Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 43, 26 October 1917 — AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA? [ARTICLE+ILLUSTRATION]

AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA?

HELU XV O Ka Ekaleaia Ka'olika Roma Oia Anei Ka Ekalesia o lesu Kristo i Kukuluia Ai ma lerusalema? (Hoomauia Mai Kela Pule Mai.) Kii Hoike Ekalesia

Hoakaka:— lfe kii keia nialuun ae e | alakai ai i nn lioomaopopo ana o ka poe j helulielu no ka EkaJesia a lesu lvristoH i kukulu ai ma lerusalena ame kona i noo ana, a j»ela hoi me ka Ekalesia. Ka- ! tolika v ßonia i kukuluia nia Honia (aole | ma lerusalenia t ) a ine kona uee ana niāi 1 a hooa niai i koia inana.wa hope nei, j a me na keiki ekaleaia i oili niai niai- I loko mni o ka inakuahine ekaliaia Ka'..olika ī?onia, oin hoi ka Ekalesiā Lutera, Ka'awina, Epikopale, Bapetite, Ka- ! rikiano, a jiela aku. (E like ine ia i ; hoikoia ua iuoa ina ke kii nialuna ae ! aino ko lakou mau makahiki i kukulu ia ai.) A he nui wale akui na. ekale-, sia< like ole i kukuluia mawaho ae o ka Ekale»ia a lesu Kristo i kukufu. ai. O kokahi, na- kauaka: a o kekahi, na ke ! (Uaholo; a ko koi. nei lakou. apau he wale no lakou no ko Akua. j A'ka, o hoomanao e kuu makaniaka. helu-1 lielu, aia he elu:-. wale 110 mahele oka-l lesia 110 ke kanaka* oia ko ko Akua amo ko ke »Habolo; a o ka. ekaleaia' aole 110 ko Akua* no ke «liaholo ia I ekalesiri. Oia ka niakua o na a'o howa apau, e kue niau. ana i na olelo oiaio a ko Akua, no ke alakai ana i na-kanaka iloko o ka poion. He hookahi wale noEkalosia o ke Akua, oia ka Ekaleeia a j lesu Kristo-i kukulu ai, a oia-Ekalesia i k« kakou e inii ai iuailoko niai o na j ekaleaia like ole i kukuluia ma. ka honua nei elike mo ia e ikeia nei i keia j mau la. Oiai au e hoakaka aua i na mea pili | i ka Eka.lesia Katolika Roiria, a ekaHsia okoa ao pahu, he mea pono ke' hoomao]>opoia'o na makamakā', aole a.u c hfl.na ana ia inea me ka man&o hoifto pili ekaleina a ake paio wale elike ine ka hana inaa inau a kekahi poe e il<e mau ia nei. Kē nianaoio nei au, o kela aine keia ekalesia ua kukuluia'lakou no ka mauao ana e a 'o aku i na kanaka i ka enanolio oiaio o ke Akua, i niea e hiki ai iokou ke-hapaii» ae mai ke knlaoa haahaa a iloko o ke kulana kiekie ō ka • Aole e liiki ia'ii ke olek> ua- nele na ekaleaia liUo ole apau i nft a-'o na olaio iloko o ka ke Akua olfelo, a ua nele hoi i' na poe manao- haipule 'maoli a Aia no iloko o kela aine keia ekalesia he niau a'o- oiaio kekahi, he like ole ka nialamalania i !(>aa i kekahi ame kekahi. Aka, aole nae i lawa na a'o j»na iloko o ka euauolio no ke ola o na kanaka nin ia mau< ekaleaia maniua ona a'o ana. iloko o kn Ekaleaia a lesu Kvisto i- kukulu ai, a i hoopaa niai' ai i ka Uhane He* molele oke Akua i m«a nana e a'o i ka oiaio a]»au, a i kokua» no ka poe e hana ana i Kann-hana aine ua poe apau e nianaoio* aua i"ka euauelie)-. Oia ka Ekaleaia o ke Akua Oal, ke kia ame ko kahua o ka olelo oiaio. I Tim 3:1i5.

