Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 38, 21 September 1917 — HUAKAI KAAHELE I KA MOKUPUNI NUI O HAWAII. [ARTICLE]

HUAKAI KAAHELE I KA MOKUPUNI NUI O HAWAII.

(Kakaaia e Mrs. Mileka Kahele o Na wiliwUi, Kauai.) j Ms ka hora K» a. ni. kakahiaka I'on Aug. *. ua iho la makou i ka Lon;v pumehana i ke aloha a makou ī luala'i ai no aneane e piha ka elu.~» anahulu. a he mea ohaeha no ka " liaa !c|r ata iho i l'una na honloha," haaleie i ka n:mi » Hilo me kona inau kaniaaī&a maikai. o ka hoomaka ana keii 0 ka n»akou huakai hele kaapuni mai nei aku no l-aupahoehoe kahi o ka pa ina luau a kolaila Ahahui Kaahumanu e ka!i mai ana o ko inakou hiki aku. Ma knhi «j na makainaka piha lokoOiaikai olaila Mr. ame Mrs. Hale Ri* makou i kipa aku ai ia awakea, ua ; hoomaha iki inakou, a i ka makaukau | pono ana o na mea apau o ka paina, ua | hoea mai la ke kii ia makou e hele aku, ia hiki ana aku o makou e ku mai ana ki* lakou l'eresidena Mrs. Kmma Laeha, | a pa e mai la ka leo kahea o ka makua- i hino fj in ahnhui, lawe ia aku Ia makou a hooaoho ma kahi i hookaawale ia no , Mukou. O ka makuahine Peresidena j Miss Lucy l'eal»o«ly ma, ke poo o ke l«ka ukau. ina kona a«»ao akau o Mr. am«* M:s. K<l«jar Henriques ame «liin Lc«is » "'i l kona aoao henia hoi kou mea kakau. ko Kauai mau ahahui pere-1 >d«loaa. ame Mr. anie Mr«. Hale Kikeke j jmp ki Inua mau keiki. a o na lala mai apau o ka ahahni. Maikai keia pTiin:i. ua |k.tio 1 na meaai o na ano npau. i Mah<»|n- o k« j»f» u ana o ka paina. ua boola'.in» aku la k'a. lVr«*siilenn Mrs. Km- | roa i ka makuahiiie Miss Luey j lVabO'lv. a pel* hoi ia 'u. a noi ia mai la rnat:a <• haawi i muu nianao paipai l»ok<»l<» imuj o lakou. Ua lioike aku oia 1 k<)Ma uianao e hooniau onkou i uu ha- i ua maikai e pono ai ka ahahui. iiie ka , Piakaala i ka wa e kahea ai ka peresi | «leua i ua halawai. e hana no hoi me ka lukahi ame ke aloha kekahi ine ke | kahi. <» īa iho la no ka mea e holoinua , ai na hana o ka ahahui. I Mahope o kana mau olelo paipai, ua ku ae ia au e kakoo ana i na olelo a'o j maikai a ka makuahine, oiai no hoi. o keia hana a kakou e lawelawe nei, he , kana ano nui. eia nae. aoie keia he ha- j na nui ke laulima ia me k;« lokahi, kt> alnha ame ke kaulike o na hana ame . ko kakou mau nianao, m.ilaila e holo- : mua ai na ahahui a kakou, oiai o ou-] kou hoi ko makou mau hanau mua a o j makou na pokii. He mau inanao pokole i msi ia Mr. Jim Lewis mai. a pau kana,; aa ku mai ka peresi<lena lianohano o keia ahahui, Mrs. Ane Kikeke, he nui 1 na manao waiwai mai iaia mai, a ma ka i hope loa, ua ui ae la oia i ka ahahui «• haawi mai i wahi puolo na ka peresi- , •lena o Kauai e hiipoi aku ai a haa«"i aku i ko kakou ahaliui pokii o Kauai. j Mahope ona i ku mai ai ka Peresiilona Mrs. F>nuua a wahi an i: * 4 l"a lohe ae nei kakou i na manao i hoikeia ae nei e ko kakou peresi«lena nui o ke Teritorc o llawaii, ame ko kakoM ]>okiī }*eresitlrna Mfs. Kahele o ka Mokupuni o Kauai. o na niea maikai mai īa laua mai, o ia ka kakou e malauna, a i loaa na olelo kulana a Kainehameha: 'linua e na pokii a iuu i.ka wai awaawa. * K ia hou uo hoi, ua loaa ia. kakou ka hanohano o ke kipa ana mai nei o ko kakou kaikuaana pcresi«lena ame ko kakou pokii peresidena e hui me kakou i keia ahiahi, a hookuuia na hana me ka himeni ana i k<* mele 'Lei o Kaahumanu,'' a pau lululiina na malihinī me na kainaaina a hoi aku la r hoaumoe ma kahi o na makamaka k i msaioa o makou. Ma ka Poaha ae, Aujj. *Vua liuliu ae la na wahi opeope no ka nee aku o ka makou huakai no Hamakua, hele aku )a o ia ioa ahiki i Honokaa, ma kahi o ka Lunakanawai Hanale Holo me kana leiie, makou i hookipaia ai nie ke oho hia nui. a hoaumoe ilaila ma ia po, ao ae Poalima. holo makou liolalo o Kukuihaele i ike aku hoi ia " Maikai Waipio ke alolua na pali," a hoi mai la a hoaumoe hou ia po. ' Ma ka Poaono ae, Auj». 