Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 17, 27 April 1917 — AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA? [ARTICLE]

AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA?

Kakauia no ka Nupepa Kuokoa HELU V

Ma na oklo i palapalaia ma Mareko 1«5, i ike ai kakou i ko ka Haku kauolia ana i kana poe haumana ma- ; ] <• iho o Kona ala ana mai ka make i;ai. uo ko lakou hele ana i na aina : ••:)!) l' hai aku i ka EuaAielio i na ka- * ;:in:tka apau; a o lia mea manaoio mai i :i{ietizoia, e hoolaia oia; aka, o ka n manaoio ole mai e hoahewaia oia. IK- mea oiaio, aia iloko o ka euanei,n na oleloa'o e pili ana i ko ke Akua makeiiiake no ka hoola ana i na kanaka. Aia malaila na hoike no Kristo, ke Kei- j hi :i ke Akua, ka Mea i lilo i Hoolapai;:ii 110 keia ao. Aia malaila ka moolelo ». Kena ola ana ame Kana mau hana mnna —Kona make ana ame Kona ala-lio-i :ma mai ka make mai—Kana mau < >i.-l'i.'i \> j.ili no ke ola o na kanaka, ame ii.i alahele e loaa ai ko ke Akua aloha. A " ka oi aku. o ia Kona waiho anainai i kumu hoohalike no ka poe apau e niakemake ana e hoolaia raa na a r oj aiia la o ka euanelio, a kuai hoi ia la- ! kou ine Kona koko hala ole, maluna o k» laau ke'a, no ka hoolapanai ana ia 1 lakou mai ko lakou mau hewa mai. j l a hoolilo Oia laia iho i uwao a i j Imopakele no lakou imua o Kona Ma- | k»ia. a o ko lakou Makua hoi ame ko lakou Akua, a ua haawiia mai ka Uliaue Hemolele i kokua no ka poe haipule ma o kona mau haawina kupaianaha la, i mea nana e a'o i ka oiaio :if-au no ka hooia ana i ka euanelio, a ; !i.» ke Akua ka Makua no lesu Kristo l\ana Keiki—ame ka Uhane Hemolele i:o hoi ka mea i lilo mai i Kokua. Nolaila. o ke kumu alakai mua o ka Euanelio, o ia ka MANAOIO. O ka mea i lohe i na a'o ana o ka euanelio a manaoio, o lakou ke bapetizoia. Aole o ka poe hiki ole ke manaoio, elike %e nw keiki liilii ame ka poe i nele i ka iioonoo kupono, elike me ka poe pupule. Makehewa ke a'o ana aku i' ka euauelio ia lakou, aole liiki ia lakou ke lioomaopopo no ke Akua, a manaoio mai i kau mea e a'o aku ai. Aka, ua aloha mai no ke Akua ia lakou, a e hiki mai 110 ka wa e lohe ai lakou i ka euanelio ma ka uhane, (loane 5:25-28; I Petero '•3:18-20). Xo na keiki liilii hoi, ua kau i 0 lesu i kona mau lima no ka hoopomnikai ana ia lakou, aole i kopipi ia lnkou a bapetizo me ka wai. Mat. 19: 13-1."». A ma ia ano, e lilo ai ia i kumu nlakai no na keiki liilii apau iloko o kp I< su Kristo Ekalesia i na kau apau o ko ka lionua ku ana. Ke manaoio nei oe, aia lie hookahi Akua, oia ka Makua o lehova; he hoo- j kaln hoi Haku oia o lesu Kristo kana j K.'iki; a liookahi hoi Kokua oia ka Uhane Hemolele. Ua pono oe, aka, e ! hooko aku oe i na kauoha o ka euanelio ! ma kau hana, i aponoia ai oe; no ka j mea ke ole ka hana, ua make ka ma- j naoio, pela no ka poe apau e olelo ana, 1 a manaoio lakou i ke Akua, aole nae i hana i na kauoha a ka euanelio, ua inake ia: aole ia he manaoio ola. Aole anei pela no hoi ka poe daimonio e mana'iio nei me ka liaalulu, aka, aole ia i lile» i mea no lakou e hoolaia ai, no ka hoopili oe ia o ko lakou manaoio me ka hana pono. (E nana ma lakobo 2: 17LM). Ano, e na keiki i alohaia a kanaka, ke makemake nei anei oe e ike ua maka a poho wale kou manaoio ana i ke Akua ame Kona euanelio, mamuli o kou hoopili ole ana me kau liana pono! Ina paha e olelo aku oe i kou hoaioha pololi. "O hele, ua maona oe," aole nae oe e haawi aku iaia i ai, ua maona anei oia? Aole. l'ela no ka poe apau e olelo ana, "he manaoio makou i ke Akua, nolaila, ua pono no ko makou ekalesia," oiai nae, aohe o lakou hoolohe a hana i na mea a ka euanelio i kauoha mai ai. Ua haalele wale aku lakou i kekahi man a Vano nui o ka euanelio a hoololi ae la i kekahi mau olelo paa mamuli o kt lakou manao kanaka iho, aole loa ia he inanaoio Akua pololei. O na manaoio kuhihewa apau i ku-e i na oleloa'o a ke Akua, aole loa ia he manaoio e~ōla r.i ke kino ame ka uhane o ke kanaka. K pono ka poe ai-a, pegana, hoomanakii, hoole Akua, e manaoio aia he Akua. Penei ka Paulo a'o ma Hebera 4; A o kela hale keia hale apau ua lianaia e kekahi, a o ka mea nana i hana i na mea apau, o ke Akua ia" O na kanaka noonoo maikai apau, ua ike lakou, aole e loaa wale mai kekahi hale ke ole he mea nana e kapili ,aole hoi e nlu wiile mai ka lani ame ka honua, ke ole he mea nana e hana. O ka la, ka mahina, ka hoku ame na mea i piha ai ka lani ame ka honua, ke hoike nei ia i ka mana pookela o ko lakou Mea nana i hana. A o ka moolelo iloko o ka Baibala i kakauia e na kanaka pono i ike i ke Akua. ke hooia nei lakou no lehova kē Akua mana loa Nana i hana i na mea' apau. Ke hooia nei no hoi ka euanelio no Kristo ke Keiki a ke Akua, nona o l'aulo i hoike wiwo ole mai ai imua o na kanaka mahope ihp o kona hoo-

