Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 32, 10 August 1917 — KIPA MAI NA LUNA AUPUNI KOIKOI O IAPANA NO HONOLULU NEI Apo Aku Koonei Mau Luna Aupuni me na Aliikoa me na Hookipa Ohaoha Ana ia Lakou Oiai ma Keia Kulanakauhale a Hala Loa Aku la ma ka Lakou Misiona Imi Maluhia no Wakinekona [ARTICLE]

KIPA MAI NA LUNA AUPUNI KOIKOI O IAPANA NO HONOLULU NEI

Apo Aku Koonei Mau Luna Aupuni me na Aliikoa me na Hookipa Ohaoha Ana ia Lakou Oiai ma Keia Kulanakauhale a Hala Loa Aku la ma ka Lakou Misiona Imi Maluhia no Wakinekona

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Koroa Maru no llouolulu uei, ma ke awakoa aku la o ka Poakahi i hala, i hooa mai ai he komiaina o na luna aupuni kiekie o ke aupuni o lapaua uo Houolulu nei, ma ka lakou misiona imi niaJuhia no Wakinekona, a me na manao ohaoha o ka lauua hoaloha oiaio ana, i apo aku ai ua luna aupuni o Ameiika maanei nei, pela me ua luua aupuui o ke Teritore ia lakou, me ka lianohano loa, ka mea i ike ole ia maanei no kekahi iuau makahiki loihi i kaahope aku nei. Eljke mo na hookipa haaohano apau e haawiia aku ana i kekalii nmu luua au puni kiekie a ko 'iko'i o kekahi aupuui, I>eia iho la i hoohanohano -uku- ai na luna aupuui inaauei nei, ame ka oihana koa, i kela komiaina, ki mea hoi uana i hookahaha aku i ka manao o na uialihiui, no ka hooiia ae o ke kulaua hoaloha o oa aupuni a elua ma keia mua aku. He eono ka uui o kela komisiua mai lapana niai, a ma ke poo o kela misiona ka Viseouut Kikujiro Ishii, a o koua mau hoa, he mau kauaka ko'iko'i wale no, no ke aupuui, a e holo ana lakou iio Wakinekona, no ke kukakuka pu ana me ko Auiei'ika mau luna aupuni, ma na mea e pili ana i keia kana <• holopapa nei ma Europa. Oiai kela komisina ma Hawaii nei, nole he mau mea i loheia ae uo ko ano o ka lakou miaiona, he hookahi uae mea a koonei poe o ke kolio ana aku, me he mea la, e hoea mai ana i ka mauawa o hoalaia ae ai lie mau pualikoa o na Kepani maauei nei, no ke koiuo ana aku iloko o ko kaua, ma ka aoao 0 ke aupuui o Amerika Huipuia, eia uae he mau manao kohokolio wale no ia, me ka loaa ole inai o kekahi lohe oiaio. Hookipaia Mal na MaliMni I ka manawa i pili mai ai o ka uioku- | ahi Korea Maru i ka uwapo. ua hooa I iniia na luna aupuni kiekie maauei nei, j jK>la me na aliikoa ame na pualikoa e j kulaina ana ma ua alanui, a i hakalia | no a hookuuia ke alapii o ka moku ! īluna o ka uwapo, o ka inauawa iho la ! no ia i iho mai ai o ka Viseouut I>hii noluna o ka uwapo, i ukaliia mai e kona mau hoa, he elima ko lakou nui, a uo ka hookipa ana mai iaia maluna o ka lepo o Hawaii ame kona mau hoa» ua haawi aku la ka pualikoa e ku laina ana i ke aloha, o ko lakou kaa mai la no ia nialalo o ke komite hookipa. Mawaho ae o ka Viseouut, oia ka A<limarala Takeshita, o ka oihana kaua moaua o lapana; ka Mekia Kenerala H. Sugauo, ke aliikoa kiekie o ka oihaua koa; M. Nagal, ke poo o ke keena uwea kelekalapa, a kakauolelo o ke keena o na aina e; Kapena M. Ando, o ka oiliana kaua moana; ke Kanikela Kenerala M. llanihara; ka Hope Kanikola T. Imai auie Y. Owaku. Ka'i no ka Hokele E kakali aku ana ua otomobile niawaho o ke alanui, no na malihini kiekie mai lapana mai, a mahope o ka lululima ana mawaena o na luna oiliana o ke upuni Tcritore me federala, a pela o keaupuni Teritore me federala, a pela oihana koa o Amerika maanei nei, ua "kau aku la na malihini me na kamaaina pu maluna o na kaa otomobilc, no ke ka'i ana aku i ka Hokele lana. Xo ka hanohano o kela huakai a na malihini, a no ka hokipa ana mai no hoi ia lakou, malalo o ka pulama ana a ke «upuni o Amerika, ua lawe ae la ka pualikoa kaualio Eha i ke alakai aua

