Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 28, 13 July 1917 — AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA? [ARTICLE]

AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA?

Kakauia no ka Nupepa Kuokoa

HELU XI j KK ALAIiOU ANA O KA POE MAKE (Hoomauia.) Aia ma Liikā 24:13-53, loaa hou ia kakou keia mau hoike no ke ola hou ana o lesu Karisto mai ka make mai, penei: '' 35. A ha 'i mai la laua i na mea- i hanaia ma ke alani ame Kona (lesu) maopopo ana ia laua i ka berena ana. 2(5. A i ko'lakou kamailio ana ia mau mea, ku ana o lesu iwaenakonu o lakou, a olelo mai la Oia ia .lakou, Aloha oukou! 37. A maka'u iho la lakou me ka weliweli, e manao ana he UHANE kff mea'a lakou i ike ai. 3<s. A elelo.,?ttiai • lā Oia ia lakon, 110 keaha la oukou 'e maka'u ai? No keaha la hoi e kupu ai' | iloko o ko oukou jnjvu naau! 39. E j nana mai oukou i ko'u mau lima ame j Ko'n mau wawae,. 6wSu no' keia, e j lawelawe la'u i maopopo ia oukou, no | ka mea, aohe io ame na iwi ko ka uj hane, elike me Ko'u a oukou e ike nei. | "40. A i Kona olelo ana pela, hoj ike mai Ia Oia ia lakou i Kona mau lima ame Kona mau wawa<£ 41. A i ko lakou manaoio ole ana no ka nui o ka olioli ame ke pihoihoi ana, ninau mai la Oia ia lakou, He wahi ai anei | ka oukou maanei? 42. Haawi aku la lakou i kau walii i'a i koalaia, a i kau wahi waihona meli. 43 Lalau iho la Oia ia, a ai iho la ma ko lakou alo. 44. Olelo mai la Oia ia lakou, eia na !olelo a'u i olelo aku ai ia oukou i Ko'u noho aua me oukou, e pono $ hookoiik na mea apau i kakauia ma ke kanawai o Mose, a ina na Kaula, a ma na halelu. no'u. Pela i pnlapala ia ai, a pela hoi e pono ai ka Mesia ke make, a e ala hou mai i ke kolu o ka la maiwaena mai o ka poe make * * * * "50. Alaila, alakai aku la Oia ia I lakou iwaho a liiki i Betania, hapai | ae la i kona mau lima a hoomaikai mai la ia lakou. 51. Eia lioi kekahi, i j kona hoomaikai "ana ia lakou, ua hookaawaleia ae la la mai o'lakou ae, a laweia aku la iluna i kl lani." O ka poe lunaolelo 110 kekahi i manaoio -ole i na olelo hoike a ka poe i ike mua no ko lesu liristo olahou ana mai ka make mai, a ma ka wa nae a lakou e akoakoa ānn ho ka ai ana uā ku mai la o lesu iwāena o lakou a hoaj liewa mai la ia lakou no ko lakou ma- ' naoio ole, a no ka paakiki o ko lakou j naau, no ka mea, aole lakou i manaoio , i na olelo a ka poe nana oia i ike j mahope iho o kona • ala ana. (Mar. : Ki.l4. A o Toma, kekahi o ka poe umi-kumamalua, aole oia ma keia wa o I ko lesu Kristo lioike mua ana laia iho i imua o kana mau haumana, nolaila, i , ka wa o ka poe lunāolelo e ae he uini i olelo aku ai iāiā rio ko lākou ike ana | ia lesu uā alaliou mai ka make mai, | ua hoole paakiki oia me ka olelo ana, j "Ina e ike ole au i na puka o na kui ma kona mau lima, a e o i ko'u mau manamanalima ma ka puka o na kui, Ja e o hoi i ko'u lima ma, kona ao?io, aole loa au e manaoio." loane 20:25.1 | Ma ko kakou hoomaopopo ana i keia mau hoike no Toma, ua paakiki maoli kona naau ,aole oia i nianaoio a hilinai i ka olelo hoike a kona mau lioa lunaolelo he 10, n'o ko' lesu ola hou anā j mai ka m'ake mai, e like no pa'ha me ka hapanui o na kanaka e manaoio ole j ana i ka euanelio e ao ia nei i keia 1 mau la. Aka, mamuli' o ko Totnā ikēmaka maoli ana i ko kakou Hāku ia j lesu Kristo, ua ola.hou i lilo ai oia i mea hoike o Kristo ame ka oiaio o na a'o ana a ka euanelio. Tenēi ka mea ; i pālapalaia no