Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 45, 9 November 1917 — HE MOOLELO KAAO NO NA KEIKIALII EKOLU A KA MOI AME NA LEDE ELIMA O BAGEDADA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO NA KEIKIALII EKOLU A KA MOI AME NA LEDE ELIMA O BAGEDADA

->a nae. mahope k<» uukou aeia ana aku e komo mai, i • k., liuohau»ilna aku ma na lealea apau i hiki ia 1 1 liiki ia ' OUk ° U * nialam a iki ika oukou • La maopnpo ia'u ke kumu o ko oukou makemalae ana ii.ii e ninau ia u mamuli no ia o na mea a oukou i ikemaka ii. - nei nolaila. ke manao nei au aole walp kumupale kupo»ia ko oukou aoao, a aole no hoi e manaoia ko oukou »o--i.iihi he kumu maikai ia e hahaki ai oukou i ka oukou mau i. i °- a , , n ' c ham ? u loa oukou a mai hokai wale mai i k.i liana ī kuleana ole ia oukou e ninau mai." 1 ka pau ana no o nei mau olelo ana, keehi iho la oia iluna » • <a ]>apahele no ekolu manawa, a pa'ipa'i ae la i kona mau ima no ekolu manawa. a kahea pu ae la ia manawa me ka ie • nm, 1«. komo mai me ka awiwi loa!" Kmoole ua weheia mai la ka puka ma kekahi aoao mai o r "nii. a komo ana no ehiku mau kauwa paele pilikua me k:; laki.u mau pahikaua nunui e paa ana i ko lākou mau liina, a nopu mai la kela ame keia mea pakahi o lakou i na knaaka ei-iku e noho ana iloko o ka rumi. Kaia ih<:> la lakou a waiho ana iluna o ka papahele, kaualaki ia aku la a waenakonu o ka rumi, a e makaukau iho ana lak. .u t oki iho i ko lakou mau poo. papa e aku la nae ka moiwahine i ka i ana aku. "E kali iki!" 3«>aa iho ana no ka ike ia oe, e ka mea heluhelu, i ko ka m->i ame na kanaka e ae eono manao ame ko lakou ano ia manawa, elike me kau e ike iho ai ina o oe ke hanaia ihp ana p«-la ia manaw-a. L'a mihi ka moi ia manawa no kona make mamuli o kona paakiki aole i hoolohe i ka ke kuhina nui mau olelo a'o, aka, na lohi loa, ua hala ka wa pono. L"a maopopo loa i nei manawa e uku ana lakou apau me k.. lakou mau ola no ka lakou mau mea o ka hooholo ana, a no ka makemake ana hoi e loaa kēkahi hoakaka mai ka m. iwahine mai i hoopauia ae ai ko lakou pohihihi. "I-. ka Moiwahine kiekie a mana loa, ko makou haku wa-liii-e, e kauoha mai ana anei oe ia makou e oki iho i ko lakou :u : mau poo. J Ea, ahea oe kauoha mai?" wahi ana koa pae k- j>ilikua o ka uwa like ana mai. "< >. eka madame maikai hoi!" wahi a kahi kanaka hana ipulepo. me ka piha maka'u loa oka uwalo ana mai. ''Ma ka ii:.>a o ke Akua mana loa, ke noi aku nei au me ka haahaa loa ia oe, mai kau mai hoi oe i ka hoopa'i maluna o'u no ka li.-'.'i heWa i hana ai. Ua pono au ke make ina hoi no'u ponoi ii:-> ka hewa, na lakou nei ae i hana a owau pu ana paha a.ianei kekahi la e owili pu ia aku iloko o ia make a'u i maka .ikau ole ai i nei manawa no ia mea. E aloha mai oe ia'u! a. e aloha mai oe !" me na waimaka keia o kahi kanaka hana ipu lepo o ka uwalo ana mai. "lie maikai wale no ka kakou nanea ana i hewa wale no i ke komo ana mai a nei mau kanaka makapaa, no lakou mai ke kumu i ulu ai o nei haunaele; aole no he kulanakauhale e nele ana ka ulu ae o ka haunaele ke hoea aku nei ano kanaka ilaila. "Ke noi hou aku nei au ia oe mai hoohuikau i ka mea mua me kapoe hope i hoea mai ai, a e hoomanao pu oe i keia, he * i aku ke kupono o ka huikalaia o ke kanaka hana hewa ole, elike me a'u ka mea i hana aku i kahi mea no ke kokua ana aku ia oe. mamua o ka poe i hana ole i kahi mea nou e pon'o ai. " ka hoao wale no ka lakou e imi mai i ka oiaio i na liana a 'akou i kuleana ole e hokai wale mai." lioko o ko ka moiwahine piha i ka