Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 30, 27 July 1917 — HOONAUEUE KE OLA'I MA SAMOA [ARTICLE]

HOONAUEUE KE OLA'I MA SAMOA

Aīa lea Poalua o ka ]>ule aleu in-i i hala, i hoea mpi ai na hoike i iloim lulu nei," 110 ka lioonauouo ana ao o Kc ola'i me ka ikaika ma Samoa, i iik.* aku me ke ola'i nana i hoolilo i k<■ kulnnnknuhale o Knpnlnkiko i nu'a olr. a o ke kuniu walo no ka nana i lnn, pakele ne ia Samon mniloko mni o ka poino ame ka pauahi, ma ko ano no ia o ke kukuluia ana o na kauhalo. a hoi iho no hoi he mau kauhale wale iu> o liookahi hale ke kiekie. Mahope iho o ka hoonauouo aiia a ke ola'i, un ukali lu-ai la ko kaihoeo, :i 0 kahi ka o ka laki, a i nui 010 ai o n.i ]ioino, o ia no o ka hoea aua mai o U»> kaimimiki, i ka wa emi o ke kai, ina ka i ka wa kai pihn, ina ua nui na wal.i e hoopoinoia. 0 ka manawa o ke kipa ana ae o k<> ola'i ma Samoa, ma ka la i!ō no ia o ka maliina o lune, J»e ola'i ikaika hoi. 1 ike inua ole ia malaila. Ma Upoin kn, kahi oi loa aku o ka ikaika o k:i hoonaueue ana a ke ola'i, ka moa i like ole aku me ia ma ka inoololo o kela wahi. Ma Apia ame na wahi e pili kokok<mai ana, ua nni na ]>oino i loaa aku i na kauhale, aine ka poe e nolio ana maloko, pela me na lako hale. Ma na mea nae P manaoia, ma na a]iana ]iili kuahiwi, malaila aku ka oi o ka nui <» na ]ioino. Ma ka hoia o ko ahiain o ka Poakahi, i ike niua ai na kanaka o Apia i ka naue o ke ola'i, a iloku o na seliOiia kakaikahi, aole i lilo l;oia lioonaue ola'i, hoo]»ioloke aku i ko lakou iiianao. 1 ka nee inau ana mai nae o ka ina nawa, o ka wa ia i hooikaika iho ai l:a hoonaue ana, nie ka lohe maoli ia aku

0 ko knkaui o na jiiu!a o ua lial<\ k;i pu-lioia nini o na lako pa, ka hulf liulei o ka honua, a hiolo okoa mai l:i na paia o kokahi niau liale. Ma ka 01010 a kekahi mau moa elun, 1 ke qno o kela ola'i oka hoonauea ana ae ma Bar.ioa, ua kiilikeHoa i:i nnke ola'i uana i hoophino ke kulan:i kauliale o Kapalakiko, no ka mea, nin Kaj>alakiko laua, i ka \va o ke ola'i. nme ka pnunhi, uana i hooneoueo i kela kulanakauhale. O ka hale ka keia o ka oihana knke. ua kaawale ka lanai niai ke kino ak» 0 ka hale, a ua owa no hoi ke kiiw» [jonoi iho. Ile hale ko!a i hauaia inailoko mai o ka puna kameki anie na pohaku iliili. No na halekuai hoi, aole i hooinao popoia ka īiui o na poino, aka nae ina na walii apau, e loheia ana, ka hoopoinoia ana o ia niau haiekuai apau. Ma kekahi mau wahi ka, ua uiaa jm ia na kuinulaau, a ua hoohioloia lioi na pali pohaku, i kau a liana a k<; o.'a'i. No ke kaihoee hoi, he pa pohaku ka i hanaia me ka puna kameki, nona ka manoanoa o hookahi k:i])iiai na hapai pu i'a ae e ke kai, a lawei aku no kahi he kanakolu kaj>uai k mamao. Ma kekahi mau ivaki hoi, i hoikeia ae ai ka lohe, no ka halana pu ia ana he hapalna o ka aina e ke kai, me ke komo ana hoi iloko o na kauhale o na kanaka. Aole he walii, nia ka Paeaioa Snmoa 1 pakele mai ke kipa ana aku a ke ola'i ame ke kaihoee, a ua ka poino, i kau aku maluua o na kanaka, mq ke poho ana ( o kekahi poe ona waiwai. — —