Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 27, 6 July 1917 — AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA? [ARTICLE]

AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA?

Kakauia no ka Nupepa Kuokoa $ ... HELU XI N|o ke Alahou Ana o Ka Poe Make. (Hoomauia.) Xolaila, he mea pono o lesu Kristo ka Hoolapanai o na kanaka apau e alahou mai ka make mai, i alakai hou ai Oia i na kauaka apau i ke alahou ana mai ka make mai, a i ke ola mau. O ka poe pono e ala mai lakou no ka ohi ana i ka uku o ka pono, e noho hoi ma kahi nani ame ka hemolele imua o ke alo o ke Akua. O ka poe hewa, e ala mai lakou no ka ohi ana i ka uku o ka hewa elike me ka mea a lnkou i makemake ai, a i koho ai hoi 110 ka hana ana i na la o ko lakou noho nna. E hoihoi ia ka ino ma kuhi o ka ino, a o ka maikai hoi ma kii'-i o ka maikai, no ka mea, o ka mea e hana i ka ino, e ohi no hoi oia i ka ino. Pela e hoololi ole ia ai ka hemolele o ke Akua ame Koua kaulike. A o ka mea hana i ka pono i na la o kona ola ana, e ohi ana oia i ka huit* o ka pono. Pela auanei na kanaka apau e ike ai a hoomaopopo, ma o ka hana hewa ana la o ka Adamu mua, i hookauia mai ka make maluna o kana mau mamo, oia no hoi na kanaka o ka honua ; j a e hoi liou anu lakou i ka lepo, no ka I mea, mai ka lepo mai lakou, i ku like ai kekahi ame kekahi.

A elike hoi me lta Adamu hope (oia 0 Kristo) i ala mai ai mai ka make mai a pii nku i ka lani, pela auanei na kanaka apau e ala hou mai ai, a o ka, poe pono, e ku lakou me ka hemolele imua o ke Akua o ka lani, no" ka mea, no ka lani mai o lesu, ka Adamu hope 1 hele mai ai no ka lioola ana i na kanaka npau, i ku like ai kekahi ame kekahi—ko ka lani, me ko ka lani—? ko ka honu?\, me ko ka honua—ka mua ame ka hope. 'Nolaila, ina aole i alahou mai o lesu Kristo mai ka make mai, ina aole' no hoi ka poe pono e ala mai ka make mai, a e lilo auanei ka lia'i ia ana o ka euanelio. i mea waiwai ole. A ua poho wale, i( ka ana o ka poe ke Akua. "Ina aohe ala ana mffi ka piake mni, walii a Paulo, "ina aole i ala o Kristo. A ina aole i ala o Kristo, ina ua makehewa ka makou a.'o ana aku 7 a ua makehewa hoi ka oukou manaoio ana mai. .A ina ua loaa hoi makou, he poe hoike wahahee i ke Akua; no ka mea, ua hoike aku makou ma o ke Akua la, i kona hoala ana mai ia Kristo; aole hoi Ia e hoala mai laia, ke ala ole ka poe make. . No ka mea, ina aole e ala ka poe make, ina aole i hoala ia o Kristo.

" A ina aole i hoolaia o Kristo, ua makeliewa ko oukou manaoio ana; a ke nolio nei no oukou iloko o ko oukou hewa." (I Kor. 15:13-17.) Alaila, ua make pu ka poe pono i hiamoe me KriBto me kfit manaolana ole. . Ua makeliewa ka haiia ana o ka euanelio, ina ma keia ola wale ana no ka lana ana o ko manao iloko o Kristo, no ka mea, ua lilo na kanaka apau i poe poino iloko o ka make mau loa. Aole loa he wa e ku hou ai imua o ke Akua. A ma ia ano, e hooliloia auanei ke kumuhana hoolapanai a ko kakou Akua i mea ole, a o ka manaoio hoi ame ka hana ana i ka pono ma na a'o ana la o ka euanelio, i mea waiwai ole. Aka, o ke alahou ana o Kristo mai ka make mai, oia ka manaolana o ka poe haipule.. Pela Oia i lilo ai i hoolaj)anaT 110 na kanaka, a e alako aku hoi i kona Makua i ka potr apau e manaoio ana i kona»euanelio. A elike auanei me na kanaka e hooikaika ana i ka liana no ka manaolana no ka loaa mai o ka ukuia, pela auaaei ka poe haipule e hooikaika pu ai no ka manaolana o ka loaa o ka uku a ke Akua i hoomakaukau ai no ka poe pono, ma ka wa e hiki hou mai ai o Kristo ko lakou hoolapaaai, ka Mea hoi i waih.o i Kona kino iloko o ka make, a ka'ika'i hou mai iaia mai ka make mfai. Ke a'o nei ka poe naauao ku-e Palapala Hemolele o keia mau la, elike me ka poe i uhai mahope o na a.'o ana a Ingersoll ke pookela o ka poe ku-e Baibala, etc., aole i lilo ka inoa o Kristo ame Kona. make ana i mea e loaa ai ke ola i qa kanaka o ko keia honua ma o ka huikala ana la a Kona koko. Ua like no Oia me ka poe e ae, elike me Paulo, Petero, loane, lakobo, Mose Aberahama, Noa, a pela aku. Aole nohoi Oia i alahou mai ka make mai. O keia na mea i hoike mua ia mai iloko o ka ke Akua olelo, no ka hoole 0 *ka poe naauao i ke Akua ame ka poe ku-e ia Kmto i na la hope nei, oia hoi ka poe Ani-Kristo, e hoole ana 1 ko Kristo lilo ana i keiki na ke Akua, ame Kona aLahoii ana mai ka make mai. Nolaila, 0 ka poe haipule i njanaoio ia Kri#to ame Kona euanelio, ua lilo i hana koikoi na ka hooiaio ana no Kristo, Kona make ana

