Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 19, 11 May 1917 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

AMSTERDAM, AToi o—He mnu haunaele hou, no Ua ai mai no ke kumu ka i ala ae ai mnloko o na kulanakauhnle o Kjelemn:ii:i, he mau ki pu hou maluna o na alanui maluna o nn makaainana, o ko lakou hewa nui wale no oia ko lakou hoike aku i ko lakou pololi, a he leliulehu na kane ame na wahine e kalahea mau mai hana kokeia ke kuikahi maluhia, o keia ae la na nuhou ano nui o ka hoea ana mai ianei ma ka la aku la i nehinei mai Kelemania mai, Mdloko o ke kulanakauhale o Mainz ka oi aku o na haunaele a e koi ana na kanaka i ai, lehulehu na haunaele maluna o na alanui, elike me ka lono i hoea mai ianei ma o ke Telegnrapa la. Maloko o keia kulanakauhale lie hahana loa na hana hoohaunaele, a no ka hahana loa ua kahea okoaia na pualikoa . a he lehulehu loa o ka poe hoohaunaele i kiia aku a make. Halawai lie Al6 a he Alo me na Pu Mikinl O ka ahakanaka no lakou ka huina he umi-kumamaono haneri ka nui, lie, poe i hoehaehnia mamuli o ka pololi, ua kai huakai mai la lakou" ma na alanui a e lawe pu ana i na hae me ke

liauohu ana c haawiia nku i ai, a i ole e hana kokeia ka maluhia. I ko lakou hiki ana mai ma kahi o na halekuai kalii i lioahu ia ai ka ai no ke kuai aku, ua komo aku lakou iloUo a hao i na mea aj)au e loaa ana ia lakou a wawahi pu i na lmlekuai a ka poe e ku-e mai ana ia lakou. Ua kaliea kokeia na koa mai ka papu mai mo ka lakou mau pu mikini a hoomai la ke ki ana i ka ahakanaka e hoomau aku ana i ko ku-e ana me ia ike maopopo aku 110 i ka make. I?a hoomakaia. mai "ke ki ana a he mau kaau o ua kanaka lioohaunaele pololi i pau i ka make a i hoehala. Alaila hoomaka raai la na koa e alualu mahope o na kanaka e puhee ana a he elima lianeri o ka poe e ola ana i paa i ka hopuia. E hoakaka ana na-lono meahou o ka loaa ana mai ianei mai Berlin mai o ka hoohaiki ana mai i kekahi mau mana o ka Moi e hoohanaia mai la e ka Kmepera Wilhelm malalo o ke aupuni imipenela ke liana kokeia mai ana. Mai Berlin i hoikeia mai ai he lono ■ e olelo ana o ke kōmite hana kumukanawaf o ka ahaolelo ia komite ka hana o ka hoomakaukau ana no kekahi mau pule lehulehu ka i hooholo lokahi

i ke ano o ka hoololi anu i ke ano o ke aupuni. E hoololi ia ana ka e ke komite ka Pauku 17 o ke Kumukanawai imepeiiala i heluheluia ai ia penei: "O na kanawai ame na kauoha a ke Ivaiser e hooiahaia aku no lakou ma ke ano he • mau kauoha na ke aupuni imeperiala a e koi ana i ka lilo ana i mea mana ma o ke kakauinoa hou ia ana e ke Kuhina Nui, a nana e lawelawe i ke koikoi o iu hana a waiho ae iniua o ka ahaolelo." Hakoko ke Aupuni o Bavaria me ka Pilikia a ka Ai BASEL, Switzeflan<l, Mei G — Ma wale no a holopono kahi e loaa mni ai na lakou ai ia Kelemania iloko o' ka hapalike o ka malama o Aukake pakelo kona lahui i ka make i ka pololi a i ole jpela, o na launahelehele uliuli ana ka ai e ola ai, elike me ka lono kelekalapa i loaa mai ianei mai ke kulanakauhale mai o Munieh, na Herr Brettreich keia olelo elike me ka lono i hoikeia mai maloko o ka haiolelo a ke kuhina kalaiaina o Bavaria imua o ka ahakanaka nui i akoakoa ae ma kekahi halawai nui maloko o ia aupuni. Ma ka hoakaka a kela lono mai Munieh mai koikoi ka pilikia no ka nele i