huhu nui ua hiki ole r. nae iaia ia manawa ke uumi i kona akaaka no nei mau . ..io hoouweuwe aku a kahi kanaka hana ipulepo. Aka nae. me kona hoolohe ole iho ia mau uwalo aku ana nr2 na waimaka, liuli ae la oia e kamailio i kekahi poe e ae i ka i ana ae: "E pane mai i ka'u ninau, owai oukou? Ina a< le oukou e hoike mai ana he minuke pokole loa wale no k. e no oukou e ola ai. no ka mea, eia maanei ko'u mau kpa n. makaukau e kau aku i ka make nialuna pakahi o oukou. "Aole hiki ia'u ke manaoio iho he poe kanaka hanohano, a i i ,!e he poe ko'iko'i paha a mau kanaka mana oukou mak<. o ko oukou mau apuni ponoi iho kalii a oukou o ka hele :u:;i mai. Ina he poe kanaka hanohano oukou ina ua maka.i' i <.ukou ia oukou iho a malama pono i ka oukou mau hoo:;:ki a haawi mai la hoi'i ka oukou hoomaikai ia makou no k': maikai a makou i hana aku ai no oukou." •: ) ka moi ka mea oi loa aku o ka uluhua me ka hoehaeha ]»u ia o kona noonoo e hiki ole ai iaia ke hoomanawanui hou ik >. a oia no hoi ka mea maikai ole loa o ka noonoo mamua .. ko kekahi poe e ae o lakou. no kona ike ana iho aia wale : k.Mia ola iloko oka mana o kekahi wahine hewa i piha ī :ca ukiuki a i.hiki ole hoi ke kaupaona pono i kona manao. ia manawa hoomaka iho la kona hoomaopopo aia no he manaolana no ko lakou palekana mamuli o ka ninau a ka m ūwahine owai la lakou, no ka mea, ina e ike iho ana ka :n.-'iwahine he moi oia, aole paha oia e aa ana e lawe i kona . .la ke hoikeia aku. - . . J Xo keia kumu i hawanawana aku ai oia i ke kuhina nui, oiai no oia e ku kokoke mai ai\a iaia, e hoike koke aku nona oia ka moi. . , • , i • , • l le manao keia o ka moi p ke noi ana aku ī ku-e loa ī ko ke kuhina nui naauao noonoo ia manawa, no ka mea, aole < .na makemake e ikeia mai oka moi oia. he makemake oia e imna i ka moi i ole e ike ia mai e ka lehulehu, a ia wa oia i ]iane aku ai ika moi: "Ua pono no kp kakpu hpehaehaia Kia nae i ka wa ana i makemake ai e hoolohe i ka ka moi j mau olelo a e kamailio aku ia Zobeide, aohe haawi mai o ka { moiwahine i manawa nona e kamailio aku ai. .. Ia manawa kamailio ae la ka moiwahine i na keikialii ekolu. a i kona ike ana ae i ko lakou makahii «jpau, ninau la ina he mau hoahanau like lakou apau? "Aohe makou he mau hoahanau na ka makua hōokahi, e ka madame." i pane ae ai kekahi no lakou apau; "aole makou i pili ma ke koko. aka ma ke ano wale no lie poe e hoonalike ana ia makou iho kekahi i kekahi, oia hoi, ma ke ano e hele like ana a e ike pakahi ana kekahi i kekahi." "He kanaka makapaa no nae paha oe mai kou hanauia, ana mai?" i ninau mai ai ka moiwahine i ke keikialii kokoke mai iaia. . . "Aohe. e ka moiwahine maikai, he haawina keia ī lpaa. ia'u mamuli o kekāhi ulia. Mahppe oka loaa ana ia u o keia: ua lioomaka iho la au e kahi i ko'u umiumi. ka hulUhulu ku'emaka ame na lauohp a nempnemp, a ī ko'u hoomau ana i keia ano me ke kahiko mau a.na no hoi ia u iho n:e keia mau aahu au e ike mai la, i lilo-ai au i helena ano kupaianaha, elike no me ia au e ike mai la. C)ia ninau hookahi no ka ka Moiwahine Zobeide o kā wai--It> ana ae imua o na keikialii e aku elua, a elike no me ka haina a ke keikialii mua pela no ka na keikialii hope. Eia nae, o ke keikialii hope ka i hoomahuahua mai i ka pane ika i ana mai: "E ka madame, no ka hoike ana aku ia i ka mea oiaio, aole makou.he poe lopaiki helewale, a i ir.ea hoi e loaa aku ai kekahi aloha a menemene iloko ou no makou. e pono ia'u ke hoike aku ia oe no makou apau, he mau keiki makou apau nā na moi o kekahi mau aupuni.

