Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 31, 3 August 1917 — HOOPAA NA MAKAAINANA I NA INOA NO RE KAUA MAKAUKAU O HAWAII NEI NO KE KAUA ANA ME NA ENEMI Me Na Manao Ohohia i Akoakoa Ae Ai Na Lahui Like Ole No Ka Hoopaa Ana i Ko Lakou Mau Inoa [ARTICLE]

HOOPAA NA MAKAAINANA I NA INOA NO RE KAUA

MAKAUKAU O HAWAII NEI NO KE KAUA ANA ME NA ENEMI

Me Na Manao Ohohia i Akoakoa Ae Ai Na Lahui Like Ole No Ka Hoopaa Ana i Ko Lakou Mau Inoa

\'i ka liooko ana i ka niahele o kn i :niu i ili iho malunn o na makaainnna .. kii:t Teritore, iloko o keia mnnnwa kupiiikii o ka aina. ua ho>keike ae na i:,:ika:iinana o na lahui like ole e noho ji« i maloko o keia Teritore, i ko lakou fi.au i. anao ohohia. ma ka Poalua aku )a j h:i!a, k( hel«* la a piha hookeke na wa;n hoopaaiuoa. i ka poe i mnkaukau e w.'iiho aku fa lakou, 'unua o Amerika, iio ka wae nna ae e lilo i mau kon, no ka paio ku e ana aku nie na eneini o Amerika lluipuia. Mni na hora inai o ke kakahiaka, ahiki aku i na hora o ke nliiahi, ua hoike mui nn wahi hoopaaiuoa apau maloko iifi o keia Teritore, i ka piha maoli i na k.iuaka, o na lahui like 010 e noho nei niaanoi l ; n ua hiki ttku hoi ma kahi o ka :tiieane e piha ka iwakalua-kumamahiku Kaukani kn nui o ka poe i hoopaa ae i l'.o lakou mau inoa mai Hawaii ahiki jiku ī Kauai. o na makaainana mawaena i. ka iwnkalua kumainakahi inakahiki. He hnnn ano malihini keia ma Hnwaii ! me ka like ole o na pane i haawiiu :<e e ka poe i hoopua i ko lakou mau inoa, e jijli ana no ke kaua, he hookahi nae mea i hoomaoj»opoia, nin iwuenn o i'.i liaole, he hapalua o ko lukou heluna i hoike okoa ae no ko lakou makemake «■ hookuuia mai ka hele nnn i ke kaua, uo na kuinu lehulehu. O na luiiui i makauknu loa no ka hele :ma i ke kaua, elike ine na j)ane maluna • ' 11:1 pepa i hoopihapihaia, o ia no na Kfj»ani ame na Pake, aole i lilo ko lakou niau ohana, ka lakou mau oihana, i kumu no lakou e kanalua iho ai, i ka l;ele ana i ke kaua, ke inunao ke aupuni «> Aniorika. e kikoo mai ia lakou, n ine inea la, he uini wale no j)akeneka o k.'la inau lahni, he mau kunm ka lakou «• k:i w:i;hn ana ae, uo lakou e hele ole ■ i i i ke kaua. Iwaena o na Hawaii ame na Pukiki, ua like no ka j»oe i paa na manao no k'a l.i'le i ke kaua ke waeia mai, me ka poe ; inakemake ole e hele i ke kaua, a ma ku liapanui o na kumu a ka poe i makemake lile e hele i ke kaua.i kakau ae ai ko lakou mau pejia, o ia no ka noonoo Mia i kn jx>no o ko lakou man ohana e iho una mahope nei, ina no ka v..-ieia n<* i jioe koa. M.-i kekahi mau wahi hoopaainoa nae ua iiui ka poe i hoea ne. ine ka makeīiiuke maoli e hoopaaia ko lakou mau inoa, oiai nae aole i piha ka iwakaluakumainakahi makahiki, a ua oi wnle aku hoi na makahiki o kekahi poe, mnmua u ke kanakolu-kumnmakahi. Piha na Wahi Hoopaa Inoa Mamua ae o ka weheia ana o na wahi kooj.aainoa, o Ilonolulu nei, ma ka apana eha, a pela hoi me ka apana elima, ua hoea mua he heluna nui o na makaainana i na wahi i hookaawaleia no kela hana, me ko lakou mnnao e kaawale ae ka hana hoopaainoa, a hele aku no l.ekahi mnu wahi a lakou i manao ai. O ka mea apiki nae, ua nui maoli na kanaka. a he hana ulolohi no hoi ka hooj«na ana i na inoa, oiai e hoopihapiha :ma inaluna o na pepa i hoomakaukauia īio na pane, nolaila, ua piha ka hora, a niau hoia okoa ke kakali ana o kekahi l'oe, mamua o ka hoea nna nkn imua o i-a kakuuolelo, na lakou e kaknu mai ana i ko lakou mau pepa. Aole he mnu liauuaele i ikeia ma na wahi hoopaainoa, koe wale no na walaau liilii, he mau walaan nae, e lilo ole ai i mau mea ano nui. Ma Aala Paka, o kahi lioopaninoa oi loa aku ia o ka nui o na makaainana, i hoea ae e hoopaa i ko lakou mau inoa;