Toma: } "A poawalu (Poakahi, la mua e ka | hebedoma) ae la, maloko liou kana poe j haumana, a o Toma kekahi me lakou.' | A ua paniia nā puka, hele mai la o leSu a ku māi la iwaena i mai la Aloha j oukou. Alaila i mai la Oia ia Toma, E ! o mai i kou manamanalima niaanei, a J e nana i Ko 'u mau lima, e o mai i kou , lima, a e liou iho ma Kuu aoao; a mai noho a kanalua, aka, e manaoio. " Olelo aku la o Toma laia, i aku la, E ko'u Haku, ame ko'u Olelo mai la o lesu iaia, E Tōma, n6 kou ikemaka ana iā'u, ua nf»anaoio oe: ponlāikai ka poe ikemaka ole, manaoio hoi." loane 20:26-29; Ke ike nei kakou ma o keia mau olelo la o ka Baibala, ua lilo na haumana (lunaolelo) j a ko kakou Haku lesu Kristo i poē hoike ikemaka no Koim alahou ana mai j ka make mai. O lakfru no kekahi poe hoomaloka a manaoio ole i kinohi no

IUeia ola hou ana o Iesu, i ka manawa i hoike aku ai na wahiue elua ame ke- ! kahi poe e ae i hele mua i kalii i waihoia ai ke kino o Iesu, a kauohaia mai e ka anela e hele e ha'i ia Petero ame na haumana, ua ola hou o Iesu mai ku inake mai. 0 Maria Magedalenc ka wahine i ike mua i ka Haku, a kamailio pu me ia. IAole nae oia i Jioomaopopo i kinohi i ko Iesu helehelena, aka, mahope hoo--maopopo oia, oia e lalau a e hoopa aku me k'ona mau lima iaia, papa mai la nae o Iesu aole e lioopa, 110 ka mea, aole Oia i pii āku i Kona Makua. ; A pela hoi me ka olelo hoike a na kaI n£ka elua e hele ana i Emausa, o KaI leopa ka inoa o kekahi o laua. [ Ua like ka olelo a keia poe imua o i na haumana, me he mea ole la, aole la|.'kou i mānao he oiaio, Luka 24:10-12. I I kin&hi-o ko lakou 'ik'e āna ia Iesu, ua maka'u lakou a piha mo ka weliweli 'me ka manao he uhane ka lakou mea i ike iti. A oia ka Iesu i olelo mai ai ia lakou: "No keaha la oukou e maka'u ai? No keaha la e kupii ai ka haolmo ana iloko o ko oukou mau naau? E nana mai oukou i ko'u mau lima ame ko'u man wawae, owau no keia; e lawelawe ia'u i maopopo ia oukou, no ka mea, aohe io ame na iwi ko ka uhane, elike me ko'u a oukou e ike nei. A i ko lakou piha ana i ka olioli me ka piha j)u i ke pihoihoi ame ka ha'oha'o, ninau mai la oia ia lakou, He wahi ai anei ka onkou maanei? '"Haawi aku lakou iaia i kau Avāhi i'a i koalaia (me he la, aole i loaa na lako ipuhao ia wa, a o ke koalā i ka i'a kn mea i hoohana akea ia), a i kauwahi waihona meli. Lalau iho la ia, a ai iho la ma ko lakou alo."» Luka 24:3(?-43. Mamuli o ko Iesu lioikeike ana i kona mau lima ame kona mau wawae imua o kana poe haumana, a ike lakou i ka puka o na kui i kakia ia ai kona mau lima ai#e kona inau wawae maluna o. ka laau ke'a, elike no hoi me Ton»a lioomaloka i ike ai, a hooia koke aku, oia no kona Haku ame kona Akua, pela lakou i lilo i poe hoike no ke ola hou ana o ko lakou Haku mai ka make mai, imua o na lahuikanakana apau o ka honua, ma kahi e hai ia ana o ka euanelio. Ua lilo pu no lakou iloko o ia manawa hookahi, i poe hoike no Kana mau hana mana, a i poe hooia, Oia no ke Keiki a ke Akua, ka !Mesia a o ka Hoolapanai o ko keia ao. Ma Oua la i hookoia ai na mea i palapalaia e na kaula, a i imi ai ka poe magoi, a o ka poe naauao hoi o ka hikina ma o kona hoku.la, a hiki i ka loaa ana ia lakou ma kahi lianai holoholona ma Betelehema, a kukuli a hoonani aku lakou i ke Akua >me ka liaawi ana i na makana. No Iesu Kristo ko kakouHaku, i loh'e ai ka poe kahuhipa, i ka leo hoo: nani o na puali anela o na tausani e hosana ana me ke mele i ka po o Kona hanauia ana: "Hop.ana ma na lani kiekie loa He mālu ma ka honua He aloha i na kanaka." 