Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 45, 9 November 1917 — AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA? [ARTICLE]

AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA?

HELU XV. ; I 0 ka Ekalesia Katolika Roma Oia Anei j ka Ekalesia o lesu Kristo i Kukuluia ai ma lerusalema? (Hooniauia.) OLELOA'O—"O ka mea i hana bon*a, aole hoi i noho ma ka olelo a ka Mcsia, AOLE NO KK AKUA IA; o ka iiea e uoho ana ma ka olelo a ka Mejia, noua 110 ka Makua ame ke Keiki." 1 loane 1:9. " E hooiaio i na mea apau, i e hoopaa i ka \inea pono." I Tes. j 5:21. 1 ko kakou nana akahele ana i na pa>a luna oihana kahuna iloko o ka Ekaesīa Jiatolika Roma i lioike mua ia aku īei ma ka lielu i hala, e ike ana kakou i lohe papa o na lunaolelo (aposetolo) ilo<o oia ekalesia, aolie īnnu kaula, aohe >oe lunukahiko, a pela aku. Ua hoo[iohoin iloko oia Ekalesia he papa luua īou, oia kii Pope, na ka«linela, ua aki»}>ikopo, na sua-iliakona, a pela aku. Pehea la e liiki ai ke ikeia ka pololei > iia a 'o ana ame ke kuhihewa ole, oiai ie u 'o lalau keia ano e ikeia aku la. E hoomaopopo loa kakou e na makanaka heluhelu, o ke ano pololei maoli o ?a huaolelo "bapetizo" ma ka oJelo Helene, he "luma'i"; o ka oihana "luna'i" ka ke a'o euanelio i makemake li.e hookoia e ka poe apau e manaoio in.-i i ke Akua, aole o ke "kopipi " nia la lae a wahi e ae paha oke kino. H<i j 'rantizp" ka huaolelo Helene no k<? 'kopipi" e a 'o kuhihewa ia nei e na ; ;kalesia ku-e Akua. He hookahi no i Haku, " wahi a Paulo; "hookalū no ma-! īaoio, hookahi bapetizo ana." Epeao k. r >. N'o ia kuīnu, aole i makemakeia na ī'o hoololilolī tina ana kanaka ia mea ie euanelio, oia hoi, i oihana bapetizo kekahi iloko o ka wai, a i oilana rauti/.o (kopij>i) kekahi me ka i hapala pu aku i ke "kulia" ame ka 'paakai" elike me na hana kuhihewa i ka Ekalesia Katolika Roma. O ka ninau: He "ranti/.o" anei ka mea i kauohaia mai e ke a'o euanelio, jia hoi he "kopipi," elike ine ka maīao o ka huaolelo Helene? Aole. He 'luma'i" ka niea i kauoha ia mai e ka nianelio, oia lioi he "bapeti/,0." Oka )ihana luma'i ka i lawelaweia e ka Ekaesia mua o lexu Kri»to i kukulu ia ma Lerusalema. O ka oihana luina'i ka i awelaweia e koia Ekalesia Katolika Ronia i kinohi, akn, mahope mai nae a ka nee ana o ka bapctizō (luma'i) no" kekalii mau keneturia, ua hoololi ae la na ahakuka o ua ekalesia la mai ka oiliana " luma'i " a i ke "kopipi," elike me I<a hoike a ko lakou mau buke moolelo ekalesia, i niea e hiki ai ke "ko[)ipi" ia na ]>oe ma'i ame na keiki liilii. Ea, e na makamaka heluhelu, i hookalii wale no kulana bapeti/.o i makemakeia no kakou me ka wai, hookahi manaoio a hookahi Haku," wahi a Paulo Aole loa ke Akua i makemake i na kahaka e hoololiloli wale i na a'o ana 0 ka euanelio i haawiia niai no ko lakou pono. I ka hoololiia yna o kekahi kumu manaoio e kekahi ekalesia, a lioololi liou aku kekahi ekalesia, o ka lilo no ia o kn Baibala ka olelo nani a ke Akua,

