Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 22, 1 June 1917 — ME MOOLELO NO KODADA AME Kona Mau Hoahanau Lokoino Ame Ko Ke Kamaaliiwahine o Deriaba [ARTICLE]

ME MOOLELO NO KODADA AME Kona Mau Hoahanau Lokoino Ame Ko Ke Kamaaliiwahine o Deriaba

la manawa ua paanaau loa iloko o kona noonoo na mea apau i kamailioīa niai ai iaia. nolaila, o kana hana mua loa oia kona haawi ana aku i kana hoomaikai i na laui no elua manawa, e iike me ke kuhikuhi iaia ma ka moeuhane. A pau kana pule ana, alaila, ku ae la oia a hele aku la noioko o na kihapai pua, a i ka ioaa ana o ka hua ponieraita pala iaia, wa-hi ae la alaila lielu pakahi iho la ahiki i ka pilia ana he kanalima anoano. a ai pakahi ae la ahiki i ka pau ana, elike me fca nui o na wahine. He kanalima ka nui o kana mau haiawahine. I ka hala ana, o kekahi mau mahina mahoiK? inai ua hoike mai la na helehelena o ia mau wahine apau a koe hookahi, ua hapai lakou; 0 ka wahine nona ka inoa o Pirouze oia ka wahine hookahi 1 ike ole ia aku kekalli hiohiona maluna ona ua hapai, a no ia nele ua piha loa ka moi i ka ukiuki iaia, a hooholo iho la oia i kona iuanao e i>epehi ia wahine a make, no ka mea, aolie waiwai o ia wahine "e ola liou aku ai," wahi ana, "he wahine pa" "O kona j>a ana." wahi ana, "hē hoike oiaio ia no ko ke Akua ai»oiio ole e lilo oia i makuahine no kekahi keikialii a kamaliiwahiue paha, a ina pela, alaila, o ka hana wale no ma ko'u aoao o ia ka hookaawale loa ana aku i ka mea a ke Akua i apono ole ai." l'a j»aa loa kona manao e hooko aku i keia olelo hooholo loke.ino ana. a ua heopoluluhi nui ia no hoi kona noonoo no kria mea no kekahi manawa. a i kekahi la lioike aku la oia ia manao ona e |K?pchi i ka wahine pa i ke kuhina, a i ka loh<i ana aku o ke kuhina nui, he mea e a kona kaumaha, a i mai la: •'E ka Moi, he noonoo kupaianaha loa kena i loaa ia oe: n»ai nianao paha oe he like ka haawina o na wahine apau, maiia palia he la no a hiki mai e ike aku ai no oe iaia ua hapai. E pono-oe-e lioomanawanui. a e nana aku i ka hopena." "Ina hor)ia |>ela," wahi a ka Moi, "e ola oia, a eia nae. aohe o"n inakemkke iaia e noho mai imua o ko'u alo, no ka mea, o !ilo auanei»kQna noho inau mai i mea hoehaeha mai i ko'u noon« «o. l"a }K>oholo au la i ko'u manao e make oia eia ka hoi e ola aua oia fa oe." "Ina ua lilo Vona noho mau niai imua o kou alo i mea ehat:ha nou. alaiU». eia ka'u e noi aku nei ia oe e lioihoi aku iā Pirouze me ka Moi Sema e noho ai, ko hoahanāu. Pehea la ia manao?" waHiV keKuhina nui. "O, ua pono ia v . o kona kaawale koke aku oia ko'u oluolu, lie eha ko"u naau : ame ko'u i ka ike mau aku iaia maanoi; e hoouna koke'aku iaia ilaila me ka hookaulua hou ole no kahi wa aku." \ l'a j)ono loa