Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 39, 28 September 1917 — KUU KEIKI ALOHA JOSEPH WAHINEHOOKAE JR UA HALA [ARTICLE]

KUU KEIKI ALOHA JOSEPH WAHINEHOOKAE JR UA HALA

Mr. Luuahoopouopono o ke Kuokoa: —Aloha nui kaua—Eia liou 110 au ine keia iiialihiiii a kaua 110 ka elua o ka manawa, ke hoea hou aku nei iniua ou ine ka naau luuluii no kuu lei hole loa he keiki, a nona-hoi kela niau huaoleio e kau ae la maluna. A e oluolu hoi oe e hookipa aku. He j»uoIo wainiaka. lioi i hii heJe ia, mai e ka pae. o kuu auia alolia, aine na ale hanupauupa 9 Alenuihaha a lt>aa mai la-au i ka Palipoikaohu i ka la'i o na HonoapiUaui, ka home hoi 0 ka makuakaue o kuu lei i haalele iiiai Ja ia makou me ka luuluu. Oiai aole i pau ae ia kaumaha 110 ko makou makuakaue ke kumakena hoi 0 ke ia kamalei i haalele mai la ia makoa, hoea hou ana no ia elele a ke kaiiinaha, 0 ia hoi: Ma ka Poakolu Aug. 22, 1917, loaa mai la ka'u leka mai ko'u hanaumua māi ia Mrs. Eniily K. Atkins, i ike iho ai au i na manao luuluu.o ia hoi o ]»epe Joseph Waliinehookae Jr. ua haaleie mai ia kakou. Ila make oia i ka Poakahi, Aug. 13, 1917. Auwe 110 hoi ka mea eliaeha 0 ka naau e! Ua like.pu iho la au ia mauawa me he Ja e auaino ana kuu naau i kekahi mea koikoi loa o ke- kaumaha. Hele mai la ke aloha o kuu keiki a haawe i kuu nui kino, a na ka waimaka 110 e helelei. Ile hookahi 110 pule 0 ke Kuku kane iloko o ka lepo, ka makuahine houu'a hoi, haalele mai la 110 keia moopuna ia makou, kona mai Aunty, kona Papa aloha, na kuku na kaikuanna ame na Unelo, auwe ka mea ehaeha o ka naau 'e! l, r a lianauia ka makou keiki alolia mai ka puhaka mai o ko makoil pokii aloha Mrs. Esther Wahinehookae ame Jose])h Waliinehookae i ka la 5, o luno, 1911, ma Keei-uka, Kona Hema, Hawaii, nolaila ua piha iho la iaia na makahiki he G, ame na mahina keu o kona hnuu ana i na ea ha'ihu'i 0 keia ola aua, a hoi aku la kona uhane me ka mea nana i haawi mai, a o ke kino ua hoi' aku no ia i ka lepo, ka home mau o na mea ola ax>au. Ua liala e 110 kona mama i ka wa 110 he hookahi nuUeahiki o keia kanialei a makou. Nolaila ua kaa iho ke ko'iko'i 0 ka malama ana iaia na kona makuakane ame kona mau kupuna, 0 kona makuahine ame makou koua mau Aunty ame kona mau kaikuaa.na, na keilei hoi a ko'u hanau-mua Mr. ame Mra. llea, nolaila au e aloha ae nei i kuu pokii kaiie Joseph Wahinehookae i ka lei wahine ole i ke keilei, a hala wale aku la no kana lei aloha ma kela ao. No ka Palipoikaohu o na Honoapiilani ka makuakane 0 lee kamalei, a 110 ka waipuolo i ka inake 0 ka opua, ame ke kope hiaa 0 ka po, ame ke kai mnokioki 0 Kona, kona mama nana oia i lioohua 111 ai i keia ao, eia- ka e uhai aku ana, uo oia i ka meheu 0 kona inama aloha, he hookahi wale iho oia a kona'makuahine mai! Auwe kuu 'keiki aloha e! ke hoomanao ae an i kana niau hana apau he l(ju i ke aloha e poina ole ai ia makou, <oiai he like ole loa kana mau haua me kona inau kaikuaana, 11 a keiki hoi a ko'u haiiau-inua. He keiki makaala hana, il'okb 0 kona wahi leino uuku a naauiio, ua hiki |oa iaia ke hana maikai 'kana mau olelo, a he keiki piha lokt>maikai, ina e loaa kana wahi uu>aai uuku e hoolawa. ana oia na kona mau hanaumua, a mahope oia ai. O ka'u wahi mea