Nolftiva, aiā ma kahi e a'o'ai ka Uhane o ke Akua, aia maiaila ka Kkalesia Oinio o ke- Akua; A ke' 010 ka Uhane o ke Akua e a'o mai i uā kanaka. ka poe e lawelawe ana i i>a kana o ka ekalenia no ka ha'i"ana i ka euanelio, he mea niaopapo loa e alakai'ia ana na kanaka iloko o ke kuhihewa uiaiuuli o na a'o h<*wa a na poe e hookohukohu aua ia lakou nia ke auō kahunapule. Aia he nui na 'mea' maopopo ole iloko o ka Btfibala e pili ana i ka oihaua kahuua, ka like< trte o na hana a kekahi pa.pakahHina me kekahi, ke auo e lawelawe ai i ka ditiaiiā mare, - ka bepetizo ana, ka ahaaina a kā Haku, a pela aku. Aole hiki i na kanaka ke lawelaw« i ka oihl»ua kahuna me ka pololei, ke ole ke A'kua 'e a 'O niai ma o Kona. Uhane lā, no he mea pono e hoike mau mai ka Uhatift o ke Akua iloko o Koua' Ekaleaia tua o Kaua poe kauwa la,.e like »o me na la i na aposetolo, 110 ke alakai alia i. iia kanaka ame ua haua. o ka< oiliana ka : huna. He uiea oiaio, iloko-o ua e«talike ole he p«*a niauao hoopono akulana haipulo maoli, akai liae, ua. k«hihewa ko lakou hopii a»ft> i ouauelio oiaio. A uia ka wa auanei e loaa ai ia lnkou na a'o ana pololei e kue ana i ko lakou manaoio mua, e ike

koke 110 auanei lakou i ke kuhihewa oia mau a'o ana, a haalele koke a hnli e hopu i ka mea oiaio a pololei. Penei ka Pauolo i hoike hiai ai no ka euanelio ma Tesalonika 1: 5: "No ka niea aole nm ka olelo wale 110 1 hiki aku ai ka makou euaneiio io oukou la, aka, ma ka mana nohoi anie ka Uhane Heniolelo, anie ka hooiaio loa ana." Nolaila, o ka inea e hoomaopopo ana i na a'o oka euaneiio oiaio, a hoohuli o!e ia mai, aole i loaa k"a Uhane o ke Akua iloko ona uo ke alakai ana iaia iloko o ka pololei aine ka hooiaio loa ana i ka euanelio. O ka hewa ka mea liiiim e kaupale.

Aole nohoi au e a'o aua ma keia kukulu manao, o na poe apau e hopu ana i ka euanelio a hoolilo ia lakou iho i mau lala iloko o ka ekaleaia o lesu Kristo, e lilo ana lakou apau i poo pouo wale no,. hemolele a hoano, aole lakou e liana hewa, aole hoi e ma 'i, oole e make. Aole pela! He a'o'kuhihewa ia. Aia mau o Satana- mahope o lakou i na manawa apau, a e hoohiolo no oia i . ko. lakou manaoio i ke Akua, nia ka wa a lakou e hoohemahema ai i ka malaina ana i Kana mau kauolia ame na a'o ana a ka Uhane 0 ke Akua, a e oi lōa aku auanei ke ino o ko lakou hope i ko ka mua. Mat. 12: 43-- 45. Aka nae, n.ai waena mai o ka. poe e manaoio ana a hea ia ma ka inoa o Kristo, e wae ai ke Akua i Kana poe kauwa no ka hai ana i ' Kaua olelo iwaena o na kanaka, elike me ka lesq 1 olelo niai ai: " ITe nui ka poe e hele mai. ana ma ko'n. inoa, aka. he uukn uae ka poe i wiie ia." Ponei hoi na ma Peterb 1:4; Ho na pbe e inanaoio ana i ke Akua: "Malaila no urf haiia mai na mea nui loa, e pamaikai nui ai; i mea e loaa ai ia oukou kokahi ano elike me ko ke Akua no ke mea ua haalele ouk6u i ka liewa iloko o ke ao nei ma ke kuko." He mea pono no ke kauaka e lie'le ana innia o ke Akua, e kapae oia i kona inau aoao pono ole a]>au o ke ao nei, ame ke kuko, elike me ka Petero olftlo a'o, a e hooikaika mau e hana ika 'pono, no ka mea, ua oi aku ke ko'iko'i o ka.hoopai e kau mai ana inaluna o ka poe i ike i ka euanelio a haule iho, niHinua o ka poe i lolie ole i ka euanelio, elike me ka Pauolo i olelo mai ai: "I ka wa kanawai ole, ola ilio la au; aka aliiki mai Ia ke kanawai, ua makc au."