' A oiai hoi, aole makou i ike mua ia makou iho kekahi i kekahi, īna kekahi manawa mamua aku nei, akahi wale iho I la no i nei ahiahi, ua loaa ia makou he manawa nui e loaa ai ia makou ka ike no na mea i hanaia iho nei e oukou. a ke , hooiaio aku nei au imua ou, o na moi na lakou i hoohanau mai ia makou ua hoolaha muaia ae e lakou iwaena o na la- ■ huikanaka, ko makou mau ano." i Iloko o keia manawa a kekahi o na keikialii e hoakaka mai ana i ko lakou moolelo ua akakuu loa mai la ka liuhu o ka moiwahine ia manawa, aole hoi elike me mamua ka hele o ke kai a pu ko i kumupali, o ka make wale no ka i kona waha. Ia manawa kauoha aku la oia i na kauwa e hookuu ae i ka lakou paa ana i na pio, me ke kauoha pu aku no nae ia lakou e noho mai no iloko o ia rumi me ka haalele ole ahiki i kona maiiawa e i aku ai ia lakou e hele. "£ pono ia lakou pakahi e hoike mai ia'u i ko lakou moolelo," wahi ana i na koa paele pilikua, "a ina no ke kupono o ka lakou mau hoakaka pakahi i ko'u manao, alaila ia wa au e hookuu aku ai ia lakou e hele ma ka lakou wahi e makemake ana, aka, o ka meā e hoike ole mai ana i kona mooleio a ku ole i ko'u makemake, e make oia." ; la manawā-ua noho 4ike iho la na keikialii ekolū, ka moi, ke kuhina nui Giafara ame ke poo o na kanaka i po'aia, Meserou, maluna o ka moena weleweka iwaenakonu o ka rumi, a i na lede ekolu hoi e noho.aku ana iluna o ka punee, me na kauwa paele ekolu e kuku aku ana mahope o lakou, me ka makaukau mau me ka lakem mau pahikaua iloko o ko lakou mau lima. no ke katiohaia aku no e oki i ke poo o ka mea e makemakeia ana e make ua ku makaukau lak ju. No ka ike o kahi kanaka hana ipu lepo ua makemake ka moiwahine e lohe i ka moolelo e pili ana i kela āme keia mea pakahi o lakou, oia ka mea mioi mua o ke kamailio ana ae, i ka i ana: "E ka madame maikai, ua inaopopo ia oe ko'u moolelo ame ke kumu o ko'u hoea ana mai i keia hale. Nolaila, o ka'u mea e hoakaka aku ana imua ou he pokole loa, a oia keia: "E ku ana au ma kahi o ka'u hana a hoea ae ana ko kaikaina, o Amine, a koi ae la ia'u e hahai mai iaia, a ua hooko mai la au i kana l/auoha. "He hana no ka'u, no ka meā, he kanaka au i na ano ipu lepo o.na ano apau, liilii a nunui, a ma ia hana no hoi e loaa ai ko'u pono o ke ola ana, aka no kana noi lioi o ko'u hoomau mai la no ia i ka hahai ana mahope ona ahiki i ka hale e kuaiia ai ka waina, a i ka loaa ana mai o ka omole waina, hele hou niai la maua a ka hale e kuaiia ai o ke kapiki, kaloke, pine a pela aku, a i ka loaa ana o ia mau meaai a komo i ke pohoie, hele hou mai la maua a kahi e. kuaiia ai na hua ai maloo, ka alani, piki, piku, a pela aku, a i ke komo ana iho o ia mau mea iloko o ke pohoie, mailaila mai maua a ka halekuai pua, na waiala, na pauda aala, a mailaila aku a ka halekuai o na meaai ono, a mailaila aku a i ka halekuai laau, a mailaila mai, me ke pohoie i hele -a kaumaha, a e kau ana hoi maluna o ko'u poo hoea loa mai la maua i ka hale, a maanei i hoike mai ai oe i kekahi hana maikai, hana aloha e hiki ole ai ia'u ke hoopoina i na la apau o ko'u ola ana. "O keia ae la no ko'u moolelo pilia, a ke lana nei kuu manao e lilo ana keia i mea e aponoia mai ai e oe no ka hoopakele ana ae ia'u." I ka pau ana o nei mau hoakaka a kahi kanaka hana ipu lepo, a no .ka hauoli o ka moiwahine 1 ka lohe ana aku i na mea apau ana e hooia ana he oiaio, i aku la i ua wahi kanaka ia: "Ua pakele oe, e hele oe mai nei aku i nei manawa, a mai hoike hou mai ia oe iho e ike hou aku ai makou i kou helehel^na." • "E ka madame maikai, e noi aku ana au i kou oluolu e ae mai ia'u e noho iki iho au no kekahi manawa. Ua lohe mai nei lakou nei i ko'u moolelo, o ko lakou nei koe aole au i lohe, ina hoi oe e kipaku koke ana ia'u e