ka ai maloko o Bavaria. Ma ka lierr Brettreich olelo iloko o kana wa e haiolelo ana "ua hiki e lawa ka ai no kakou ahiki i ka loaa ana mai o na lako ai ma ka la 15 o Augate, ina e loaa mai ana na lako ai e manaolanaia aku nei ma ia mauawa. Aka ma ka mahina aku o Sepatemaba e nalowale aku aua na holoholona a ia wa kakou e koi ia mai ai e ola aku maluna o na lau nahele uliulī i pani ma ka makalua o na i'o holoholona." Na Amerika e Hanai ia Belegiuma HAVRE 7 France, Mei 6—Ua hoikeiamai i ke aupuni 6elgian ma kona kapitala no ka manawa maanei e hoolako mai ana o Amerika i kekalii huiua dala o $150,000,000 ka nui no ke kuai ana i mau lako ai no ka lahui hune o Belegiuma ame na apana i nohoia e na kanaka ma ka hapa akau o Palani, ahiki i ka manawa e ko(Jkuke loaia aku ai o na Kelemania mailaila aku. O kela huina dala i hoohikiia mai la e haawiia mai ana no ia dala e malama ia" poe ma o ke kuaiia ana aku i mau lako ai na lakou a pela hoi me ka puunaue ia ana aku o ka ai mawaena o na kanaka no ka manawa o elua makahiki, o na hoolilo i ikeia i nei manawa he $7,000,000 no ka mahina. E Kamailio Hou Ana o ,Hollweg COPENHAGrEN, Mei (j—l ka nana aku o ka mal|uhia mamua o ke kaua ke kumuliana kamailio nui ia maloko o Kelemania i nei manawa. Ua ikeia ma kek'ahi mau lono mai Berlin mai e haiolelo aku ana ka ka von BethmanHollweg maloko o elua pule inamua o ka ahaolelo, a e hoolala aku ana i na kumu aelike no ka maluhia e hanaia ai a Kelemania hoi e apouo ai. Ma kela pule aku nei i hoolalaia ai ko Hollweg haiolelo aku imua o ka ahaolelo, eia nae, ua hoopaneeia mai, a ua manao wale ia mamuli mai paha o ka hahana loa ame ka loli ana o ke kaua ma ka hapa komohana. Eia nae, oiai na pualikoa o ka Ilamuku Hindenburg e kauaia mai la me ka hahana loa a ua lilo aku kekahi mau wahi lehulehu mai ia lakou aku, a me na haunaele lehulehu no hoi i ala ae mawaena o| ka lahui ma kekahi mau. kulanakauhale lehulehu e ku-e mai ana i ke aupuni, ua j hoikeia mai ka hooholo ana o ke kaoa-' ka lima akau o ka Emepera i koiia ma-' nao ua kokoke mai ka manawa ana e hoike ae ai i kekahi mau alahele hou a Kelemania i hoomakaukau ai no ke kukakuka ana me na aupuni enemi no ke kuikahi maluhia. Aia o Kelemania ke kupaka mai la me ka hoomaha ole i nei wa elike mie na lono mea hou i loaa mai ianei a maLadana. Pinepine na hana hoohaunaele ku.-e i keaupuni i ala ae mawaena o ka 'lahui. 1 '• .. Ke koi' mai la ka laliui i ai a m?. kekahi mau wahi lehuleliu hookahi wal'i no hana e hoomaluia ai na hauna'elo o ka hoohanaia o na pualikoa ame na pu mikini. Ua hoikeia mai i nehinei ke kukala ia ana ae o ke Kanawai Koa ma na wahi apunui o Bohemia, a o na nupepa apau ua hookapuia aku e ke auj)uni Auseturia ka hoolaha ana ae o na nuhou kuloko. Pa-hu he Mau Hale Hoahu Paakai OSAKA, Japan, Mei s—O5 —O kekahi o na poino koikoi loa i ike ole ia iloko 0 ka moolelo