Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 24, 15 June 1917 — HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu

\ u pilia okoa ka eUlu hora ia Hawila maloko o ka ululaau. alaila kn :»«- la oia iluna, a hoi aku la no kona wahi home, o ka rne:; kupaianaha nae. i ua o Hawila no, a kaa mawaho o ka ululaan. aia hni. me ka puiwa ame ka hikilele nui, lohe aku la oia i kekahi leo o ka pane ana mai iaia, mailuna mai o kekahi l»ah nihinihi kulilipi i ka i ana mai: • p. Hawila e! E Hawila e! Ke iioike mai nei na anela ma o'u nei, kekahi o ka lakou kaiiwa, M ha i akn au i ka lakou hoike ia oe; Ma keia ahiahi maloko o Mamiona Kakela, lwama h«>i o ko oukou lealea ana, F. ilm mai ana na iliohae o na ululaau, K !< k- kaii.i mai ana maluuā o oukou, i; h<»aoia ana ko mea au i aloha ai e kaili, ] r . ii' « ,!ana nae i ka manao a no ka mea: "< > krīa mau iliohae, o lakou no kekahi hapa o na powa o Manna Ak-pa. a o ka nui ame ka lehulehu o kela poe powa, ua hiki aku n«» ia ma kahi o ka hookahi haneri. " An<». e hele koke akn oe a hoike aku i keia niea a* na anela i wanana e mai nei ia Henekona Mamiona, a nana auanei e h<K>hl<i mai ia oe i alakai no kona poe naita he hookahi hanen, akn : h«K»lohe ole mai oia i kau mau olelo ea, alaila e liooko ~kn ma na mea au e ike ana he pono, no kapalekana o ka mea :,u i a!«iiia ai. < > ke aloha no kou !" K«- n«»ke la o Hawila i ka alaalawa ma o a maanei, aole ona ike :ikn 1 kt kahi mea, o ka leo wale no kana e lohe ana, aole lu.i elike me ke Kilokilo Sidia, he hele mai oia e hoike i kona ki»«.. a kan.iailio he alo a he alo. aōle nae pela keia mea hoo]»aha"«iha'o ana e hoomaopopo la, a ua lilo ia i mea nui e nalu :.i i!ok'« o kona noonoo. \m na olelo a ka mea ike ole ia a ua o Ilawila i lohe aku ai. na l*»opiha loa ia mai oia i ke kaumaha, me ia haawina oia t huli hoi la. aia wale no ke poo ilalo kahi i kulou ai, ua hele k«"«na helehelena a haikea; a o ka inea nni iloko o kona noo--1100. o ia no na manao kanalua, ne ka hiki ia Benekona Mami.,n;i ke hilinai mai i kana mau olelo, a ke hoix>hopo pu la no lioi «na. no ka palekana o kana aloha. 1 k«» ia nei hoea ana aku no ka hale, ua hoohuoi koke mai la no ka maknakane. no ka halawai ana o kana keiki me kekalii haawina ano e. oiai ua hele ka helehelena o Hawila a liaikea, a o ia ka i ninau okoa mai ai: "Ke nana aku nei au ia oe e Hawila kuu keiki, ua hele kou heiehelena a haikea, aole hoi oe pela i pii aku nei i keia kakahiuka. he lamalama maoii no kou hēlehelena, i keia hoi, ua ane- * ane ]na oe elike me kekahi kanaka, i nele ka holo āna o ke koko iloko o kona kino." Xo kela ninau hoi a ka makuakane, ua hoike aku la o Hawila i kana mau mea apau i lohe ai mai ka leo kamahao mai. me kona Unna oie iho he hookahi huaolelo, a i ka lohe pono anna o I .fmeiiano i na inea apau, ia wa i lalau mai ai kona mau lima palui*alu i kana keiki aloha, a hoopili aku la iniua o kona umana kona mau waimaka no e hiolo, me he po'iwai la. i nimniia iho maluna o kona |>00. Ke lulumi la ka makua me ke keiki no kekahi mau minuke, mr ke kahahaloa nae o ko Hawila manao, no ke kumu nana i ho.»kau alai i na haawina kaumaha maluna o kona makuakane; a i ka wehe ana aeo Lomeliano, i kana puliki ana ia Hawila, holi >i ae la hoi i kona mau waimaka, a i aku la: ■R manao ana ka hoi au e hooko piha ia ana ka'u mau olelo 0 ke kamailio mua ana aku ia oe, no na la a'u e ola aku ai, ahiki ī ka h»ea ana mai o ko'u hopena, eia ka aole, e hoea mai ana ia ma keia j>o. elike me kau mau mea i hoakaka mai nei. **l 'a aku au ia oe e Hawila, e hele no ke kulanakauh.ale. v h« >olohelohe ai ina e malamaia ana he ahaaina, a he anaina hnlahula. a i kou huli hoi ana mai, a hooia ma«i. e hookoia ana ia mau hana. o ka makia paa ia ana ia o ko'u hopena, e hiki *.le ke.