hele i nei manawa e lohe ole ana hoi au i ko lakou nei?" Hakalia 110 pau kana kamailio ana o ka eu ae la no ia a hele mai la a noho iluna o ka punee a na lede e noho aku ana, ina kekahi poo o'ka punee, me ke noi oleia aku; mamuli no keia o ke ano mikimiki o kahi kanaka a mamuli mai no hoi o kona hauoli no kona hoopakeleia ana mai ka make mai ana o ka hoopihoihoi loa ia ana. la.pau ana o kana kamailio o kekahi o na keikialii ka i wehewehe inai i kona moolelo mahope mai ona imua o ka Moiwahine Zobeide i ka i ana mai: "E ka madame maikai, i mea e loaa aku ai ka ike ia oe no ke kumu o ka lilo ana o ko'u maka akau ame ke kumu hoi o ko'u lawe ana i ke kulana ame ke ano au e ike mai la, e hoomaka mua aku ana au ma o ka hoakaka ana aku ia oe he keikikane au na kekahi moi. "He hoahanau ko kuu makuakane, a elike no hoi me ka moi ana o kuu makuakane, pela no hoi me 'kl, he moi oia no kekahi aupuni kokoke mai. •'He elua niau keiki a kona kaikaina, he keikikane a he kaikamahine, o ka mua ua kokoke loa elike kona mau ma-. kahiki me ko'u. , "I ka pau ana o ko'u manawa o ka hoonaauaoia ana maloko o ke kula, a i ka ike ana o kuu makuakane ua kupono au i ka hoounaunaia, a ua loaa 110 hoi ia'u ka mākaiikau ma na mea apau e hiki ai ia'u ke makaala no'u iho, ua hookuu mai la oia ia'u e hele e ike i kuu anakala i kela ame keia makahiki, a he mau mahina elua a ekolu ko ; u e hoohala ai i ka manawa ma kona alo alii, a i ka pau ana o ia manawa alaila ua hoi mai la au no ka home. f "Pela mau au e liana ai i na makahiki apau. Mamuli o keia launa mau o'u me ke keikialii, kuu hoahanau, ua pipiii paa loa ke aloha mawaena, o maua. "Ma ko'u manawa hope loa o ka hui ana me ia ua hookipa aku oia ia'u .me ke ohaoha ame ka hauoli nui, ua haawiia he mau papa ahaaina a he mau lealea o na ano like ole no ko'u hnphano i oi aku i ko na manawa mamua aku a'u e. hoea aku ai. > "He manawa lpihi ko maua o ka noho ana maluna o ka pakaukau mahope o ka pau ana o ka aina ahiahi ma kekahi, po, a oiai maua e nanea ana i mai la oia ia'u: "Aole e hiki ana ia oe lee koho iho, pela ko'u manao, i na mea nui a koikoi a ko'u noonoo i nalu nui ai mai ka manawa rftai o kela huaka'i hppe a.u i hpea hppe mai ai ianei. j "Mai kela wa māi ua'lehiilehu na kanaka hana a'u i hc»d-j limalima ai no ka hana ana i kekahi mea a'u.i noonoo nui ai. He hale ka'u i kauoha ai e kukuluia a o ka paa koke ana aku nei no ia, a e makaukau ana ia iloko o kekahi manawa pokole no ko kaua hoi aku ilaila e noho ai. "Aole e hookaumahaia ana kou noonoo ke ike aku oe ia hale, a mamua nae o kou ike ana aku e pono oe e'hoohiki mua mai e huna loa oe i na mea huna au e ike aku ana, a : e lilo pu no hoi oe i kanaka hoopono e inalama mau ana i kou-kulana keonimana; o keia na mea nui elua a'u e kaupha-; mua aki> nei ia'oe. . ; "Ua lilp ko niaua .pin ma ke koko ame ko maua kamaaina 'loa ia maua iho i mau mea e keakea mua mai ana ia'u, aole e hoole aku i kana noi, nolaila, ua ae koke aku la au e hoohiki, elike me kana koi. "Ina ua holopono iho la keia, i kou manao ea," wahi ana ia'u, "eia ka'u noi ia oe, e kali iki oe maanei ahiki i kuu hoi ana mai; aole au e loihi loa a hoi mai." He oiaio, aohe no hoi i liuliu loa ia kali ana iho a'u, hoi hou mai ana oia, nie kekahi wahine opio u'i e paa ana ma kona lima, ua kahikoia ka wahine opio me kekahi aahu nani a alohilohi ke nana aku. Aole oia i hpike mai ia'u i kpna inoa, aohe no hoi au i ninau wale aku no ko'u noonoo ana iho he hana mioi wale aku no ia. la manawa noho hou iho la makou ilalo } no kekahi manawa ka nohp ana, me ke kamailio ana maluna

