Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 45, 9 November 1917 — HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu

Ke uhi mai la kc ann liu-la o kc ahiahi, a no ka mea, ua Vi«j<jkuuia na lealea ma ka manawa e aneane aku ana ka la e i ka ilikai. a i na kanaka e huli hoi la ,aole he mea nui e ae ma iakmi mau lehelehe, no na mea wale no ia e pili ana i na lealea o kela la. a e lohe pu ia ana hoi ua mahalo ana ma k.» lakou mau waha. no ka u'i ame ka huapala o Magarita. ke paliaohao o ka Xaita ame ka luaole o ke akamai o ka Lede Peresila, a he nui aku ka lakou ano walaau. pehea hoi e nele ole iho ai ka nui o ka lakou mau mea e kamailio ai, i kau a mea o ka piha hauoli maoii no i na mea a k.» lakuu mau maka i ike ai. , I ka uhi ok«»a ana mai hoi o ke koloka o ka pouli, ma ke kulanakauhale u Roma, ua hookauluwela ia ae la ua kulanakauhale nei. e na kukui o na waihooluu like ole, a ma-kela aine keia wahi. e loheia aku ana ke kani o na meakani, a e l.»hcia ana no h<<i na leo himeni, a maloko o na hokele e malamaia ana he mau anaina hoohauoli, o kela ame keia ano. a ma ka moolelo o ke kulanakauhale o Roma, o kela kekhi manawa i ike ole ia kona lua mamua aku. Maloko hoi ij ke kakela a ka U'i Magarita ame kona ma kuakaue i noho ai. ua akoakoa ae ka poe hanohano o Roma, iloko o ko lak'»u mau kahiko nani, na keonimana me na lede, ke nana aku «»e ia la, hee na pilali, a onio hoi na mea hoonani maluna o ko lakou mau kino, oiai hoi na opuu daimana me na pohaku makamae e anapa ana ma na umauma a ma na manamanalima. Aia ka L'i iwaena o keia poe o ke kulana hanohano. kahi i luana pu ai, ma kona aoao hoi ka Lede Peresila, a ma kekahi a<»a.., kana kauwa punahele Rosalia, ka mea a ke Kilokil'» \\ ahine Sidia, i wanana e mai ai o ka mea ia miua e kumakaia i kona haku, me ka kakou koa opio. Kc noho la ua u'i nei o Rokenekai ame ka Lede Peresila ilokv» o ko laua kulana ulumahiehie, aka ma kahi mamao aku nae. mai ia laua mai, ke hoekepue mai la ke keiki a ke kiaaina o Koma. me na manao liakuko'i o ka makemake ame ka h.'K.liihi no ka U'i Magarita, a 110 ka hiki ole iaia ke uumi aku i na haku'iku'i makemake e lalawe la iloko o kona nui kino. hele okoa mai la ua keiki nei a ke kiaaina, a noho ae la ma kekahi nv»ho kaawale e kokoke ana ia Magarita, no ke maī la i ke kaniailio ma na olelo apau e pahele ana i ko Ma.2jarita noonoo. ua lilo nae ia mau pahele ana i mea ole, no ka mea ua hoikeike wale aku no o Magarita i kona kulana paa rula. oiai nae o ka mea oiaio, aole loa he wahi lihi hoihoi iloko ona nv» kela keiki. Ilok-• o keia manawa a Magarita e papa olelo nei me ke keiki a ke kiaaina v> R«»ma, aole loa ua Manu Nunu nei i hoohewahewa i ka manao o kona hoa olelo, e pahqle mai ana «•ia i kana mau olelo ma ke ano e hoowalewale i ko ia nei kupaa. < ) keia keiki e kamailio pu nei me Magarita, o ke kane ia a Kiaaina Henekona i koho ai ke kaikamahine, a ua paa hoi kana aelike me ke kiaaina o Roma, e hoohuiia ka laua mau keiki il«»ko o ka berita o ka mare, o kela niau manao o na makua. ua maopopo mua ia Feriana Samioleta, ke keiki a ke kiaaina o Roma, me ka hoike mua ole ia aku nae o keia mea ia Magarita. nolaila.ua noho ua kaikamahine nei me ka naa upo. aka n«» kaua nae e ka makamaka helulielu, ua maop >p" ia kaua. he okoa loa ka mea a Magarita i aloha ai, o ia :i" ka kak«»u k« »a opio, ke kiamanu akamai hookahi, nana i pnhele i ka Manu Nunu Ahiu a paa ma ka puapua. Ke malāmaia la na lealea maloko o ka hale kakela ahiki i ka hora umi «» kela po. ia wa i hookuuia ai, a huli hoi aku la na kamaaina no ko lakou mau wahi, a koe iho la hoi na malihini maloko o ke kakela. 