana aku i ka wela o ka la, aka no ka hoopakele ana ae kekah'i i ke anu a ke kehau o ka po, oiai aole lakou e hoi aku ana [ noloko o ke kulanaka'uhale ahiki i kekahi kakahiaka ae. i Hc* mea hoopioloke loa keia i kona noonoo i kona wa i lohe ai a i wale iho la no iaia iho i kona wa i lohe mai ai ia mau olelo: "Kupanaha! He malihini au ma keia wahi, a ua manaoia mai 110 hoi au he kanaka opio waiwai; eliia ka hoi mea aloha o ko u kaawale keia i kahi e a e pau mai ana paha auanei kuu mau waiwai. ]a i ka aihueia e ka poe powa. *'(.) kuu mau kauwa pu kekahi e hoowalewaleia ana, aole e nele ! ana ka loaa iho o ke kuko iloko o laua e aihue a maluika aku nie na d»lla apau i loaa mai ia'u mai na waiwai mai a'u o ke kuai ana. a ina no ko laua hana nei pela, ihea la.lakou e loaa aku ai ia'u ke huli aku ?" Me.keia niau noonoo maikai ole e hana ana iloko ona, o kona ai awiwi iho la no ia i kekahi mau apana bereua paakiki, a ia pau ana oili aku la me I<a palamimo loa mai ke anaina aku. Ua pouli loa i kela inanawa. a nie ka maopopo ole iaia o kana wahi e hele aku ai, hou hele wale aku la no oia i o a ianei me ka hele awiwi ana, a oiai ua pinepine ka halawai o ka poe hele awiwi me ka lioomaopopo ole me na popilikia he nui, p.ela tio me ia : no ka pouli ua kuhihewa oia i kekahi alanui oia ke ala pololei e hiki aku ai i ka pukapa o ke kulanakauhale» eia nae, aole ia o ke alanui pololei, a ua kulu no hoi ke aumoe hoea aku la oia i ka pukapa o ke kulanakauhale. Ua halawai hou oia malaila me ke alalai; iaia i hiki ai malaila, ua paa ka mikapa i ke paniia a lakuia, e hiki ole ai iaia ke wehe aku, o kana liana pono wale 110 o ka liuli hou aku.i wahi nona e hoaumoe ai ia po, a ao ae alaila, nana aku ke ala e hiki ai iaia ke hoi no kona hale. MOKUNA 11. No keia paa ana o ka pukapa i ka lakaia, a no ka maopopo ole no hoi iaia o kahi kupono e hele aku ai e hooluolu ia po, hui pu me kona noonoo ino no kona waiwai o pau mai i ka aihueia, a oiai oia e hou hewa ana.i o a ianei me he pinao la e hooku'i ana i ka puka aniani, hoea aku la oia ika i pa ilina nui. Hoomau aku la kana hele ana ahiki i ka hoea ana aku i kekahi ,pa pohaku kiekie e hoop.uni ana i kekahi aoao mai o ka ilina, ma ia wahi e waiho ana he mau he kupapa'u no kekahi ohana kiekie :

pela kana hoomaopopo iho nia ke ano o na lie e waiho ana, a malaila kekahi kumuiaau pama nui e ku ana. He lehulehu na pa ilina o kekahi poe ohanā i kan.a nana aku, he mau halelua ke ku mai ana aolē nae i paniia ka pukapa a paa. I kona ike ana ia halelua aole i paa, o kona komo aku la no ia iloko o ka pa me ka loaa ole iho o kekahi mal<a'u iloko ona, a iaia ,no a komo i|oko o kona pani hou mai la 110 ia i ka pukapa a paa mahope ona, a hina iho la ilalo moe iluna o ka mauu me ka manao e loaa ana iaia he hiaiiloe lealea, eia nae, aohe i loaa, no ka mea aia mau iloko ona ia manawa ka noonoo no kana mau waiwai. Ua liuliu no ia hoololo ana iho ana, a no ka.hiki ole iaia ke hiamoe, o kona ku hou ae la no ia iluna a holōholō iho la iuka a i kai no kekahi mau manawa lehuleliu mamua o ka pukapa, a no kekahi manawa ia holoholo ana ana wehe hou mai la i ke pani o ka pa, me ka maopopo pono ole iaia o ke kumu o ia wehe ana mai ana. Oiai oia e ku ana'a e holoholo ana, ua.ike aku la oia, i ka uiuiki mai o ka malamalama o ke kukui ma kekalii aoao o ka pa ilina, ma kahi mamao loa mai aku. Ua koho oia i kinohi o kana ike ana aku he uhane lapu, aka nae, i ka lena pono ana ae i lea ike a kona mau maka, ame ka hoomau ana aku i ka nana i hoopauia ae ai kojia kuhihewa, a hoomaopopo loa iho la he kanaka ke hele mai ana ma kahi kokoke mai iaia. la manawa akahi no oia a ike iho i kona maka'u, 110 ka mea, ina no kona loaa pono mai