0 na kumuhana like, me ka hoomau i ka inu liilii ana i kela ame keia manawa 110 ke ola o kela ame keia mea pakahi o makou. la manawa i mai la ke keikialii ia'u: "E pono owau o kaua ke'nele, e oluolu oe e lawe aku i keia lede me oe, a e lawe aku iaia ma ke alanui au e ike aku ana i kekahi liale•kupapa'u, i kukulu liou ia, he hale i hana poepoe ia oluna iho o kaupoku a puni. "E ike koke aku ana no oe ia halekupapa'u, no ka mea, ua weheia no a hamama ka puka. E komo pu aku oe nie ia iloko o ia hale. alaila kakali mai olua ia'u; e ho6a koke aku ana nolaila iloko o kekahi manawa pokole loa." ' No ka hooko pono ana aku i kana kauoha, a oiai hoi aohe no a'u mea i koe e makemake aku' ai e loaa hou inai kekahi ike mai iaia mai-o ko'u haawi aku la-no ia i ko'u lima i ka | lede a hele aku la maua no kahi a kuu hoahanau o ke kauoha ' ana mai ia'u a malalo o ka malamalama konane o ka mahina me ke kuhihewa ole, elike me ia i kuhikuhi ia mai ai, i hele aku ai maua a hoea ilaila. Aohe maua i hoea aku i ka halekupapa'u o ko maua ike mai la no ia i ke keikialii e ukali ae ana-maliope o maua, ,nie-kekahi pakeke i piha i ka w.ai, he kopala a hē eke uuku me kekahi puna iloko. ' ' 0 ke kopala ana o ka lawe ana mai he mea wawahi ia i ka luapao iwaenakonu o ka halekupapa'u. I ka hiki ana aku a makou i ka halekupapa'u o kona hoomaka iho la no ia e wawahi i ka luapao me ka lawe pakahi ana ae i na poI haku a hoahu aku la ma kekahi aoao o ka hale. ' I ka pau ana ae o na pohaku a pau i ka weheweheia, eli iho la i kekalii lua iloko o ka lepo a ike aku la au 'ne luapao ka, a ma kahi ana i eli iho ai he puka ka'u o kā ike ana iho 1 ka wa ana i hapai ae ai i ke pani a hemo, a he alanui kikeekee e iho ana ilalo o kekahi lua hohonu. Ia wa huli mai la kuu hoahanau a i mai la i lede: "O keia ke alanui e iho aku ai ahiki i kahi a'u i hoike niua aku ai ia oe." No keia mau olelo ana hookokoke aku la ka lede 1 kahi o ka puka a hoomaka aku la ka iho ana nolalo o ka lua. E makaukau ana'ke keikialii e ukali aku mahope ona, a kona noonoo ana mai paha ia'u, huli mai la a i mai la: "E haawi mua aku ana au i ko'u mahalo palena ole ia oe, e ka hoahanau, no kou hooluhiia ana aku nei no keia hana; e lawe mua aku oe i ka'u hoomaikai, a o ke aloha no kou." "Auwe! Ea, e kuu hoahanau," i kahea koke aku ai au, "heaha ka manao o nei hana au? O kou liele loa no ka paha keia aole e hoi hou mai ana?" "Mai nana oe i ka hopena, ma ke ala au i hele mai ai malaila no oe e hoi aku ai," wahi ana ia'u. Ua hiki ole e loaa hou mai ia'u kekahi mea mai iaia mai, o ka'u hana pono wale no o ko'u hooko i kana kauoha e huli aku a hoi'ma kahi a maua me ka lede o ka hele ana mai. la'u i hoea aku ai i ka hale o kuu anakala> a mamuli paha hoi o ka waina a'u o ka inu ana, ua ano poniuniu ae la ko'.u . poo. O ko'u hoi loa aku la no ia noloko o ko'u rumi a haule aku la hiamoe. Ma kekahi kakahiaka nui ae, ia'u i ala aē ai, ua lehulehu na manao like ole a ; u o ka nalu ana no na mea apau a'u o ka ike ana maka po maniua iho, ala mai la iloko o'u na hoomanao ana no na inea apau, me he mea la e ike aku ana 110 au ia manawa, he mea kamāhao loa i ka'u noonoo iho. Ma kekahi ano ke noonoo iho me he mea la iloko o ka moeuhane ia mau mea apau a'u o ka ike ana, a no ko'u makemake loa e lohe i na mea oiaio o ko'u kauoha okoa aku la 110 ia i kekahi kauwa e hele e nana ina ua komo kuu hoahanau i kona mau lole, ina no kona ala mai. Eia nae, i ka wa i hoi mai ai ke kauwa a'u i kauoha ai e hele e nana i ke leeikialii a olelo mai la aohe he keikialii, kuu hoahanau i moe maloko o ka halp ma ia po, aole 110 hoi na kauwa a -pau i ike i kona wahi o ka hele ana, a pehea ld kona hopena, a o laleou pu kekahi i hookaumahaia no kona nalowale honua ana, hooholo iho la au aole i hoi mai kuu hoahanau, me he mea la, aia no laua iloko o kela lua a laua o ka iho a.rta maloko o ka halekupapa'u. - Ua lilo keia i mea hookaumaha loa ia'u, a> no-ka nui loa o ka haohao iloko o'u, a mahope o ko'u noonoo hookahi ana me ka : hoomamao mau mai ka poe mai oloko o ka hale, 0 kp.'