Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 42, 19 October 1917 — HE PANE IA KULEKANA POEPOE [ARTICLE]

HE PANE IA KULEKANA POEPOE

Mr. Solomon Haiiohaiio. Aloha oe a uui:—Ma ka helu o ka la 12 aku la i, hala, ike iho la au i ko Kulekaua L'oej»oe manao e i mai anā he makemake oia e hoomalamalania i ko kaua mau hoa Hawaii, he niau manao maikai loa ia a o ko'u manao hookahi 110 hoi ia ina lioi j»aha no ka hoomalaiualama i 'o, aol" ka auanei he hooj»ouliuli j»oele loa, aole no lioi no ka ike ole, aka, he hupo maoli ito. I K olelo niai nei oe no ka'u j»une ia oe i ka lawa ole o ka'u mau kumu ku e ia oe maluna o ke Kumu paio a kaua no ko'u laue ole mai ka i niau moolelo e ae mai kekahi poe e ae elike me ka Kusebio mooielo ine kou hooiaio ana mai ua pololei loa ia moolelo. Ma ka nioolelo au i mea mai nei a Eusebio, he inoolelo Kakolika ia, aole nae oia i hoike inai o lakoba, kaikaina o lesu, oia ua lakoha la, aka he akoba no, a<>le nae o ke kaikaina o lesu, a o keia fiusel»io, he Hihoj>j; a lie Kahu oia.no ka Ekalesia ma Kaisareia, he kanaka oia e noho ana malalo o ka mana o ke aupuni o Homa; lie kahaka kuokoa nae oia ma ka inanao, ina he kanaka a he alii j»aha e liana ana me ka inanao j>ono a pololei e kakau ana oia i kona moolelo a mamuli o ka inaikai o ka hana a ke Alii Konesetine kona malama ana i ka |>oe haipule. j>ela oia i kakau ai i.kona nioolelo hoomaikni i hoike i:i ma k;i Huko Mooleio 10kalesia Kalawina, noao .">1; aka, aia uae na hooj>oii<>i>ouo iinn <3 ka kaua kumuhana iiuna o l'etero me iakoba. Ka. e na hoa nei, «o!e kela o ka lakoba kaikaiiia o lesn. ua iaiau ioa oe. li Poej»oe, makeniake no hoi au e hooj»onopono j»u mai kaua uiaiuna o keia mau kuinu eiua, a j»enei: Ile manaoio anei kou o na moolelo kakoo t> kekahi mea i ka |>apa hoonohonoiio o kona Kkalesia ilio e mauao oe e lawe mai a hoikeike ae me ko manao aole e loaa aku ia 'u * Kia uie a'u ua mau mooleio la, 0 ka lua makemake no hoi au e ninau aku ia oe nie ka manao inaikai a )>enei: He kauoha anei kekahi a lesu Kristo 1 Kana mau haumana nie ka i alui: K huli oukou i na j»alaj>ala moolelo i kakau ia e Kusebio o ka f*alaj>iila ileinolele ia.' No ka mea, ua manao oukou he ola inau loa ko oukou mulaila, a o ia ka mea nana i lioike n<»'u. Ile kauoha an*>i kekahi a lesu Kristo ia oe pela? K I*oejioe, īieaha ka inea oiaio au e manan nei i nlahele ua kaua e hana ai alaila pau ko'u hoohuj>o ann ? Aole anei oe i lawa me na liooiaio Bail>ala i hoikeike ia aku ai no ka j>ono ma ko Petero aoao au e manao nei o ka Kusebio ka oi ae nianiua o ka lesu Kristo? l"a hoikeike aku au ma ka helu o ka la ."» iho nei, eia nae oni inai no oe. I'a ike niua nu i ke alnhele n oukou e manno īuai nei e nlnkni liewa i ka lahui Hawaii. ua ikeia oukou e a'u nia ka mea ikn a k:r uhane, aolie mea nalowale, he lalau. 