1 kela huli hoi ana aku hoi o na mea apau no ko lakou mau wahi. a«»Ie o Mairarita i hoohakalia iho i ka hoi ana aku noloko «» k«>na rumi, no ka mea ua makemake oia e hooluolu. a e h«»omaha i na maluhiluhi o kela la, me ka ukali pu ana aku «» ka Lede Peresila ame ke kaikamahine kauwa mahope ona. * la lakou maloko o ka rumi moe, a e wehewehe ana hoi ke kaikamahine kauwa i na lole o kona haku, ia wa i pane ae ai ka L"i Magarita: "Heaha la hoi ko'u ano, hele wale mai la no a lelele ko'u «'ili. a«:»le i maopopo iki ia u ke ano o keia haawina, akahi wale nn hoi; me he mea la he mea kekahi e hoohalua mai nei i k«/u ola. O ka'u wale no e kauoha aku nei ia olua, e haa, lele mai ia'u e hooluolu i keia manawa, a e hoi āku olua 110l.iko u ko olua mau rumi, me ka nonoi ana aku i ko kakou Makua ma ka lani, e hoopakele mai ia kakou, mai na poino mai a kak«»u i maupopo-ole." La lilo kela mau olelo a Magarita i mea hookaumaha aku i ka manao o ka Lede Peresila, hele mai la nae oia a honi aku la ma ka papalina o kana aikane, no ka mea ua hoaikane ae la laua. a kamailio mai la i na olelo hoolana: "L kuu haku. na ke Akua, e kiai mai, a e hoopakele mai ia oe. mai na hoohalua mai o keia po. a ke kalokalo ae nei au e loaa ia oe he moe oluolu ana, ahiki i ka wehe ana mai o ke alaula o ka malamalama, i ke kakahiaka." "He manaolana ko'u e pololei ana kena mau olelo au e kuu aikane. aka nae aole e hiki ia'u ke hoauhee aku i ko'u mau manao hopohopo o ka maka'u mai ia'u aku," wahi a Magarita me ka lalau ana aku i ka lima o ka Lede Peresila' ame ko kana kauwa a hoopili ae la ma kahi o kona 4 puuwai. me ka i hou ana aku: **Ke ike la anei olua i ka pana kapalili o ko'u puuwai? Ua hele au a piha me na manao ulūahewa o ka hopohopo," alaiia iiah/ilo'i mai la kona mau waimaka, no ka tnea ke ike la oia me ka jioohew*ahewa ole, e hoea mai ana'kekahi hoohalua o'ka epa ame ke kolohe, ma kekahi manawa, o kela po. MOKUNA XIX. I kela manawa i lele hou aku ai ka Lede Peresila ame ke kaikamahine lawelawe e honi i ko laua haku, a liuli hoi aku la nol« ik« o ko laua mau rumi, me na olelo kaukau a ka U'i Magarita. e lilo laua i mau mea nonoi aku i ka lokomaikai v» ke Akua. e kiai a e hoopakelfe mai i ke ola o ko laua haku. la hala ana mai hoi o ka Lede Peresila aine ke kāikamahine kauwa noloko o ko laua mau rumi pakahi, a koe hoo ; kahi aku la ka U'i Magarita, ua hiolo makawalu mai la na waimaka ma kona mau paplina, no ka mea ala mai la na haku'iku'i hoomanao no ka mea ana i aloha ai. Pehea lioi e nele ai ke aloha, o laua \Vale no ka hoi a elua ka i ike i na kuwili hooheno ana, o na po a laua e hooheno ana malal.) o ke kumulaau wilou, a ke nana aku i ua Manu Nunu nei a kaua, ua.aneane e hiki ole iho i kona mau lihilihi ke upo'i, i kau a mea o ka piha hiaa, no ka hoomanao i kana aloha. a o ia kana i olelo okoa iho ai no iaia, aole oia e hvmluolu ana ma kela po', mamuli wale mai no o ka hele 0 ke ak>ha a kau i ka nuku no kana Hawila. E nanea ana no nae ua o Magarita i ke ala, me ka hookahe pu ana no hoi i na kulu waimaka mai kona mau lihilihi aku, ia wa i hoohikileleia mai ai kona noonoo, i kona lohe ana aku 1 ka nakeke mai o ke ki, ma kekahi puka ma'ka aoao hema o kona keena, aole no hoi i emo iho, hamama ae la. ke pani o : ka puka, a komo mai la kekahi kino kanaka, i aāhu iaia iho