i mea wahāhee. Alaila, peliea e ikeia ( ai ka euanelio oiaio o ke Akua, ina e like ole ke a'o ia aua? Ilookahi hope-1 na inao])opo e lo.'ia mai ana, e kukulu ( ae ana kela ame koia kanaka i okalesia noua e a'o aku ai i na kanaka mainuli J o kona akamai iho, me ka hilinfti ole ( ana i ka ke Akua niau a'o. J Pololei wale ko kakou Akua i olelo mai ai ma o Isaia la Kona kaula, "Ke hookokoke mai nei keia ]>oe la'u ma ko lak'ou īuau lehelehe, aka, o ko lakou mau naau ua mamao inai ia'u aku. A mamuli o ka manao o na kanaka e a'o ai lakou i ka maka'u i fee Aku." Ko hoomaewaewa nei koia Ekalesia Katolika Roma i ke A-kua ma ka bapetizo hoololi ana me ke kopipi wai i na keiki liilii mc ke a'o ana, o na keiki liilii e niake ana me ka bapetizo ole ia, e hoopa'i ia ana lakou iloko o ka luaahi no ka manawa pau ole mamuli o ka hewa kumu mai ia Ailamu mai. Ua kuhikuhi keia Ekalesia i kakoo no ia a'o kuhihewa a lakou, 110 ka bapetizo ana 5 na keiki liilii, i na olelo a lesu rna Mat. 19:15, i kauoha ai i kana poe liaumana: "E kuu mai oukou i na kamalii, me ka papa ole ia lakou i ka hele mai io'u nei; no ka mea, no ka poe e like nie lakou nei ke aupuni o ka lani." TTa a 'o keia Ekalesia ma o nei mau olelo a losu e kauoha ana Oia i na haumana e hookuu aku i na keiki liilii e hole iinua Ona, i l:>apeti/.o mai ai o lesu ia lakou. Ea, aole ]»aha na poe a'o

howa o tka Ekalesia Katolikn Rorna i hoomaopopo i na olelo a ke Akua iloko 0 ka lukou Baibala, o pili nua ia lesu i lioikeia ma ka pauku l.'> nie 15 o ia 1110kuna hookahi uo: ''l.'l. Alaila, laweia uiai la i ona la na kamiilii, e kau aku ai la i ua lima maluna o lakou, a e pule aku; a papa aku la ka poe hauinana ia lakou. . . . 15. A kau iho la Ia (lesu) 1 na liina maluna o lakou, a hele aku lu." He hoike maopopo loa keia no*4sa haua a īesu i lawelawe ai inaluna o na keiki liilii, oia ke kau ana i Kona niau liina inaluna o lakou a pule, aku i ke Akua, aole Oia i bapetizo i na keiki liilii, aole 110 Kana poe haumana. Aole loa i a'o mai ka Baibala pela. O ka oihana bapeti/.o no ka poe ia apau e manaoio aua ika euanelio i ha'i ia, aole no ka poe inaiiaoio ole elike ine na poe pupule i nele i ka noonoo maikai anie na keiki liilii hiki ole ke hoomaopopo mawaena o ka pono ame ka hewa. Ua Unhiliewa loa na t»kalesia aj>au e a'o lauwili uei i ka *'rantizo" maluna o na keiki liilii, a e hoole ana i ke aloha o ke Akua ame ka hoolapanai aua o Kristo i na tausani a tausaui o na keiki liilii i make me ka bapeti/.o ole ia mai ka hookumuia ana niai o ke ao nei. penei ka lesu olelo hoakaka ina Mat. ]H:(i, "Aka, o ka inea hoohihia aku i kekahi o keia poe inea uuku o ka poe inanaoio mai la'u e aho nona ke nakinakiia ka pohaku wili palaoa ma koua n-i, a e hoopoholoia oia i kahi liolionu o ke kai." O ka Ekalesia e a 'o hewa ana aole i noho ina ka olelo a ka Mesia, aole ia ekalesia no ke Akua. O ke <liabolo ka makua o na p'oe a'o hewa apau inai kiuohi mai. A o ka Ekalesia e noho ana ma ka olelo a ka Mesia, nona ka Mnkm iinie ke Keiki. 0 kekahi mau a 'o liewa a keia Ekalesia, ua hoikeia aku ia ma na helu niua oke Kuokoa elike me ke a'o ana, he hiki i na kahunapule ke hoolilo i ka bereim i kino no lesu, ka mea liiki ole ia īesu ke liana pela a loaa liou i lesu hou elike me la, he hana ku-e ia i Kona mana, no ka inea, he hookahi no Akua |ia Makua o na inea apau, a hookahi no Maku oia o īesu Kristo, a pehea kakou b nianaoio ai i keia mau a'o? Pela no me kokolo ana ilalo e kukuli ai a luiwanawana aku i na hewa ma ka pepeiao [) na kahunajmle, he liana i kauoha ole ia mai e na poe lia'i euanelio. Ke kahea ana i na inoa o na poe niake e pule no ka poe ola, a o na welu kapulani kekahi i kaheaia me na inoa kanaka e lei :ii ina ua a-i, ka honi ana i na liina ame na wawae o na Epikopo, a he nui aku o ka lakou mau a'o hewa. He mea oiaio, ia kakou he hookahi no Uwao a hookahi Hoolapanai o Kristo, aka, ia lakou he nui wale na poe niake e kahea ai i ko lakou niau inoa uo ka uwao ana iniua o ke Akua, me na pule kuawili ana a kalii mea i haku ai, oia iho la ka pule a na poe apau e ]»ule ai. 0 ka hapanui o na kahuua ame na lioahanau aole loa e hiki ia lakou ke pule me ko iakou inanao kuokoa no lakou ponoi ilio. He hemaheina. Ua maa loa 1 ka pule paanaau. He manaoio lakou i ka laau ke'a a na poe lu'laio hew« i pepehi ai ia īesu, a oia ko lakou hoailona Kristiano e kuhikuhi ai ma ka lae, na poohiwi ame ka uinauma. 0 na Pukiki hoi, ma ka waha wale 110 lakou e kuliikulii ai. He īnakeniake loa lakou i na kii no