|>aleia ae. a o keia no hoi ka mea a'u i maka'u a i \wliw«-li U»a ai: n<» ka mea ua wanana kahiko ia ; e haulehia ana au maloko o na paia o kekahi hale kakela, ma ka manawa e malamaia ana o kekahi aha lealea maloko o ua kakela nei. e hoea mai ana na powa o ka mauna Alepa, me na manao pakahā o ka hilahila me ka manao e kaili limanui aku i kekahi kaikamahine n'i. mai kana ijx> aloha aku. * l*a hoakakaia 110 hoi ma kela olelo wanana, ina aole au e make ana maloko o ka hale kakela. i na lima o na powa o ka Manna Alepa. alaila e kapae ia ana ka olelo hoopa'i e pili ana ' ka luahuna waiwai a'u i hoike aku ai ia oe. a e hooloihi hou ia aku ana hoi ko'u mau makahiki e ola ai: a ina e hoea io mai ia hoj>ena. alaila me he mea la, e hoea mai ana no ka la.a'u e īke ai : ko-la. hanohano e kuu keiki, ka la au e lawe mai ai i ka l i i wahine mare nau, a na ka make olua e hookaawale kekahi mai kekahi mai. "N'olaila e kuu keiki aloha. ina au i makemake e ola a ike au 1 k«. la hanohano, a hilulima pu hoi me kuu hunona. alaila ua kon- >ia mai au. e hahao aku ia'u iho iloko o ka imuahi enaena. n i make aku no hoi. ua hiki no. Aka e kuu keiki. ua ike no « e ■ ka nawaliwali o ko'u kino. a ua aneane hiki ole no p»ha ia'n ke ku aku imua o na hauna ko'i ikaika. na pahuna ihe, ame kn oilua o ka pahikaua; eia nae ke paa nei no kuu manao. .?••]/■ i haaUle mai ka ikaika o na aahuki o kuu mau lima puna-hi-Ie m i. i ka oniu ana i ke ko'i kaua. a i ke pale ana hoi i ka ili. • 'i.akawalu mai o na ike. ame ua pahikaua imua o kuu alo. * !na nae au e nanamaka wale aku. me ka hookuu liookahi ak"! ia re e kuu keiki e alo imua o kou mau enemi. alaila o kou m*le ana ia i ka wahine. a o ko'u waiho ana aku hoi ia ia'u ilio, r-i > ka inv»koia mai o ka hoopa'i i wananaia ai no'u, no ka mea e } īli ain i ka luahuna waiwai, aka aole nae pela. e mauna aku ana au i ko'u ola. no kou pono e kuu keiki. nolaila. aia oe a'iho rsr» ke kiihnakanhale i keia ahiahi. paa pu aku oe me kuu palapala. a haawi aku ia Nikolao, ke kanaka huki hele o ka lialepnk- f» Sana Maleko. a nana auanei. e hōuluulu ae i ko makou mau hoa naita apau i kahi hookahi. o lakou kela mau naita i komo ai iloko o ka hoouka kaua o lerusalema: he kanawalu ko makou nui i koe e ola nei i keia manawa, ua pau aku he iwakahia o ko makou heluna i ka make." I kela inanawa. kii aku la o Lomeliano i kana mau lako kakau. a hoomaka iho la e kakau i kana palapala, i ke kanaka hnki bele o ka halepule Sana Maleko. Ia paa ana no o kana oalapala. kauoha koke mai la.no oia ia Hawila e lawe i kela leka. ma ka i ana mai: "A'ole he manawa hou aku i koe. no ke kakali ana. aka e lawe koke oe i kuu palapala a haawi aku ia Nikolao. ola kekahi o na kanaka ikaika. a akamai loa ma ka oniu ana i ke koi kana - a ina hoi e ae mai ana o Moneka Paulino, e komo pu mai alaila e loaa ana he lima kokua ikaika ma ona la. no ka mea. o ka helu kiekie ia iwaena o ka nui o nanaita apau, ma ka omu

ana i K*a newa. e ku ij>aln ia ai ke pou o ka poe j)owa, e aa niai ana eku imua oke kahua mokomoko. E liele oe i keia nianawa ano, a e noho aku hoi au, e hoomaamaa i ko'u mau aahuki, ina ka hoohana ana i na meakaua." Ia hala ana mai no o Hawila, no ka hooko ana i kana misiona, komo aku la o Lomeliano maloko o ke keena ana e.a'o ai i kana mau keiki i ka hoohana ana i na meakaua, aia hoi he niau eke one elua e lewalewa mai ana i hiki akirke kaumaha o ke eke hookalii ma kalii o ka elua haneri paona, o ka lalau aku la no ia o kona mau lima. a huki mai la i ua mau eke nei, me ka ikaika apau, iloko o ko laua kaumaha, ua lilo nae ia i mea ole i ka ikaika o ua elemakule nei. Pau ae la ia hana hooikaika kino, ia wa lalali aku Ia i