me kuka koloka eleele loihi, i hele hoi ka a-ikala a nalowale ka helehelena. Ke noho aku la no o Magarita nana i ka hana a kela kino kanaka maluna ona, aole hoi ka pihoihoi me ka maka'u iloko 0 ua kaikamahine nei, aka o ka hoomanawanui ke nohoalii la maluna ona. Hele pololei mai la ua kino kanaka nei a kokoke i kahi a Magarita e noho aku ana, ia wa i wehe ae ai 1 kona kuka koloka loihi, a ia manawa i ike aku ai o MagaI rita me ka hoohewahewa ole, o Feriana Samioleta no ia, ke keiki a ke kiaaina o Roma, a o ka ona no hoi. nona ka hale a ua o Magarita e noho ana. I kela wehe ana ae o ke keiki a ke kiaaina o Roma i kona koloka, a waiho wale kona kino, ua haule iho la oia maluna 0 kekahi noho, me ka puai leo ole mai iaia mai 110 kekahi mau sekona, i ka hala ana nae o kekahi manawa, akahi no ua keiki nei a ke kiaaina a pane mai ia Magarita me kiiia inau olelo: i "Auhea oe e Magarita, e hookahaha loa ia aku ana paha ' kou noonoo, no keia hoea ana mai la o'u malōko nei o kou ' rumi iloko o keia wa o ka po, he mea oiaio no ia, aka e kala mai no nae oe ia'u, oiai he mea ano nui ka'u o ka hele ana , mai la e hui pu me-oe, o ia no ke noi ana. aku i kou hanoha- . no. e ae mai oe e lilo i wahine mare na'u. ! "He manao kahiko keia i aelikeia mawaena o kou makuaJ kne ame ko'u, a o na kumu a'u i manao loa ai, ua kupono i maoli no kaua e hooliloia i hookahi, aole au e hoike koke ! aku ana ia oe i keia manawa, aka aia oe a haawi mua mai 1 kou ae." "He hana nui i'o ka hoi keia au o ke komo ana mai noloko nei" o ko'u rumi me he aihue la i ka po!" wahi a Magarita ma ke ano hoomaewa a hoohenehene i ke keiki a ke kiaaina. "Ina he kumu kupono kekahi e lilo aku ai au he wahine mare nau, o keia wale no kou manawa e hoike koke ir.ai ai ia'u me ka hakalia ole, a ina e paa mai ana oe i ka uahoa, alaila e lohe oe i ka'u pane ea, aole loa au e ae ana e lilo aku he wahine mare nau, a no ka mea, ua lilo kahiko ko'u aloha i ka mea okoa, a ma kahi i waiho ai o ko'u aloha, aia pu no malaila kuu puuwai." Ia hooki ana iho o kela mau olelo a Magarita, ia wa i ku ae ai ua kaikamahine nei iluna, me ka holoholo ana iho maloko o kona rumi moe, oiai hoi o Feriana Semioleta e nana mai ana me na maka hookokoe o ka piha inaina, a i mai la: "Mai manao oe, he hana maalahi wale no ka hoao ana mai e paani ia'u, no ka mea, ina aole loa oe e lilo mai ana he wahine mare na'u, elike me ka makemake, ame ka manao paa o kou makuakane, alaila e hookolo aku ana kuu inaina mahope ou, ame ka mea a ko puuwai i aloha ai, a ia wa auanei olua e ike iho ai. aole he mea maalahi ka hoao ana mai e ku-e i ka makemake o ke keiki a ke kiaaina o Roma nei," alaila ku ōkoa ae la ua keiki nei a ke kiaaina iluna, a me ka hilahila ole, ua hopu aku la oia i ka lima o Magarita, a pane aku la me ka leo o ka mea i piha i ka inaina, no kona hoohoka ino ia ana aku e keia ana i hoohihi loa ai: "Ke ninau hou aku nei au ia oe, e hoomau hou aku ana anei oe i ka hoole ana mai, aole e lilo i wahine na'u, elike me kau i hoakaka mua mai nei?" Me ka ikaika apau i loaa ia Magarita. ua kaili ino aku la oia i kona lima mai ka paa ana a Feriana, a i ke kaawale ana ae, ia wa i huli pono aku ai oia imua- o ke kanaka komohewa, a me ka piha i ka huhu, pane aku la me ka leo'o.ka mea i piha ole me ka hopohopo: "He oiaio anei o kuu makuakane kekahi i komo like ma keia manao, e hoomare aku i kana kaikamahine, me kekahi kanaka a'u i aloha ole ai? O kuu makuakane pu anei kekahi iloko o keia hana puuwai eleele o ka lokoino? "Auhea oe e Feriana, pehea ka nui o kou huhu ame kou inaina, aole ia he mea e loli ae ai ko'u manao i hookahi iniha, a pehea ka nui o kau mau hana hoomaewaewa e hōokau mai ana maluna o'u, aole no ia he mea no'u e ae aku ai e lilo i wahine nau, aole loa. Ina 110 e kiola aku oe i kuu kino nei iloko o ke ahi, hahao aku paha ia'u iloko o ka halepaahao, aole loa ia he mea no'u e kumakaia