Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 26, 29 June 1917 — HE MOOLELO NO KODADA AME Kona Mau Hoahanau Lokoino Ame Ko Ke Kamaaliiwahine o Deriaba [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KODADA AME Kona Mau Hoahanau Lokoino Ame Ko Ke Kamaaliiwahine o Deriaba

i ia r..ui; k«»kokc e ike mau mai ai no uia ia oe, e ke kauwa a ki:u h'»aioha. ".Mc keia mau liuaolelo o kona kii aku la 110 ia i kuu kane e m«>c mai ana me ka ehaeha, me ka paa o kona mau lima i ka hauhoaia, a kiola aku la iaia iloko o ke kai, me nana <»le mai i ka'u mau hooikaika ana aku a pau e kaoiii mai ū«ia mai ka hooko ana aku i kona manao ino. "La lil' > kela hana ana i mea no'u e uwa ae ai me ke kapaliii. a mai haule pu aku no au iloko o ke kai ina aole au i ]>aa mua mai i ka hopu ia e ua kanaka ino la. "I kuna ike ana aole o'u makemake e ae o ka lele wale aku n.. iloko o ke kai ua hauhoaia mai la kuu mau lima a paa me ke kaula a nakiiia aku la i ke keia mua o ka moku, alaila kia pololei loaia aku la ka moku i kahi ana i makemake loa ai e hoopae aku ia'u, a aohe no hoi i hala kekahi manawa l«»ihi ma ia hope mai ua ku aku la ka moku i ka am;-.. "Ia pi!i ana aku o ka moku i ka uwapo ua hooleleia aku ];: au iuka o ka aina a laweia aku la i kekahi kulanakauhale vuk\:. a malaila oia i kuai ai i mau kamelo. he mau halelole, j he mau kauwa, a kamoe pololei aku la ka huakai no ke kulanakauhale o Kairo, 110 ka hoolilo ana aku iau i kauwai na ka h.»a!oha ona. elike me kana o ka olelo mua ana mai ia'u. ; • l 'a hala kekahi manawa ia maua ma ke alahele, a ma ka !a aku la i nehinei .oiai maua e hele mai ana maluna o kela kula waoakua. ia wa i ike mai ai maua i ka pilikua paele j ka mea nona keia kakela. I 4 I kinohi o ko maua ike ana mai iaia, ua kuhihewa loa, maua he puoa nui la oia. i kau a mea o ke kioea launa ole i; V. :ii«a mai. a eia uae mahope iho. i kona wa i hookokoke loa i :.:ai ai ia maua. ua hiki ole ia maua ke manao aku he kanaka | « •sa. īi" ka mea, o ka 'makamua loa kela o ka maua kanaka j pilikua kioea launa o!e o ka ike ana. | "f kona kokoke loa ana mai ia maua huki ae la oia i kana ( i.ahīkaua a kauoha mai la i ke kanaka powa e haawipio aku iaia ih<» imua o ua pilikua la, a pela me na kauwa ana a pau a nie a*u pu. # . v| "!{e kanaka maka'u ole ka powa nana au i lawe mai 110!ai3a ua aa aku la oia e hakaka me ka pilikua. a i ka loaa ;uia mai o na leo kokua mai na kauwa mai no ko lakou kolena nai iaia. hoomaka aku la oia e hakaka me ka pilikua. •*( "a hala kekahi manawa loihi ma kela hakaka ana, eia uae. i kamanawa hope loa ua loaa pono mai la ke kanaka i.«»w a i ka hauna pahi a ka pilikua a waiho ana iluna o ka honua. a pela me na kauwa e ae a ua kanaka powa la, hh j»oc kauwa iJiooholo i ko lakou manao e aho ko lakou make vu ana me ko lakou haku mamua o ka lilo ana aku he mau i amva na ka pilikna. ".\fahope o ka lawe ana aku o ua pilikua la ia'u i ki kakela. me ka lawe pu ana ia manawa hookahi i ke kanaka p.,wa i make ai. ua pau i ka aiia e ua pilikua la ke kanaka a:ia o ka pepehi ana a make no kona aina ahiahi. "Mahope iho o ka pau ana o ka ai ana a ua pilikua la. 1 ele mai la a i mai la ia'u/ E ka lede opio, nia kahi o kou h.