Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 17, 27 April 1917 — NALOWALE IA HAUMANA KULA O KAMEHAMEHA Nokeia ke Kuahiwi i ka Huli no Kekahi Mau la me ka Loaa Ole o Kona Kino ALA NA MANAO KOHO UA HALAWAI OIA ME KA MAKE Haawiia ka Uku Makana o Elua Haneri Dala me Kanalima ke Loaa o J. Kakae [ARTICLE]

NALOWALE IA HAUMANA KULA O KAMEHAMEHA

Nokeia ke Kuahiwi i ka Huli no Kekahi Mau la me ka Loaa Ole o Kona Kino

ALA NA MANAO KOHO UA HALAWAI OIA ME KA MAKE

Haawiia ka Uku Makana o Elua Haneri Dala me Kanalima ke Loaa o J. Kakae

() ku lnuikui u ka puali o na koikikane o ke Kula o Kamehamelia o ka holo ana aku nei no Hilo, Hawaii, a liuli hoi mai nei no keia kulanakauhale, ua hookaumalia ia ia, mamuli o ka nalowale ana o kekahi o kona mau keiki, 0 Jolin Kakae ka inoa, ilōko o ka liihipe'a o ka naele o ke Kuahiwi o Mauna Loa, me ka manaoia, ua halawai oiu me ka make ma ke kuahiwi. Ua hoohala kela puali o na keiki o Kainehamehn i kekahi mau la ma ka pule aku nei i hala, ma kahi hoomoana, e kokoke ana i ka Luapele o Kilauea, a ma ka auwina la o ka Poalia o ka pule i hala, ka ike liopeia ana o John Kakae e kona mau hoa, ua nokeia oia i ka huli ahiki i ka hoi okoa ana mai o kel# pHali ,no Honolulu nei, aole he mea 1 ike hon ia noiia, me ka maopopo ole o kona wahi i nalowale ai v koe wale no ke kohoia ana aku, ua halawai oia me ka make. '■ Ma kahi he hookahi mile me ka hapa, mai ke kahua hoomoana aku i noho ai o ka puali o kela mau keiki o Kamehameha, i halawai aku ai na lioakula o John Kakae me ia, ma ka hora eha o ka auwina la, me ke koi ana aku o kona mau hoa, e huli hoi like lakou no ko lakou kahua hoomoana, ua hoole mai la nae o John Kakae, me ka olelo ana mai, e liele ana no oia i ka holoholo, a mahope no oia o liuli hoi nku ai. Kela ka Ike Hopeia Ana Aole i hoomaopopoia, ko John Kakae nalowale ana mai kona mau lioa aku ahiki i ke kakahiaka ana ae o ka Poalima, mamuli o ke kahea pakahi ia ana 0 na inoa o na keiki, ia manawa i wne koke ia ae ai kekahi poe keiki kino ikaika, malalo o ke alakai ana a Mr. Boatwiek, no ka hele ana e huli i ka aaea 1 nalowale. Ua hookolo aku kela poe keiki, ma ka •huli ana i ko lakou hoa i nalowale, ahiki i kona walii i ike hope loa ia ai, alaila hoomau aku la no ka huli ana ma kela ame keia wahi, aole nae he mea i ikeia nona, a i ole, kona meheu paha 0 ka hele ana. Ua kiia he mau pu panapana no ka haawi ana aku i ka hoailona i ka mea nalowale, ua lilo nae ia mau hooikaika ana i mea ole, ahiki i ka liuli hoi okoa ana aku o ka poe huli, no ko lakou kahua hoomoana. Ua lilo ka nalowale ana o kela keiki i kumu nana e hoala aku ai i na manao pihoihoi iloko o na kumukula o Kamehāmeha, i holo pu aku me kela mau keiki, nolaila kelepona okoa mai la o Mr. Webster i Hilo, e ninau mai ana ina paha ua huli hoi aku o Joīm Kakae no ka home o kona makuakane ma Papaikou, oia o John Kakae Sr v makai kula, o ka pane i hoikeia aku, aole i hoea mai kela keiki no kona home. No kela pane i loaa aku ma ke kelepono, i kahen okoa aku ai o Mr. \Vebster ia Mr. Dent ka lunanui o ka aina hanai holoholona o Shipman, no ka haawi ana mai i mau kokua, e hele e huli 1 ke keiki nalowale. Ua haawi koke ia ke kauoha i kekahi mau keiki paniolo pipi, e hele e huli iauka o ke kualiiwi; ua nokeia na wahi apau e pili kokoke mai ana i kahi i hoomoana ai o kela poe keiki i ka huli, na awawa, ame na kualono, ahiki wale i ka po ana ma kela la, aole he mea i ikeia no ke keiki nalowale. Hoomauia ka Huli Ana Ma ke kakahiaka ae o ka Poaono mui, ua hoomau ka huli ana i ke keiki nalowale, he nui na puulu o ka poe huli i hoonohonohoia, o kekahi puuiu o ka poe huli, malalo o ke alakai ana a