ke knu ana ma na wahi e liaipule ai i ke Akua, a pela me ka malama ana i na iwi o ka poe īuake iioko o na kualni, a uia ka la i kapaia ka "La o na Poe Make," nia ia lu e inalama ai i na hana haipule 110 lakou. Ma ka nana ajia i nei mau a'o kuinu nianaoio >Ekalesia Katolika Koma, ua hiki loa ke ikeia kc paewaewa a kulike ole me na a'o ana oka euanelio. Aole loa o lesu lvristo ame Kana mau haumana i a'o mai i ka euauelio elike me keia inau haua kuliihewa e alukai ai i »a kanaka iloko o ka poino. E manaoio anei kakou, o ka' "Rkaiesia keia o ke Akua i kukuluia e Petero ma laua o Paulo ma Roma? Aole loa! He Ekalesia "keia na ke aupuui o Koma i kukulu, oia ke kumu i kulike ole ai m a'o ana me na a'o ana o ka euanelio iloko o ka Ekalesia o lesu Kristo aine Kajia niau liauniana i a 'o ai ma lerusaleina. Alaila, niahea i nalowale ai* ka Ekalcsia o lesu Kristo i kukulu ia ai niu lerusaleina? Alia, na keia liope aku e lioike mai i ka puana oiaio no ia Ekalesia. E hoomuu aku kakou i ka imi aine ka lioolialike ana iwaena o na ekalesia leliulehu i puka niniloko mai o ka Ekalesia Katolika aine kekahi mau ekalesia e ae, malia o loaa ia kakou iloko oia mau ekalesia. (Aole i pau.) " I kulike ai me kekahi meahou mai Hilo mai i ka nupepa Star-Bulletin o ka Poalua nei, e hoakaka ana ia i ka paa ana he ekolu uiau koa maluika o Leilelma i ka hopuia, a hoihoi hou ia niai no Honolulu nei, nia ka Poaono aku nei i hala.