Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 41, 12 October 1917 — HE PANE IA S. K. KAMAKAIA. [ARTICLE]

HE PANE IA S. K. KAMAKAIA.

Mr. Solomon Ilauohano, Aloha oe: — Ma ka helu o ka la 21 o Sepatemaba iho nei i ike iho ai au i ko Sam K. Ka makaia mau manao hoakaka. kuaki, no ke ola ka o keia lahui kanaka i ke kuliikuhi ole aku ka o makou i na ano liana maloko uei o ka nupepa me ke kuhikuhi ana aku i na alahele e hana ai a ola ka keia lahui kanaka, me ka helu pu aua mai i ke poho o na dala elike me ko S. K. Kamakaia, ina uana hoolaha polio ka ke <lala, aia wale no ka o kana mau hoolaha pakaawili ine he moo la alaila ka makepono ka elua dala. Mahalo no i kona mau manao, he molowa paha i ka noho inalie, nonenone wale ae no! Xo'u iho, ua like no ko'u hoihoi ole elike me ko S. K. Kamakaia, i na nana mai kahi hoolaha manao aole loa o'u wahi hoihoi, a pela ae la hoi o S. K. Kaniakaia, aole ka he hoihoi i ka makou mau manao pane pili ekalesia; « mea mai nei i ka hoopiha opala wale iho no, me ka i pu mai ia maua i ka hoakamai olelo, a aole ka i lihi launn iki aku i kau wahi hunahuna a lihilihi o ia mea he hoola ma'i, inalia palia o ka haawina no hoi ia i loaa iaia (S. K. Kamakaia) o ka hoolue mai i na olelo e hoohoilioi ai i kela ame keia mea ina'i me he makeneki la e ume ana i ka noonoo o kela ame keia ma'i e miki aku i ona la ,elike me ka imi o ka pahee o na manao ana e pane nei ma ka nupepa, aka, no'u iho u'a ike au me ka'u i maopopo ai i ka ma nao o ka Bail>aJa; eia ka loane Baj)etizo jolelo, aole e hiki i ke kanaka ke lawelawe i kekahi mea. ke haawi ole ia mai ia naua mai ka lani mai. loa. 3:27. A eia hoi ka I'aulo i ko llebera: "Aole hoi e lawoTawe kekahi i keia nani uona iho, aka, ua hookaawale ia mai ia e ke Akua elike me ko Aaroua hookaawale ia ana." lleb. 5:4. Maniuli o keia maopopo ia'u, oia ka'u e niuau aku nei ia oe e Kamakaia, me ka hoole mau aku i na wa apau, o ia hoi: Mai ia\vai mai kau mana aine kau kuleaua e nianao nei e lawelawe i keia hana ine ke kuleana ole? Manao au e loaa no ka haina o keia ninau a'u ia oe ina o kekahi naau ou, o ia hoi au i pane mai ai. Aole! Aole!! Aole loa!!!

E S. K. Kamakaia. .o ia ke kumu e paio ia nei keia mea o ka ekalesia, no ke ake ia e maopopo ka ekalesia oiaio elike me ka ke kumu alakai i kukuln ai o lesu Kristo, ua kukulu oia lie ekalesia a hoonohonoho i na luua iloko o kona ekaleaia mai laia aku, kaula a i ke iliakona, ame ia ano hoononohono ana e Joaa ana i keia la, pela e pono ai kela kanaka keia kanaka e lilo i kauwa ua ke Akua a mahope iho o ka loaa ana i ke kanaka o kona koho ia aua, a hookaokoa ia ka oihana kahuua Melekise<leka, alaila komo aku oia iloko o ia mea he oihana hoola, aole hoi elike me kau i pan* 1 mai nei me ka naua ole ae ia mea he hoomana, eia mai ke ola haawi wale, ola i'o uo, me ka ike iho no aohe wahi kuleana a mana hana wale iho no; ua ike no nae makou i kena auo ola aohe waiwai.