aloha loa iaia e 'poina ole ai au, 6' ia no koua ninau niua i konri Papa ma na wahi apan a kona Papa e hele ai, aia no a maopopo iaia 'kahi i liele ai. o kona Papa, ua maikai ia i kona noonoo. Ina aole i maopo]jo iaia kahi i liele ai o kona Papa e uwe ana oia aole e na ia makou.lee hoonaua aku oia a ike aku i kona papa na ae la keia uwe nui. He keiki .aloha i "kona Papa, a. he niea lmuoli 110 hoi v in he mea nui a aloha loa ia 110 hoi. oia e makoti kona mau Aunt.y ame leona mau kupuna. a pela pu hoi i kona mau knikuaana. Pela au e aloho ae noi i kuu mau keiki lei keiki a ko lnua Aunty. . Auwe oe e Julia Kawehiona]>ua e, leuu kaikaiuahine lei. he mea nui kou pokii ia oe, ma na wahi like ole ap&u au aiue ko oukou kuku wahine e hele ai o kou pokii kaikunane pu kekahf me oe,au i olelo mai ai i ko Anakala, iiia e loaa koua makua he kane, a i uele oukou i ke kupuna, nau e nialauia ko oukou ]>okii, aole e lawe 0 Anakala Keo. • Auwe ka īnea aloha/ e! E ia ka e hoonele ia mai ana oe -i kahi .pokii inuli loa, auw.e leuu kaikainahine lei pokii e, aole oe i kumikunu niai i kou mau. pokii he mea nui na pokii ia oe, a ua lilo nohoi oe-H makuahine 110 kou inaū pokii, ka mea nana e hobpono])ono mai, ua pau kou hoōinanao ana i kou pokii i kahi mea uuku e loafi ana ia oe,,a peia no hoi ia oe e Edwayd ua pau kou hoo.manao aua i kahi inea uuku e 'loaa ana ia oe na ko oukou poleii, Auwe kuu inau keiki loi pokii e! No olua kekahi mau kuluwaimaka o. ko olua Auntv nei, e hoopulu nei i ka lihilihi. Oiai ua lei naaupo 110 oukou ia oukou iho. Ua pau no ka manawa pau 'ole, aole oukou a 0 kakou pu e ike hou ana i ko oukou i»okii aloha anie kana mau liana ku i ke aloha. Aloha no! Auwe kuu keiki aloha e! kuu keiki i ka la'i o Kanikauea home, ka home hoi a kuu keiki i hooikaika ai Jtue kona Papa, e luanti.. ana hoi i ka la'i a lv«aasviJi, me na hua alani pala memele i ka wekiu, lea mea haule ole lioi ia oe e kuu keiki, eia ka e pau ana kou ai aiia ia mau huaai. Kuu keiki i ka wai puolo i ka maka 0 ka opua, kuu keiki i ka uhiwai o Alanapo, a po ae la iluna 0 na ulu a Weli, kuu keiki i ke kai maokioki o na Kona, ame na han'a laulima o ka aina he ohi kope, ua pdu ka hoopulu ana, a na hunawai 0 kou aina aloha maluna ou e kuu kamalei, kuu keiki i ka holo a ka otomobile, noho aku i ka home aloha,o kou ma« makua i Kealakekua, au e olelo .mai ai e pii kakou i kahi 0 mama nui ma. Auwe kuu 'keiki el Kuu keiki i ka ua kipuupu.u o Wlaimea,, a hoea loa i ka la'i o HonoV kaa, luana ana' hoi i Haleola Home,. ka home aloha hoi o ia mau kupuna ou Mr. aine Mrs. Henry B. Kūkona, na ia kuku wahine ou, i noho ia.. wa;hi, hiki malihini ana kakqu ia aina, a hoopumehana iho la. malalo o ko laua mau kaupoku. Ni ia kuku wahine no ou i imi i makamaka i Waiplo, kakou ia awawa kaulana a kamahao, me ka ike pu i ke alii wahine oia awawa a ka nani i noho ai Hiilāwe e koiawe mai