o lapana oia ka mea i ikeia ma ka po i hala, i ka manawa i pa-huia ae ai kekahi mau hale hoahu paakai (nitrate) kekahi mahope o kekahi he kaiiakolu ka nui, maloko o keia kulanakauhale. Ua hoomaka koke ae la no .ke ahi e a mahope o kela mau pa-hu ana maloko o kahi e'pili kokoke mai ana mālaila, ua pau kekahi halekula i ka.aia, he mau halehana lehulehu e aku, he kanaha mau halenolio me kekahi mau waapa lehulehu e lana ana il'oko o kā muliwai malalo o na uwapo 1 pau i'ka aia e ke ahi. - Ua aia a hiolo ke alahaka Asiwakebasi e ke ahi, a he mau alahaka lehulehu e aku no kekahi i hoopoinoia. He eha kaukani mau hale i oi aku a emi mai ka poino i loaa aku mamuli o kela pa-hu ana. Ahiki iho la i nei manawa he kanalima ma'u kin'o make i loaa, a he kanaono poe i hoehaia a i liaawiia aku na malama maikai ana me ka makaala loa ia lakou. I ka wa o kela mau pa-hu ana ua ikeia ka hoohakui ia ana o ka honua ma kahi lie mau- mile ka mamao. Ke kunana nei na oihana kalepa oloko o ke kulanakauhale, a ke hOoikaika ia nei ma na ano apau na hana no ka malama ana i na kaukani o ka poe i hooneleia i na home a no ka hoomama ana ae hoi i na palapu o ka poe i hoehaia. He Mau Poka Hoopa-hu ka i Hoohauleia LO?fDON, Mei 7 —He mokuea na ka enemi ka i hoohaule ilio eha mau poka pa-hu maluna o Ladana. Hookahi kanaka i make a he lehulehu aku i hoehaia. Kokua o Potugala i na Aupuni Hui LISBON, Portugal, Mei 7 —He kanaono mau mokuahi Kelemania mailoko ae o ka huina nui o kanahiku-kumamaono mau mokuahi i paaia ai e Potugala i ka wa i hoopauia ai ka noho kuikahi ana mawaena o Potugala ame Kelemaoia i

hoolimalimaia aku ia Enelaui no $<,- 000,000. Haawi ka Ahaolelo i ka Mana WASHINGTQN, Mei B—O ka olelo hooholo hui e haawi ana i ka Peresidena i ka mana no ka hoohanain, aku 0 na moku i'onaia e na Kelemania, na moku i paaia ai e ke aupuni ma ka manawa i kukalaia ae ai o ke kaua me Kelemania. ua hooholoia e ka hale ma ka auwinala o nehmei. Ua hooliolo muaia e ke senate ka olelo hooholo hui. Ua Maopopo ia Balfour ka Lanakila WASHINGTON, Mei 7—lloko o ka manawa a x\rthur Balfour, ke kuhina o ko ni aina e o Beritania Nui, a o ke poo hoi o ke komisina Pfclekane i haiolelo aku ai iloko o ka hale o na lunamakaainana ma ka Poaono, peAei kana: "O ka hana hooweliweli a ka oihana kaua ke pii mau aku nei. O makou na lahuikanaka o na aupuni mnlamalama o ka hapa poepoe komohana, ua hoohuiia makou no ke kaua ana aku 1 na mea hooweliweli a e lanakila aku ana me ka maopopo loa." Kipakuia Na ludaio NEW YORK, Mei 7 —lla kipakuia aku la e na Tureke ka lahui ludaio mai Palesetina aku a ke hele kuewa la, a ke pahola la na liana hooweliweli apuni ka Aina Hemolele. E olelo ana kekahi louo kelekalapa o ka loaa ana mai iauei o ka lahui ludaio holookoa o Jaffa. Palesetina, (he kulanakauliale aneane he iiO mile mai lerusalema mai) aneane 8000 mau kane, wahine ame na kamalii i kauohaia aku e na Tureke ma ka la 1 o Aperila e haalele loa iho ai lnkou i ko lakou mau home a e hele kuewa mai ke kulanakauhale aku. Noiia Aku na Kukini e Kupaa WASHINGTON, Mei B—o Samuel Gompers, ka