Ua pau ka poe apau o ka Tseraela i ai ai i ka ai laai, a i imi hoi i ka wai laui, a i ai i ka i'a lani i ka make, īne ka loaa" ole ia lakou he kuleana iloko o *e aupuni o ke Akua, a i ke ola mau loa. a o kau wahi ola inailuilu e pu-a ae ai, a nalo aku, no ka make mau loa, o ia iho la ka ke ola e ku kaliki ai he ola kena aia inawaho o ka pa (ekalesia), aka, o ke ola oloko, o ka pa, 0 ia ke «la a lesu Kristo i kamailio niai ai i na haumaua ana, oiai na kanaka apau loa o ka honua nei, ua pau loa i ka ma'i, mai ka elemakule kune ahiki aku i ka opio kane, mai ka luahine wahine aku a i ka opio waliiue, a. koe aku na keiki liilii, ua pau loa i ka nia'i pau pu ine oe e S. K. Kainakaia, a eia ka hoakaka o ka Palapala Ilemolele, no ke ano o ua ma'i la. Ua poni niai la Oia la'u( lesu) e ha'i aku i ka euanelio i ka poe ilihune, ua hoouna mai kela ia'u e lapaau 1 ka poe ehaeha ma ka naau, a e ha'i aku i ka hoola ana i ka poe pio aine ka ike hou ana o ka poe makapo, a e hooknu i ka poe i hooluhi hewa ia, a ano, īnamuli o keia ma'i i a'o aku ai 0 lesu Kristo i kana mau haumana e hele a ha'i aku i ka euanelio i ua kanaka apau, o ka mea e manaoio mai a bapetizoīa, e hooliiia oia, aka, o ka mea manaoio ole mai, e hoahewaia oia; aia ka makou, ola la he ola nui, aole o ke ola hoohoihoi makuahunowai, ola ae'a make loa aku, akamai iio paha oe i ke keikei olelo, pehea ka lioi ko Co<l liver oil? Aohe mu'emu'e? K Kamakaia uo hoi e, ke alakai lalau loa aku nei oe i ka lahui liolookoa iloko o ka poino niau loa ame ka make mau loa, no na koena kanaka Hawaii anei e koe nei i makemake ai oe e alakai hewa aku ia lakou a lilo i mea ole.' Meneniene ole iho no hoi oe, o ke aloha lahui kanaka iho la ka ia, o ke koi inai e ku-e aku i ke kanawai a'Hie ke kauoha, oiai ia e t papa mai ana mai hoohiki wahahee oe i ka inoa o lehova kou Akua, uo ka mea aole loa e hoapono o lehova i ka mea hoohiki wahahee i kona iuoa, me ko ike uo, koikoi niai no e hoohiki aku, o kela mau wahi okuinukumu poliaku ooi au 1 manao mai nei he niea ia no\i e pono ai ma kau kuhihewa ana ma Ileb. 6:16, 17, IS. ua lalau loa kela, aole ia mau pauku he mau pauku hoailona no ke koi ana mai o ke Akua e hoohiki aku ke kanaka, aka e hoike ana o Paulo i ke ano mau o ua kauaka iwaena o na ano hoopaapaa hoohuoi apau, īne kela mau huaolelo wale no e hoemi ia ai ka iuaiua hoopaapaa o kekahi poe, ma ka hoopuka ana penei: Ke hoohiki nei au a make imua o ke Akua aole au i mea i ka mea, a mea palia me mea ,a ia lohe ana o ka inea i piha i ka inaina, o ka emi iho la no ia, a pau kela huhu nui, a o ka maikai loa ae la no ia, a ma ka pauku 17 ame 18, o ka Paulo hoakaka ia no lesu Kristo, oiai nona keia kuauhau holookoa a Paulo e kamailio nei i ko Hel»era poe paakiki ma na mahele like ole o ka oihana kahuna kahiko, a e hoike ana o Paulo i ko lesu Kristo oi ana mamiia o na mea apau. Pela lioi ke Akua (lesu) makemake oia e hoomaopopo loa i ka poe hooilina o kana pono (o koua ekalesia), i ka luli ole ana o Kona inanao (lesu) ua hooiaio mai Oia ma ke a'o ana ma na mea luli ole elua, o ia hoi, ka ae ame ka hoole; nana ma Mat .5:37 ,a o ka mea oi aku i kela mau mea ae la elua, uo ka ino mai no ia a ia oe mai nei lioi keia ke koi mai nei oe e pepehi i na wahi kauna kanaka iho i koe e ola nei, ke koena a ka hoohiki, a na alii wahine i kaapuni hele ai e koi aua i ua kauaka

< hoohiki hookahi walo no Akua, a Owau (Popoki) inau loa, aiu i kela ao paiiopnno iloko loa aku, aia ilaila ka hi i noho ai, nolaila, Jviloi na Akua e le, a e ai noa na kanaka apau, aole e hookapukapu hou, pau ka lakou kolohe ana nee mai ana ka Juku i ka lahui, i koe neia inau wahi aanaki'u, a ke kii hou niai nei hoi o Kamakaia i ke koena i koe, e ka'i aku a ke ku'e makapali, kiloi aku, a heaha aaia la auanei kau ai e a'o mai ai e Kamakaia ? Ile pu-a paha, he ka-u paha? E ola i'o •ana no ka lahui i kau a'o