kekahi pahikaua kahiko e kau ana ma ka paia, hoomaka ae la oia e liolo kaapuni ialoko o ua keena nei, me ka hoomaka ana aku e pahu i kana pahikaua iloko o na rina poepoe i hoolewalewaia nie na kaula, a e hahau ana hoi i kana pahi, iluna o na poo i hanaia oloko me ka pulu, aohe hanna hala a ua elemakule nei, me he mea la ke nana aku iaia, ua hoi hou mai kela ano kahiko ona, o kona mau la kanaka u'i. la pau ana o kela mau hana hoomaamaa a tia Lomeliano nei, ia wa hoomaha iho la oia no kekahi mau minuke, alaila hele aku Ta a kaha i kekahi rina poepoe iluna o ka papa eleele, he eha kapuai ke kiekie mai ka papahele ae, a hoopi'o ae la i kana pahikaua a pi'o maikai. ia wa i hoomahiki ae ai i ua pahikaua la ana, o ka hele no ia o ka maka, a ku pono aku la iwaenakonu o ka nna poepoe. ia wa i liene iho ai ka aka a ua elemakule nei me ka hooho ana ae i keia mau olelo:

| "He keu no la, ua poina au i keia hana akamai o kuu mau I la kanaka u'i, eia ka aole," alaila lalau aku la oia i kana kakaka me kana pua. o ka puka aku la no ia iwaho o ka hale, ke ala- ' alawa la kana nana ana ma o a maanei no kafta mea e ki aku I ai. aia hoi. ma kahi he elua haneri i-a ka mamao mai kana | wahi e ku ana, ike aku la oia i ke ku mai o kekahi kao kane , iluna o ka puu, ia wa oia i omou iho ai i ke kaula o kai)a ka- , kaka o ka wa no ia i lena mai ai i ke kakaka ahiki i ka pau ana o kona ikaika, me ke kaulono pololei ana aku i kahi a ke kao e ku mai ana, a iaia no ka ike ua pololei kana pua i ke kao, 0 ka hookuu ae la no ia i.ke kaula, a iloko o ka imo ana a ka maka, aia hoi, ua loaa pono aku la ua kao nei i ka pua, ma ka puuwai. a waiho ana ilalo. make loa. Ia holopono ana o kela ki ana aku i ke kao me kana pua, hoi hou aku la ua o Lomeliano noloko o ke keena kula o na meakaua, lalau aku la i kana ko'i kaua, a hoomaka aku la e kakele 1 kona ike apau, maluna o kekahi mau laau mama loa he eha ka nui, e lewa ana i ka lewa, iloko o ka lewa o kela mau laau i o a ia nei, aole nae ia he mea e liala ai ka hauna ko'i a Lome- | liano, e pa pono aku ana ia i kela ame keia manawa a kana ko'i e haule aku ai. | Pau ae la hoi ka Lomeliano papa lealea pu ana me na pauku laau 111 ama, ia wa hele aku la a ma kahi e waiho ana o kekahi I nnlo'ulo'u i hoonihaia me ka pulu, a i uhiia iho hoi oluna, me ka papale mahiole i hanaia me ke kila, ia manawa i haalele • pau iho ai oia i kona akamai ma kana mau hauna ko'i punaliele loa, a he mea oiaio, ua mahaeia ae la ka papale kila iloko o na apana elua, me ka hene malie ana ilio.o ka aka haalo'ulo'u a ua elemakule nei, 110 kona ike maoli ana iho no, aole ka i haalele niai ka makaukau ame ke akamai iaia. 0 ka noho hoi ia a pau kona lioomaamaa ana i na meakaua o na ano like ole i maa iaia, waiho aku la i ua mau meakaua nei ma ko lakou mau wahi e kau ai, hoi pololei loa aku la noloko o kona rumi. a malaila i hoomaikai ae ai oia i ke Akua, me ka nonoi ana aku i kona aloha aiiie Kona lokomaikai,.e kiai, a e hoopakele mai i 'kona ola ma kela po, me ka hoakaka j pu ana aku imua o na Mana Kiekie loa, o kana huakai e hele I aku ana e hooko. lie misiona ia a kona kino palupalu, no ke kinai ana i kekalii liaua ino haahaa loa, alaila waiho' aku r la 110 nae iloko o ka linia o ke Akua i ka hooko ana mai elike me : Kona makemake. I la kaakaa ana ae o na maka o Lomeliano, aia hoi, ua hoopniwa loa ia mai oia i kona ike ana aku i kekahi akaku, maluna 0 ke pakaukau mahala, maloko o kona rumi. O ke ano o ke akaku ana e ike aku,la, ma kana hoomaopopo aku, he punohu, me he ohu la noluna o na ualiiwi, aole i li'uli'u ia ike ana aku ana i ke akaku, ua nalowale aku la, a ma kona wahi hoi o ka halii ana iho, e waiho ana lie opuu pua rose, me kona au no, me hookahi lau