ame Kona olahou ana mai ka make mai, no ka manāolana i'!ōa4"ia 14ktu' ma Oaa la. Amak& wa aoanei e hiki ole ai ia lakou ke hoakaka i ka mea pololei, ua maopopo Loa, e lanakila ana ke a'o hewa a ka poe Ani-Kristo maluna o lakou, a e hiki ana lakou ke huki hele. wale ia ma o a maanei, no ka mea, aole lakou i kukuluia maluna o ke kahua o ka euanelio, a o ko lakou pohaku kihi oia o Kristo.

O Paulo, he lunaolelo ia no ka poe Genetile (poe aina e), aole ia no ka papa umi-kumamalua o na lunaolelo. Oia kekahi o na mea i hoomaau ino aku i ka poe i hahai mamuli o ka manaoio ana ia Kristo, a aku i ka poe he nui iloko o ka hoomainoino ia ame ka make elike me Setepano, ka mea i make ma ka hailuku ia ana i ka pohaku Oihana 9:1-2; 7:57-60; 8:1-3. Aole manaoip o Paulo ia lesu Kristo he keiki oia na ke Akua, aia no kona manaoio i ka ekalesia kahiko o na ludaio, no ia mea hele oia e kii palapala i na kahuna nui no ka hoopuhopu ana i ka poe Kristiano, na kane »me na wahine, a alakai aku ia lakou no kahi e pepehi hoomainoino ia ai me ka hoopaa ia me na kaula.

| Iloko oko Paulo kulana kanaka na- | auao, a o kekahi hoi o na kakaolelo akamai ma ke kanawai ia mau la, ua manao loa oia i kona hanaino ana i ka poe hahai ia Kristo, ua hana pono loa oia imua o ke Akua, & he mau a'o hewa j ka ka poe haipule e alakai hewa ai i |,«a- kanaka ia Kristo, no ia mea, he mea pono lakou ke hoopau ia ma ka ! luku anai loa ia ana. A mai pau ole | keia maū hana ino a Paulo i na haii pule o ke Akua, ina aole oia i ike ia ; lesu Kristo, ka mea i make ma ka laau ke 'a a ola hou mai ka make mai, a lohe hoi i kona leo iaia e hele ana i Damaseko no ka hopuhopu ana i ka | poe haipule. O ka poe no hoi kekahi e hele pu ana me ia i lohe i ka leo 'o Kristo, i ka pane ana mai ia Paulo: "O lesu no wau, ka mea au e hoomaau mai nei," etc., Oih. 9:1-9. Ua hina o Paulo ilalo, a i kona ala ana ae mai ka honua ae, ua makapo oia, aole hiki ke ike. Na keia poe i alakai makapo ia Paulo a hoea i Damaseko, a he ekolu la o kona noho makapo ana ,me ka ai l ole ana i ka ai, aole no hoi i inu. A ma ka hihio oia i ike aku ai j kekahi kanaka o Anania kona inoa, e hele mai ana a KAU I KA LIMA maluna ona, i ike ia. Oih. 9:12.