< «enaeha iho ia oe elike me kena ano ou a'u e ike nei. e hooinakankau oe e hoolohe mai i kau kauoha; e haawi aku >Mia :iu i manawa nou e noohoo ai no kou ae mai e lilo i wahine | na u ame ka ole a ka la apopo, me ka manaolana e ike .iku ana au ia oe ua maha loa Isou kaumaha no na popilikia e halawai aku ana me oe. a ina e hooholo ana oe e pono e hoikoeia kou ola i mea aloha na'u. o ke koe ana ka hoi ia o kou ola me oe.' . . , "I ka pau ana o keia mau olelo ana, lawe aku la oia ia u ī1..k0 o kekahi keena kaawale. alaila hoi aku la oia noloko o kekahi rumi okoa aku e moe ai, mahope iho nae keia o kona panipani a laka ana iho i na pukii o ka rumi a u e noho ana; ma keia kakahiaka iho la i wehe hou ae ai oia i na ;»uka me kona makaala *ae i ka hoopaa hou mai mawaho. no kona hele ana aku e hahai mahope o kekahi poe kaahele ana o ka ike ana aku ma kahi mamao. a me he mea !a aole i loaa aku ia poe iaia, no ka mea ina i paa iaia ina na hoihoi mai nei ia lākou me ia ianei me ka lakou mau waiwai a pau." I ka pau ana o keia mau olelo a ke kamaliiwahine, alaila h<x»ia aku la o Kodada imua o ka lede no kona menemene k»a me ka oiaio no na popilikia lehulehu i halawai mai me ia i ka i ana aku; 'K ka lcde maikai. ua piha loa iho la au i ke kaumaha nou no kou komo kuhohonu ana iloko o na popilikia, a vo kou ola ana nae ea ma keia mua aku aia no maluna ou ke kaukai ana i kou palekana e halawai hou ole aku ai oe me na popilikia ma nei mua aku elike me ia au i hoakaka mai nei. "Kia nn keikikalii apau imua o kou alo. o na keiki ponoi keia a ka Moi o llarana. a ua lohe mai nei no oe i ko lakou haawi ana aku nei ia oe i kekahi rumi o ko lakou halealii t:ou e noho ai maloko o ka halealii o ko lakou makuakane. I'ia ka'u noi ia oe. e aoono ae oe i k£ lakou noi no ka mea he wahi kela nou e palekana ai. "F. loaa ana ia oe maloko o ia hale na pulama maikai ana apau me kou lilo pu i mea alohaia a i punahele na ka moi. ;« eloaa mai ana no hoi ia.oe ke alohaia e ka poe apau mai<.k<« o ia hale. a ina hoi aole ou ku-e i ka haawi ana m.ai i kon lin.a i ka mea nana oe i hoopakele. e ae mai oe ia'u ano e h:*awi aku au i ko ? u lima ia oe; e ae mai oe i keia manawa r.o e lilo oe na'u. a e lilo na keikialii apau e nana mai nei i nau hoike no ko kaua hoopaa ana i ka kaua mau olelo hoohiki no ka lilo o kekahi na kekahi ma keia mua aku. Pehea la keia i kou manao?" l'a maikai loa keia manao o Kodada i ko ke kamaliiv. ahine manao. nolaila, me ka hoohakalia hou ole aku o ka hoao k<»keia ae la no ia o laua ma ia wahi a ina iā manawa. r c ka lilo o na keikialii a pau i mau hoike no ko laua hoohuiia ana maloko o ia kakela ma ia la hookahi, \ia maloko o kela kakela ia manawa e ahu ana na meaai o kela ame keia ano ua makaiikau no ka haawi ana i kekahi papaaina i kuoono no ia hana ia manawa, o ka hana wale ro i koe o ke kii iakn a haliliali mai iluna o ke pakaukau. l"a piha oloko o ka halekuke i na meaai o na ano aoau. he :nau meaai i hoolako muaia e ka pilikua paele no kona he nui na huaai o kela me keia ano. a mahope ae o ia mau meaono he lehulehu wale na ano o kela Miie keia ano. a pela me na waina maikai laa a ka pilikua o ka hao ana mai ka poe kalepa mai ana o ka powa ana. I ka makaukau ana o keia mau mea apau alaila. haule līke iho la lakou ilalo no ka hoopiha ana i ko lakou mau lioupo lewalewa me na mea i hoomakaukauia. a i ka pau ana o ka lakou ai ana a inu ana no hoi hoomaka iho la lakou e hookomo iloko o na eke i ke koena iho o na meaai a haalele iho la i ua kakela la me ko lakou manao e huli hoi aku no ka halealii o ka moi o Harana. He mau la lehulehu i hala ia lakou ma keia hoi ana ma ke alahele me ko lakou hoomoana ana ma kela ame keia