uliuli, a ua pau hoi na kui ooi i ka ha'iha'iia. l \ n i c . i pu!tile koke aku tna ka lalau ana i kela pua rose, aka ke nalu nui la oia iloko o kona noonoo, i ke ano o keia mea hookahaha; a me he mea la, ua lioihoi hou ia aku kona noonoo i kona mau la opio, a o ia kana i hooho ae ai: "I ko'u wa e hooipoipo ana me ka'u wahine. ke hoomanao i nei au. ma na pua e paneia ai ko maua mau makemake i kekahi manawa. A oiai he ano, a he manao wale no ko na pua ap*]M, me he mea la, pela no hoi keia pua kupaianaha a'u e ike i nei, lie ano no kona, o ka laweia ana mai nei a waiho imua o I kuu alo." 1 wahi e maopopo pono ai i ua o Lomeliano ke ano ame ka manao maoli o kela pua, lalau aku la oia i kekahi avahi buke, maloko olaila, i kakauia ai na hoakaka no na pua, a hoomaka ilio la oia e nana ahiki i ka loaa ana iaia o kahi e kau ana. he i hookahi lau, a ua hakihakiia hoi na kuku ooi, a o ka manao ana i heluhelu iho ai penei: "He nui no ka manaolana!" alai ila hooho okoa ae la ua elemakule nei me ka leo nui: | "O, O! he nui ka manaolana no ka pakele o kuu ola i keia i po, lie palekana hoi mai na hana weliweli mai o ka pakaha a ! na powa. Auwe! he aloha keia mai ke Akua mai, a e hoonani nui ia aku ka Mea Mana loa, o Kona makemake wale no ke lianaia, aole o ko'u." j ''K kuu hoa ha'iha'i olelo o ka aluna ahiahi, ano, e ae mai ne ia'u e papa olelo pu me oe. o ia keia, he hiona paha'oha'o hou ko ka kaua nanea e komo aku ana, he ouli hoonaue puu- | wai, o ia hoi e ike aku ana kakou ia Lomeliano, ka elemakule | o ka uka iu ano o na mauna, ame kona mau hoa naita o lerusa- , lema he kanawalu ko lakou nui, e paio aku ana me na powa ! o na mauna. a e ike aku ana no kaua. ma kahi o kona kino elemakule. lie kanaka kino ikaika oia. e hiki ole ai i ka poe ho^lmh" l I<*e hoonahoa mai imua o kela mau elemakule i hele a pilolo iloko o na hana hookelakela ikaika. j Maanei, e waiho iki iho kaua ia Lomeliano, e noonoo ana no kana hana nui ma kela po iho, a e ukali aku hoi kaua mahope o Hawila, ma kana huakai i ke kulanakauhale 1 e lawe la 1 ka palapala a kona makuakane, e haawi i ke karraka huki hele o ka halepule o Sana Maleko. j • ka hoen ana aku o liawila i ke kulanakauhale, aōle oia i hele koke aku e hui pu me ke kanaka huki hele. aka liele loa aku la no ke Kakela Mamiona, a me kona mau manao koa <i|jau. waiho ae la ka niaka'u. ka hopohono ame ka hilahila niahope o kona' kua, o kona hele pololei loa aku la no ia a komo.ana iloko o ke kakela, a oiai oia e kii ana maloko o ka rumi hookipa, ia wa i hele mai ai'kekahi kauwa wahine, a ninau mai la iaia nei i kona makemake, a o iā no hoi ka liawila o ka pane ana aku: "Ua makemake nui au e ike i ke Kiaaina I>enekona Mnmiona. ina eia oia maloko nei o ke kakela i keia manawa, alaila e oluolu oe e lawe aku i ka lohe imua ona. no ka makemake o kekahi makaainana haahaa ona, e ike iaia i keia vva me ka hakalia oie;" "I\e kaumaha loa nei au i ka hoike ana aku ia oe, aole ke Kiaaaina Benekona maloko nei o ke kakela i keia wa, aka ua hala aku oia me kana mau malihini, ma kela kapa o ka muliwai, no ka holoholo ana. a aole oia e huli hoi koke mai ana ahiki i ke kani ana o ka hora elinia o keia ahiahi. Ina nae he manao ano nui loa kou o ka hele ana mai la, alaila e kii ae au i i kana kaikamahine e hele mai, i hoike aku ai oe i ka manao | imua onā, a nana hoi ia e kamailio aku i kona makuakane ke hoi mai." ' Ile keu aku ka piha loa o Hawila i ka olioli, a ke pana kapa-