0 ke aiahele a i'oej>oe e alakai nei i kona manao hoakaka no ka mea e pili nna ia lakoba e hoike ae iaia i j>oo no ka j»aj»a 112 o ka Mkalesia mua a lesu Kristt> i kukuiu ai. he aiahele no ia e hele ana ina ke a:io pili hanauna o lakobo ia lesu. T wahi e aha ai / I wahi e lanakila ai ko l.nkou niau mnuao alnkni hewa i ka lahni holookoa. Malia j.aha o ninau hou mai oukou: Ma ke ano hea iho la i nianao ia ai he alahele alakai hewa ka Poepoe ma e heie mai nei ? Eia mai ka haina: Ma ke alahele e loaa ai ke kuleaua hooiaio nia ko lakou aoao i wahi e kuleana ai kela niau manao mua o lakou e i mau nei o ke keiki uo a losepa Kaniika kaula nuia, i make ai, oia hoi o losepa Kainika ojiio. oia ke kaula mahop«/ aku o kona makuakane, ma ke ano hanauna, nolailn o lesu Kaula, a j>au in, holo aku iluna o lakobn, a kiloi o Petero ka inea oiaio, n peln hoi keia, ina no ka ' loaa ole o ka mea nann e j)ane, o loseI pa Kamika makua, a jiau in, holo aku ia losepa Kamika oj>io, a kiloi o I'elekainiann, ka mea oiaio, ma keia wahi la e ike mai ai ka leliulehu a jmni ka j)aeaina ua lalau, a eia no hol ka Uluilii o ka i ana mai: e ahu ana! O ke kumu lioopaakiki loa o Poepoe maluna o kela hooj>aapaa i ulu ae īuawaeua o ko luilea j»oe ame na Parisaio j»onoi iho o Anetioka ia lakou i hui ae ai a haliu ku-e aku la ia Paulo ame Barenaba, a i ka wa i mahuahua loa ai 0 kela liooj»aa]>aa, ua hoihoi ia mai kela kuinuhana imua o na lunaolelo ame na lunakahiko o ka Kkalesia mai Anetioka niai a i lerusaiema ,a i ka noho ana o ka aha kukakuka ina ka hoikeike ana mai a ka aoao ku-e i na niea i ku-eia, ia wa i ku ae ai o Petero a i mai la ia lakou. Oih. 1:7: "K na kanakn, na hoahanau. ua ike no oukou i na la mamua, owau uo ko knkou uiea a ke Akua 1 wae ai i lolie ko ko nn nina e i ka olelo maikai ma ko'u waha, a e manaoi'o niai.''

IA na ke Akua na ka Mea i ike i ka naau i hoike mai no lakou e haawi aua , ia lakou i ka Uhane Hemolele elike nie kakou. Aole ia i hookaawaie iki mawaeua o lakou anie kakou, hooinaeuuie 110 ia i ko lakou uaau i ka manaoio ana. No ia uiea la ea, no keaha oukou e hoao aku uei i ke Akua e kau nialuna o ka a-i o n'a hauniaua i ka auamo hiki ole ia kakou ame ko kakou mau kupunn ke amo ? Ke maiiaoio iiei' no hoi kukou e lioola ia kakou i ka lokomaikai o ka Haku o lesu elike ine lakou. l'au ka Petero, ku mai o Barenab:i, a pau. ku«niai o . Paulo, a pau ia ku mai.ai o lakolm 'a kakoo ia Petero, a penei kana: "Ua lha'i mai uei o !Siineoiia (Petero) i Uo j ke Akua hele ana mai niainua akxi nei e , ike i ko ko na aina e. e lawe mai i ke- ? kahi poe kanaka uo Kona iuoa mailoko inai o lakou." | Ua pili 110 hoi ka olelo a na kaula no keia mea. Penei ka palapala ana: A , mahopo iho e hoi hou niai au a e kukuj lu ae i ka halelewa o Davi«la, i hiolo, a e hookuikui hou au i na mea i liina a ' e kukulu hou ia. A ma ka pauku 19, eia ka lakoba olelo: j Ke manao aku nei au.'aole e hookau- * inaha aku i ko ko nn ain.'i e i lioohuli ' ia mai i ke Akua. O keia olelo hoj)e a lakolm ke kuhiu paakiki loa o Poepoe me ka i iho he olelo liooholo ia. Nui no ka naaupo, kela na olelo a > lakoho e kakoo ana i ka hoike a Potero i hoike ia ae nei maluna ma ka pauku 10, heluhelu me ke akahele a ike iho no aole o ko lakoha ku hope ana he mea ia e nianao ia aku ai oia ke poo o ka papa 12, a e i ia iho he olelo hooholo ia, he lalau; O ia iho la uo kana wahi haua hiki he kokua i ka Petero. Heaha uo auauei j kaua e ku mua ae ai, oiai heaha kana I tvahi mea i maopopo no na uiea i hanaia mawaeua o Petero nie ke Akua, o ke. ano iho la ka ia o ke kanaka uoho poo