keia 4 ko ka Moi manao nolaila. ma kekahi la hoounaia aku la o Pirouze, me kekahi leka. i ka Moi Sema; maloko o ia leka e Iw&kaka-aku ana ka moi e malama loa ia o Pirouzc me ka maikai ma na ano apau, a ina e ikeia ana he hiohiona kekalii maluna ona ua koko oia, a e hoohua mai ana i kekahi keiki, alaila, e hoike mai iaia elike me ka liikiwawe e loaa ana. Aohe i liuliu loa ko Piroūze- hoea ana aku imua o ka Moi Sema ua ike maopopo loa atf- la uā hapai oia, a ua hoikeia mai la ia nuhou i ka Moi. a i ka hala ana o kekahi mau uvahina lehulehu mahope mai ua hanau iho la o Pirouze i kekahi keikīalii u'i i oi loa aku kona ti'i mamua o na keiki a na wahine mua lie kanaha-kumamaiwā i hanau mua ai. Ma ka moolelo e pili ana i nei keikialii ua like ka kona mau papalina īne ka pua rose, o kona inau onohimaka ua like me ka uwila, o kona lauolio ua like me na lopi gula, a o kona mau lehelehe uā like me ka oliia pala memele i ka Uanoe. I ka wa i hanau ai o keia keikialii, a i ka ike ana o ka Moi o Samaria i ka ui o ke ua piha loa oia i ka hauoli; ua hoike koke mai la oia i ka hoahanau. ka Moi o llarana. no ia lianau ana. me kona liaanui pu aku i ka ui o ia keikialii e ka hanauia ana niai, he keiki u*i ana o ka ike akahi ana, aohe hia e like ine ia mamua aku. Ina paha no ka pepehiia nei o ka makuahine, elike me ka ntakemake o ka moi a make aolē e puka mai nei alii opio i ke ao malamalama, ei ka he alii u'i !a. ka loaa ana aku o ka hoike no ka hanau ana o ke keikialii opio i ka Moj.t> Harana, ua piha loa oia i ka hauoli, nolaila, i pane no ka leka a ka Moi o Samaria. penei iho ka manao o kana leka o ke kakau ana aku i ka Moi Sema o Samaria. . **E ka hoahanau aloha. o na waliine e ae a pau a'u ua hanau iho nei hookahi keikialii pakahi. nolaila, ma keia manawa a'u e kakau nei he nui na keiki a makou i nei manawa maanei; ng ia mea, ke noi aku nei au ia oe e malama aku hoi oe me ke kupono loa i ke keiki a Hrouze, a e kapa iho oe i kona inoa 0 Koda<la: (o ka manao o nei inoa ka makana ā ke Akua). Aia a liiki i ka manawa a'u e makemake ai iaia alaila hoouna mai oe iaia io'u nei." I ka ulu ana ae o keia keikialii a nui kupono no ka hoonaau- j ao ana iaia ua kauoha aku la ka Moi o Samaria i kekahi kumukula akamai loa o ia aupuni e hele mai i ka halealii no ke a'o ana i ke keikialii ma na ike apau o ia au. ! Mai ka wa mai ekolu makahiki ke a'oia ana ahiki \ ka piha ana o na inakahiki o ke keikialii i ka umi-kumamawalu, a ia •wa i «Melo mai ai ke kumu i ka Moi aohe ana mea e a'o hou mai ai. no ka mea. ua hui ka aapo ame ka hooikaika pu o ke leeikialii e loaa na ike apau iaia, i mau mea hooholomua loa i kona naauao. ae o na ike i a'oia ma na buke ua a o pu ia ke keikialii i ka hololio, i