lili la hoi kona puuwai no kona ike hou aku i na maka o kana aloha, ka mea ana i moeuhane niua ole ai, e loaa ana he nianawa maikai nona e kuka pu ai ine ka ehakoni, a o ia ka ua o Hawila, o ka pane ana aku: "He manao ano nui ka'u o ka hele ana mai la e ike i ke kiaaina o kakou. he mea i pili loa aku i kona pono, a oiai hoi, ua hala aku oia me kona mau hoa no ka holoholo ana, he mea j pono i'o T imua o ka Hakuwahine Magarita o Mamiona Kakela nei au, e hoike aku ai i'ka manao nui o ka'u luiakai i hoea mai nei; a ke haawi aku nei hoi au i na hoomaikai kiekie ana ia oe, no keia hookauwa ana aku au i ka'u wahi misiona." 1 ka pāu ana o ka Hawila hoakaka ana aku iinua o ka wahine lawelawe, kauoha mai'la ua wahine nei iaia nei, e noho iho maluna o kekahi noho maloko o ka rumi hookipa, no ke kakali ana, ahiki i kona huli hoi hou ana mai, a i ole, hoea mai paha o Magarita, o ka nalo aku la no ia o ka wahine lawelawe noloko o ka rumi o kona haku wahine. I kona lioea ana aku, e noho mai ana no o Magarita, a ia manawa koke no oia i hoomaka aku ai e kamailio i ka manao o kana huakai o.ka hiki ana aku: "'E huikala mai oe ia'u e kuu hakuwahine maikai, no keia komo hokai wale ana mai la a'u iloko o kou manawa, e luakaha ana me kou mau noonoo like ole." "Aole au noonoo ana no ia mea e kuu Rosa aloha, oiai aole no he hana nui a ko'u noonoo e hana nei, he nanea wale iho no ka'u hana, a komo wale mai la no oe," alaila hoholo ae la ka minoaka ma na papalina nohea o ua u'i la o ke Kakela Mamiona, a hoomau hou mai la i kana kamailio ana: 1 "Aole no he mea nui e ae iloko o ko'u noonoo ,ahiki wale i kou komo okoa ana mai la, ua ike no oe i ka meahuna iloko o kuu puuwai, o oe a owau, o kaua wale no ka i ike i ka hana a kuu puuwai, no ka mea ia oe hookahi wale no au i hoike aku ai i ka'u meahuna, aole i ka nui ae o na kauwa wahine." j "L'a maopopo ia'u ke ano o kau mea i noonoo nui ai, a ke ole no hoi .au e koho hewa, me he niea la. o ua ipo aloha nei kela a kaua e kakali mai la maloko o ke keena hookipa i keia: manawa. l'a hele mai nei oia no ka ike ana i kou makuakane, a na'u i hoike aku nei raia, ua hala aku oia ma kela kapa'o ka muliwai me kona niau koa malihini. no ka holoholo ana. Wahi ana. he manao ano nui loa kana i makemake ai e hui pn me ke Kiaaina, o ka'u nae i olelo aku nei iaia, e kii mai au ia oe. e kuu liaku, a ia oe oia e hoike mai ai i ka manao nui ana i ake loa ai e ike i ke Kiaaina, ua haawi koke mai nei oia i kona ae. me ka lamalama koke.ana ae o kona helehelena, i kau a mea o ka piha ohohia, no kou hoea aku imua o kona alo." ATe hc : anapu ana la na ka uwila i lele koke mai ai na hoomanao ana o ke akaku imua o ka noonoo o Mag"arita no Hawila, o ka haawi koke mai la no ia i kona ae i ke kauwa wahine, a hele aku ana oia e luii kino me ka mea maloko o ke keena hookipa, o kona ku ae la no ia iluna ,a iho awiwi mai la nolalo o ka nimi hookipa. Aia hoi o līawila, ke hoolono loa aku la o ka nehe mai o na kaina wawae o ka Manu \'tinn ana. a iaia no ka lohe i ka hele mai o kekahi mea, o kona ku ae la no ia iluna a maloeloe, o ke kakali wale aku no o ka ike hou i na maka o kana aloha. He mea oiaio, i kela haalele ana aku a Magarita ialoko o kona rumi, a iho mai noloko o ke keena hookipa, aia oia ke lj/ele la me na kapuai mama. me ka houpo hoi i kipuluia e ka uanoe o ka hoomahie o na hooheno ana a ka ipo, a iaia o ka hele ana.mai a ma ka puka e komo loa aku ai iloko o ke keena Iwokipa, ike aku la oia i ke ku mai o Hawila iluna, a me ka hoopepe ole iho. a i ole ia, hoomalihini paha ia laua, o kona hele pololei mai la no ia a hopu aku la i ka lima o kana aloha, me ka i ana aku : .. { ".E kuu Hawila aloha. |ie mea hookahaha loa i ko'u noonoo, hoea inalihini ana niai la ou, iloko o ko'u home nei, a pehea he manao nui anei kou o ka hiki ana mai nei ?" "Ae, he nianao ano nui loa k-o'n o ka hoea ana mai nei. he manao i pili i kou ola (r kou Magarita. I kou makuakane no au i manao ai e kamailio aku, he nani nae ia, o oe wale no ko ka liale nei i keia wa, aole he manawa hou aku no'u e kakali ai.