.u palamimo iho la no ia me ka ike ole ia mai a hele poloīei aku la no kahi o ka pa ilina o ka lehulehu, kahi he lehulehu wale na halekupapa'u i like loa me ka halekupapa'u a'u o ka ike ana mamua. Ua hala he la okoa ia'u ma ka nana ana ia mau halekupapa'u apau, aka nae aole i loaa iki ia'u ka halekupapa'u a'u e imi ana. Eha la waiwai ole i hala ia'u ma ka huli ana aohe nae he loaa iki. He mea pono ia'u e hoakaka aku ia oe, i'loko o keia manawa holookoa apau aole ka moi, kuu anakala ma ka halealii, ua heie oia no kekahi wahi mamao me kekahi poe i ka hahai holoholona. Ua hiki ole ia'u ke kali nona ahiki i kona hoi ana mai, nolaila mahope o ko'u hoakaka ana aku i na kuhina a hoike pu aku la i na kumu o ko'u makemake ana e hoi, oia hoi ka loihi loa o ko'u manawa o ka hele ana mai, he manawa i maa ole ka hookuuia mai no'u e hele ai, o ko'u hoi aku la no ia no ka-hale o ko'u inakuakane. Ua haalele aku au i na kuhina me-ka nui o ko lakou kaumaha, elike no hoi me ko'u ike iho i ko'u, no ka nalowale loihi ana o ke keikialii, pehea la kona hopena, ua make paha oia a aole paha, aohe mea i maopopo. Owau hookahi ka mea i ike i lea mea huna a ke keikialii, aka no ka hoohiki a'u i hoopaa ai me ia, aole au i hoao e hahaki ia hoohiki i mea e hoemiia mai ai o ko lakou mau manao pihoihoi ma o ka hoike ana aku ia lakou i kekahi 'hapa o ka'u mea i ike ai. la'u i'hoea aku ai i ke kapitala o kuu makuakane, a ma ke ano i ku-e loa i ka mea i maa mau ia, ua ike aku la au ma ka pukapa o ka halealii i kekahi mau koa kiai lehulehu, a ia'u no a komo aku i ka pukapa, o ko'u hoopuniia mai la 110 ia me'the:pio la. Ua ninau koke aku la au e hoakaka mai i ke kumu o ko lakou hoopuni ana mai ia'u me he lawehala la, a he aliikoa ka mea i pane mai, "E ke keikialii, ua kukala ae ka pualikoa j o'ke kuhina nūi ka mea e noho moi ma ka melkalua o ko makuiakatie, ka moi, ua make ko makuakane, a ke hopu nei au ia oe ma ke ano he paahao ma ka aoao o ka moi hou." 'No keia mau olēlo o ka'lēle like'mai la no ia o na koa e hopu ia ? u, a kaihuluhuluia nomua.p kahaka i nele kona puuwai i ka ike.iho ia mea hc, alolia. Nau ia e koho iho, e ka madame, pēhea'la ka niii o'ko'u kahaha ame ko'u kaumaha ia manawa? , No'ke kuhina nui kipi he kanika ,oia i hoino ia'u 110 keikahi manawa loihi, nolaila i kona ike āna mai ia ? u, ka hooilina i manaoiajio ka nohoalii, ua lealea eile loa oia e ike mai 1 ko'u helehelena, a i mea e maopopo aku ai ia oe ke kumu, e ponp au e hoakaka aku maanei. 1 ko'u wa no e kamalii ana, o ka'u hana lealea loa oia no ke pana pua. Ma kekahi la ua lawe aku la au i ka'u kakaka me ka pu-a pua noluna loa o kaupāku o ka halealii, a me ia mau-meaau e hoohauoli ai ia'u iho ma o ke kiki ana aku i na mea liilii e ulu mai ana a'ii e ike aku ana iluna o na kahua anuunuu malalo aku. Oiai au e kiki ana o ko'u ike aku la no ia i kekahi wahi manu e lele ae ana mamua o'u, o ko'u ki aku la no ia aohe nae i ku aku ka manu, ua lele loa aku 'la ka pua a ku ka maka akau o ke kuhina nui, a o kona eha ia aliiki i kona lilo ana i kanaka makakahi, oiai oia e holoholo ana iluna o ke | kahua anuunuu mamua mai o kona hale. O ko'u hewa nui i keia la iaia i lilo ai au i mea ino loa ia eia. I ka wa i hoikeia mai ai ia'u o kela ulia, o ko'u holo koke aku la no ia e mihi imua ona. Iloko o ka'u mihi aku me ka haahaa loa imua ona, eia nae, aole.oia i kala mai ia'u, a no ia huikala ole mai ua loaa iho la ia'u ka ike aole oia e hoopau ana i kona manao hoomauhāla, a e hana mai ana