ai i ka mea a kuu puuw r ai i haulehia ai i ke aloha, ka mea a'u e kaena ae nei o maua wale no ka i ike i ka hana a ke aloha, aole o ka nui me ka lehulehu. "E huli oe i na alahēle apau e na ai kou inaina, mamuli o ka hoohokaia ana aku o kau mau kuko palaualelo ame kau mau hana hilahila ole, aole no ia he mea e loli ae ai o ko'u manao paa, mahope o kuu aloha. O ka loaa iho la ka ia a keia kanaka hilahila ole, o ka manao e komo mai ma ke ano hoohalua o ke ano limanui, he keu oe e Feriana a ke kanaka hilahila ole loa! "He nani ia, ua lōhe aku la no oe i ko'u manao paa, o ka'u e kauoha aku nei ia oe, e ku oe a hele koke mailoko aku nei 0 keia rumi!" No kela hoohoka ino ia mai o Feriana, ua lalau okoa aku la ua kanaka nei i na lima o Magarita a noke iho la i ka puliki. me ka ninau hou ana mai: "I hookahi a'u manawa i koe e ninau aku ai ia oe, o ia keia: E' ae mai ana anei oe e lilo 1 wahine mare na'u?" Kaili hou aku la o Magarita i kona lima, mai ka paa ana a Feriana, me ka i ana aku i keia mau olelo o ka hopo ole: "E ku oe a hele mai o'u aku e Satana," wahi a Mag irita me ka leo okalakala. "He keu aku oe a ke'kanaka hilahila ole, o ka manao ana, o ka wa poeleele iho la ka manawa e liele mai ai e hoike i kona manao lapuwale. O ke ano iho la no hoi ia o na kanaka pupuka. he limanui ka loaa; 110laila aole loa au e kumakaia i ka mea a kuu puuwai i aleha ai me kuu naau apau, no ka mea he u'i kona i hiki ole i na wahine ke kupaa, a o kou mau ano apau imua oiia, ua iike pu ia me ka nani o ka mahina, ke hookukuia aku me ko ka la. O ka mea a'u i aloha ai, a i haulehia ai hoi'ko'u kupaa, he waipa-he kona i loaa ole i na kanaka opio o kona kulana; a ua like aku ka ono ame ka momona, o na huaolelo e oili mai ana mai kona mau lehelehe mai me ka momona o ka waiu ame ka hone. ! "Ua paa ka maua olelo hoohiki, aia a hoea mai i ka wa kupono, ia manawa auanei e hoea mai ai i ka hookoia ana o ka iini a ko maua mau puuwai pakahi. O kela olelo hoohiki ,aohe mana ma ka honua hei nana e akaa ae, o ka niake Avale no, a i lohe hou oe ea, ke kauoha aku nei au ia oe e haalele koke niai ialoko nei o keia rumi, oiai he mea makehewa wale 110 kou noke ana mai i ke koi hoomano ia'u, ua lilo mua kuu kino ame kuu puuwai na ka mea okoa. "Pehea ka nui o kou waiwai, ka hanohanō ame kou kulana kiekie, ua mama loa ia mau mea, ke hookuku ia ae me kuu aloha no ka mea a'u i haawi aku ai i kuu puuwai. īna no e hookomoia aku au iloko o ka make, no ko'u hooko ana aku i ka'u hoohiki, ua hiki no mahope ona keia kmo a maewaewa." "Manao ana paha oe, aole au i ike i ka mea.au i'haawi j aku ai i kou puuwai, ua ahuwale oia ia'u ma na ano apau. 1 0 ko mea i aloha ai, o ia no kela kanaka opio mai Rokenekai: mai, ma ka inoa ka Naita Eleele, ina ! keia la, i kumakaia mai ai oia iaia iho imua o ka lehulehu, mamuli o kana mau hana, ua hiki nae hoi, e huli pono aku ana au i ka oiaio o keia mea a'u i hoomaopopo ai, a ina e lawa ana na ike ma ko'u aoao, ke hoohiki aku nei au imua ou, o ka'u na'i iho la no ia ahiki 1 kona kaawale loa ana-mai ia oe aku, a ia w r a auanei oe e kukuli mai ai malalo o kuu mau wawae, a maliu mai i na hoopakele ana aku ia oe mai ka make ae," o ka huli aku la 110 ia o ua keiki nei a ke kiaaina no ka puka ma ka aoao o ka rumi o Magarita a oili aku la iwaho, me na manao hilaliila no kona hoohokaia ana, i hui pu ia hoi me ka inaina wela, e lalapa la iloko o kona houpo. Ia hala ana aku hoi o Feriana, ua pana aku la ua o.Magarita i ke ki maloko aku nei o kona rumi, a iaia i hoi mai ai a! kokoke ma kahi o kona f moe, ia w r a oia i hooho ae ai i keia mau huaolelo: "E ke kupaa, nou ka lanakila ana, a e ka hoowalewale nui,