-aka o ka hoike wale aku no i ua manao nei imua ou, a. nau no hoi e kamailio aku i ke Kiaaina, ke huli hoi mai oia ine kona mau hoa no ke kakela nei." "Jna pela, aole kaua e pono maloko nei o keia keena, he wahi kipaia mai keia e na malihini e ake ana e ike i kuu makuakane, a he wahi holoholoia no hoi e na kauwa lawelawe. E hele ae kaua maloko o ke keena hoonanea o kuu makuakane, o kalii maluhia ia, e lohe ole ia mai ai ka kaua mau olelo." Haawi aku la o Hawila i kona apono, no kela hoakaka a Magarita. a ke olu la hoi oloko ona, me ka i wale ana iho no, o kalii kupono io kela no laua e walea ai, he wahi ua malu ke kula, aohe pueo nana e ke'u. a e loaa ana hoi he manawa e hoopukaia ai he mau huaolelo i pili loa ia laua iho ma ke ano he mau ipo. Ia lohe ana mai o Magarita i ko Hawila manao, o kona hele aku la no ia mamua, a ukali aku la no hoi o Hawila mahope ona, me ka noho ana iho no hoi o Rosa ke kaikamahine lawelawe ma ka rumi hookipa nui, no ke kiai ana i ka poe e kipa mai ana i ke kakela. O kela rumi a Magarita e lawe la i.kana aloha, maloko olaila laua e kamailio ai, aia no ia ma ke kihi aku o ke kakela, ma ka aoao e pili la ma ka muliwai, he rumi hoi e ku pono apa malalo o kona rumi mōe. Ia laua nei no a komo ana maloko o kela rumi, me ke paniia ana mai o ka puka a paa, o ko Magarita lele koke mai la 110 ia iluna o llawila i kanā puni 110, o ke kuwiliwili haanipo, a ia hala ana o kekahi mau sekona hikimua o ko laua wehe ana i na o ko laua mau makemake ihO, ia \va i u noho like iho ai maluna .0 na noho, a hoomaka koke aku la no o Hawila, e hoike i kp ano o kana huakai o ka hele ana aku ma kela la, eia ka e hui pu ana laua, a papaolelo ma kela manawa, ka mea hoi a laua a elua'i moeuhane mua ole ai. Ta maopopo mua ia kaua e ka mea lieluhelu ka manao o ka Hawila huakai no ke Kakela Mamiona, he mea makehewa wale 110 na ka mea kakau, ka hoike hou ana ae, a i ka lohe ana o Magarita i na mea apau, ua haikea koke ae la kona helehelena. me kona hele a piha i ka maka'u, no ka imiia mai 0 kona ola e hoopoino e na powa ma ia r>o iho, a o ia kana i paue mai ai imua o Hawila me ka leo haalulu : "O.!- e kuu Hawila a.loha, e hoopakele ae oe ia'u, mailoko mai o ka lima'o kela poe powa, mai ka poino nui.hoi e kau mai ana maluna. o'u ame kuu makuakane. Ua pomaikai kaua, ua hoea mai la oe i ka manawa aole knu makuakane ma ka home. nei. ina-no au e hoike aku ana i keia mau mea apau imua ona, aole loa oia e hoolohe mai ana, e kapa"mai ana oia ia'u he pu-, pnle. a he nani hoi ia, ua lohe aku 1a au i kau mau hoakaka, nolaila mai nanamaka wale mai oe i ko'u pono, no ka mea ke manaoio akti nei au, e hoea mai ana ka poino, elike.me ka hookoia ana o na olelo apau a ke Kilokilo Sidia i hoike mau mai ai ia kaua. "Aia .maluna ou e "kuii 'aloha ke kau .ana aku o ko'll mau maiiaolana 110 ka palekanā o ko'ii ola, 'āme ke ola o kuu makuakane. a i aloha ole māi no oe ea, owau ka hoi ka-mea aloha. 1 ka haulehia aku iloko o na lima o na kanaka powa, a e pepehi hoomainoinoia mai ana paha ko'u makuakane, me ka haowale ia o kona mau waiwai apau. "la'u e nana aku nei iamua o ko'u ola ana, me he mea la. ua uhiia ae na nianaolana apau e ka pouli, a he hiona ku i ka manaonao ke nana aku. ina e hiki ole ana ke laweia ae na keehina kupale ma ka aoao o kuu makuakane 110 ka hoohoka ana aku i kela poe pakaha. O ka'u e uwalo aku nei imua 011 e kuu Hawila aloha. e hele aku oe e kii i mau kokua. no ka hoo-, pakele ana ae i kuu ola ame ke ola o kuu mākuakane. ke'Kia- j aina Benekona Mamiona; aole auanei e nele kou uku pono ia aku e kuu makuakane. a'u e manaoio nei, e ae mai ana oia, e lilo aku au i wahine nau, i ukupanai no kau mau hana hoopakele ia maua, a i kana mau malihini hoi i keia po." * j