1 ko Ie8u ala aiia mai ka make niai, a mamua o Kona hoi ana aku i Kona M&kua, ua a'o aku Oia i Kana mau haumana i na palapala liemolele i kakauia e na kaula e pili ana no Kona make ana ftme ke alahou ana mai ka mafce mai. "Pela i palapalaia ai a pela hoi q pono ai ka Mesia ke make, a e ala hou mai i ke koJu o kaNa maiwaena mai o ka poe make." Luka 24:-44-4(5. l'enei ka Isaia wanana no ko Iesu make ann: Isaia 53:1-12. 4 T). Al<a,Ha hou ia oia no ko kakou hewa, uA paof>ao ia Oia no ko kakou hala, maluna Ona ka hoopai e malu ai, mi Kona mau palapu ua hoolaia mai kakou. 7. Ua hookaumahaia oia, ua hoopilikia iā hoi, aole nae i ekemu ae Konsv walia, elike' me ke keikihipa ua alakai ia Oia i ka make. E like hoi me ka lii[ia i pane ole imua o ka mea nana ia e ako, pela no oia aole i ekemu ae Kona waha. "8. Ua laweia aku oia mai ka pa # *i a'na, a mai ka hookolokolo ana hoi. A owai la ka mea hai aku i Kona hanauna? No ka mea, ua kipakuia-Oia mai ka aina aku o ka poe ola. No ka liewa o ko poe kanaka i hahauia ai. 9. Haawi ae la Oia i Kona lua me ka poe liewa, Me ka poe waiwai hoi iloko o Kona make. Aole nae Ia i "liana i ka mea hewa, aohe hoopunipiini ma Kona waha. 12. * * .* * Ua ninini aku Oia i Kona uhano i 1<a make, a ua helu pu ia oia me ka poe lawelawe. A lialihali no Oia i ka hewa o na mea he nui, A e nonoi aku Oia no ka poe i laweliala." (Nowai la neia, mau olelo a Isaia, no īesu anei, a no kalii mea okoa aku pahal Haina; No Iesū.) ;. ,. E h.oomanaoia, lio 700 ,a oi makaliiki o keia w 7 ananjv a Isaia mapiua o ko Krist6' lianatiia ana, eiā nāe, ua hookoia na mea apau ma o Kristo la. Ūa hoowahāwahaia oia a ua manao ole ia e na kanaka. Mamuli o ko lakou mau hewa, ua houia oia a ua paopao ia. Ua plakai ia hoi i ka make elike me ke Keikīhipa i pane ole imua o kona mea nana e ako. !Ta kaulia ma ke ke'a inawaena o na kaliaka hewa (powa) elua, a waiho pui£ akii la kona kino iloko o ka luapao o ke kanaka waiwai, oia no hoi o Iosepa o Arimatia-, me ke paniia ana mp kekahi pohoku nui i hoailona ia me ke sila o ke aupuni o Eoma, e kiaiiā ana hoi e na koa mamuli u ke kauoha'a na kahuna nui ame

ka poe ludaio liooliaunaolo. Aka, ua j ala hou mai la Oia mai ka make mai, me kela kino no Ona i hoomoe ia ai iloko o ka luapao, a lioike hou imua o Kana poe haumana. Aua hookupaa ia K*ina mau haumaua ma ka hoike ana ! Nona a hiki i ko lakou make ana me ka mainoino iloko o na hoomaauia no ka inoa o Kristo anie Kona Euanelio. ; He mea oiaio loa, ua ola hou o Kristo mai ka make mai, a ua haawi mai Oia i Kona Uhane Hemolele i mea hoike Noua i ka poe apau e manaoio ana i Kona euanelio a bapetizoia no ke kala ia ana o ko lakou mau hewa. . A o ka ' ekalesia i iiele i na hoikeana a.ko-ke Akua Uhane, ua powehiwehi ko lakou J hoomaopopo ana no na mea e pili ana lia Kristo ame ka euanelio. Aole, hiki i kekahi mea. ke liooia- (hooiaio) no Kristo, o ka Mesia ia, o.ke keiki a ke ' Akua, 'ke ole njia o ka uhane la. Aole hoi e noho ka uhane me ka poe e hoo- ; ko ole ona i na kauoha o ka euanelio 1 ma o ka bapetizo ia ana i kalaia ai na j liala. [ Penei ka Isaia i hooia mai ai no ka lianauia ana o ko kakou Haku ma ka Mok. 9*G-lj No ka iiiea, ua haiiauia mai, hp keiki no kakou, no kakou i khaawiia mai ai he keikikane. Maluna I o kona poohiwi ke aupuni. A e kapaia | kona inoa o Kupaianaha, o