Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 32, 10 August 1917 — WAHANUI WALE NO. AOLE HE OIAIO. [ARTICLE]

WAHANUI WALE NO. AOLE HE OIAIO.

]i« ; r.«- ; !.f Alvha Ania, ia Jt:sse l"lvi!hi. Yu ii-ii uo kou iiKiuia ina ka liolokiki uir.i i V.e k«'«nia o k«- Kuokoa e hawana«a:ia 7na!ti ai i ka nua kakau o ia nuiio ko'u m:tu nianao apau e ka1:0 ka Nu}.« j»a Kuokoa, a hoo j.jka īnua o.* i k:ui oi.'haa me kou wale no e hihia ai o Kupihva i.'i 0.. n haa'n-Ie o«- i ko apana welu ialakua. ao!c t .u honniau ike kakau ana m'i kau iiU]»ej«a. Heaha la ke kumu, j„i.' ī rr t an»»oj»o ia 'u ? Msi kau pane no' (i M-'a j'ul«' iho nei. ua hoike hou raai oe i keii huj»o ino loa, a kupono loa oe n.a keīa b«.»pe aku e noho i kauhale, maJi.'hrwa O al'.ialu hou r ke kulana lanak:ai. H«,ike li 'U ac la 110 oe i kou hopu »i.-wa hi>u aua ika i'a maka ole, he lolika e, iie loli k;ikaa wale no i ka ael.ai. >j:t k,- kai «• olokaa, he makapo ma koi in.ui a"ao apau. I'a a'u :iku o Kuj»ihea ia oe ina na \\«li.--.vf]i«' j.;tne aj»au o kela mau pule ak i nei i hala n«a iia paia aala o ka nujK*j.a Kuokoa, aka. ua hala aku ia mau inanao niaknmae, a ua lilo ka nani ; ,nif ka o na nioini i mea ole iiuua o ka Hmla. he olelo naauao keia īiiai kahiko mai. l'a .I*o :i ua ljuou;iauao aku au ia oe «• l 'uihi o k» Bila llelu 111 o ia ke Kanawaī Wehe a lloukea Alanui, a 0 k» ltila l-l' o ia ke kanawai hana a kapili alainiī, na ka mea ona aina e uku ka hanaia an.i iuauiua o ko ka mea on? »ina walii. Ma kau j»ane e Vluihi o k« !a j.ule īho nei, la 27 o lulai, 1917, ke olehi uei oe j>enei: "O ke Kanauai 111 oka Aha Scnatc «. i;« ke kanawai auhau alanui, 0 ia ho i:a ka luea on.a aina e pili kokoke ann m;i ia alanui e uku ka hanaia ana ma mua o kona walii, a D. M. Kupiliea i no : i e aj)onoia ka \>ila, a koho no oia nui a aoao ae; o ia iho la auei ke ola o k? 1. hu!» hu ia I>. M. Kupihea?" A olele iiou iho la no malaln iho penei: "I he «a iio hoi i ka nui o ko walia i ka alala «•ia ka auanei. eia oe ke bsialulu nei ilo ko nu mau kaniaa l»uti no keia kau a« «■ hiki mai ana. No ke Kanawai Heli 229, be kanawai e pili ana i ka hooaker ana i ke alanui, a na ka poe no no lakoi i,a iiina e j»ili ana nia ke alanui e hoa keaia ana e uku ia mau hoolilo." K nana e ka lehulehu i keia inoho la !iu lunakiai iho nei: e nana pono i k' ;ni«j o kana j»ane o kela j>ule iho uei K«* hoao nei o l'luihi e kuaj»o lio iwa enakoni; o ka muliwai, he naaujio ma oli. O ka Uila Kanawai 111 ame kon: j»i>o kanawai (title) ke hoololi nei oii ii«>i, o ia ka ka Bila 129 he welie alanui «• ka Bila Kanawai 129 ame kona j)ot kanawai (title> no ke kapili a liana ala īnii ine ka auhauia, ke lioololi nei oi: nei i ka huelo i poo, oia ka ka Bila ll 1 h«* knpili a hana alanui. A llvj)oerite sur«* hoi kela e r>aisy! K heluhelu j»ono e ka lehulehu i k; jctur a L'luihi o kela j»ule iho nei, ; «•!iko ana no ko oukou naauao me ko'u a e ike ana oukou e ka lehulehu i k: j»««lolei o keiu lioakaka piha ii Kupihe: maluna a'e. Ke hoao uei o Uluihi « alo. aole uo e luki ana no ka mea u: like loa ini' ka i 'a i pa-j>aakai, e inik< aua. Hui j»u iho me ka ike ole i ka lia na kanawai, hele loa i ka haukeke. Ina \:a wela oe no ka'u niau houj>u wpii ana ika iuoa o "Daisy," alaihi lie niea makehewa ia oe ka lioomau ana n<» ka inea, ina he naauao oe a i pili: ii>e ka oj<u aloha, alaila e kaj>ae oe i u'ai'uo ou, no ka mea o " Daisy " u:i pil v.a!«» no ia i ka hea-inoa, a he huaolel» nma iio ia, a ua kaj»aia no nialun; «.. kokahi le«Ie, a no ua ledc. o kela aun ki-ia mea kiuo wahine. l'a loaa ma l.«'ia iuoa mailoko mai o ua pua lilia a ii'U oe e oluolu ana e pii aku oe ik; iiah nialauia I»uke o ka lehulehu (libra ry i oie kekahi mahele olelo uana e we hewehe ia oe i ke ano o ka pua lilīi"l)aisy" ahiki inai i ka inanawa i ka j.ai;: ai n i hea inoa ia ai maluna o ke kahi mea kiuo kanaka. Nolaila. aole loa he kuinu kupom i'.ana e kono mai ia'u e hoopau i ko'v lioomau aua aku i keia punawai mai kai i'.ana e hooj)ahee mau aku i ka ma iam-elania «likelakela ni) ka j>ono a jio | laaikai holomua o ka laliui Hawaii. liii -.::t weliweli oe no kou ike mau a inoe | uhane mau, a moe j»ono ole j>aha mamul- «. k.i hoeu mau o kekahi kino-aka nui aii.» 2ik«» aku me kekahi holoholoua ne i<uiiej-u ihu loihi, alaila, aole ia me a'u 0 hple akii oe e ninau hou i ke kilokilo ui.i'ia j'aha ua ike oia. Aole j»ono ki alala wale m» ka wahauui ma ka ha'u r.a i ka makani. mai elia oe uo na ku :nu iiilii wale no. Sulc kela! K hooni«ojiopo e Uluihi Puk īlua, aole a Kiipihea olelo kaena nana i hana na i*«»ro aj>aO o ka lehulehu o keia Teri t«. r., aole 1.-a. Ua kaena o Kupiliea i koi'3 kupaa. kona iwikuamoo ana mai ka wa mai i ku ai ka aono Home Rula. «) ī:« la. O oe e Uluihi kekahi i kaena iio ko'u kupono a naauao, a j>ela aku. •:i:ii kauHe ku ana ma ka aoao Home Rula. a ua hooikaika oe me na olelo kae;»i» like ole. aole na Kupihea. Pela iio i na kai: like ole ma ka aoao Dcmo- ? alak-i ahiki i ke kau holo.ahaolelo iho ;iei. 1917. Nau uo e Uluihi i kaena «■ nana iho uo hoi ina na kolamu o 1 e Alolia Aina ona kau V hala. Ua lioo- . ik&ika no o Kupihea no Uluihi ina kau «.• a i holo moho ai. auo ko Uluihi pakalaki no, a haule mau no ma- ':<•)•#». aole na Kupihea: malia paha na a 1 !iu!«-hu no i kaj«ie, aole na Kupi- : V naauao no ia.