ke kaua, i ke ki ana me ke kakaka ame ka pua. ka oo ihe. ka hakaka me ka'pahikaua ame ka inaa, a me na ike e ae a ka moi e makemake ana e paulehia kana hanai 1 na ike hakaka a pau no ka oihana kaua. nolaila. i ka piha ana o na makahiki i ka umi-kumamawalu he keikialii auwana maopopo loa leeia, ,no ka mea, oluna o ke kua o ka lio kana trahi punahele loa, a e hele mau āna no hoi oia i ka hahai heloholona me kona mau kanaka i ka hapanui o ka manawa. I ka ike ana o nei keikialii ua kanaka makua oia, ua makaukau ma na ike apau o ka oihana kaua, ua pii pu ae la na manao haakei, me he mea la e olelo iho ana oia ka oi aku o ka ikaika. ka ike ame ke koa, a na keia manao haakei ī hooV"kono mau ae i kona noonoo e hele i ka aina e. Ma kekahi la liuli aku la a loaa ka makuahine. a ī aku la : •*He!e mai la au a manaka i ka noho mau i Samaria nei. No'u i'ie i hai aku no an ia oe, e kuu mama alolia, ua liele kuu maieemake a nui e Hlo au i meā mahaloia mai no kekahi haiia koa loa. ... -Vo ia manao ikaika iloko ou e noi aku ana au ia oe e ae mai'ia'u e hele e huli aku ia hanohano ma na walu e hooukaia Aole i nele kuu makuakane. ka Moi o Harana. i na enem% a no ka mea. ma na mea a'u i lohe mai ai mai kekaln poe mai. am ka kekahi mau moi o na aupum pili kokoke mai i kona aiunini ke hoomakaukau mai la e lele kaua mai taia. a ina pela olaila kahi kupono loa nou e hele aku ai. aole waio ko'u noho mau ana iho maanei no ka mea. aole loa e iki ana ia'u «a mea o ka hanohano a.ne ka manaloia inai !a hoi kona mea noi ole mai i ka u kokua noni? No keaha au e kaua mau ia ai maanei mai ko u mau

la kamalii mai a o ko' kanaka makua no nei, a e elemakule ilio ana no palia auanei au la i Samaria nei me ka hoohana oleia o ko'u ike ame ko'u mau lima? "O ko'u wahi kupono loa no ka liana aia imua o kona alo. Xo keaha oia i haawi aku ai i ke kuleana i kuu mau hoahanau e komo pu iloko o ke kaua ma kona aoao, a ia'u hoi hoonele mai la oia ia pono iau, me keia ano iho la no anei au e hooliala ai i ko'u niau la me ka hupo loa? "O. e kuu mima aloha! Eae mai oe! E hookuu mai oe ia'u e liele, a no ka mea, ke ike nei au i ka hui o ko'u mau lima ntf ka iini nui e komo pu aku iloko o ke ehuehu o-ke kaua.*' "O, e kuu keiki aloha, ua hoehaeha loa mai oe i kuu noonoo me kena mau olelo au! Mai oi loa aku ka pono ina oe i uunii iho i na manao ou a ike oe ia'u iloko o ka lua kupapau. O | kena mau olelo au e hoawiwi aku ana i kuu mau la i ka lua kupapau." "L'a ike no oe, o oe hookahi wale no ka'u mea i kela aku ai ke aloha mamua o na mea e ae. a ina no kou hele aku pehea ana la ko'u hopena? Aole i emi iho ko'u makemake e loaa ia oe ia mea: aka aole i nei manawa. e kali oe ahiki i kona manawa e makemake mai ai i