Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 12, 23 March 1917 — EIA MAHEA KA HAPANUI O NA KAKOO ANA? [ARTICLE]

EIA MAHEA KA HAPANUI O NA KAKOO ANA?

i ; :i!:i ae I:i ke Kuokoa nei i ka ninau maluna ae, mamuli o ka Hila Kar: i\.,iai:a. l .auii:ile huu, e iioonooia mai nei e keiu kau o ka ahaolelo kuJ( *■. : • ...> me ia i a{ionoia ai e ka ahaelele hana kanawai kulanakauhale, i iī( - ma 11 oLuiuiu nei, ma ka aiakahiki aku nei i hala, ina paha he kanawai ia i K-ik-K.ia. a i aponuīa e ku hap<tnui o na makaainana koho baloka, o ke Ku-lar.ji.-.::;:liale a Kalana o Honolulu nei, aole paha. <> ka aba senate, ma ka ainiina la o ka Poalima aku nei i hala, i hoea :i-. i , k. k;:hi komīte o kanalima-kumainaiwa mau lala o ka Ahahui Kalepa .uiai akaahale, a waiho aku i na ku-e ana no ka hooholoia mai o ka bila i:..r... « like me ia i hookomoia aku, a e waiho aku ana hoi i kekahi mau . . iik.' me ka hooholo ana a kela ahahui. Ji. uiaio. he kuleana ko kela ame keia e h'oakaka i kona manao ma--1L! «. s«-kaH bila kanawai, e noonooia ana imua o ke komite, ke noiia mai e j viu: aka o ka manao ana o ka ahahui kalepa ma o kekalii komite la, e ;a .\. i ki- keehina, elike me ka lakou i hana aku ai ma ka Poalima i hala, n:<- :: t :t i:i. he Laua ia e hoike mai ana i ka makemake ana o ahahui, e ]:it. :;i . mea kuieana nui, ma ka hooholoia ana o kekahi bila kanawai i pili i Ko Kui.iua liookele aupuni kulanakauhale. 1 Rh nianawa i malamaia ai ke koho baloka ana, i na hoa o ka ahaelele linnu j-.:(n:twai kulanakauhale hou, me ka loaa uo o ka ike i ka ahahui kalepa, a i i:a ahahui no apau e lawelawe oihana nei maloko o keia kulanakauhale, a i na n.a? a koho apau, no ke kanawai kupono, a mau hoololi paha i ke kanaw&i ielaLakauhale e ku nei, mamuli o ka hemahema i ikeia aku ma ka lawelaweia aiia i« na hana o ke kulanakauhale, aole i komo kino mai mau ahahui, me la ma!:;ui makee, e lilo kona mau lala, i mau hoa uo ka ahaelele, & ina uā hooīkaika ma kek3hi ano malu loa, alaīla he uuku a kakaikahi loa ka poe i kohoia, bc iihi ku'eana ko lakou iloko o na ihahui kalepa o kakou; o ka mea i oili at ma .-u-la koho baloka ana, o ia no ka puka ana o na kanaka, i hilinai maoli ia e k.. lakuu mau mahele koho pakahi, e hele ana lakou e hana, a e hooholo mai i ;.anawai, i kulike me ka makemake o kela mau mana koho, I ... hooliulu ka hapanui o kela ahaelele hana kanawai kulanakauhale i ka bu-jL k.ii.awai «• noonooia mai nei e keia ahaolelo i keia manawa; a ma ke kau vae N.«-ho aku nei i hala, ua ku mai na moho imua oke kahua maJui!:= . kela h ina a 4sa*ahaelele, a f. ka hapanui loa o na lunamakaainana ame na .-V-; :<To:i o ke kohoia ana no keia ahaolelo i keia kau, he poe lala Avale 110 iu ktiia ahaelele, a i-haswi hoi i ka lakou mau kakoo ame ka lakou mau Li oiio ana i ke kanawai kulanakauhale hou; he hoike maopopo ana mai keia. aole he kahua e ae o ko lakou kohoia ana a puka, mamuli wale no ia o kela makemake o ka hapanui o na" mana koho, e lilo lakou i poe hooikaika, e hoio ke kanawai a ka ahaelele i hana ai; a ina o ka mea oiaio iho la ia, alaila e. ka makemake