Aole a Kupihea olelo no koua piha h>a i k:t naauao, a j»ela wale aku, elike iue kau e wahakani aei. Nau wale no ia e wahanui nei, ua inaa no, aole he kanaka naauao ina ka honua nei ke ole he iwikuamoo iloko ona. Ua naauao ka lehulehu apau maluna o ia kukulu manao naauao. Aole he kanaka Hawaii naauao ina Hawaii nei ke ole ka iwikuanioo iloko iho ona. Ua naauao o Hawaii maluna ■) ia kukulu inauao naauao a ke kahua )iaio ia uau e Uluihi holo hoj>e e hele '.īou i ke kula i loaa ka ike. Ke walaau nei oe no ka uwi o ka niho o Kupihea, o ia la hoi, o Kupihea la hoi ka i kaiehuia inai ka oihana inakai aku no na kumu kupono; e ninau iho ia oe iho. lua inakemake loa oe e īele i Aala Paka maluna o ia kumuhana, o ia ana, go aheail i keia l'oa/oo ae. Makaukau o Kupihea! lua ua makemake hou oe e walaau ualuna o ke kanawai 111, go ahcad! Ina inakemake oe e walaau o Kupihea maluna o ka Bila IliH. auhau hana ala■iui, go ahea«l! Sure! Ina īnakeiuake oe e walaau a e lio* keike i ko kaua ike a makaukau haku tanawai, go ahea»l! Sure! He lilo ko ka wehe aua i ka Imluwai, ie mau ihila no na lilo noho, na pila kani, a }>ela aku, e uku oe e Uluihi i 'eeia inau lilo, a na Kupihea e uku na ilo kaa, puhi kika aine kaukau o ua unakanawai. E haiolelo kaua maluiia o na kumuhaia inaikai »>ili i ko kaua mau hoonaauao cuj>ono aua ia, na kula i komo aku ai, <e a'o kanawai ana, j>aa oihana auj>uni ime na hua i loaa mai no ka pono o ka 'eliulehu. Na Bila Kauawai 111 ame 129. Ka lohe eeiao, a pela wale aku. Mahea oe? Aole ma kela ano kapulu, ohi kela. īhi keia opala, aole pela ko Kuj>ihea uakomake. E paio nialuna o kekahi 'iumuhana, pela kaua e hana ai, i ponaikai ka lehulehu e hoolohe mai ana, aole ma kela ano papulu, lie lalau ia. Aole e kala loa o Kupihea i hoakaka nua aku ai ia oe 110 ke apono ana i ka lalawai akea ma Aala Paka me na ku nuhana kupouo, aole nae o Uluihi i hoike ae i kona ae ana ame ka auamo ma i na lilo no na noho ame na lilo e \e o ka wehe halawai aua. Go ahcad fcsse! (Aole i pau). T)AVID M. KUPIHEA, Luuakanawai, Apana Elima,