huliia ana i kristiano. Ao na olelo wanana a ka poe kaula i hookoia iloko ka Baihala, he hoailona ia e hooiaio ana no ka pololei o na lioike e pili ana ia lehova ke Akua Mana Loa. A e loaa pu hoi i ka poe haipule na haawina o ka Uhane Hemolele, i mea hooiA a i kakoo no ka oiaio apau o ke Akua, i hiki ai lakou ke hookupaa ia ma ka oiaio, a hoomana -hoi i ke Akua me ka uhane ame ka oiaio, ka naauao ame ka hemolele, aole ma ke ano naaupo. Ano, o ka poe e manaoio ana he hookahi 110 Akua; a o ka Makua, Re Keiki ame ka Uhanu Hemolele, he hookahi no lakou kino, he kuhihewa ia noonoo. Aole ia he manaoio pololei. Ua hoike mai ka euanelio no ko lakou ku kaawale i kekahi amu kekahi ma Mareko 1:9-11, a peia lioi ma na wahi he nui 0 ka Baibala. 0 ka ,leo- o ka Makuu mai ka laui mai, a o ka Uhane Hemo* lele ma ke kino manu nunu, a o ke Keiki hoi oia o lesu Kristo ua pii mai 1«'. mai ka wai mai, pehea e hik ai ke oleloia he hookahi o lakou kino? Ua r.ui ka poe e a'o kuhihewa nei pela, "o ka Makua, ke Keiki ame ka Uhane Hemolele, he hookahi no ia Akua, he hookahi no kino." Ma ka lokahi ana o kc lakou mana, i hookahi ai lakou, aole ma ke kino. 0 ka Makua o lehova, oia ke Akua, a o Icsu Kiisto ka Haku, a o ka Uhane Hemolele ka mea hoike. Ke a'o kuhihewa nei na kahunapule 1 na kanaka, he mea kino ole ke Akua, he uhane wale no, aole hiki i ka maka ke iki. Auwe! ka poino oka poe e manaoio ana mamuli o keia mau ao naaupo, a hoomana kuhihewa aku lakou i kekahi akua i hiki ole ke maopopo kona ano ame kona kuio ana! No ka""ike ole ana anei o na haumana i ko lesu poholo ano e ana a ku iwaena o lakou, o ia ke kumu e manaoio ia ai, aohe kino 0 lesu i alahou mai ai mai ka make mai ? Aole loa pela! Penei o lesu i olelo aku ai i na haumana, oiai lakou ua weliweli a maka'u me me ka manao ana he uhane oia: " * * * e lawelawe ia'u i maopopo ia oukou, no ka mea, aohe i'o ame na iwi ko ka uhane, elike me ko'u a oukou e ike nei, Luka 24:36-43. Nolaila, he kino no ko lesu, a ua ai oia i ka i 'a koala ia me na liauniana mahope o Kona ala ana mai ka make mai. Eia nae, mmuli o ko lesu Kristo mana, ua ike oia i na,materia like ole iloko o kv? ea ame na mea kino e ae, a ua liiki iaia ke hoololi i kona kino me kekahi mau materia e hiki ole ai i ka maka ke jke aku. Aole nae e lilo ia ike ole ia ena aku e ka maka, i mea e manaoio ai, aohe Ona kino." 0 ke ea, ke manaoio nei ka poe naaupo, aohe ona kino, no ka mea, aolē hiki 1 ka maka ke ike, aka i ka poe naauao he kino no ko ke ea. Ua hiki ke kaupaona ia ke kaumaha o ke ea, a'naia ka nui o kekahi ame kekahi. Ina hoF e hoohui ia ke ea "origene" ame ka " hali^ene/'' e loaa mai ana he wai. O kekahi mau ea hoi ke hooliuiia, loaa niai he ea "a-a-gas." Nolaila o kekahi mau mea kino, he ikeia e ka maka; a o kekahi mau nu* kino hoi, aohe ikeia e ka maka, aka, he mau mea kino no nae. O ke Akua, ua ike Oia i keia mau mea kino apau, a oi loa aku mamua o ko ke kanaka ike, a pela o Paulo i olelo mai ai„ '' Aole kakou apau e moe, a ano hou ia mai no kakou, ma ke sekona, ma ka imo ana a ka maka. I Kor. 15:5-51-53. Eia hou kekalii mea hoomaopopo no ko ke Akua kino ana. E lawe kakou i ke "aka-shadow" o ke kino kanaka a ninau ae penei; Hiki anei ike "aka" ke liele nona iho, a hana, a e kamailio elike me ke kanaka e kamailio ana i kahi ame kahi? Haina—Aole. No ka mea, aole oia he mea kino nona, iho, a ma ia ano aole hiki i ka mea kino ole ke hana i kahi mea. Aohe leo, aohe i.oonoo kanaka iloko ona # ,aohe walia, pehea e hiki ai ke "aka—shadow" ke kamailio? Aka, pela anei ke Akua Aole. He liiki laia ke hana i na mea apau elike me Kona mana ame, Kona Hemolele, ( ua piha ka lani ame ka honua i na hoike o na mea i hanaia e ke Akua. Ua hoike Oia laia iho imua o ka poe pono ame na kaula a kamailio pu me lakou he alo a he alo, he maka hoi helnaka, a ma ka mana hoi o na huaolelo Kona 'waha, i hooikaike mai ai Oia i ka poe pono o ka wa kahiko. Ke hoike mai nei na mea apau i hanaia, i ke kuio r.na o ke Akua ma ke ano he mea kino i oi aku ka mana, ka naauao, ka nani ame ka hemolele imua o na kino kanaka. E hilahila auanei ka malamalama o ka La ke hoohalike aku me ka nani o ke Akua. a aole hoi e pono ka nani o ka mahina ame na lioku imua Ona. Penei o i a'o mai ai no ka manaoio ana i ke Akua ma Hebera 11:0 "Aka, he mea hiki ole ke hooluolu i ke Akua me ka manaoio ole: no ka mea, o ka mea e liele ana i ke Akua, e pono no e manaoio oia, he mea io no la, a he Mea hoi e uku mai ana i ka poe e imi ikaika ana laia." "E hookokoke kakou me ka maopopo loa o ka manaoio ame ka. naau oiaio, me ka huikalaia o ko kakou naau kaumaha i ka hewa ame ka holoiia o ko kakou mau kino i ka wai maemae. E hoopaa kakou i ka manaolana a kakou i ha'i (loaa) aku ai me ka luli ole, no ka mea, he kupaa io no ka mea nann i ha'i mua mai ika pono k " Heb. 10:-22-23.