ana i ka pali, a ike pu i ka papalohi mai o Maukele, ame ke kahawai o Wailoa a ka la'i o Moikelia. Pela au e. aloha ae nei i na makua liookama o ia awawa i nolio- malihini alui ai, na ka lakou mau mea maikai ] i mai ai no ka inaleou kamalei e lei ni i ke kua o ka pii ana o ia kuahiwi. o makou o na makua a o oukou o na keiki noiio malihini ana kakou ia aina. Auwe kuu keiki e! Ua linln oe e pepe Joe no ka wa pauole, kuu keiki i ka la'i'o Anapaakai ame ka lihikai o Maalaea, a hoea loa īnai i ka la 'i o Hauola, i ka inalu Ulu o Lele, ka home aloha hoi o ia mau makun me ia kuku waliine. ou, ka makualiine hoi o- kou Papa. E ike iho ana oe e mama Kalua ua haalele mai ko lei a-i, he moopuna ia oe. Aloha no ko kakou ike ole ia. pepe Keoj ka luia hookahi hoi mailoko mai o ko niakou pokii. 1 Aloha no kuu ike ole i kuu keiki; oiai he eono no o muua mahina i Honokohau Maui nei, liaalele mai la kuu lei aloha ia makou. Eia ka o ko'u ike liope aua aliu ia i kpna mau helehelena a haalele aku la au me ke kulana ola kiuo maikai o kuu keiki. Eia ka he okoa loa ka manao o ka mea uan'a i liana mai ke kino ame ka uhane, a'u no e olelo nei ua hahai ia ko'u mau la ke pakalaki m» keia maheie, oiai i ka makahiki 1913, ua hele aku Ia au i Kona no ka ike ana i kuu ohana malaila, a hoi niai ln au.no Maui nei iloko .no o' ia makaliiki, a lie hookalii no o'u pule ia nei make mai la ku« pokii, oia hoi ka mama o keia kamalei a makou. A Kilauea Hanalei Kauai au ia makahiki no, libea ae ia ka elele a ke aloha e lia'i ae ann ia'u, he ma'i nawaliwali loa ko ko makou Papa, a hoi ae la au no ka ainahanau, me ka manao paa iloko o'u e hoi-au e ike i kuu Papa aloha, a huna aku au i kona mau iwi, alaila mansro ao no ka hele olike me ke ko ana o ko au o ka manawa. Eia nae aole ko ke Akua inanao, oiai lie ekolu o'u makahiki i noho ma'i nei i Keei, Konn, Hnwaii, 1116 ko'u mau ipakua a ma ka mnhina aku nei o Dekcmnbn, 1917, ua kaheaia ae la v ko'u makua he kane e hoi mai i mea malama a kiai hale kulelii no Nakale'e, Honokohau, Maui nei, pela au Y helo mai ai mahope o ka'u kane a haalele aleu la i kuu mau muluia i ka home me leo'u iiiau hanaumua a me kuu pokii kane a hoi mai la no ke kahua o ka hana i kahea ia no ka'u kane, a liaalele aku; la i kuu Papa alolia me ke kulana nawnliwali no. Nolaila he ewalu no o'u mahina i Maui nei, make mai ln kuu Papn me ka makou kamalei aloha, aka he mea hiki ole ke alo ae, o ia ilio la no pahn'ka mea i hooponopono ia no'u, 110lāila me keia mau manao aloha a luuluu no kuu kamnlei Joe, ke komo pu aku nei au me ou.kou kuu'ohana i hoonele,ia i ka mea aloha_. e kanikau a e u pu me oukou no ka kakou lei aloha ame ko kakou Papa i liala like ma ia alahele hookahi. Ke haawi aku nei au i kn j kai i ka ohana 3 puulu pu mai me' oukoir iloko o na hora o ke kupiīikii, nme ka lakou mau niaka.ua pua, a pela | pu me ka ohana i hele aku e ka'i pu i'i ka liualeai hope loa o ka kakou īei j aloha ma ka la 34 o keia mahina no. | Ko ae la ka olelo aka Buke Nui, he mahu ke ola o ke kanaka i pua āe ja nalo aku, e hoi ke kino i ka lepo, •a o ■ka uliane e hoi me kn niea nana j i haawi mai. e hoomaikaiia | Kona Inoa, Nana no i haawi-mai a nana no i lawe aku,. Ke pule nei au -i ke Akua, e kau mai Kona aloha maluna o kakou apau, a e lawe aku i ko kakou mau luuluu iloko o Kona poli aloha. O koia ka'u pule ina ka inoa o lesu, Ameiio. j Me oe e Mir. Lunaliooponopono ame I nn keiki hoonohohua ko'u hoomaikai nui. Owau ilio no me ka naau luuluu. [ MRS A. L. KALAMA, j Nakalele Head Li<rht-Station, Ilonokohau, ]\laui. |. — •••>•#.