o ki'kahi kuimi paha hoi, aia keia wuhi iloko ponoi iho o ke kulanakauliale, ka]ii nolio nui in <> na Kepani ame ua Pake, nolailn ua mahelein lie eluu mau wahi no kn hoopaainoa ana, me ke koho hou ia ana i poe, na lakou e hoopaa i na inoa, nia kela wahi. Ma ke Kakahiaka ka Piha Ma na wahi apau o na hora nia kela kakahiaka ka inanawa oi loa o ka piha me ka hookeke maoli, a ua haulele okoa kekahi poe i na wahi hoopaninoa, a lioi aku no na home, me ke kakali ann a loaa he manawa maikai no lakou e hele hou aku ai. I ka hoea ana nae i na Uora o ke ahiabi, ua mehameha maoli kekahi mau walii hoopaainoa, a mn keknhi hiau wa hi hoi, ua liapa loa ka poe hele mai, a i ka hōen ana i ka hora eiwa, ka manawtt e paa ai ua wahi hoopaaiiioa, ua pau loa ka poe i makemnke e hoopaa i na inoa i ka hoea nini. Kokua na Wahine Ma nn wahi hoopaainoa, malailn na wahine kahi i kokua ai, me na hana hoo hoihoi i ka poe e hoopaa ana i ko lakou niau inoa, no ka mea, i ka wa e hemo inal ai kela aine keia mea, mahope iho o ka wailio ann aku i konn mau pepu, o ka wn ia e pineia aku ui maluna o kn lakou mnu kuka, a mau palule paha ho pine hoaiiona o ka lipine kahakahana o ka waihooluu o Amerika Huipuin, a mawaho ae o na wahine, o na keiki a'o koa kekuhi i hoonohonohoia mn kela ame keia wahi, malalo o ko lakou mau alakni. Paniia na Halekuai me na Hale Oihana 1 hoike no ka pilia ohohia o ko Honolulu nei no ka hana hoopnainoa o na makaainann no kn oihnnn kon, ua panikuia na hale oihana, a pela me na halekuai ma kela la, pela pu hoi me na hale inumma, aka, mahope aku o ka hora eiwa o ka po ana iho, ua wehe kekahi mau hale inurama i na puka, ein nae, in.i ka olelo n na hakipa o ia mau hule inura-j ina, aole no i waiwai kela weheia ana, | oiai aole he-nui o ka poe i hele ae e kuni i waiona no lukou, o kekahi kumu j»aha hoi, no ko aumoe loa o kn hamama ana o na puka. Ka Nui o ka Poe i Hoopaa Xo ka Mokupuni o Oahu noi, ua hiki aku ma kahi o ka J2,322, ka heluna nui 0 ka poe i kakau i ko lakou mau inoa; a mailoko ae o kela huina, he 4714, he poe makaainana, a h,e 7008 hoi, he poe no na Aina E. No ka Mokupuni o Muui, he 3670 ka nui o ka poe i hoopaa ae i ko lakou mau inoa; r. mailoko ae o kela huina, he 1040 he poe maknainana, a he 26.'H hoi o na I.ahui K. Xo ka Mokupuni hoi o Hawaii, he 7142 ka heluna o ka poe i lioopaa ae 1 ko lakou niau inoa, a i ka mahelehele nna, mawaena o na makaainana ponoi ame ka poe o na Aina E, he 1605 mau makaainana, a he 5542 o na Lahui E. No JCauai, he 2822 ka heluna nui o ka poe i kakau ae i ko lakou mau inoa, he 573 mau makaninana, a he 2240 mau makaainana o na Lahui E. KAPALAKIKO, lulai 27.—He ehiku makahiki ma ka hana oolea, o ka hoopa'i ia i kauia aku ma neliinei maluna o Otto Ludwig, he koa iloko o ka oihana koa, no ka hoopuka ana i kekahi mau olelo, a ka aha hookolokolo kon i ike ai ua ku-e i ka Hae o ka aina, a i ka Peresidena. Iloko o ka wa o ka maluhia, aole loa he ae ia o na olelo o kela ano, aka i ka wa nae o ke kaua, ua ku ia kke kipi; o ka hoopa'i kanono i kauia aku, he mea ia e wiwo ai kekahi poe koa e ae, a he mea no hoi e hoopa 'iia ai ka niea hana hewa.