Xo na kanaka apau e ola ana maluna iho o ua papalina lahalaha o ka honua, ke makemake lakou e haua i ke•kahi haua ano nui, elike nie kau e hookikina nei, ua loaa ka manaoio he niea i 'o ia a he j)ono ke hana, aka nae, aole loa he kanaka i ike ia mua aku o ka nee ana o kona ola ana, a no ko ke Akua ike ana he hemahema uui hiki ole ina ko ke kanaka aoao, ke hooponopono iaia iho, maluna o keia kumu hoopilikia, nolaila Oia i hookomo ai i keia mauao lioko o ka papa kauawai e papa mai ana mai hana iki ke kanaka pela, 110 ka inea, aohe ona inakemake iki i keknhi kanaka e liana aku pela, aka, e hooko aku oia (kanaka) i kana mea i koho ai 110 ke Akua ma ka manaoio aole ina ka hoohiki aua. Eia hoi ka lesu Kristo ia oe e S. K. Kamakaia puni hoohiki no ko elemakule ana iho la nae paha hoi ea! Mai hoohiki ino iki; aole i ka laiu, no ka ni ea, o ko ke Akua nohoalii ia, aole hoi i ka honua, no ka mea, o Kona keehina wawae ia, aole hoi i lerusalema, uo ka mea, o ko kc alii nui (lesu) kulanakauliale ia; aole loa hoi ia lehova, no ka inea he huhu Oia. Mat. r» Me keia maopopo 110 ou, a ke niakemiik«* nei oe e hookomo i kela kanaka keia kanaka iloko o ka make mau loa elike me ka iole i komo iloko o ka haie iole a uniii iole palia, 110 ka pahu hopu o kona ola ana. Xaanao i 'o no. ola i'o 110 ka lahui kanaka Hawaii ma kau palau ana! O ka oiluuia hoolu, he haim hiki lou ia i na inea apau ke makemake e lilo i aikane na ke Diabolo ma ka hono nua e lawelawe i ka hoopuuipuni, ina ka inoa o lehova, a i ole, o lesu K.risto palui, me ke kuleana ole, ame kc kauohu ole ia mai; nui ino ka hiki, hiki ke lilki ia inai a kokoke e naha pu na paia paa o Uwahipouli (niake) ka noho alii o ke I)iabolo, kahi aua e hilinai la me ka manaolana he hookahi wale no paha o lesu Kristo i ka pakeo ana aku mailoko aku o Kana umii, a no na kanaka e ae nona 110 ia i hōa hele, hoa moe, hoa ai, paani no ua alii la o ka honua nei.

Ke nianao uei au ua lawa ko'u hoihoi* ole 110 kau mau hoolaha makani puahiohio, aoh' uae au e helu aku aua i ka'u <lala i ke poho, ua like uo kau mau hoolaha ia'u me kekahi paipu aila ea e nioe ana 110 ke kukui paha, 110 ke kapuahi paha, iua 110 ke kukui ke paipu e moe ana he u' i hoi kau o ka a ana. he malainalania mai hoi kau, a ina hoi 110 ke kapuahi ke paipu e moe ana he aa hoi kau o Ue ahi a mo-a hikiwawe na meaai ine ka lohi ole he hoihoi hoi kau o ka mea ona hale, aka, a hemo ae nae ke ea oloko o ua paipu ea la, niawaho o ke paipu a pa mai ma ko ihu, auwe no hoi ke ino e, he maka'u mai hoi kau o ka iliu; 110 keaha hol, he maikai ke kino o ke paipu, aia nae maloko ka iuo kahi i hoholo ai, pela no na manao maloko o kau mau ole i ko ke Akua mana e lealea ia ana paha oe, a ina e naua pono ia ko ke Akua niakemake ine Kana i kauoha mai ai, ua luamao loa kaukani mile ka mamao. Ke hooki uei au maanei mo ka lana mau o ka manao e kamailio ia na mea apau maluua o na mea oiaio a pololei, ma ka hoakamai a hoonaauao, aole ma ka hoopakaawili a hoohupo, aka, ua ike mua ia na mea apau o ka mea e hoopololei aku ana ma na inea oiaio, e lilo ana ia i eneini no kekahi poe a puka mai la ua ano olelo ino like ole, pela no i hana ia ai o lesu Kristo a kapaia aku ia he «laimonio ka Kona. Me ka mahalo i ka Lunaliooponopono i ka hoomanawanui ana mai i ka'u. Owau mau no, C. K. KEALOHA.