"O ka manaoio. o ka hilinai ana no ia o na mea i manaolaua ia ai, a o ka hoomaopopo ana hoi o na mea i ike maka ole ia." (Heb. 11:1.) He manaopaa ka manaoio, aole kanalua elike me na ale o ke kai i puhiia e ka makani; aole hoi elike me ke kanaka e lauwill ana i kona mau aoao iho. (E na/ia ma lakobo 1:6-8. O ka manaoio, he paulele ana ia maluna o ke Akua no na mea apau e pon(T ai. a he hooko ana hoi i na kauoha o ka euanelio. Aia a manao ke kanaka e hoolohe mai ana ke Akua i kana pule, alaila, e pule auanei oia me ka manaoio. Ina hoi e manaoio ke kanaka, e kala mai ana ke Akua i kona mau hn« v\a ke mihi aku alaila. e milii auanei oia me ka oiaio, no ka mea, aole ke Akua he mea ike ole i ka pono ole o kou naau, ke hoopuinpuni aku oe imua Ona a hana paani aku laia. Nolaila, o ka manaoio, o ia ke kumulioohana mua iloko o ke kanaka no ka f»ono apau ma ka apo ana i ka euanelio. Elike me ka pololei oke a'o ia ana ame na mea hoike o ka euanelio, pela e pololei kou manaoio. A ke kuhihewa nna mea hoike ame na olelo'o e kuhihewa ana no ka manaoio ana o ke kanaka a hnnu i ka euanelio lalau. » (E hoomauia aku ana keia ku*umanao maluna o ka oleloa'o no ka Mihi.) (Aole i pau.)