ua hauleliia kou mana i keia po," alaila hookahe hou aku la [ ua o Magarita i kona mau waimaka, a ia mama ana ae o l kona noonoo kupouli i ke aloha nona ame kana ipo nohea, i hoi aku la oia maluna o kona wahi moe, me ka noonoo nui ana i ke au o ka nee ana aku o kona ola ana ame ko ka mea ana i aloha aku ai ine kona naau apau. No kekahi manawa loihi kela moe hoololo ana o Magarita maluna o kona \vahi moe, aole nae he hiki iaia ke hiamoe, nolaila ala okoa ae la oia iluna, a noke hou aku la i ka holoholo, me ka hoopuka pu ana ae nō hoi i keia mau olelo: "Aole e hiki ia'u ke hiamoe aku maloko nei o keia rumi, ua ik£ pono ae nei no au i ka hana hilahila ole a kela kanaka, aka e hele aku ana au noloko o ka rumi, o kuu aikane, malaila paha e loaa ai ia'u ka maha, v a i hiki ole i ko'u mau lihilihi ke upo'i iho i keia po, alaila e hele aku no au e imi i ka mea a kuu puuwai i aloha ai, malia pela wale no e hoomamaia mai ai na manao ulu-ku iloko o'u, e hakuko'i nei." Hooko aku la o Magarita i kela manao ona, nia ka liele ana āku a komo iloko o ka rumi o ka Lede Peresila, a mahope o ka hoala ana aku i kana aikane, ia wa i hoomaka aku ai oia e haha'i i na mea apau. a kaua e ka makamaka heluhelu i ike mua ae nei, a mahope o ko laūa ana me ke akahele i na inea pono a laua e hana aku āi, ua hooholo iho la laua e hele aku e huli i kana mea i aloha ai, o ko laua nei haalele iho la no ia ialoko o kela rumi iloko o ka pouli. E waiho malie aku kaua e ka makamaka heluhelu i ka U'i me kana aikane, a e hoohuli ae hoi kaua i ko kaua noonoo, maloko o ka hokele a Hawila ma i hoi aku ai e noho, elike me na mea i hoomaopopoia e kaua, ma ko lakou wa i hoea mai ai no ke kulanakauhale o Roma. Ma ka hora elua o ka wanaao o kela po, aia hoi maloko 0 kekahi keena o ka hale hokele a liawila ma e nolio āna, he ekolu mau kanaka e noke ana i ka holoholo, aia ka lakou mau pahikaua e lewalewa ana ma ko lakou aoao, a na ko lakou mau helehelena pakahi, e'hoike mai ana i ko lakou liele a piha i ka inaina, mamuli o kekahi hana ano nui, nana i kono aku ia lakou, e ku me ka makaukau, no ka hoopakele ana ae i ko lakou mau ola. Oiai no nae kela poe kanaka ekolu e holoholo ana, ia wa 1 loheia aku ai ke koele mai o na meakaua mawaho pono o ka hokele, a lohe pu aku la no hoi lakou i kekahi leo wahine, i ka pane ana ae: "E na kanaka puuwai eleele o ka hilahila ole, e hoomanao i ka Lede Peresila, a e hookaawale mai kona alahele aku, o ike auanei oukou i kana hauna pahikaua, ka mea a'u hookalii ame kuu mea i aloha ai i ike like iho ai i keia hana noeau," o ka wa no ia i loheia aku ai ke kani oeoe o na pahikaua, a he na ana ka lakou nei o ka lohe ana aku, aia hoi, kapalulu ana ka oi o ka pahikaua a ka eueu o Peresia iloko o ka puuwai o kekahi o na kanaka ekolu i lele powa mai ai nialuna cr ka Leele Peresila. . Ma ka manawa i walawala pa-hu aku ai ke kanaka mua, 0 ka loaa pono ana aku i ka pahikaua a ka Lede Peresila iluna o ka honua, o ka wa no ia i hoea mai ai na kanaka ekolu, a kakou i ike mua ae nei e holoholo ana maloko o ka hokele, a mamua o ka lele ana mai o na kanāka aku elua 1 koe maluna o ka Lede Peresila, ua poha aku la ka leo kauoha o Malavalia i ka puane ana ae: "E ka Lede Peresila, e kuemi aku ihope, a e waiho mai na makou e paio aku me keia mau kanaka powa o ka hilahila ole. Owai aku kela mahope ou e kuu aloha?" "O kuu liaku no keia," wahi a ka Lede Peresila i pane mai ai, a o ka ulele iho la no ia o Malavalia ma, me na kanaka powa elua, a iloko o na sekona pokole loa, aia'hoi ua waiho lala kukui aku la ua poe nei