He mea oiaio, o keia lesu hookahi no ka Mea i hoike aku ma ka hihio imua' 0 Anania, (ke kanaka no hoi a Paulo 1 ike ai ma kana hihio e hele aku ana ,e kaulima iaia), a olelo aku la ka Haku iaia: "E Anania, * V V E ku, a e heie |oa ke kuamoo, i kapaia o Pololei, ma ka hale o luda, e imi i kekahi mea i kapaia o Saulo, no Tareso, no ka mea, aia hoi, ke pule la ia." "I aku la o Anania, E ka Haku, e, ua nui loa na mea a'u i lohe ai no ua kanaka la, i ka nui o ka hewa ana i hana ai i kou poe haipule ma lerusalema. Ua loaa no hoi iaia ka mana na ke kahuna nui mai, e hoopaa i na mea apau i hea aku i Kou inoa.'' I mai la ka Haku iaia, "0 hele; no ka mea, he ipu i kohoia N&'u oia nei, e lawe aku ai i ko'u inoa imua o ko na aina e, ame na 'lii, ame na mamo o Iseraela. No ka raea, e hoike aku ana au iaia, i ka nui o kona ehaeha ana no ko'u inoa nei." "Hele aky la o Anania a komo aku N la i ka hale, a KAU AKU LA I KONA MAU LIMA MALUNA ONA, i aku la, E Saulo, ua hoouna mai nei kti Haku ia'u, o lesu, ka Mea au i ike ai ma ke ala au i hele mai ai, i ike oe (ola ka makapo), a i piha hoi i ka Uhane Hemolele." Haule .koke iho la mai kona mau maka mai, me he mau unahi la, a ike koke iho la ia, a ku mai la, a bapetizo ia iho la." Oih. 9:10-18. . IJoko o kekalii jnau la pokole mahope mai, ua hoomaka koke aku la o Saulo (Paulo) e hai no lesu maloko o na hale halawai, o k© Keiki la a ke Akua. Kahaha iho la ka poe apau i lohe iaia, i ae la: , Aole anei keia o ,ka meja i luku ai i ka poe i hea aku ma keia inoa ma lerusalema, a hele mai hoi ianei e lawe ia lakou me ka paa i na kahuna nui." Oih. 9:2J. Aka, ua oi aku ka ikaika o ko Paulo haia'o ana no Icsy, o ka Mesia no i'a; a pilipu na ludaio i kana hoakaka ana, a no ia mea kukakuka iho la lakou e pepehi iaia. O ke kumu nui nae o ko Paulo ikaika loa jna keia haia?o. ana no Kri--Bt,o, mamuli no ia o kona ikemaka ma{Oii ana ia Kriato a lohe boi i kona 100, ma ia ano ua kupaa oia a hiki i ka make ana. Penei kana hoike no ke ana o Kristo mai ka make mai ma I Kor. 15:3-9: "No ka mea, ua haawi mua aku au ia oukoAi i ka mep. a'u .i loaa mai, i ka make ana o Kristo no ko kakou hewa, elike me ka palapala hemolele. A kanuia Oia, a ka po ekolu, ala hou mai Oia elike me ka ka palapala hemolele. "A ikeia.oia « Kep*, alaila, e ka poe uiai-kumamalua. A mahope iho, ikeia Oip e na hoahanai» eiimahandri a keu, i ka wa hookahi. A ke ola la no ka nui o lakou i keia wa, a o kekahi poe, ua moe. A mahope iljo, ikeia oia e lakobo, alaila, e ka poe lunaolelo apau. "Owau no ka i ik« hope loa aku laia, me he keiki hanau hapa la. No ka mea, owau no ka )ii)ii loa o ka pod lunaolelo. Aole hoi e popo k« kapaia mai au, he lunaolelo, no ka mea,

ua hoomainoino aku* au i ka Ekaleeia o lrt Akutf. J

He mea oiaio, e na makamaka heluhela, e manaoio ana kakou i koia mau lioike a ka Ba>ibala no ko Paulo ike ana ia lesu ua ole hou; mai ka make mai, ua pololei. Aka, ina o keia mau hoike a Paulo a i keia mau la oia e olelo aku ai i na kanaka, elike me ka hoike o na Buke Berita a na Ekalesia o lesu Kristo o ka Poe Hoano o na La Hope Nei (ame Hoonohonoho Houia,, no ko »Joseph Kamika, 01iva Kaudare ame kekahi poe e ae ike ana ia lesu KriBto, a hooia mai, ua lohe lakou i Kona leo— ke ola la no Oia—a ua knuoha mai Oia no ke kukulu ana i Kooa Ekalesia; e kapa kokeia no o Paulo, l»e pupulo, he wahahee, a he hoonohonoho akua.