Alex. ke kanalea alakni o ka Luaopole a o kn mea hoi i liele a kamaaina i na moali alanui apan, o na awawa ame na knalono, o na walii e pili kokoke mai ana i ka luapele. Ua pau kela mau wai'ii i ke -kuekaaia uA pau okoa lie mau mile i ka liele ia, a no Ua nui a lehulehu wale o na moali nlanui oloko o ka ululaau, i hele raau ia' e ka pipi, ua hiki ole ke ileeia iho ka moali pololei, e liiki ai ke liookolo aku, nolaila mahope ilio o ka noke aua i ka huli ma kela ame keia wahi, ua liuli hoi okoa aku la ka poe liuli me na manaolana polio, ma kela la. Ma ke kakahiaka ae o ka la Sabati, ua hoomau hou ia ka hele ana e huli ianka o ke kuahiwi, me ka manao no o ka J6aa, aku o ke kino ola a o ke kino make p'iha o .Tolni Kakae. He elima mau ko-uAa • 1: ' ii: liiwi o Kau, i hoounaia o ka Ua'.w.i Nui Sam Pua, me kekahi mau makai ame ka poe eae; ua noke lakou i ka liuli ma kela ame keia walii, aole no he mea i ikeia no ke keiki

nalowale. I ka manawa i lioea mai ai o ka lohe i Hoiioliilu nei no ka nalowale ana o Jolin Kakae iloko o ke kuahiwi, me ka lona ole o koua kino, ua hoouna koke aku la o Mr. \Vinant, ke kakauolelo o ka Pap.a Kahu Waiwai o ke Kula Kamehameha, h.e kelekalapa uweaole i ka Mākai Nui Sam Pua, ma ka Poakahi iH'i, e haawi ana i ka uku makana o | elua haneri me kanalima dala, i ka mea e loaa ai ke kino o .īolin Kakae, ina ma kona kino ola, a i ole kiuo. make

paha. Na Mea i Mauao Wale ia O ninau nui i hoalaia ae, mamuli o ka loaa ole o kekahi moali e maopopo ai kela keiki \ialowale,-o ia no kona | wahi.i nalowale ai. He elua nae mau mea i kohoia, o ka mua, ua auwana hele aku oia iloko o ka hihipe'a, a iloko 'hoi o ka naele o ke kuahiwi, ahiki i kona nalowale ana ma kekahi wahi, a ua lialawai oia me ka make. O ka lu«i o na manao koho wale, o ia no kona manao ana e haalele i kona mau hoa, ma Kela ia ho pe oko lakou j hoomoana anq, ma ke kuahiwi, a ua hooj ikaika oia e hele ma ke kuahiwi, a hoea no K'ona, a no kekahi wahi e ae paha, a 'laila oia e nolio ai a hala kekalii manawa. O ka mea wale no nana e hoopau ae i na mauao pohihihi apau, o ia no ka loaa ma.oli ana aku o kona kino, ina ua mako a i ole ke ola nei no paha.