ekolu maluna o ke alanui, me ka nui ole o ka hana. la pau nui ana aku o kela poe kanaka powa o ka hilahila ole i ka make, hele pololei aku la o Malavalia a imua o kana aloha, o ka lele mai la no hoi ia o ka Lede Peresila, a puili mai la i ka mea a kona puuwai i li'a ai, me ka i ana mai: "Eia o Hawila ihea, o mauai pu mai nei no me Magarita kuu haku?" "Eia no au," i pane aku ai no hoi o Hawila, me kona hele pololei ana aku e hui pu me Magarita, a fie mau sfekoha ia, no ka lulumi ana o ka ipo i ka ipo, oiai ua loihi na la, akahi no ka hui hou, a o ia ka Magarita o ka pane ana mai i kana aloha: "i£ Hawila, he huakai ano nui ka maua o ka hele ana mai la e huli ia oe, eia ka hoi, e halawai e ana me ka poino." "E kii aku oe e Oto Beriana i kukui iloko o ka hōkele, i maopopo ae hoi ka helehelena o'keia poe kanāka!" i kauoha aku ai o Hawila i kona hoaloha, a noho iho la hoi lakou nei, e noke ana i ke kuwiliwili, iloko o ia mau minuke pokole, e kakali aku ana o ka huli hoi mai o Oto Beriana me ke kukui. Aole 110 nae i loihi ia kakali ana aku a lakou nei, hoea mai la o Oto Beriana me ke kuleui, a hoomāka iho la lakou nei o nana pakalii i na helehelena o kela poe kanakā. O ke kanaka mua loa i loaa aku ai kona puuwai i ka pahikaua a ka Lede Peresila, oia no o Feriana Semioleta, ke keiki a ke kiaaina o Roma, o ka lua-mai o na kanaka, oia o Euliona, a o ke kolu o lakou, oia no ka ukali pili kino o Feriana Semioleta. I kela manawa i ahuwale ae ai ka helehelena o Feriana Semioleta, ua puliki paa mai la o Magarita ia Hawila, me ka hawanawana ana iho i keia mau olelo. "E kinai koke i ke kukui i'keia manawa, eia ka o ke keiki keia a ke kiaaina! I'ka wa hea la oia i hoea mai ai no ko oukou hokele nei ?" MOKUNA XX. "Owai auanei ka mea i ike i keia poe kanaka, he lohe ana ka makou i ka nakeke o na meakaua, ame ka leo Lede Peresila, o ko makou holo koke mai la no ia iwaho nei, a loaa iho la olua ia makou." "Aole no i maopopo ia maua ka hana a keia poe kanaka," i pane mai ai ka Lede Peresila. "O ko maua nanea nq paha ia i ka hele a paa ana ko'u lima-'i ka hopuia e keia kanaka | mua loa, a olelo mai la he wahine maikai ka hoi au, a no | ka mahaoi o kela kanaka, me ka manao e kōlohe mai ia'u, o ko'u pale ae la no ia i kona lima, a lele ana i kahi e, a iloko o ka imo ana a ka maka, ua paa koke ae la ka'u pahikaua iloko o ko'u lima, o ka hoomaka mai la no ia o keia e lele maluna o'u, aka, ua inu e āku la nae. ka oi o ka'u pahikaua i ke koko o ka mea kolohe, a ina. paha aole oukou i hoea koke mai nei, ina he.pio maua na keia poe kolohe, hoohalua 0 ka po. v I ka pau ana hoi o kela mau hoakāka a ka Lede Peresila, ia wa i pane mai ai oMagarita: 4< l hele mai nei no maua e hoike aku ia oukou,.e makaala ia oukou iho, no ka mea ua kokoke mai ka poino, a ua ike like iho la no kakou, nolaila e hookuu mai oiikou ia maua, e huli hoi no ke kakela," .haawi aku la no hoi o Hawila i kona l ae, o a wa ia i huhuhui hou ae ai ua ipo hoohie nei, he lolō'u hoi kau i ke kiki\yi a ka pihi nui. Huki mai ka ulua! "E huli hoi i'o olua i keia manawa, o ikeia mai auanei ōlua e ko kaua mau enemi," a me na kaina wawae mama, o ka huli hoi aku la no ia-o Magarita'me ka Lede Peresila, me ka hoomamaia ana mai o ko laua naau kaumaha, ma o ke kau ana aku o kekahi haawina a'o kupono loa i'ke keiki a ke kiaaina. He hapaha hora palia-mahope iho o ka huli hoi ana aku e Magarita anie ka Lede Peresila no ke kakela, aia : hoi ua alā ae la o Buliona iluna, me ke ano kunewanewa, oiai ua loaa aku he elua mau pala-pu maluna o kona kino, he hookahi moku pahi, ma kona poohiwi akau, a he hookahi hoi ma kona umauma, a o ka mea wāle no nana i hoopakele ae i ■kona ola mai ka make mai, o ia no ke kau ana o Malavalia 1 kana laau ma kahi o na wahi i eha, pela iho la i paa aku ai ke kahe nui ana mai o ke koko. Aole wale no maluna o Buliona i kau aku ai-o Malavaliā