wahi kupono a lakou e ike ana. I ko lakou l\oea ana aku ma kahi hope loa a lakou o ka hooinaha ana, he wahi kokoke loa aku i ke kulanakauhale, no hookahi la no e hele aku ai a o ka hiki no ia ilaila, malaila i inu ae ai lakou i ke koena iho o ka waina a lakou o ka lawe pu ana mai no ka mea. ua maopopo ia lakou hookahi aku no la i koe e hele ai alaila hoohiki aku ike kulanakauhale; ma ia po iho ua hoomakaukau iho la lakou i kekahi papa ahaaina hoohauoli ia lakou no ka nianawa hope loa mamua o ka hoea ana aku imua o ka moi, elike me ka hana a ka poe e ike iho ana aohe waiwai o ka lawe hou ana aku i mau meaai ma ke ala 110 ka mea e hiki aku ana i kahi nui o ia mau mea. "I ka pau ana o ka lakou ai ana, ia wa i hoakaka ae ai o Kodada imua o na hoahanau ame ka wahine i ka i ana aku: "E na keikialii ame ke Kamaliiwahine, aole hiki ia'u ke luina hou iho ia'u no kekahi manawa loihi hou aku me ko'u hoike ole aku ia'u iho imua o oukou; owau a oukou e ike mai la aole au he mea e loa, elike paha me ka oukou i haohao mau ai me ka makemake e ike mai owai la au; aole au he mea e. aka. owau no keia o Kodada, ko oukou hoahanau. "Elike me leo oukou pili i ka Moi o liarana peia no ko'u pili iaia. owau kekahi o na keikikane ana; o ke kamaliiwahine Pirouze ko'u makuahine, a na ka Moi o Samaria i hoonaauao ia'u, a mai ke aupuni mai o Samaria au i liele mai ai. "E ka Mad.amc\" wahi hou ana o ka huli ana ae e kamailio i ke Kamaliiwahine o Deriaba ; "e kala mai oe ia'u no ko'u hoike mua ole ana aku ia oe i ka mea e pili ana i ko'u hanau ana. Malia paha ua lilo kou ike ole ana i ka mea e pilji ana i ko'u hanau ana i mea nau e nalu nui ai no ke kupono ole o kou mare ana mai me a'u, iia loaa ia'u ia manao pela, a no ia kumu i noonoo iho ai au a hooholo iloko iho o'u he niea pono ia'u ke hoike aku ia'u iho imua o oukou, i hoopauia ae ai ko oukou nahaohao no'u." "O. aole kekahi manao iloko o'u elike me kau i hoakaka mai l.a! Ina no he kanaka haahaa loa oe ma ka hanau ana a o oe nae ka mea nana au i hoopakele mai ka make mai. ua apono loa ko'u lunaikehala e haawi aku ia'u iho na ka mea nana au i hoopakele. "Aole e kala ka makemake i loku hala ole ai iloko o'u e hoohuiia ae na opua. mai kela manawa mai no a'u o ka ike ana aku ia oe. a i hoomahuahua loa ia mai hoi ia makemake iloko o'u i kuu wa i ike aku ai ua make kela uilikua ia oe ; aole au e kala i hoohuoi ai he koko kiekie loa aia iloko ou aole nae hoi i loaa ia'u ka manao e ninau aku ia oe. a nani hoi ia nau okoa no i hoike mai la ke hoike aku nei au imua ou ua akaaia ae la na manao hoohuoi a pau mailoko ae o'u." Hoomaikai aku la na keikialii apau no ko Kodada hanau ia ana mai i mea hoopakele. me ka hoakaka aku i na hiohiona ,Spau o ka hauoli mawaho, oiai nae aia maloko o ko lakou mau naau p?tkalii he nui ka ehaeha, ka lili, ka huahuwa a pela aku. a e ulu mau ae ana ia mau manaoino iloko o lakou aoau i kela ame keia minuke. T ke aumoe, mahope iho o ka hoi ana aku o u.a mau keikialii la no ko lakou wahi e moe ai ma ia no, hoakoakoa a.e la lakou a kukakuka nui iho la e pepehi ia Kodada oiai laua e hiamoe lealea ana me ka nanea. me ka manao ole ae e hanaia aku ana kekahi hana hoopoino i kekahi o laua. l'a poina keia.mau keikialii manaoino o Kodada ko lakou mea i pakele ai mai ka make mai, he make ko lakou a na Kodada i hoopakele. ua poina loa lakou i ko lakou aie i ko lakou mau ola ia Kodad,a wale no, eia nae, hooholo iho la lakou e pepehi iaia a make. "Aohe a kakou hana pono e ae e hana aku ai o ka hoonalo wale akiv no i na maka o keia kanaka," wahi a kekahi o lakou oka i ana aku ika nui o lakou; !!ika wa e ike ai 0 ka moi o ke kanaka malihini ana i aloha a i hoopunahele ai aole oia he kanaka e