no kekahi kulana kaula i ka huelo e j hoike mai ai ke Akua i Kona makeniake no ka Ekaleaia kolohe (hooponopoiio hou ia) wale no nae paha ia, ea i I E Poej>oe, heaha kou manno maoli nm keia mea au i niea mai nei ia'u e nana i ka mana pookela o lakoba ma Gal. 2:11-13? E inanao aua anei oe e olelo mai in'u o lakoba ka i ku-e aku ia Petero e hiki ai ia oe ke olelo mai e ike au i ka mana pookela o ka lalau (lakoba) ? O keia ke kuniu nana i hoopilikia i ka noonoo o ka j>oe huli Baibala i ka heluheiu nie ka hoomaoj»opo ole i ke ano o ka nianao i hoakaka-ia .ke I kumu, kahi i liiki mai ai o ia mau 'inea-; ka oiaio o na niea i hanaia ame ka pololei o na manao mai kekahi a i'kekahi, J mailaila niai ke kuinu o ka pilikia o ka > nolio Ekalesia ana, aohe he loaa o ke j punaua e hiki ai ke hookele ia ka noo- j iioo ana iluna aka oiaio apau, elike me ; ko ka Ekalesia o lesu Kristo o ka Poo ILoano o na La ILope uei, he kumu manaoio ko iakou no ka Baibala. I Kuinu manaoio 8. Ke mauaoio nei innkou o ka Baibala he olelo ia na ke Akua ma na mea j>ololei a i unuhi pololoi ia, a ke manaoio nei 110 hoi makou o ka Buke Amoraniona ka olelo a ke Akua no ia. I Ma keia wahi e ike niai ai oe iko kaua kaawale nialuiia o keia mea i hoikeia ae la ma Gal. 2:11-.13, o ka pauku ,11 he pauku kaawale loa ia mai ka pauku 12 aku, a ka pau ana o ka mokuua 6, e pili wale ana no ia no na hana o ke kanawai ka pono ame ka j>ono ole o ia mea, aka. no ka pauku 11, i lioike in ne nei. aia ilaila ka'u ku e hou ia | tie e P;>ej>oe. oiai he |>auku okoa wale i iio in anie kona manao ku e knhi i hiki | mai ai, aole no ka ai j>u nie ka jioe i okij>oo|..»o 010 ia, a ik<> aku i ka poe i j okij>oej«oe ia n liookanivnle aku i kela | poe he mau hana uhiuhi wale uo ia na • ka jkh' i maiiao e liuli i ko lakou ola j maluiiii o na mea e pili nua i ka olelo a ! ke Akua a huna i ka mea oiaio a hooj»ili aku la i keia mau inunao o ke okipoepoe nialalo aku o kela pauku ku-e - 0 L'aulo in Petero, aole loa pela ka oia- j io, he okoa loa ke kumu i kn-e ai o j I'aulo i.i Petero, lakoba ame loane, uo ka hana i na haua ku-e i kekahi mau rula kauoha n lesu Kristo i kauoha iho ni. ; Ua kaaliele mua no lakou ina keia iiiau wahi aolie niea i haiui ia, a mnhoj>e hookaawale ia ai laua (Paulo aine Bareimba) e hele kaahele ma na aiua o ko ko na ainn e, a i ko lakou kaawale ana 1 lioomakn ai keia j>oe e uha't ike kauoha a Lcsu Krist'o penei: "Ua haawi wnle in mai ia oukou e luiawi wale aku oukou." Mnmuli o ka u.hn'i ana o keia poe* i kein knuoha ma o ka auhnu niaoli ana aku i kela ine keia niea oloko o ka I£kalesia, ua nui loa na j>omaikai i loaa ia lnkou, j>ela lakou i hana mau aku ai mn na wahi aj>au a lakou i kaahele aku ai, a inahope wale iho ua hele mai la o Paulo ma a komo "ma Korineto 1 me ko i ilaun nanen hoea ana na lioahanau me kela mea keia mea i mea e pouo ai laua nei, a ia wa i ninau niai ai o Paulo ia lakou: Nawai i leauoha ia oukou e hana nie keia ? A ha'i mai lakou, na Pctero | ma no, a hoo'maka oia e hoikeike nianao ia lakou e j>ili ana no ke ano o ia mea he uku ia. 1 Kor. 0:1 nhiki i Gal. 1:1, ahiki i lea j>auku 11 o ka mokuna 2. lna e helulielu me ke akahele loaa uo na ! nien apau a o ia inai ke kumu o Paulo i manao ai e okiia e L J etero, Lakobo ame loaue, nka, i ko Peleio hiki hookahi ! auii mai i Anetioka, ua