Ma kela wahi, i hooia aku ai o Ilawila imua o kana aloha, ua hiki loa iaia kc hoopakele ia Mag*arita a i kona inakuakane hoi mai na lima mai o na kanaka powa, no ka mea ua makaukau oia me na naita he kanawalu ka nui, iie poe wale no \ hele a maa i ke ku ana imua p na kahua mokomoko hookahe koko, me kon hoolana ana aku i ka manao o ua Manu .\unu Ahiu nei, aole ana mea e hopohopo iki ai, aka e kau aku 1 na manaolana maluna o ke Akua. me ka nonoi ana aku no hoi o ua o Hawila, ē hookuu mai iaia. oiai e hele aku ana oia e hui pu me ke kanaka huki bele o ka'halepule o.Sana Maleko; me ka hooia pu ana mai. ma ka hora ewalu ponoi * kela po, laua e kamailio ai ma ka lopi silika ame ke poho kini <lala, a ia manawa ua o Hawila, e hoakaka mai ai, ina he mau powa io kekahi e lioea mai ana ma kela po, aole paha, ame kekahi mau mea e ae, e pili ana ia laua. # ... A pau ka laua nei hoolala ana no na mea e hoea ole ma> ai ka poino, ia wa i haawi ae ai na muki lehelehe ana mawaena o na ipo, o ko laua hele like mai la 110 ia 110 ke keena hookipa nui, a malaila i haawi ae ai ke aloha hope, o ke kaha aku la no ia o Hawila hele no ka hui pu ana me ke kanaka huki bele 0 ka halepule Sana Maleko. 1 kela hala ana aku o Hawila no ka halepule, kahea koke aku la o Magarita i kana mau kauwa la\velawe apau, e hoakoakoa mai imua o kona alo. alaila piha aku la oia kana mau mea. apau i lohe ai mai ia Magarita mai, a 1 ka wa i lohe ai o kela mau leauwa apau, he keu aku a ko lakou piha i ka maka'u anie ka weliweli, a no kekahi mau sekona loihi, aole e hiki i kekahi o lakou ke pane mai, aka nae i ka mahie ana ae o kela mau manao weliweli, ia wa i pane mai ai kekahi wahine kauwa: "Auhea oe e ko 'makou haku wahine. akahi ati a hooiaio al«i 1 ka pololei o na mea i hoikeia mai ia oe e kela kanaka opio maiihini, no ka mea he hapalua hora paha, maniua o ke komo ana mai o kela keonimana opio maloko nei o ke kakela, ua ike aku au i kekahi kanaka kino loihi, i kahikoia me kekahi koloka eleele o ka liele ana ae mawaho nei o ka pa 0 ke kakela, a nalowale aku la ma kekahi aoao o ke alanui, a i keia wa hoi au 0 ke kamailio ana mai nei no ka hoea mai o na kanaka powa, 1 hoopoino ia oe ame kou makuakane, haupu wale ae la no au, 0 kela paha kekahi o ua poe kanaka powa nei, i hoounaia mai 110 ka hakilo pono ana i na ano apau o ke kakela nei. "\olaila, e ko makou hakuwahine, ina e lioea io mai ana keia hopena weliweli, pehea auanei la e hiki ai ia makou, ke lioopakele ae ia oe mailoko mai o na lima lokoino o kela poe kanaka' powa ?" "Auhea oukou e a'u mau haiawahine, akalii 110 au a hoike aku imua o oukou apau, i ka meahuna, i moe lolii iloko o kuu puuwai no kekahi manawa loihi ae nqi i hala, me ko oukou ike ole, koe wale no o Rosa, iaia hookahi au i hoike aku ai ia meahuna, o ia no keia: "Ua hoomaopopo oukou apau, i ka mea a ko Rokenekai nei 1 olelo ae ai no'll. a i kapaia mai ai hoi ko oukou haku wahine nei. 'Ka Afanu Nunu Ahiu, aohe kiamanu akamai e hei ai,' a auhea nae oukou, o ua manu nunu ahiu la, ua pau kona ahiu ana, ua loaa ke kiamanu akamai nana e pahele, a paa i ke kepau pili a ka manu, nona paha i pili pono ai keia hooheno a kahiko: "Ike ia Kaukini he lawai'a manu, He uwahi ke kapeku e hei ai, Ka i'a manu 0 Rokenekai." "O ke kupaa o kuu puuwai. ua 'hina ia i keia wa, a o ka luli ole hoi o kona mau manao, ua haulehia i keia wa; a o ka hakuwahine o oukou ea, ua lilo lie pio na kela mea maemae loa na ke aloha. Ae, ua ike pono au ia mea he aloha, āole me ka nana wale aku no o na maka, aole hc?i nie ka hooljihi wale aku no o ka naau; aka ua mahalo aku i ka nani nohenohea O kona niau papalina, ua hoao e inu i kona mapuna wai momona, a he mea oiaio loa, ua like aku kona 0110 me ko ka meli. 