o ka hapanui ke pono e hookoia, aole o ka makemake o ka poe kakaīkahī. O kekahi o na kumu ku-»J i ka hila kanawai e noonooia mai nei i keia mauawa. ma ka aoao o ka Ahahui Kalepa, o ia no ke kohoia o ka lunanui o na j hana hou, no ke kumu, he alahele ia e kukuluia aku ai kekahi mikini politika j īioko o kona keena, a o ka mea pono, e lilo kela luna oihana, malalo o ka hookoha Lna mai a ka Meia, a ma kekahi olelo okoa ana ae hoi, e kaa no ka inana pīha ilok j o ka Meia; ina pela, aole anei e hiki ana i ka Meia ke kukulu i kekahi mikini politika nona iho, ma o ka loaa ana iaia o ka mana piha, e hiki i aī iaia ke hana elike me kona makemake? j ]r.'i, aīa ka manaoio iloko o ka ahahui kalepa, no ka loaa o kekahi mea kupono. i Aleia no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei; aole anei, malalo no o ia mnuaoio hookahi, e hiki ai ia lakou ke koho aku i kekahi lunanui o na h:.na hou, i kulike me ko lakou makemake, a i hookaokoa i na hana o kona keena. mai ke kukum ana aku i kekahi mikini politikaf Iloko o kei.i mau makahiki e hookeleia nei o na hana o ko aupuni kulana'kauh il \ o kekahi pilikia nni loa i ikeia, ua hooili ia aku ia maluna o ka enekīnīa kaīana awe ke keena alanui, oiai nae ua nui h lehulehu na enekinia makaukau a kupono i hookehuia aku e ka Meia; o ke kumu mai o ka pilikia, no ka lf..\a kaokoa ole o ka mana e hoohana aku i kona keena ma na alahele hooir.ak.iuii;. a ka i ka pono inaoli; aka ua lilo oia i mea paani wale ia, e ka pōo paanī politik*. e waiho aku ana i ka lakou niau lioohalahala ana imua o ka Meia u:e ka papa o na lunakiai; ka pilikia hookahi no hoi i makem-ikeia ai e hoopau ae. ma ka waiho ana aku i ka mana iloko o ka lehulehu, e "wae a e kohu ī kekahi kanaka kupono. ma kv kulana lunanui o na hana hou, e lilo ai na makaainana i haku e hakilo pono mai ana, i kana mau lawelawe hana ana apau, l'a hoalaia mai kekahi aaau ku-e ana, no ka nui loa o na luna oihana kolio hal'.ka ia: aka e hoemiia mai a kakaikahi, a iloko o lakou ka mana liookohu i na luna oīhana e ae no kela ame keia keena; o keia ka mea a ka hapanui o na mana koho i hoohuoi ai, a i makemake ole ai e hoohaiki ia mai ko lakou ponokoho. mamulī o ka ike maopopo ana aku iamua, no ka hoōkohuia aku o na punahele. na hoaloha ame na ohana, ma na kulana, i hiki ole loa i kekahi o lakou ke kau malaila," ina iloko o Va lima o na makaainana kela kuleana hookohu īa lakou; pela pu hoi ko lakou ike e ana aku, i ka pinana ae o na malinini. nfa na kulana ano n"ui, e ohi ai i na uku mahina nunui mai ke aupuni j a o hooneleia ai na makaainana kupono o Hawaii nei. Ho mana nui ko ka lehulehu o na mana koho, a no ko lakou pono, ame ko lak.-«u he mea pono no, e haawiia aku ka mana koho i i.a luna oihani iloko o ko lakou lima ,a mamuli o ka liewa a hemahema o na hana, e hooi.a-.ia mai ai lakou mai ko lakou mau kulana pakahi mai, a koho aku ana i mea ekoa malaila, he kuleana hoi i loaa i ka makaainana haahan, a « kekahi kanaka nui a ko'iko'i o ka aina, o alualu ai, ina aia i\> na manao makee no ka por.r>, a no ka holomua o ka hookele aupuni kulanakauliale ana. :o: