Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 39, 28 September 1917 — AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA? [ARTICLE]

AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA?

f HELU XIII. /Ka E!:alesia a lesu Kristo i Kukulu ai ma lerusalema ame Kona Mau Lunaoihana. (Hoomauia mai kela pule mai.) Ma keiā wahi e na makainaka heluheiu, e hoakaka ai au no ka manao o kokahi niau makamaka maikai i halawai pu me a'u a oielo mai la: " Ka, he hoopau manawa wale no kn heluhelu ana i keia niau manao wehe. wehe Ekalesia e puka mau nei iloko o ke Kuokoa, oiai, he hookahi no mea imi, 0 ka loaa o ka īuanaoio i ke kanaka no ! ke Akua, oia wale no ke alahele pololei ] e hoolaia ai, me ka nana ole i ka eka- ' l'.-sia oiaio. l T a like no na ekalesia apau, he hookahi no Akua e pule nei." Eia hoi ka olelo a kekahi alakai o ka Kkaiesia Hoomana N'aauao: "Ea, e hoi inai kaua i ko'u ekaleeia, ka eka lesia i kukuluia e ke kanaka Hawaii j>onoi, ka lahui kauaka Iseraela o ko j Akua. Pehea la na Hawaii e manao nei, aia wale no a ka ekalesia i kukuluia e ua haole, ilaila e loaa ai ke Akua, ja ilaila e hele ai i ka pule. Aole auei e hiki i na kanaka Hawaii ke kukuiu 1 ekalesia no lakou ,a hoakoakoa ia la- ! kou i hookahi ekalesia e hoomana ai i ke Akua? Ilookahi no mea nui o ka loaa o ka inanaoio, a hiki ke hoola i ua ( ma'i elike me kahi a'u e ku nei." No ka pane ana i na maiiao alakai a kiiu makamaka muu, e hooia au:i ma ku manaoio e loaa ui ke ola i l<e kauaka, me ka nana ole i ka ekaleaia oiaio o ke Akua, oiai he hookahi no Akua a nn ekalesia apau e-pule nei. Wa, aole loa ia | lie manaoio pololei e loaa ai i na' kana- | ka ka hoolaia ana-ma o lea euanelio la. ! O ka mea e manaoio ana i ke Akua e j manaoio oia i ka Ekalesia a lesu Kristo | i kukiilu ai ,a o ka hoole ana i ua Ekaj lesia la, o ka hoole ana no ia i ke Akua. |A ua hoole pu no hoi i.ka manaoio. O , ka manaoio pololei, lie hookahi no Akua I maluiia o na mea apan, he hookahi no Haku o lesu KriBto, a he liookahi no I I*'kalesia a lesu Kristo i kukuluia no na kanaka. Aole o kela ame jte.ia ekai iesia i knkuluia ae e kauaka me ke ka- ' uoha ole ia niai e ke Akua, no ke Akua I lakou apau me ka lakou mau a'o kuhij liewa. / | A e hoomanao pu ia no hoi, o na ekaj lesia apau e a 'o ana i ka euanelio i ku-e ji ka euanelio i ha'i ia e Kristo ame I Kana niau lunaolelo, o lakou, na ekalesia i lilo i ma'u ipuka no ka po no ke kakoo ana i ke kuinuhana hoopoino a ke «liaholo, a o ka poe e manaoio ana ia mau ekalesia, aia no ia poe iloleo o ke kuhihewa kahi i nolio ai, aole loa e hiki ke oleloia ua pololei k(Hakou manaoio ana i lee Akua. j No ka pane ana hoi i ka manao koi a ; ke alakai o ka Hoomaim Naauao, e hoi na līawaii apau i ka eks#esia a ke ka- . naka Ilawaii i kukulu ai, oia lioi ka lloomana Naauao, a e waiho aku i na ekalesia e ae i kukuluin e na ili keokeo. No'u iho, aole loa i kuikahi ko'ir manao ma ke koi ana aku i na Hawaii e hoi lnkou iloko oia aoao Hoowana Naauao, i kukulu ole ia e le.su Kristo, oiai penei ka lesu olelo ma Mataio 16:18. "O oe no o Petero, a maluna o keia ! pohaku e kukulu ana Au i Ko'u Ekalosia, ete." O ka īnanao oia mau olelo, oia 110 "Ka Ekalesia o lesu aole loa he mau olelo malaila e hoike mai ana, ke kukulu nei Au i Ko'u Ekalesia, oia o "Hoomana Naauao." O ke a'o pololei wale no a'u e alakai ai i ria kanaka Hawaii, oia ko lakou iuii ana i ka EkaleKĪa a lesu Kristo i kukulu ai ame ka poe i loaa ka mana mai ke Akua.mai no ka ha'i ana i ka euanelio oiaio e ola ai na kanaka. Aole ma ka ■ nhna ana, aia a he ekaleaia na ke kanaka Hawaii i kukulu, alaila, oia ka Ekalesia o le3u Kristo elike me "Hoomana Naauao" e koi nei a e a'o nei i na kanaka pela, o Hooniana N'aaui ao oia ka Ekalesia o lesu. E imi mua i i ke aupuni ekaleaia o Kristo ame kana i mau pono, a e 'pau na mea apau i ka haawiia mai no oukou. E hoomaopopo ia, aia lie elua mahele o na kanaka iloko o lea Ekalesia, oia ka poe i kohoia e ke Akua i mau luna oij hana iloko o ka īikalesia no ka ha'i ! ana i Kana olelo oia hoi kn euanelio, t-ame ka poe e hoolohe mai ana i ka ha'i- | ia aku o ka olelo, a i apo nolioi a maj lama. Pela no o lesu i wae ai i mau j lunn 110 ka ha'i ana i ka eunnelio me ke a'o ana i na kanaka i ka m'ihi. A | mai noho ke kanaka a manao kuliihewa, | ua hemahema ko Akua i ka h«onoho ana mai ia mau luna ekalesia no ka lioopono|)ono a.na i na poe liaipule 0 jce ! Akua. A mai no ke kaJiaka a lioololiI loli wale a hoopau paha ia mau papa lunn oihana iloko o ka Ekalesia o ke Akua elike me ia i kukulhia ai i kinolii. Aia ma īia helu īpa o ke Ku'okoa I o na pule elua i hala ae nei, i hoakaka I nkn ai au i ko Tesu wae ana i. na poe haumana lie 12, i kapaia o na poe iunaoieio (aj)oiietolo), a pela hoi me ka papa o jia kaula, oia hoi ka papa poo 0 ka Ekalesia me na poe ekolu, oia o Petero, lakoho ame loane i hoikeia mai j e Pauolo ma Galatia 2: 9. Mji ka pauku mua o ka niokuna- 10 I <S Luka, ike kakou malaila i ko lesu j wae aua i kekahi poe luna ekalesia he | 70 ko lakou nui a hoouna papalua aku la ia lakou mamu ona ma na wahi apau ana i manao ai e hele aku, me ka olelo ana ia lakou, aole, e hali ia aa moui, "aole i kieke ai, aole lioi i kamaa, a mai uwe aku i lee kanaka ma ke alanui. A i ka halē a oukou e komo mua aku ai, e olelo inua aku, Aloha oukou. A ina ilaila ke keiki a ke alolia, alaila e waiho no ko oukou aloha maluna ona; aka, 1 ole, e lioi mai no ia maluna o oukou iho.'' Nolaila, elike no m*e ke kapa ia ana o na lunaolelo he 12, o ka papn uiniI kuinamalua, pela no i kapaia ai keia poe 1 he 70, o ka pnpa o na kanahiku. Ua

kapa mau na poe kakau Baibala i keia poe luua oihaua, o "ua kanahiku,"„a i! ole, "o ka papa <juna kauahiku." No ia mea, e hooinaopopo loa kakou, ftia un lona he "papn o na kanahiku"ika Ekalefia mua a Kristo i kukulu ai ma ! lerusalema, alaila, he mea pono no auaiu*i iloko o ka El;ale.sia o lesu Kristo i keia mau la hope nei, e loaa ia mau luna oihana, o ka papa o na poe he kanahiku, i hiki ai i na kanaka ke lioomaopopo i ka moekahi mau ana o na papa luna iloko o kfi Ekaiesia o ke Ke iki a ke. Akna. I. hoohewahewa' ole ai na poe ake oia.io i ua. ekalesi!a la, a pela no hoi me kona mau a'o ana ) Ina hoi ua a'o mai ka Ekalesia a (lesu Kristo i kukulu ai i ka oihana mare lehulehu i na lunaolelo, alaila, he niea i pono no ke a'o ia ka niare lehulehu e ka Ekalesia o lesu Kristo i keia mau j la, elike me in e hana malu ia mai i nei e kekahi niahele ekalesia o na poe hoano o na la hope liei Pela no, ina ua a'o inai o lesu ia Adamu, oia wale no ko kakou Akua, a ua hele inai Oia i ke ao nei me Ewa, kekahi o Kana inau wahine, elike ine ke a'o a ka Ekalesia i alakuiia e Birigama ana, maloko o ka nupepa -'Moumal bf Drscou^ses," buke 1, aoao 50, i a'o maoli no o Birigama lana ke kaula oia ekalesia: '.'Now hear it, O inhabitants of the eartli, .lew and Gentile, Saint awl sinner'. When our father A<lani eame into thc gar<le'i of Eilen, he eanīe into it with a celestial botly. aml broufīht Eve, one of his wives, with ]ii/n. He hoJped to make ainl organi/.e this world. He is Miehael, the Arohangel, the Aneient of I)ays! ahout whom holj' men have writteii and spoken. Ho is our Father aad our God with whom we have to (Lo." "Ano, e hoolohe niai e na knnaka o ka honua, ka luilaio ame ke (3enetile, ka inea hewa ame ka mea pono! Ma ka wa i hele mai ai ko kakou niakua o Adamii iloko o ka mahinaai o LMena, ua hele mai oia me ke kino t*el«setial (kino ano lani), a lawe pn mai la ia Kwa kekalii o kana mau waliine me ia. Ua huipu oia ina ka hana ana aine ka hooponopono ana i ke ao nei. Oia no o Mikaele, ke alii-nnela, ka makainua o na La, nona i kakau a i olelo mai ai na poe pono. Oia ko kakou Makua a o ko kakou Akua, ke Akua wale uo a kakou e ai." Malia paha, e hoole mai ana na poe o ia ekale.sia ma Hawaii nei i ka oiaio o keia mau olelo, aole lakou i a'o pelaj aka, aole loa e hilei ke alo ae i ka oiaio ona olelo i a'o ia e Biri<jnma lana a 1 hoolahaia maloko o ka lakou mipepa ponoi elike ine ia.i lioikeia ao la īnaluna. Aole keia he hoike no ka hoonohonolio hou ana i ka ekalesia, aka, he a'o hewa maoli elike me na diabolo. Nolaila, ina aole o Kristo i a'o aku i Kana mau haumana e inare lehulohu i na wahine elike me ke a'o a hana nialu a keia poe, a pela hoi me ke "a'o ana ia A<lamu i Akua maie lehulehu, a oia ke Akua a kakou e hooinana ai, alaila, hookalii mea maopopo loa, he mau oleloa'o keia na ke diabolo e ku-e ana i ke Akua, a e alakai,. ana i nA kanaka iloko o ke kuhihewa aine ka pohio. A he niea ]>ono loa no na kanaka Mawaii makee Akua ke akahele loa ma ke komo ana iloko o na ekalesia a'o liewa o keia ano. Ano, e na makamaka; o kekalii o na papa luna iloko o ka Ekalesia o lesu Kristo i na la mua, oia no na "Lunakahiko," i lioikeia mai e lakobo ma' ka mokuna 4:14: "Ina he ma'i ko kekalii o oukou, e kii aku oia i ka poe 'lunakahiko' o kn ekalesia," etc O Petero, ua kapa. no oia iaia iho nia ia kulana oiliana he " lunakahiko," I Petero ō:l. Nolaila, ina ua hoouohoia he papa luna oihana "lunakahiko" iloko o ka Ekalesia mua o Kristo, pela no auanei iloko o ka Ekalesia o Krist.o i keia maa la e loaa ai ia mea lie papa lunaoihana o na poe lunaknliiko. (Aolo i pau.)