iloko o ia pa ia manawa e paa ana paha auanei oia i ka hopuia, a i ole ia pepehiia mai paha a make. 0 kona pani mai la no ia i ka puka o ka pa a paa a pii aku la me ka pipiliamoo ana iluna o ke kumulaau pam.a e ku mai ana, kahi ana i manao ai oia kona wahi e pakele ai mai ka loaa ana mai ia mau kanaka, a ua holopono loa i'o ia manao ana ona e hana pela. laia no a kau iluna o ke kumulaau i nana aku auanei kona hana ekolu mau kanaka e hele mai ana noloko o ka pa iiina, a ma ko lakou mau aahu e komo ana ia manawa i koho aku he mau kauwa lakou apau. Hookahi o lakou e hele ana me ka ipukukui iloko o kona lima mamua a o na kauwa elua mahope e auamo ana i kekahi pahu loihi elinia eono kapuai paha.ka loa. 1 ko lakou hiki loa ana mai iwaenakonu o ka pa hookuuia iho ,'la ka pahu loihi ilalo, a lohe aku la oia i ka olelo āna aku o kekahi kauwa i kekahi: "E, auhea olua, ina olua e hoolohe mai ana, eia ko'u manao, e haalele kakou i nei pahu ianei, a e hoi hou kakou i ke kulanakauhale." "Kahaha, aole pono pela, aole pono kakou ke liana i kahi mea I mawaho ae o ke kauoha a ko kakou haku wahine; e hooko kakou elike>me kona makemake, o lilo auanei ko kakou hooko pono olē ana i kunm no kakou e.poino ai; lohe olua? "E kanu kakou i nei pahu, elike me fce kauoha, oia ke kauoha, a i ka wa e nalo ai alaila kakou hoi aku." Ua -pono ia i ka manao o na kauwa e ae, a o ko lakou hoomaka ,tho la no ia e eli i ka lua me ke kipikua ame na kapala a lakou o! lawe pu ana maj. i I hakalia no a hohonu ka lua, ekolu no paha kapuai ka hohonu, mea, aole no i liuliu loa ia eli nui ana iho o ke kanu nui iho ia a nalo, a ku nui aku la hoi noloko o ke kulanakauhale. .\ Tna paha i maopopo ia Genema mailoko mai o ke kulanakaufk poe kauwa o ka hele nui ana mai a e hoi hou aku ana.lakou nolasā. ina la paha ua hahai aku oia mahope o lākou; no kona maonae. aole oia i hana'pela. Ganema lohe ana i ka mea a kela poe kauwa o ke kamailio anpinai oiai oia e kau ana ilūna o ke kumulaau pama, makemalee loa c iho la oia ia manawa e ike i ka meā iloko o ka pahu a na kanakn \o-ke kanu ana. Mā kāna mea o ke koho wale ana iho he mau pohaku momi !.)aha kololeh o ia pahu a ua makemakeia e kanu iloko o ka ilina, i manaoia a|(Vi ai no he kino make no kekahi mea. No kona s makemake loa ana iho la e ike, i ka mea oloko* o ka pahu, iho la oia e hele e hu-e hou, malia, he momi a i ole he da 1 a o korta waiwai koke no ia ā huli lioi aku 110 kona home ma Dama?eko. O kona ih6 v mai la no ia ilalo a hele pololei aku la no kahi ana i ike aku ai i kanaka ike kanu ana ike pahu, a oiai ua pau na kanwa ekolu 1 ;Va hoi aohe ana maka'u hou aAa ae no kona. ikeia mai. x He manawa,\l6ihi i hala iaia ma ka eli ana ahiki i ka loaa āna 0 ka pahn; o ai ua poinaia iho e na kauwa kekahi kopala a lakou o ka law?'lina mai, a me ia kapala oia o ka eli ana ahiki i ka loao. ana o ka^pāhu. I. ka loaa ana oka pahu iaia aole no i pau kona piHkia no ka mea. he laka i hoopaaia ai ke pani, a i'mea nae e hemo ai 0 pani o aku Ia no ia i kekahi pohaku pae nui oka he e waiho kokoke njrii ana, a me.ia pohaku oia o ke kike ana ahiki 1 ka haki ana. o ka l^ka. Ma kēia manawa e hoomaka mai ana e wehewehe kaiao ke ano wena mai ia ka liula kakahiaka, a oiai aia mau iloko ona ke oā ha'oha'n 110 ka ukana o ka pahu. o kona wehe a<* la no h j | (P nani a hemo a he mea <«iiwa no hoi ia ona la i ka ike ana iho i ke kino o kekahi wahine u'i aka launa ole mai e moe ana, ma k? l ii o ke dala ana i koho wale^ai. Ma kana iho ia manawa aneane loa e kulike k i helehelena o ia wahine m&kona kaikuahine, a lele ae la kona hinli malia o kona kaikuahine 0 (S paha ia ua lawe aihueia mai a nene'hiin i 1 make. * / 1 v -i' v - ~nd X)Aoie i pau). %