oia i kekahi mea e poino ai au. ke loaa iaia he manawa kupono e hana mai ai oia i kekahi mea no'u e poino ai, ku i 110 a hala, he oiaio ua hiki mai ia manawa. 1 keia manawa, i kona ike ana ua kaa aku au malalu o kona niana. ua hooku mai la oia ia hana maluna o'u ma ke ano hoomainoino loa. Hakalia 110 iaia a ike mai ia'u e kaihuluhuluia aku ana. ua holo koke mai la oia me ka piha i ka huhu nui. elike me kekahi liona pololi ke ike mai i kana mea e ale ai. , Ua ho.u ok9a.mai.la 110 oia i kona manamanalima i kuu maka a poalo ae la ahiki ika lele ana oka onohi akau. Ma keia āno iho'īa i n\akapaa ai kahi maka o'u la, elike me ia au paha e hoohenehene mai la ea, o ko'u ike ole aku ialoku ou. Aole i pau kana liana lioomainoino ia'u ma keia wale ihu la.. Ua kauoha mai la oia e hoopaaia aku au iloko o kekaiii wahi paa loa, elike me ia e hoopaaia ai na hololiolona, ame ia paa o'u e laweia aku ai au no kekahi wahi mamao loa, kahi a ke kanaka okipoo e hookau mai ai i kana hoopai maluna o'u ma o ke oki ana ae i kuu poo, a i ka wa e moku ai. alaila haalele iho i kuu kino i ai ua na numa koraka. 0 ke kanaka nana e oki ana i kuu poo, ee ae la oia maluna 0 kona lio me kekahi koi lipi nui, me kona ukali pu ia e. kek'ahi kanaka e lawe pu ana ia'u me ia. Aole oia i hoomaha iki ahiki i kalii e hookoia ai ka make maluna o'u. Ia manawa, ua noi ae la au iaia e hoopakele ia'u, me ka pule ana ame na waimaka pu ia noi ana ae a'u iaia, a loihi wale ia noi ana aku a'u. a i ka manawa hope loa, ua komo aku la ke aloha iloko ona a i mai la i ka hua o ke °la: "O hele," walii ana, "mai keia aupuni aku i keia manawa koke no, a* mai lioi hou mai; ina 110 kou hoi hott mai he malee wale no kou hoopa'i; ia wa e hooko aku ai au i ke kauoha a ke alii e make oe." He manawa ia 110 ko'll hoomaikai aku iaia me ka haahaa loa no ka maikai ana i hana mai ai maluna o'u, a ia'u no a mamāo loa aku a owau wale no ma kekahi wahi, ua nui ko'u minamina i ko'u maka i poaloia ae ai, eia nae hoi, he liilii iho ia eha o'u, he oi aku ka pilikia ina i okiia ko'u poo. aka, ua aloha mai ke Akua ia'u a ua hoopakeleia ko'u ola me ke koe o hookahi maka. No keia maka kahi aole liiki ia'u ke hele mama loa aku. Iloko o ia la a po iloko wale 110 au o na wahi mehameha loa e pee ai, a ma ka po au e hele ai mai kekahi wahi a i ka mamao o kahi e hele ia ai me ka liiki i ko'u mau wawae ke lawe ia'u. 1 ka manawa hope loa 110 hoi, hoea aku la au i ke aupuni o ka moi,-kuu anakala, a o ko'u hoomau aku la no ia i ka hele pololei ana no ke kapitala. I ko'u hoea ana aku i ka halealii he moolelo loihi ka'll o ka wehewehe ana aku imua o kuu anakala, a o ke kumu nui hoi o ko'u hoi-hou ana aku me ia, a.ua hooiaio U>a oia i ka'u mau mea apau o ke kamailio ana aku mamuli o kona ikemaka ana mai i ko'u maka hookahi. "Auwe no ka hoi ka mea kaumaha e!" wahi ana o ka pane ana mai, me ka helelei ana iho ona waimaka. "Aole anei 1 lawa iho la ko'u kaumaha no ka nalowale ana o ka'u keik'i? "Aole i nalowale aku ka liliha nona a palua a pākniu hou mai la nae i ko ia nei mamuli o ka make ana mai la o kuu kaikuaana ame kou poino hoi, e kuu keiki! O, ua oi loa aku keia mamua o ka mea hiki ia'u ke hoomanawanui!" Alaila hoakaka mai la oia ia'u i ka nui o kona kaumaha no ka nalowale loa ana o kana keiki me ka loaa oie mai o kekahi lono e pili ana nona, me ia nui no o kona huliia ma na wahi apau o ke aupuni a hala loa aku ka ninau ana ma na aupuni mamao mawaho aku, mamuli o ka manaoia ua hele auwana paha oia 110 ia mau aupuni. I na manawa apau a ka moi. kuu anakala, e kamailio mni ana ia'u i keia mau mea, ke hiolo mau ia kona mau waimaka ma kona mau papalina, a nana hoi ka uwe hookahi ko maua uwe lilee ana, a ia'u e nana aku ana iaia ia manawa ua pili kaumaha loa oia me ka maopopo ole o ka huaolelo