kau kokua, alaila oe hele aku, aole i nei manawa." * "E kuu makuahine aloha. aole au e hoole ana i kau kaohi mai aia a kauohai.i mai hele aku; ua loihi loa nae ka'u kali ana—ua loihi loa; Xo'iv iho i nei manawa ua hele ka makemake iloko o'u no ka hele koke aku a lalapa me he ahi la—makemake loa au e ike koke aku i na maka o ka Moi, kuu makuakane, no keia kumu nui no, i lohe mai oe, oia ko'u haawi aku iaia iho, no ke komo pu ana aku me ia iloko o ke kaua. ma ke ano nae he kanaka opio ana i ike mua ole ai, aole au e hoike aku ana iaia he keiki aii nana. "Ma ia ano. manao au, e apono mai ana oia ia'u e komo pu aku me kona mau koa me ke kanalua f)le. Aole au e hoike aku ana iaia owau no kana keiki ahiki i ko'u hana ana i kekahi mau hana kaulana lehulehu. O keia ko'u makemake nui iloko o'u i loaa aku ai iaia ka mahalo nui mai no'u mamua 0 ka loaa ana aku o ka ike iaia owau no kana keiki ponoi." He manaopaakiki ko ka makuahine mamua iho aole e apono mai i ke noi aku a kana keiki. eia naei i kona lolie ana mai i ka manao paa o ke keiki no ka hele, a no ke akenui no hoi e loaa iaia ka hanohano ame ke kaulana ma ke kaua ana, haawipio mai la ka makuahine iaia iho, koe wale no ke apono inai o ka' Moi Sema a apono ole paha. Ua īnaopopo i ke Keikialii Kodada ina uo kona hoike aku 1 kona manao i ka makuakane ka Moi Sema e hooleia mai ana kona manao, nolaila, me ko Koclada hoike ole aku i kona manao iaia. kali malie iho la oia no ka loaa o kekahi manawa kupono ana e haalele iho ai ia Samaria. I\Ta kekahi la, oiai ka makemake iloko o ua o I\odada e hoonaku wale ana no. a i loaa ai i kumu maikai nona e kaawale ai me ka haohao ole ia, a oiai he hana maa mau no hoi; nana ka hele ana i ka hahai holoholona, hoike aku la oia i ka Moi e hele ana oia i ka hahai holoholona. a ua aponoia mai | ia noi ana me ka manao nei he pono, nae, o ka hele no it pau ka inanao ana mai he makua. īīe punahele loa keia keikialii i ka Moi Sema o Samaria, a no ia lilo ona i mea punahele ua hoolakoia oia me kekalii lio nui keokeo maikai loa o Samaria. Ile gula wale no na mea apau o ke kaulawaha mai ka haowaha, na ilipoo a ke kaula* kaohi, a o na wawae o ka lio ua lioopaa ia me na kamaa gula. 0 ka nofio, ka pale ame ka uhi iho oluna o ka noho he pahoehoe i kinohinohiia me na pohaku momi, o na lako e ae a pau o ka noho me ke gula ame na lopi gula wale no i hiliia. 1 kona makaukau . ana no ka hele. ee ae la oia maluna o kona lio me ka lewalewa o kana pahikaua punahele ma kona aoao a o ke kakaka no hoi ame ka pu-a pua mahope o ke kua. O ke kumw o Uc\na pahikaua ua hanaia me ke daimar»a, a o ka wa-hi ua hai'iaia mailoko mai o ka laau iliahi i opakaia a i kinohinohiia me na pohaku momi emerala ame ka rtibe.