loa, aka, o kekahi no oia o kana mau keiki ponoi, a hui pu me kona lohe aku ua make ka pilikua iaia hookahi, a ua hiki ole i ko kakou ikaika i huiia ke pepehi ia pilikua a make, e haawi niai ana ko kakou makuakane i na hooniaikai me na pomaikai pu maluna o keia keiki ana a nele ka loaa o ka oomaikai ia kakou, a e kukala ae ka moi oia kona hooilina." Ua lilo keia hoakaka i mea hoopiha loa aku i ria keikialii e ae me ka inaina, no ka mea, ina e lilo io ana o Kodada i hooilina 110 ke. kalaunu e koi pakahiia mai ana lakou e kulou aku imua ona. Ua hoomau hou mai la no ke keikialii nana na olelo mua 1 kana kamailio ana maluna o na kumu lehulehu e ae, e hooili ana i na ahewa ana a nui maluna o Kodada, a e hookoikoi mau ana hoi i ka olelo no ka poino nui e kau mai ana maluna o lakou, he mau hoakaka i hoopiha loaia ai na noonoo o na keikialii e ae me ka lili, o ko lakou ku koke ae la no ia iluna ia manawa me na manaolana e loaa aku ana no o Kodada ia lakou ua kaia loaia i ka hiamoe, a pela io no. Aohe a Kodada n'oonoo ana ae he pilikia kekahi e hanaia aku ana maluna ona eku kiai la oia nona iho, aole. I kona hina ana no o ka lilo aku la no ia, a. oiai oia e moe anl'{ ua nihi malie aku la na keikialii manaoino a hahaU iho la iaia me ka lakou mau pahikaua ahiki i ko lakou ike ana ua nawaliwali loa o Kodada a e make aku ana, nolaila. haaleleia iho la oia e waiho malie pela ma ka aoao o ke kamaliiwahine, a o k.a hoi aku la 110 ia o ua mau keikialii puuwai eleele nei me na lima i haw-ahawa i ke koko 110 ke kulanakauhale o Harana, kahi a lakou o ka hpea nni ana aku ma kekahi la ae. Ua hauoli loa ka moi i.a ike ana mai ia lakou i ka hoea nui ana aku, no ka mea, ,ua pau kona manaolana no ka ike hou mai i ko lakou mau maka. l T a ninau mai oia ina keikialii ike kuniu oko lakou lohi loa ana aohe hoi koke aku ,a ua hoolalau wale aku la 110 nae ka pane ana a lakou apau, me ka hooikaika e hunakele loa i na mea oiaio apau, ua ike ae nei nae oe, e mea heluhelu i ke kumu. Aohe a lakou wahi huaplelo o ka hoike ana aku 110 ko lakou paaia ana e ka pilikua. a oki loa aku hoi no Kodada ko lakou enemi. o ka lakou wale no o ka hoike ana aku 110 ka nui loa o ko lakou hoohihi i ka nani o na aina me» na kulanakauhale lehulehu a lakou o ka hele makaikai ana i kaohi loa ia ai ko lakou hoi koke ana mai. Ma ia kakahiaka ana ae, oiai o Kodada e waiho oni ole ana me kekahi ouli ole o kona ola hou 'mai, a e kahe awai ana no hol ke koko. i ke ala ana ae o ke kamaliiw&hine a ike ua make kana kane. kona hoopakele. ua 11 we ae la oia me ke kapalili, me kona manao e lohe ak-u ana la hoi na keikialii e ae a e hele mai ana e nana, o i kali aku nae oia a no ka hele ole mai o kekah'i o lakou, hele okoa aku la e nana, aohe poe i koe malaila oia wale no me ka mea make. Ua piha loa oia i ke kaumaha ia manawa, hoi hou mai I,a oia a ma kahi e waiho ana o Kodada a uwe ae la me ke kapalili me ka hoopiha pu ae i ka lewa me kona leo, e huki ana 110 hoi i kona lauoho a e hoohanini i|io ana i kona mau waimaka maluna o ke kino o ke kane. "A, e Kodada! kuu Kodada hoi! ooe no anei keia a'u e ike iho nei ua aneane loa ma ke kae o ka lua kupapau! Nowai la hoi na lima lokoino aloha ole nana i hana iho v,i oe a waiho oni ole ana? O, e kuu hoopakele hoi!" "Hiki anei ia'u ke manaoio iho ou hoahanau no ka poi. na lakou i hana iho i keia hana lokoino aloha ole. Ou hoahanau i aie nui i ko lakou ola i kou lokomaikai ame kou aloha, o keia iho la ka hoi ka lakou uku e haawi mai ai 110 ka maikai au i hana aku ai!" (Aole i pau.)