kuponu ia'u e hoonana aku ai iaia, oiai nae, aia me a'u na mea oiaio e hiki ai e hoopauia aku ai kona pilihua loa, aka, 110 ka hooliiki hoi a'u i hoopaa ai ia'u iho, eiike me ia a nlaua o ka aelike ana me kuu hoahanau, ua hamau loa au. Ua hala ia'u kekahi manawa loihi o ka noonoo ana no ka pono ia'u ke hoike aku i ka moi i na mea apau ame ku pono ole. No ka pilihua ioa o ka noonoo o ka moi i ka'll nana aku, a ua aloha maoli aku no hoi au i kona uwe mau mai, ia manawa hooholo iho la au e hoike aku iaia i na mea apau, no ko'u noonoo ana iho, ina hoi au e hoomau loa aku ana i ka hunakele ana i ka meahuna a kuu hoahanau i papa loa mai ai ia'u aole e hoike iki, alua paha hoi auanei o'u makuakane c make. No ka ikaika loa o keia aloha iloko o'u, hooholo iho la au e hahaki i ka'u hoohiki, i kumu e pau ai o ko ka moi, kuu anakala, kaumaha, a me ia manao ikaika, o ko'u wehewehe aku la no ia imua ona i tia mea apau i hanaia okawa i liala, elike me ia au e ka mea heluhelu i ike mua aku nei ma ka mokuna i hala. la'u e noke aku ana i ka wehewehe imua ona, ke ike aku la au i ka hoomama ia ae o koua noonoo ma kekahi ano, a i ka pau ana o ka'u wehewehe, i mai la: "A'la kau moolelo o ka hoakaka ana mai la imua o'u, ina he moolelo oiaio loa kena, ke ike >nei aii i ka loaa mai o •kekahi manaolana liilii ia-u 110 ka loaa aku o kuu keiki, ko hoahanau. "He oiaio. ke hooniaopopo nei au i ke kukulu ana o kuu keiki i kekahi halekupapa'u, a ua maopopo no hoi ia'u kahi o ia halekupapa'u i kukuluia ai. Ina he mea oiaio kena au e hoike mai nei e loaa i'o aku ana oia ia kaua malaila, ina aia no oia ke ola mai nei. "Me'kahi hoomanao iki iloko 011 no kahi o ia halekupapa'u ke hoike e aku nei au iiiuia ou e loaa i'o aku ana oia ia kaua, a oiai hoi, ua hana oja ia hana'me ka nia-lu loa, me ka lioike ole mai ia'u. i kekahi mea, a ia oe wale no oia i hoike aku ai, me ka papa pu mai ia oe e hunakele loa, ke manao nei au e pono o kaua elua wale no ke hele e huli, i ole ai ka lehulehu e ike a lilo i mea kamailioia." Ke pono ia i kou manao, pela au o ka pane ana aku, a ua hauoli loa oia i ka lohe ana aku i ko'u manao. līe kumu okoa e ae 110 kekahi ana o ka olelo ana mai ia'u, aole nae oia i hoike mai 110 ia mea, 110 kona makemake e lilo ka meahuna i mea nalo loa, e lohe wale ole ia ae ai e kela ame keia. Oia kumu, e ike ia ana nia ka hopena o ka'u moolelo, a he kumu ano-nui a koikoi loa no'hoi ia au e ike iho ai nou iho, e ka maelame. Ia holopono ana o ka maua mau kukakuka Ana hoi like aku la maua noloko o ka rumi a komo iho la i kekahi mau aahu e hoano-e loa ana ia maua iho e ike ole ia mai ai e kekahi poe, a maloko aku o ke kihapai pua ko maua hele ana aku a puka iwaho ma kekahi pukapa e hamaina aku ana i kekahi ululaau nui. Aole i liuliu loa ia hele ana aku a maua, a ua laki no hoi no ka hoopokoleia ana o ka maua hana, o ko maua ike aku la no ia 1 ka halekupapa'u a maua i makemake ai, a owau o maua ka mea i oi aku ka hauoli ia ike ana aku, no ka mea he mau la ka i hoohalaia e a'u ma ka huli/ana ia halekupapa'u, aohe nae he loaa iki ia'u he mau hale okoa loa wale 110 ka'u o ka hele ana aku 'e nana. Ia ike ana aku a'u he mama mai hoi kau i na kaina wawae. liakalia no ia maua a ku ma ka puka o ko maua komo aku la no ia, a i nana iho ko maua hana ua paa ka puka i ke paniia, o ke panihao kaumaha e pani iho ai i ka piika e iho ai ilalo ua pani hou ia iho a paa a me'ka hana nui maua o ka hapai ana ae ia panihao kaumaha ahiki i ka hemo ana. O ke kumu paakiki loa ua paiainaia ae malalo a paa loa me ka puna ame ka wai a ke keikialii o ka lawe pu ana ae ma kela po a laua o ke komo ana iloko o ka lua, eia nae, i ka manaw r a liope lōa no hoi ua hemo ae la ua panihao la. ( Aole i pau)