11, haalele iho la makou ia Hamakua no ka pii ana i ka aina mauna e ike i ka ua kipuupuu o Wainiea. na Mrs. Meleaua Holo i lawe mai ia makou ma kona kaa otoinobile ahiki i kahi o ko makou mau kaiuaaina maikui Mr. ame Mrs. Martin Oampbell: a <• kahi uieahou ka lioi. ia makou no a īioho iho. o ke hoouaue ae la no ia o k<* nla 'i i ike i ka oni o ko makou inau wahi aj«ahu kiuo—Ki, he ola "i hoi keia! Ma ia ahiahi iho hiki mai ana ka peresid*na o ko Waimea nei Ahahui Kaahbmanu, Mrs. Nora Vrendenl>erg," e ike ia makou, a noi pu mai la e hele aku niakou e paina ma koua wahi ma ke ahiahi Babati ae. Moe iho la ia po a a« ae la i kakaliiaka, ninau ae nei au i kamaaina. heaha keia mea e pohiua ae nei' Mea mai la kamaaina, he uhiwai hoi keia, o ka* ua kipuupuu iho la keia o Waimea nei. Auwe! he anu mai hoi kau, me he kui la e houhou ana ī ka ili. Olelo hou mai la no kamaaina, he hauoki keia e nee mai la i ke kula, a ke pau ae keia hau, alaila hoomaka mai la ka pala o ka mauu a maloo, a ia'u i hoomohala aku ai i ka lena ike a ko*u ike akn la i ke ku mai a keia mao peu kiekie ekolu i kahi maniao, eia ka o na kuahiwi kaulana keia o ka moknpuni o Hawaii, o ia o Mauuakea. Maunaloa ame Hualalai, e ku > kilakila m»; ana me ka hiona uaui a ka maka e ike nei, a'u hoi e hoonani mau nei i ke aloha o na lani ame kuu kamaaiua maikai nana e lawe nei ia 'u ma keia mau waiii a 'u i ike aiua ule ai, a'u hoi e aie i ka nui o kona lokomaikai auie ka

lokoniaikai o ka Makualani no ka ma- ' lama ana i ko'u wahi ola kino nie ka • maikai ma na wahi ai»au a inakou e liele j nei o keia aina uialihini. | K nanea ana no niakou i kauhale, ho- j ea mai ana na lunanui o koonei Ahahui Kaahunianu, ka Peresi?lena Mrs. Nora Vrendeuberg, Ilope Peresiilena Mrs. j Lahela I)uin*an. Puuku Mrs. Lioe Kaa- • naana: Peresidena Hoohanohano Mrs. Marv Rose Liudsay; haawi na lululi- i j ina aloha ine lakou, aohe no hoi i liu- | liu iho hoike inai la ka peresidena i ka ( {inanao penei: I hele mai nei makou e | ike a e kono aku ia oe e ka niakuahine Pere»i<lena Xui Miss Peabodv anie ka J peresidena o na Ahahui o Kauai, Mrs. Kahele, ame kau inau hanai Mr. ame | Mrs. Henriques, e hele ae i ka paiua a ka ahahui e haawi ana i ka Poaha ae nei, hora 1 p. m., o ia awakea. Haawi | aku la makou i ka hoomaikai no keia kono i loaa niai, hoonanea iki a pau no hoi lakou la i ka hoi'. Ka Halawai a ka Ahahul ma Waimea Klike me ke kauoha a ka makuahine Peresidena Mis.s Luev Peabody, !ia nia- j kua nana i kukulu na Ahahui Ka-iiiu-maiiu iloko o keia Teritore o llawnii, e hui ae nie ia ma Waimea, Ilawaii, i ka Poaha. Augate 16, na ahahui o Hamakua, Waimea ftine Kohala, pela no neia mau ahahui i hooko ai ia kauoha. I ka hora 1.1 :H0 o ke kakahiaka i nialamaia ai ka halawai maloko o ka hale hookolokolo o Waiihea. Maluna o ka awai ka makuahine Peresidena Miss L. ; Peabodv, nia kona m:.u aoaō o Mr t s. Irejne Hollow!iy, pi residenr. hoohaiioh*'no o ! Honolulu, ame Mrs. Iv. a Woo-.l , p"resi jdena hoohanohnno •> Kohala, \Vsiiiuesi i anie II nnakua, Mahele a inamua iiio !o ka awai na lnnaiiui o kela ani'» keia ap;rtia: Mrs. Mileka 'Kahele, peresi»lena o na Apana o K-ipaa, Lihue ame i Waiinea, Kauai: Mrs. Noia Vreden , beru, peresidena o ka Apana o Waiiuea. jllawaii; Mrs. Lioe J\aanaana, puuku; , Mrs. -Mary Liinl«ey, luiiahooia; M rs. 0. i Kunane, peresi'lena Af»ana o Koha'a ' Akau; Mrs. Carrie Ne, puuku; Mrs. I Maryann Hall. peresidena hoohonohano j Apana o Haniakua: Mrs. .lennie K. S:if- , fcry, peresidena lunah<ioinalu; Mrs. Ksjther Kaholo Ilaina. ka!