liele aku o Paulo me ka manao ku-e ame ka mauao e oki aku iaia, aka, mihi mai no o Petero I a j>au no Ljoi ko Paulo mauao ku-e a o i Barenaba ka i lilo aku, no ka mea, ua ike iho la oia i ka ponopouo o keia alahele. Lna e heluhelu ia keia mau mokuua ae la e loaa ana na inea i pii ai ka huhu o Paulo i keia j>oe ae la. L Kor. 9:12, 15, 17, 18, 19; 2 Kor. 11:7. Ua hana hewa anei au i ka hoohaahaa aua ia'u iho i hookiekie ia ae oukou i ka ha'i '.vale nna aku a'u ia oukou ika Euanelio n ke Akua me ka uku ole ia? N"o ka mea o ua poe la, he poe lunaolelo wahahee lakou, he poe lnwehak hoopunipuiii, e hoano hou ana ia lakou i poe lunaolelo na Kristo, 2 Kor. L2:L4. Aole au e hooknumahn ia oukou, 110 ka mea, o oukou ka'u e imi uei. Aole o ka oukou, aole e pono uo na keiki ke hoa hu aku na ua makua, aka, o ua makua un ua keiki. Gal. 1:6-9, j>ili ana i ka Euanelio ina e ha'i ku e ia ,e hoomainoino ia oin, o kein ka haiolelo :i Paulo i maka'u loa ai o Petero; a hele okoa ai e liui me Paulo. E Poepoe, ke i mai nei oe ua like wale no ka mana i loaa ia lakou. Ke innnao nei au ina ke ano lunaolelo i'o paha, aka, ma kahi o ka mana oi ae iiole e loaa ko IMe™. E i hou mai ana no paha auanei oe na'u wale iho no kein koho ana, o ia ilio keia, o kou mauno uinoli i'o 110 ia ua like i'o no ko lakou niana ma ka lakou oihaua, a iua ua like i 'o ia oe, n e nana mai aua oe i ke nno like i'o ma ke ano o ka lesu olelo a penei: ' Mat. 16:19: E haawi aku hoi au ia

100 i na ki oke aupuni o ka lani. Pehea I keia, o lakoha uo kekahi i loaa ka raaua iloko o kela huaolelo," ia oe?" A o ka mea e hoopaa ia e oe ma ka honua nei, e hoopaa ia hoi oia ma ka lani. Pehea keiaf O lakoha no kekahi e hoopaapu iloko o kela huaolelo "ia oef" A o ka niea e kuu ia e oe ma ka houua nei, e kuu ia hoi oia ma ka lani. Pehea keia? O lakoba pu no kekahi iloko o ka huaolelo "e oe" no ka hookuu ana? Mea mai koe ou na'u wale iho no keia. E dear Poepoe, i mai nei oe na'u wale no i koho kela manao a'u i hoopuka ku-e aku ai ia oe ma ka i ana o Petero ke pani ma ko lesu wahi, he koho wale anei ia o'u.' E manao ana anei oe na 'u i kakau kela niau pauku o ka Bai"bala ? Mat. 16:10, 16, 17, 18, 19? He mea uuku anei ia ia oe o ka loaa ana ia Petero ka hoike ana e koho pololei i ka niea oiaiof He mea ole wale no aiiei ia oe ka olelo hoakaka a lesu i ka i ana aku: Poinaikai oe, e Simona Peters, ke I keiki a Iona; uo ka mea, aole na ke kaI naka ia i lioike mai ia oe, aka, na kou • Makua no iloko o ka laui." A haawi I ai i na ki o ka lani iaia (Petero) na'u wale no anei i haua iho mamul o ko'u jmanao? Alaila ko kou manaoio maoli 110 ia i haawi ia na ki ia Petero i malama ki na lakoba a na P&tern.. e ki a. heino ka puka, alaila he nana* wale mai no kii lakoba ea"? Akamai uo, ina o ia iho la ka pololei a īiawai i paa ka lesu mau ki a haawi inai ai ia Petero? Owau no kekahi i moloa i ka paio me ka mea liupo. Me ko i mai nei ua olelo au ua kukulu o lesu i Kona Ekaleaia maluna o Petero, he mau manao lalau loa kela; no ka ninau ki ua ike no au ia mea, a'oi aku inamua o kau maopopo ole'no Paulo, he poo uo oia no kana misiona, o ia ka lesu Kristo olelo ia Anania. Oih. 9:15. Ke hooki iiei au me.keia mau manao pololei. Owau mau uo, C, K. KEALOHA.