niai nia ke j>uo o ka liuakai, me ka ukali ana aku u na kaa otoinobile nialiope, a nia kela anie keia aoao o ke alanui, e ku laina ana na koa Amerika, he hoailona no ka li lawiia ana o kekahi hookipa iianohano loa i ike ole ia i kekahi m;ui lunu aupuui mamua. I ka lioea ana ma ka hokele, ua paooeiii mai lu he mau pakaukau i lako i na meaai maikai, i hoomakaukuia uo kela mau malihiui hanohano, a oiai ua lolii loa ko ku ana mai o ka mokualii, nolaila ua lioaloia ka la« r e hoomakaikai ana aku i keja mau inalihini uo n.i huli Koolau aku nei. Hele Makaikai i ke Kulauakauliale Mahope iho o ka paiua ana niu ka hokele, ua lawe hoomakaikaiia aku la lukou ma na wahi auo nui o ke kulanakauliale »ei, a ma ka hapalua o ka horu ekolu i nialaniiua ae ai he anaina ike iio ua luua aupuni ma ka Hale Knpitula. Haawi ke ICiaaina i Paina Oiai ua hooka 'uluaia ka liolo ana o ka mokualii Korea Maru, alūki i ka hora umi o ke kakahiuka ae o ka Poalu:i, nolaila ua hookaawaleia he rnau rumi o ka llokele lana uo na hoa o kola komisina, ma ka paj)ahele eha. Ma ke aliiahi ana iho lioi, ua liaawi ae la ke Kiaaina i kekahi paina maloko 0 ka hokele. no ka hauohano o kela komisina, a malaila ae kekahi poe kakaikalii i konoia, me !<a hoohalaia ana ho mau hora, e kela puulu, ma ka ai ana 1 na moaai maikai i paueeia mai, u 110 ka hoolohe ana 110 hoi i kekahi uiau haiole]o, ma ka aoao o ua malihini aine na kamaaiua pu. O ka mea ano nui i ikeia ma kola paiua, aole he mau meainu i hoolakoia, a elike me ke ano niau o na paina o kela ano, ua kaa ma ka aoao o ke Kiaaina ke kainailio mua ana mai i kekahi mau oleJo, e pili ana i ke ola o kn lOmepeia o lapana, alaila paua'iia aku la e ka Viscouut ishii, me na olelo kui'o, o ko kanaka naauuo. Oiai, aole he mau kamailio e pili ana 110 ke kaua, eia uae, ma na olelo i puka niai ka waha mai o keia kanaka ko'iko'i o lapana, he maoaolaua kona e hiki iina i na aupuui o Amerika ame īapana ke iini aku i wahi e nohoalii mai ai ka maluhia ma ke ao holookoa ma keia mua aku. Mahalo ka Viscount Isbii No ka pane ana aku i na olelo a ke Kiaaiua, ma ka aoao o ua malihini, ua haawi aku la ka Viscount Ishii i na hoomaikai ana he nui, 110 ka hookipa a koonei poe i apo aku ai ia lakou, me keia mau olelo: "E ka mea mahaloia, ame na keonimana: Tle mea kaumaha na'u ka hoike atta ae, 110 ke pahemahema o ko'u mau lehelehe ma ka olelo Kuelani, e hiki pono ole ai ia'u ke hoiko ae i ka uui palena ole o ka 'u mau hoomaikai ame ua mahalo aua i ka oukou hookipa aua mai ia'u ame ko'u mau hoa, ma keia misiona a makou. "O keia apo ohaoha ana niai a oukou ia makou, he hoike oiaio loa ia no ka manao ohohia o ke anpuni Tcritore 110 ka inakou mieiona, he hoike hoi e hiki ole iho ai ia'u ame ko'u mau hoa, ke kaohi mai i ka nui palena 010 o ko makou inau manao niahalo no keia īnau hana a oukou. "Eia makou ke hele nei ina ka makou miaioua no Wakinekoua, e lawe pu aua makou i na hoomauao poina ole ana no ua mea i hauaia mai no makou, a ke lawe uei hoi makou i kekahi nuhou mai ko makou aupuni mai imua o ko oukoii Peresideua, a inuia o ko oukou lahui, a

o ku iini anie ke ;ikeuui <> kc ai!|>imi o lupana, ua kulike no i;i nn' na niea a ke aupuui o Amcrika e upu aku noi iloko o keia nianawa o ke kaua.' ? I ka pau ana o ka paiua ma ka lmkole, i niaiainaia ae ai lio a)i;i iiulaluila uo ka hanoliauo o na nialihiui. nialoko o ka halekoa ,a hookuu kela aha hulahula iloko o na hora o ke auuioe. ine ka huli lioi ana aku o na inalihini 110 ko lakou hokele, uo kn hooluolu aua. Ma ka hora uini o ?.e kakahiaka o ka Poalua mni i kau hou aku ai kela komisina maluna o ke Korea Maru, malalo no o na hoohanohano ana a na. luna aupuni maanei nei, a hoomau aku la i ka lak«iu huakai 110 Wakinekona.