<au<)lelo; Miss Hattie Saffery, hope kakauolelo ame , lunahooia. I O Mrs. Noea Vre»le]iburg ka luuahoomalu o keia halawoi. llooinakaia e hi(meni, kei ka lauua pu; pule, ua Mr.;. j Lioe K ianaana. I Maliope oka pule aua, ua hohuina ae ,ka lunahoonialu i na lala i koakoa mai i ka makiiahine peripsidena ame na luna . nui apau; niahope o keia hoolauna ana, lua noi ae ka lunahooinalu i ka inakuajhine peresi<lena o kona. wa ia e kamajilio ni i na hoahanau. I'a ku.mai ka i mnkuahine. a noi mai i ke anaiiia e hi- ■ ineni ia ka hinieni K laliuinanu. -l T a puana in ae ka " Lei <t Kaaliumanu i ke ialoha," nie ka ohohia nui ia. Pau ka himeni ana ua ku nmi o Mrs. Kuuaue : o Kohala a noi inai i ka oluolu o ka makuahine peresi<lena ame ka lunahooinaIu ame na hoahau ui e kolio ia i kakauj olelo kuikawa no keia halawai i paa ka j moolelo o keia halawai. J Ku msvi o Mrs. Ne o Koh;iln a . wa.iho mai i ka inoa n Miss llattie Saf- ! fery i kakauolelo. Ninau o Mrs. \'re- ; <lenl»urj; i ka hnle. lokahi na mea apau ina ka apono aine ka olima ana e lilo o j Hattie Saffer\- i kakauolelo kuikawa no ; keia halawai. i j Mahope o keia kumuhana ua ku hou ! niai no ka n: 'kuahine pcr'esidnua a hoa- , kaka mai i kona manao aloha ame na j a'o īnnikai ana ina ho-ihanau ;ipnu. | Mahope o kana kamailio ana me na kukakuka maikai ana ine kela aine keia lioahanau o na ahahui i akoakoa ae mnlaila, ua niahalo aku na hoahanau iaia. j Ika hora 1 oia auwina la, ua hoopa-, • neeif» keia halawni 110 ka hora o, a hoo- ; makaukau ia ae e na Kaahumanu u ; Waimea he papaaina i luluu i na inea- . ai a ke Akua i hoomakaukau ai īna kela ' wahi ame keia wahi. a na lakou i huli, | a imi, i hoomakaukau. i hann na menai 'e pono ai keia kino a ke Akua i liana 1 ai. j Maluna o keia j)akaukau loihi i nouo.ho iho ai.na Kāahumauu ame na hoa ! loha i konoia; a mamua nae o ko lakou t lawe ana .ie e ai i ka ai i hoomakauj kauia na lakou ame ka poe i hoea pu lae nialaila, ua hooiunikai ae k-i Rev. W. Kalaiwaa i ka Makua Lani, ka Makiui Naua mai ua mea inaikai ap iu. Pau ka Ipaiiia ana, ua hooniaha a hoouanea iho kela ame keia, e hoohnuoli ana hoi na makuahine. I ka liorn .'» ]>. m. hapai liou ia ka halawai a hooneeia aku ua hana iinua. Mahope o ka pau ana o ua kukakūka ana, ua noi ae ka luuahoomalu e himeni ia ae " lesu uo ke Kahuhipa": mahopo o keia i pule mai ai ka Rev. Win. Kalaiwaa. Mamua o ka hoi ana o kela anie keia j hoahanau, ua hele mai lakou e aloha i jk,i makunhine pcresidena me kana inalihini, Mrs. Mileka Kahele o Kauai: ua hoolauā iu aku laua ame nn hon e hele pu ana me laila, e ukali ia ko lakou alahele ma ka aiua ame ka inonna me ua hoopomaikai inai ke Akun inai, i e hooloihiia ko lakou ola, a hui hou no na Kaahuinauu i ka wn pono. , K na Kaahumanu mai Huwaii moku o i Keawe a Kauai o Mano, ē naua oluolu mai. Ua na'i iho la ka makuahine j>eresidena o kakou apuni na īnoku. e hiipoi ia iho na olelo aloha ame na olelo ; a'o i puka inai koua waliji i kupaa ai !ka pono me kakou. Imuu kakou e na I pokii, e lokuhi like, e kuka like, e liann like, i mea e holomua ai na liana a kai' kou e lawelawe ai. Na lehova ke Akua o ko kakou aliiwahine Kaahumanu i liilinai ai o ke Akua ia o kona lahui ka- . naka, a ma oua la ko kakou pouhaua e j kukulu mau ai i loaa maii ka lanakila ame ka holomua ma ko kakou mau hana (inaikai apau. "0 na iiianu'' hulu like, I lele like 110 lakou. • (Aole i pau.)