Aole manaoio o na ekaleaia a'o hewa 0 keia mau la, he hoike mai ke Akua ma o Kona uhane la i na a'o ana i Kona Ekaleaia no ka hooponopono ana 1 na kanaka. Oka Paulo nae e a'o nei ia kakou, o ka uhane, ua haawiia mai i kahi ka olelo akamai, ka oihana hooīa, ,ka olelo hoonaauao, ka wanana ana; a i kahi, ka ike ana.i na uhane, a pela aku. Na kela uliane hookahi i hana i na mea apau,, e haawi ana i kela kanaka i keia kanaka elike me Kona makemake. I Kor. 22:1-22.

P<ehea Ja e iiki ai i ka poo kukulu EkaleBia ke olelo, no ke Akua ko lakou ekalesia, o lesu Kristo, ina aole e kauoha mai o lesu ia lakou e kukulul Aole loa hiki. Aohe hoike e hooia ana, ua ike lakou ia leßu ua ola hou mai ka make mai, a ua kauoha mai e kukulu i Kona Ekalesia. He kukulu wale no mamuli o ka liana manao kanaka. Ae; i ka make ana o lesu Kristo a waiho ia kona kino iloko o ke ana luapao o kekahi kanaka waiwai oia o loaepa o Arimataia. Ua olokaa ia he pohaku nui no ke pani ana i ka waha o ke ana me ke kuni ia o ka sila o ke aupuni o Roma, a hoonohoia hoi na koa e kiai, i ole na haumana ame kekahi poe e ae, e kii a lawe malu i ke kino, a olelo ae, ua ola hou. Eia nao, ma ke kakahiaka nui o ka la mua o ka hebedoma, ua hoonaueue ae.la kekahi olai, a ikeia aku la he anela me ka oani olinolino o olokaa ana i ka pohaku, a pau iho la na koa Koma i ka iina ilalo o ka honua me ka haalulu piha maka'u, no ka mea, aole hiki ia .lakou ke ku aku e ku-e imua o ka mana o ke Akua. O keia ka wa i olahou ai ko kakou Haku o lesu Kristo elike me kana olelo: "E hoohiolo no au i keia luakini, (e pili ana i kona kino iho), a iloko o na la ekolu, e kukulu hou ai au iaia a paa." Ua waiho Oia i Kona kino iloko o ka make elike me na kanaka e ae, a ua ka'ika'i hou mai no Oia i ua kino la ma kona mana iloko o ke ola mau a ko .ae la ka olelo, "E ka make, auhea kou hyelo awa? e ka luapo, auhea kou lanakila ana?

He nui no ka poe e ae ma ko lakou mau moolelo o ke ao nei, i make a olii hou, me ke ano pahaohao ke hoomaopopo aku i ke ano ulia o ka loaa ana pela, aka, ua make hou aku no lakou. Aole i like' me lesu Kristo, ua ola loa Oia a hoi aku ma ka poli o Kona Makua, a ma ia ano e liiki ai kakou ke paulele ikaika maluna Ona no ka hoola hou ia o ko kakou mau kino elike pu me la, a noho hoi iloko o ka nani ke hoolohe i Kana mau a'o ma o ka euanelio la. O Mose, Elia, Enoka ka poe i loaa na ola hoopaahaohaoia, a pela aku; ame Lazaro a lesu Kristo i hoola ai, he poe hoike lakou i ka mana o ke Akua ma p ke kumuhana o ka hoolapanai ana la a Kristo. A o Kri»to, oia ka i hsiawi mai i ka Euanelio no ke ola o na kanaka, ame Kona Uhane, i mea e hooiaio ai. i na a'o ana apau e pili ana Nona ame ka makemake o ko kakqu Akua. Ua haawi pu mai Oia i hoailona a i ī»]a e ik« a e maopopo ai ka poe ai-a hoole Akua, hoole Baibala, a hoole ia Kristo, i mea e hooiaio ai ia lakou no ko Kristo ola hou ana mai ka make mai ma o ka luakini la o lerusalema i hoohiolo ia ma Kona wa i make ai. Eia kela luakini eehia ke waiho kau liilii nei «kona mau paiii pohaku, a ua olelo mai o lesu Kristo ? "aole loa e kau hou kekahi pohaku ona maluna o kekahi pohaku." He mau olelo oiaio loa keia, d luliano ka.mea i hana maoli no ke kukiilu hōu ana i ua luakini la, i mea e hoopahu 'a ai i na olelo a Kristo aka, ua puka msi la ke -ahi mai ka honua mai ame ke ola'i a hoohelelei i na poha.ku. 0 ka hopena no luliano, oia no ka lawe maoli ana i Jcona ola, Pela auanei ka poe hoomaloka e ike ai i Ka hookoia ana o na olelo a Kristo e pili ana no kona ola hou ana mai ka make ma.i. (Aole i pau.)