Kakaolelo, o . Keakuaniana, o Kamakuamauloa, o KeI aliiokamalu. Aole e pau ka mahuahua ! ana o kona aupuni ame ka malu, ma ka nohoalii o Davida la, a ma Kona au- | puni no hoi. E hoāla hou ia mea, a* e kookupaa hoi iaia, me ka hoopofibpono ana me ka maikai, mai keia wa aku a i ke ao pau ole. Na ka ikaika o le- | hova o na kaua e liana i keia. | Ae; ua ala hou o Kristo mai ka make mai, a ua ikeia e ka poe he nui, a ke wailio nei Ua lakou mau hoike no' ka hoeiaio aiia imua o ke aleea. A ina ua liiki ia kakou ke manaoio i ka t)lelo hoike a na mea elua no ka hooiaio ana 1 i kālii niea, elike no hoi me na mea i lawehweia iwaena o na aha hookolo--1 kolo o jia aupuni like ole o ka honua ! nei, no keaha hoi e liiki ole ai ia kakou j ke inanaoio me ka paulele ana i na hoike a na haumana a Kristo, ka poe ikemaka laia, a i kupaa hoi mahope o ka euanelio me ka molia ana i ko 'lakou mau ola iloko o ka make no ka oiaio | o ka lakou mau olelo hoike, a i sila hoi ia mau hoike ma o ka maua la o ka j Uliane o ke Akua? j Ua waiho o Kristo i kona kino iloko 0 ka make i mohai hala no ke kuai ana i na kaoaka poino i hoihoi lioii ia ai lakou i ke Akua ma o ka euanelio, • a ua ka'ikn'i hou-oia i Koua kino mai ka make'niai a ike ola mau. Eia nae, aole loa J<a mana o ke Akua i hoola i na puka.kui ma Kona mau lima ame kona mau wawae. a pela lioi me ka : puka o ka laau ihe i hou ia ai ma kona aoao. Ke waiho nei ia mau hoailona o ka ehaeha i kauia maluna o ko kakou Haku, i hoike no ke ku-e ana i ka poe Ani-Kristo apau ame ka poe manaoio ole i na hoike ana 'o ka eua- | nelio ina ka la o ka hookolokoloia. Ua ike kana mau liaumana ia mau hoailona ,a ua hoi pu aku Oia i Kona ' Makua me ia mau ano maluna o Kona kino, a e- hoea hou mai auanei-Oia no ka hoopakele ana i Kona poe kanaka ka lahui ludaio, a e hoouka i na" kaua me na lahuikanaka e ku-e āna ika hoala hou ia lorusalema. E ike auanei ka poe ludaio lie nui i na p«ka ma Kona mau lima ame Kona mau wal,wae, a e ui aku, Peliea keia mau mea 1 loaa ai ia oe? E olelo mai no ka Haku, "O keia na mea i loaa īa'u mai ! Ko'u poe ponoi mai, ua hele mai au ij wnena o Ko'u poe kanaka iho, aole nae j kanaka i ike mai la'u. A e I wulania auanei me ka ehaeha nui ko ■ lakou mau naau, no na hana ku-e >a-ka : poe ludaio i. ko lakou Hoola. . A e hiki mai no ka wa, e ku ai Kona mau wawae maluna o ka mauna Oliveta, a e naha iho ka mauna 01iveta mawaenakonu, a e nee kekahi liapa i ka Akau, a o kekahi i ka Hema. Zej kaiia 14:4. Ma ia la, e ike auanei na I mamo o ka Iseraela i ka hoola amt a ko lakou Akua, a o ka poē howa, e haaj lulu lakou me ka weliweli nui ame ka , piha maka'u, no ko lakou hoopau ia ! mai ka inaina aku o ke Akua no ko lakou mau hewa. O lesu Kristo, ka mea a kakou e manaoio nei ma na a'o'ana la o ka euanelio, ua hoi uku Oia i ka lani a e hoi hou mai ana Oia no ka liooko ana i na mea i palapala ia, e noho pu me ka poe pono i ke au milenio i hookāhi tau,sani makahiki ma ka lrtmua nei. Hoik--20:6-7. - 0 ka poe ekaleaia naauao nae o keia mau la, aohe o- lakou a'o i keia. Ke hoohihi kauno'a nei ku lakou a'o Milenenio ana, aia ika lewa e noho ai. Iho mai no ka Haku a ka lewa, a pii uku ka poe pono e noho pu me īa, kukulu na Jiulanakauhale puuhonua o Ziona me lerusalema i ka' lewa. (Aloha wale o, Waawaa-iki-naauao ma.) • . - 1 keia pule ae, maluna o ka ninau:, Ke make ke kanaka, e ola hou anei oia mai ka make mai? (Aole i pau.)