i kana laau, aka maluna pu kekahi o kona mau hoa. a i ke'.a manawa a Buliona i ala ae ai mai kona waiho malie aiui iluna o ka honua, ua ala pu ae la no hoi me I-enana, ke keiki a ke kiaaina o Roma ame kana kauwa. o ka mea pahaoluio n&e a lakou i ike mai ai, aia,ht)i, ma kahi o na walune elua a lakou o ka hoao ana mai e hoopoino i ko laua mau ola. he mau kanaka ekolu ia e ku a lakou nae 1 lioomai - popo ole mai ai, o keia 110 na kanaka o ka aahu ulaula. īui lakou i hoohoka aku i ka ike ame ke akamai o ka poe pana pua pololei nia na lealea hookuku o ka la aku 1 hala. Mahope o ka nana pono ana mai o ua poe kanaka nei i eha i keia mau kanaka ekolu eku aku ana imua o ko lak,. u mau ilo, ia Wā i'ku aē ai o Feriatia iluna, a me ka leo okalakala, ninau ntai la oia i ka pane ana mai. "O oukou anei e keia poe kanaka ka i hoeha mai ia makou. me ka oukou mau pahikaua wahi ana me ka hoōho.o ana iho o kona lima i kana.pahikaua. "Aole paha na makou, aka na ka oukou mau hana puuwai eleele hilahiia ole. o' ka manao ana, e hookau aku i na poin»> maluna o kekahi mau wahine hewa ole, a no ka hoopakeie ana ae i ko laua mau ola, ua konoia niai makou e hoohana aku i ka oi o ka makou mau pahikaua, i loaa ai he haawma a'o maikai loa ia oukou, mai hoao hou e maauhele 1 ka po. e hoohalua ai i ke ola oka poe hewa ole, wahi a Mala\aha 1 pane aky ai me ka leo kuoo. Ua loaa pono aku kela poe kanaka powa i na olelo pane pololei a Malavalia, a me kona hoao ole e paku'iku'i olelo hou mai, o kona kono aku la no ia i kona mau hoa, e haalele i.kela wahi, a huli hoi nui aku la, 110 kahi i maopopo ole ia Malavalia ma, o ka lakou wahi e hele aku ana.

I4ta hala ana aku.hoi o na kanaka powa ekolu, ia wa i huli ae ai o Hawila, a kamailio mai la i kona mau hoa: "Ke manao nei-au, he hana maikai loa na kakou, ka hookolo ana aku mahope o ka nieheu o kela mau kanaka ekolu, no ka mea ke manaoio nei au, aole he hana nui e ae iloko o ka noonoo o Feriana Samioleta, ke keiki a ke kiaaina o Roma nei, 110 ka hoohalua ana 110 ia ia Magarita. O olua o kakou ke ukali koke aku.i keia manawa, a e huli hoi hou ae hoi au noloko o ko'u rumi, a mahope aku nei au e hele aku ai a loaa olua." Ua maikai keia mau hoakaka a Hawila i ka manao o kona mau hoaloha, o ka haalele mai la no ia o Malavalia ame Oto Beriana ia Hawila, a hele aku la ma ka laua misiona, a huli hoi mai la 110 hoi o llawila noloko o kona rumi, me ka hoomakaukau ana ilio iaia, me na lako apau o ka naita oiaio, o kona oili hou mai la 110 ia iloko o ka pouli o ka po, 110 ka hookolo .ana-aku mahope o kona mau hoaloha elua. Ma kela huakai huli a liawila ma i na kanaka po\ya ekolu, aole he mea i ike hou ia no ua poe kanaka nei, oiai nae e hele ana-o Hawila ma, ma kela ame keia wahi, e hakilo ana e hoolono ana, aole he moali iki a lakou i ike no Feriana ame! kona mau hoa, ahiki wale i ka olino ana mai o ka la ma ka piko o na mauna. Aole o Hawila ma i ike hou ia Feriano ame kona mau hoa ma ia kakahiaka ahiki wale 110 i ko lakou hoea aiia aku n-.i ke kahua lealea, a 110 Magarita hoi nie kana aikane, ao<e i hoohalua hou ia ko laua mau ola, ma ia koena po; nolaila, o na mea i hanaia ma ka po aku mamua, aole ia i hoikeia ae i ke akea, aka he meahuna ia, na na lede opio ame ko laua mau hoopakele, me ka mahu'i ole o ka lehulehu, ii j kekahi hana powa 1 hoaoia maluna o na leele opio.