'Wolaila e a'u mau haiawahine, e hoolohe mai oukou apau, a e maliu mai hoi i ka'll mau olelo; o ka mea nana i hoolilo i ke kupaa o kuu puuwai i mea ole, a pepe i ka wai o Niulii, o ka mea hookahi no auanei ia nana e hoopakele ae ana i kuu ola, mailoko mai o na lima o ka poe powa; a e hoopakele pu hoi i ko oukou mau ola mai ka make mai i keia po. Ke paha'oha'o mai nei paha oukou no keia mea a'u e hoike aku nei ea, he oiaio 110 ia, mamuli no ia o ko oukou maopopo ole; aka e ike nae oukou apau ano, o kela keonimana opio i kipa mai nei i ke kakela nei, a hoi aku la, q ua kiamanu akamai nei ia. ke akamai nana i hoohina i ke kupaa o ko oukou haku. a i kaili aku hoi i kuu puuwai, a lilo na hoohihi ana maluna ona. i ke ao ame ka po. "O ua ipo hooheno la a ka makemake, oia auanei ko kakou hoopakele mai ka make mai, 110 ka mea ke hoolala mai nej oia i kona mau kanaka, no ke ku makaukau ana i na wa apau, no ka hoea mai o ka poino, nolaila e hoolana i ka manao, a e lioauhee aku i na manao maikai ole apau mai ia oukou aku. A oiai hoi, ua lolie aku la oukou apau i kuu meahuna, a ina he aloha ko oukou i ko oukou haku nei ea, alaila o oukou, a owau hoi. nalo keia mealnina, mai hoopu-a wale aku, i ka nui me ka leluilehu." No lee kuio ame ke ku no hoi i ke aloha 0 kela mau olelr» n Mae:arita i pane aku ai imua o kana mau haiawahine, « a hiki ole ia lakou ke kaohi aku i na waimaka, aka hiolo makawalu mai la nla ko lakou mau papalina, me ke kukuli like ana mai mamua o ko lakou haku, a ia wa i pane mai ai kekahi o ua mau wahine nei: "E ka niea a makou i aloha aku 3.1. me he makuahine la, e ka hakuwahine hoi a makou apau i kau aku ai na hilinai ana maluna o kou noeau ame j<ou maemae, no'u iho, aole a'u mea e ae e hoike aku nei imua ou. o ko'u mahalo wale no, no ke koho ana o kou uhane no kela kanaka opio, no ka mea, nia na ano apau o kela kanāka opio, he u'i kona, i piha i ka waipahe ame ka oluolu. he hiehie kona kulana. a he kilakila hoi kona oiwi kino, i ukali ole ia mai e kekahi kino uhane a ko'u mau maka i ike ai, A e kuu haku wahine, no'u iho, ke hoohiki aku nei au imua 011, a imua hoi o na lani, aole loa au e kumakaia i kau meahuna, aka me a'u wale.iho no ia, a hiki i kuu hoi ana aku iloko o ka opu o ka honua." I ka pau ana hoi o na hoakaka ana a kela wahine kauwa, ku mai ana ia wahine hoakaka i kona manao mahalo a hooia imua o ko lakou haku no ka hunakele i na meahuna a Magarita, mai ka ike wale ia mai eka lehulehu; a o ke ano nui no o.na olelo a kela haiawahine, o ia ko lakou mahalo no ka wae ana ae o ko lakou haku ia Hawila. i kane nana, a o ko lakou Hni nui loa, o ia no, ka hoea mai he la. e hoolilo maoli ia aku ai laua a elua i hookalu iloko o ke apo o ka mare. Ia pau ana o na hoakaka manao ana inawaena o Magarita ame kana mau kauwa wahine. ia wa i honi pakahi aku ai o Magarita ia lakoū apau, me ka i hou ana aku ia lakou, e malama loa i kela meahuna, aole hoi e hoike wale aku ia hai, a o ia kana o ka i ana ae: ... ni " *5 e e0 11 mau ' 10a ohumuhumu, umia ka hanu, o h o auanei oukou i poe kumakaia i ko ouleou hakuwahine 'nei. ehia ka hoi mea aloha, o ke kaula'iia o na iwi o Mua i ka la!" MOKUN'A VI E waiho iki aku kaua e ka mea heluhelu ia Magarita me kana mau haiawaliine maloko o ke Kakela Mamiona, a e nana akii lioi kaua, ma ka Ilawila liuakai e lawe la i ka palapala a kona makuakane e liaawi ia Nikolao, ke kanaka huki bele o ka halepule Sana Maleko. „ ' lOea . an ® akl ' 0"a liiwaliiwa nei a kakou no ka halepule, " , " a , a"la no 0 īaia ilaila, a haawi aku la ika T.''l ' Ua^ nC ' me ko ia nei 'iookipaia ana aku e hoaloha kahiko o kona makuakne, me ka maikai. (Aole i pau.)