peresidena o ka ahahui a na limahana Amerika ka i lioakaka ae i kona hauoli ma ka la aku la i nehinei i ka wa i hoikeia mai ai ke ku-e ikaika loa ana o na koa Kukini ame na elele a na limahana hana mua ia o ka maluhia. Ua lioouna aku oia he manao loihi ma ke kelekalapa i Rusia e hoakaka ana no ka paio ikaika ana mai a na Rukini i na manao hoohulihuli a naj i ifcje 'inaopopoia aia maloko o Petrograd kahi i hoohana ■ia ai, e noi aku ana na Kelemania e | hoopauia ke kaua mawaena o ia mau ' aupuni. | He Oia Mau ka Nee Imua | NEW YORK, Mei B—E kaua ana no | k'a loaa o ke alahele ia lakou e nee akii ai imua ma o ka hakaka ana he j lima a he lima, a e hoomau ana no i ko lakou nee malie ana imua, ua lilo hoii mai la i na Pelekane kekahi mau ' leahlia ano nui hou maloko o ka apana o Bullecourt, me ka paapio pu o kekahi [ lieluna nui o na paahao, a me ke paniku ana āku i kekahi mau ala ololi a na Kelemania e paa ana i wahi no lakoU e emi aku ai ihope i ka wa e hiki hou ole aku ai ia lakou ke paa mai i na enemi. Ika uhi ana mai ona eheu o ka po ,o ka liapa hema wale no o kahi kulanakauhale i weluwelu i na poka ka i koe aku iloko o ko lakou mau lima. O ke kahua kahi e hooukaia mai la o ke kaua i nei manawa aia mawaeha 0 Rouex ma ka Muliwai Scarpe ahiki i Bullecourt, a mawaena o ke kaona o ka inoa hope, i lilo i puu lehu i nei manawa, ahiki i FonJltain Rcincourt, ho wahi kulanakauhale uuku nani mamua a i lilo hoi i puulehu na na poka pa-hu 1 nei manawa. Maloko o Bullecourt ke ki o na wahi e ae e pili-kokoke mai ata, ua hahana loa ke kaua i hooukaia malaila me ka nele o na manaolana no ka lahakila ma ka aoao o na Kelemania. Ua kauohaia mai na koa Kelemania e na Kenerala e paa ia wahi elike ka loihi me ka hiki ia lakou ke kaua mai, eia nae, ua naa ka manao o na Pelekane e paio aku ahiki i ka lilo ana mai o ia wahi. Ma ,ka la i nehinei ua hooukaia ke kauā maluna o na alanui, me na koa o na aoao a elua e hakaka ana he alo a h e alo, a no ia pili loa ua hamau ka waha o na pukuniahi no ka hopohopoia o poino ko lakou mau koa ponoi. No ia hamau o na pukuniahi ua'hakaka na koa o na aoao a elua me na «elau pu, a ia hakaka āna ua hiki ole i na Kelemania ke ku mai imua o na koa Canadian i hele u hae e kaua aku ana me ka ikaika. Mawaena O Roeux ame Fountain Rein court aple i holopono loa ke kaua aua a na Pefekane ma ia wahi, elike me ka hoike a na Kelemania e olelo ana ua hoauheeia ma i ka na Pelekāne me . ke koikoi loa o na koa i make a i hoehaia. • Eia nae, ma ka hoike a ke kuhina kaua Pelekane o ka hoolahaia ana ae ma ka po i hala, he moolelo okoa loa ka mea i ikeia. Maloko o kela apana e hoakaka ana ia i ka lele kaua ana aku a na Kelemania no kekahi mau manawa lehulehu i liīo hou aku ai ia lakou na wahi i lilo mai i na Pelekane ma ka la i nehinei, he mau pualikoa Kelemama nui ka i hoounaia mai, me ko lakou manaolana o ka nui o ka heluna o na koa e hoounaia mai ai ka mea e hoi hou aku ai ia wahi ia lakou, eia nae, o ka mea i ikeia oia ka luku nui i a ana aku o ko lakou māu koa, he hana hoomaunauna wale i ke ola o na koa.