I ka wa i nohoalii mai ai ka malamalama maluna o kc kulanakauhale holookoa, ua huli hoi pololei aku la o Hawiia ma, noloko o ko lakou hokele, ua ala ae hoi ko lakou mau hoa, a e kākali mai ana o ko lakou nei oili ae mailoko mai o ko lakou mau rumi, me ko lakou kuhihewa loa, aia 110 0 Hawila ma iloko kahi i hiamoe ai ,eia ka auanei ua hele 1 ka holoholo po pouli. Mahope iho o ka paina kakahiaka, ua lioike ae la o ITawila i ka nui o kona mau hoa, e hoi ana lakou e hooluolu no kekahi mau hora ina kela kakahiaka, a e hoalaia aku hoi lakou, mamua o ke kani ana o ka hora umi-kumamalua o ke awakea, i ala mai ai lakou, a paina i ko lakou aina awakea, alaila hele aku no ke kahua lealea, uo ke komo ana iloko o na hana hokuku ma kela la. Elike no me ka la aku mamua, i hakalia no a kiekie iki ae ka la maluna o ka piko o na kuahiwi, aia hoi e moe ana •kaoo o ka poe makaikai no kahi o ke kahua leaiea, a mamua o ke kupono ana ae o ka la i ka 1010, ua liele ke kahua lealea a nonanona i na kanaka, i oi ae ka pilia i ko ka la aku mainua; no ka mea ua ku'i aku ke kaulana o ka Naila Pahaohao o ka Luahuna Waiwai ma na pe'a apau o ke aupuni o Italia, pela iho la i hele okoa mai ai kekahi poe. no ke ake ana e ike kumaka i ke akamai ame ke kaulana o ka kakou' koa opio. 'Mamua'hoi o ka hoea ana mai i ka manawa i hookaawaleia no ka hoomaka ana o na lealea, «ua hoea aku 1a ka U'i Magarita me kona īnau hoa ma ko lakou mau wahi i hoo•kaawaleia, a o ka Lede Peresila hoi, aia oia ma ka aoao o .Ma-garita, ka mea i kapaia ma Peresia apuni, ka opuu elaimana alohi i ka la. * Ke nana aku oe e ka mea heluhelu ma na hale apau i kukuluia ma kela kahua, hewa i ka wai ua mea he hoohiwahiwa, ka helu ekahi i ike mua ole ia ma Roma. Oiai ke nee ae la ka manawa imua, a ke hookokoke mai la -hoi i'ka vva no ke ku ana ae o na moho imua o lee kaluia lealea, no ka hookuku ana ma na lealea mokomoko ame ke kukini, ua kani kapalili mai la ka pu o-le puhi, a ka mea puhi o-le, e hoike ana e liuliu a e mak'aukali kela me keia moho, no ka nee ana mai imua o ke kahua. He pu o-le kela no ka ana, a ia kuu ana iho 0 ka: leo o ka o-le, ia wa i kani ae ai ka bana, 110 ka hoohanoiiano ana ike anaina nui oka poe makaikai; a ia hamau ana iho hoi o na leo o na meakani, ia manawa i ku mai ai ka ilamuku nui o ka la, a kukala mai la me ka leo nui moakaka,.ua hoea mai i ka'manawa no ka hookuku ana aku i na lealea i.hookaawaleia no kela la. Hoakaka mai la no hoi oia, o ka lealea mua e malamaia aku ana, o ia no ka mokomoko, a he eono ka nui o na moho 1 waiho mai i ko lākou mau inoa no ka paio ana e loaa ka lanakila, a e kaili hoi i ka makana no ia lealea, alaila hoike mai la oia i ka inoa o na moho, o ia no ka Naita Keokeo o Helevitia, ka Weli o na.Pae Mauna, ka Olali o na Kai, ke Kavalia Rodarika o Sepania, Leon de 80, ka Ilio Dala o Palani. "Mawaho ae o kela mau inoa a'u i hoike aku nei imua o keia anaina, he hookahi inoa liou, i waihoia mai ma nehinei aku la, no ke komo pu ana ma keia lealea, oia hoi o Lana'dova, ka mea hoi i kapa iaia iho ma ka moa ka Naita o ka Lio Ulaula o Moravia. O lakou nei na moho i maopopo ia'u j e hookuku aku ana i ko lakou ikaika ma ka mokomoko ana, aka aole no nae i paniia ka puka no kekahi poe e ae e make'make aira, ekomo mai, a o ia ka'u e kukala aku nei, ina he poe kekahi iloko o ke anaina i hoea mai nei i makeniake e komo mai ma keia lealea mokomoko, o keia ka manawa e hele mai ai e hoike ia'u." Ia kuu ana iho no o kela mau olelo hoakaka a ka ilamuku, 0 ka manawa no ia i wawalo hele ae ai leo kamahao' loa iluna o ka lewa, a poha mai la hoi/keia mau huaolelo: "Ave—Columba—Beatis." Ua - lilo ! kela ieo ; kamahao ame na huadlelo i hoopukaia ntai, me kamaopopo ole o ka mea nana kela mau huaolelo 1 kamaiiio mai, i mea hoopilihua aku i ka noonoo o na mea apau; o'ka manao nae o kel?l mau huaolelo e kuu hoa uhaiaholo o keia nanea, o ia no keia: "Aloha—Manu Nunu— Nani." Oiai no na mea apau e nalu ana no kela leo kamahao a ka pohihihi, ia wa i naholo hou ae ai ua leo nei iluna o ka lewa, o ia;.tio oe o;ke ku'i ana a ka hekili ku'i pama-10, a ia W'ā. i loheia aku ai ka hoopukaia ana mai o keia mau huaolelo: "O ko'u inoa, o Ku'i ka Hekili." ( Aole i pau.) _ ._ - ji