He mea oiaio, e alolia piin 110 ke Akna i ka poe pegana i ike olfe 1 ka euanelio, a e liaawi. mai aua no Oifl i wa no lakou e hoolaia ai ma ka liaiia ana o ua euanelio la, ia lakou iiia no ma kela ao, elike no me lesu i hele ai a a'o aku ina uliane oka poe i niake ina na la o Noa a hoopakele ulni i kekahi poe uhaue. I Pet.3:lB-20. E Moomaopopo pu ia lio ; , aole ka Ekalesia o lesu Kristo e liolomua mau ami kana mau.hana i ua wa apau.- H'e uuku wale no na poe i huli inai i ko leeu hai ana i ka euauelio me ka hoikeia o na liana inana iwaena o na kaiiaka, aka, ua hoopaakiki no na. kanaka i ko lakon n\au naailL Koe wale no ma ka wa i- piha ai ua hauinaiia nre ka uhane o ke Akua, he niāu tnsani. na poe i hoohuliia nia ka la o ka Pērcetekota, aka, mahope mai, ua' ike nO kakou i ka niii.o aa ia ame ka pepehi maiiio.ino ia, 'āi ua uui'' na ekaleisia i. kukuluia ae e ka naauao o na kanaka a hiki niai i- keia mau la, a hiki 010 ko ikeia, ekalesia a Ic3U KriKto i kukulu ai. Ke olelo- mai noi kekahi, o makou ka ekaleaia mua. loa a. leau i kukulu ai, a mailoko aku o- koia i puka aku ai: na ekalepia; e ao me ka. maiia ole mai ko Akua mai. Ua. pili keia i ka Ekaleeia- Katolika e koi ana oia ka EkaJo»ia mua loa, a pe}a, hoi. me■ na ekalesia i kukuluia e na poe kahuna : pule M6i i haalele i ka mauapio o ka Ekalesia Katolika Roma, elike me Heneri VIII a pela aku. Ka hoolo- nei ka 15kalosia Kaiolika Boma i kā' loaa ana ia lakou o ka mana mai. ke Akua !naij aole ke Akua i kauoha mai ia poe ei: haalele i ka. ekaleaia mua a hukulu aku i nmu ekalesi.ar hou. O ko lttkon mana i a'o liewa; aku. ai i na kanaka mailoko aku no ia o ka< Ekalesia Katolika. Nolaila, ina ua hewa na a'o auH ā ka Ekaleaia» Katolika,.e howa liite ana no- lakou apau, ho. ka niea, he poo Katolikft v.āle uo MaKou ap&u ma ka mana o- ka lakou oihana. kahuna. Hc poe keiki ekalasia kahuna i kukuluia; mailoko niai o Wa ekalesia Katoli: ka- Roma. Aole hiki ko olefoia, mai ke Akua mai lakou<, ' ; Ano, ka wa no. kakou e inii ai ī ka mea polalei e pili;anaVi ua- Erkalesia< Katolika. Rtrma la, ame na 6kaleBUb e ae. biai e pololei; ke> koi- aua' a itL ekalasia> oia ka Ekalesia' a lesu Kn»to i kuk-iilii ai ma. lerusalemaj ma- 'O: Petero la, laūa o Paulo i'kukuluia-aku 1 ai ma. Boma, a inau niai; a hiki mai i keia wa elikē-me ka mau -aua-. o na. poe i uoho ma ka lalīiiii poo o na pope, alaila, ua liuhi--hewa &. māna • ole na* ekaleāia. | Kukulu ia maliope mai. K hiki ima i na ekalewia apau: ke Olelo. mai, 110 ke .Akua lakon, aka-, ao'le nne- e hiki ia 'lakou bodiaio: mai i ka- Ja ame kA mnkahiki a k« Akua: i kauoha mai. aj ia lakou e kukulu. 'Ke olelo- uei lakou no ke Akua lakou, aka, he hoole nae i ko ke Akua kapiailio-pu ana nie lakou ame na- a'O ana a Kona Ilhaiie; Pehea la e Hiki ai ia lakou. ke olelo na« ke Akua i kauoha mai 'ia*lakoV. e> kuknlii ekaleaia, ke ole ke Akoa e' kamailio iiiai ia lakoiu; Kē ole lftkou e lohe i ka leo' o ke Akua, alaila» ua. hao« wale ae no lakou la manai mana ma ke kukulu ekalesia ana ihe ke kauoha ole ia mai» (Aole i Pau.)