Me keia ipau lako i hoomaka aku ai oia e hele ahiki i kona hoea ana aku i ka kulanakauhale o Harana, kahi a ka makuakane e noho ana. Aole i liuliu ma ia liope mai ua liauoli loa oia i ka loaa ana o kekahi manawa kupono e hoolaunaia aku ai oia imua o ka Moi: ua lilo koke oia i mea makemake nui-ia e ka moi 110 kona kanaka u'i a he kulana no lioi kona a ka Moi e ike mai ana e hoohewahewa ole iho ai he keikialii, oia a me he mea la, no ke koia no paha e ke koko kekahi kumu o ko ka Moi makemake nui anā mai, nolaila, ua hookipaia aku la oia me ka hanohano loa, oiai o Kodada inuia o ka Moi ua koiia mai la oia e hoike aku i leona inoa ame kona kulana. "E ka Moi, 110 kau ninau e pili ana i'ko'u inoa ame ko'u kulana he keikikane au na ke Kiaaina o I\kiro, a no ko'u makemake nui e kaahele i ike i na wahi e ae o ke ao i hookokonoia mai ai ko'u noonoo e liele, a pela au i l'ioea mai ai i nei aupuni a iloko hoi o nei kulanakauhale nani, a oiai au e he!e mai ?ina maloko o keia aupuni ua lehulehu ka poe na lakou i kamailio mai ia'u he kaua ka ke hooukaia ana mawaena o kou aupuni nei na aupuni e pili kokoke mai ana. "Xo ia lohe ana o'u i hoomau loa mai ai au i ka hele ana no nei i mea e liiki ai ia'u ke haawi aku i na kokua ana a ko'u mau lima nei ia oe, e ka Moi, ma ka mea liiki ia'u ke kokua aku." Ua lilo nei mau olelo a ke Keikialii Kodada me he uwila la e hooni aku ana i ka manao o ka Moi; ike koke iho la ka Moi he kanaka koa maoli keia i kupono e hooliloia i aliikoa no kona mau pualikoa nolaila, o kona huli ae la no ia i ke kuhina nui a kauoha aku la e hookohuia mai o I<odada mi kekahi kulana kiekie maluna o na pifalikoa. Aole i houlolohi wale keia keikialii i ka hana ana e loaa ai iaia ke kaulana ame ka niahaloia mai. O kana hanā mua loa oia ka hooikaika āna e loaa iaia ka paulele ame ke alohaia mai e na aliikoa ame na koa pu, a oiai, aole i emi iho kona naauao malalo o kona manao koa, ua lilo koke oia i niea punaliele i ka Moi. * Aole la hao i na kuhina ame na luna aupuni a pela pu m< ua kanaka imua o ke alo o ka Moi ka hele'mai e haawi i ke lakou aloha ame ka lakou hoomaikai iaia: me ka iini nui lakou e liele mai ai e liuli iaia.no ka hoomakamaka ana me ia, 119 hana hoi a lakou i hana ole aku ai elike me ia i na keikialii e ae he kanaha-kumamaiwa ka nui a ka Moi. t Ua lilo keia liana i mea hoopiha aku ika naau ona keikialii e ae i ka hualmwa, ka lili, no ka mea, i ka lakou ike iho 110 lakou, me he mea la, he poe e Joa, a o keia kanaka opio komohewa oia iho la ka hoi ka mea nui a punahele a ko lakou makuak&ne a i na luna aupuni e ae af>au. [ Ua hoohemahema maoli ia na keikialii e ae. aia manawa hookahi e hoike mau aku ana ka moi i ka pipili o kona naaii | ia Kodada me ka haawi mai i na'hoike maopopo .10 koha aloha iaia. • Ma keia walii o keia moolelo hoomanao ae la ka meakakau 1 i ka moolelo o na keiki a lakobo. na kaikuaana lokoino na | lakou i kuai iā Tosepa i ka pōe kalepa o Aigupita, mamuli mai o ko lakou lili a huahuwa ia losepa, ka mea nana ka moeuhane i ke kulou mai o ka pu-a palaoa a na kaikuaana imua 0 kana. a me ke kulou mai o ka la ame ka mahina ine na hoku imua ona. Makemake ka Moi e pili mau aku o Kodada nie ia i na manawa apau. Ua hoohauoliia aku ka Moi eka maikai ame ka naauao o na olelo a Kodada a pela ine kona kulana keonimana, a no keia paulele loa o ka Moi maluna ona ua haawi mai la ka moi i na keikialii e ae malalo o kana malama a a'o ana-—oiai nae. ua aneane.no e like kona niau makahiki me ko lakou—ma ia ano i lilo ai o Kodada i mea nana e hoomalu a e hoonaauao 1 na keikialii, he hana a he hanohano nui hoi i hookauia akii maluna ona i hoopiha loa ia iho ai kona mau hoahanau i ka lili makawelawela loa nona, a kuko iho la lakou e pepehi iaia. (Aole i pau.)