Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 47, 23 November 1917 — HOIHOIIA MAI KE KINO NO KE KEENA KALAUNU Ikeia Kekahi Hiona ku i ka Ilihia e na Kaukani o ko ke Kulanakauhale nei NEE MAI KA HUAKAI MAI KAWAIAHAO NO KA PA'LII Piha ke Alanui i na Kanaka e Ake Ana e Ike i Kela Hiona Malihini Loa [ARTICLE]

HOIHOIIA MAI KE KINO NO KE KEENA KALAUNU

Ikeia Kekahi Hiona ku i ka Ilihia e na Kaukani o ko ke Kulanakauhale nei

NEE MAI KA HUAKAI MAI KAWAIAHAO NO KA PA'LII

Piha ke Alanui i na Kanaka e Ake Ana e Ike i Kela Hiona Malihini Loa

Maloko o ka nnni kalauiui o lia lialealii mua kalii a kii Moiwahine 110 na makaliiki elua wale 110 a oi i uohoalii ai 110 Hawaii «ei i kauia ai ke kino wailua o ka Moiwahine Liliuokalani i aloha nui ia, ka liope ]ofi o-na moī uana i noho a hoonmlu ia Hatt T aii, mai ka po Poaono 'niai' ahiki i ka lioilioiia ana aku e huna ma lta iliua o na alii'ma Māuhaala,"Maeniae, ma ka hora uini-kumama-kahi ae o ke Sabati, Nov. 18, 1917, a maīaila i lioomoeia aku ai me ua alii i hala e ,; &ku mamaa oua no na kaū a kau. He inau minuke ēehia a loa o ke aloha ame ke kauinaha ma ka manawa i hoihoiia mai ai ke kino o ka Moiwahine mai ka liiakini kahiko mai o Kawaiahao ma ke alaftui Moi ahiki i ke li'oino aiia iloko o ka'haleālii, oiai riaieo iumakena, na leo oli-e loheia akii ana, na kahili e paaia ana a e*4tfli ana i ka lewa ma na aoao p, mahope o ke kaft pahu,"na ihoiho kukui p lioomalamalaina ana i ke alaiiui, elike me ia i haai e na Hawaii i. ke au ia Kamehanieha ka Nui ame Liloa ke Alii o Hawaii. tiioomakaukau no ka Laweia Mai . Mai ka hoihoiia ana aku o ke kino o ka 'Moiwahine iloko o ka luakini o Kawāiahao ahiki mamua iho o ka laweia ana mai o ke kiuo no ka i'Uiiii kalāuiiu ua ku kiai mau ia ke kino e ka poē kii kahili, liv poe k'u kahili ko kela' a"me keia ahahui i lioomakaukauia, a e ku ana kela ame keia i kona manawa i hoo-. kaawale ia. Ma ka hora eouo o ke ahi-

ahi Poaono o na vrahine e k« kiai ana ' ia niaiiaw.'i un lioopihaia Jn?n ko lalioii j mau \Valii e ka ahaliui o na kane. ua koino mai i keia manawa ka {>oe na lakou c lavve i na kahili ā ku makaukau ma ko lakou niau wahi i kauohaia no ka lawe ana ae i na kahili mai ua ku ao. Ma keia manao'a i k.opio niai ai ka Eevereud Leopohi Kroll o ka pule St. An(Trews me kana papa himeiu a ma kahi kokoke mai i ka pahu o ke 'liiwahine i lawelaweia ai na haiia haipuie me ke eehia, a 110 ka aneane 110 hoi e hala ka hapalua hora o ka heiuheluia ana o kekaAii niau olelo kupono 110 ka mea make, ka hirin?ni ana aine ka pule ana. I ka pau ana o ke anaina haipule ia wa i ho-aia ae ai na lamalaiua i hanaia me na liua kukui e ua kanaka e paa "ana i na lam&lama e ku kokoke ana ma kahi o'ke kaa kupapau, ua ku makaukau ae la na koa kiai inalalo o ka hooinalu ana a ka Littāuela itiles, ua haj>aiia ae la tia kahili mfci na Eu ae a ia manawa i hapaiia nīai ai ka.pahu kupapa 'u no k& 'ana nml iwaho no' ka hoOkaii ana siku iluna a ke kaa, o keia' ka manawa. ilihia loa oiai na- leo uwe e wawalo ana a pela me na leo oli i. ka lewa ame na kaliili no Jioi e luli ana i ka lēwa. * Mamua loa o ka huakai na koa kiai lahui a na keiki o ke KuJa Kamehamoh'a, na paa lamalama aku a, inahope akw kjf laail kapu i lawe ia ai i \j'a i. pdoiia ai o ka Moi Kālakaua, a e laweia ana e IJ|avid Hoapili, .]r., niahope āku on'a kekahi poe paa! kāliili, a mahopē aku kk kaa pahu me ka hoopuuiiā e ka poB paa kahili lehuleha ma kela a ma keiia aoao. LehaU iia Kapa Alahūi 1 na Eanaka .. Ma keisEt itiaiiavl-a i'iioihoiia nia'i āi o ke kino o ka. Moiwahine noloko O ka lumi kalaunu nia ke aliiahi Poaono aku lā i hn(a ua pih'a 'hiuii ila kapa alanui mauka a inakai o ke alanui 'Moi i na kā,naka, o ua poo, oiai ke kaa knpapa 'u e neo āku ana me ka 'maliē loā. •' - . I ke komo &na allu q kē kaa noloko o ke kahua o {ea pa alii ua olowalu liou āe la iia 'leo kuinakena o na wahiue, na kahu o ke Mii'waliihē'ame kā poe i noho āloha me ka moiwaliine 110 na makahiki lehulehu; Q ka poe paa i pii mua āku nOJunā o ke alai/ii o ka hale'afii, a inahope'ak)X ka hāpaiiā ana aku o ka gnlju noloko o ka rumi kalaumi kalii a ke Keiki?ilii KalHiiianaole āino ke Kanialliwahine e kali liiāi ana no fta hookipa ana &K.u. Uā hapaiia aku kā pahu a hookauia iho iluna o ka pahu koa i h.anaia ai iloko o ka pule. Ua

hoomakauknu mua in oloko n ka rumi kalannu u ua j>ilia olitk«> i l;;i malamalama i na kukui uwiia ma l:a inanawa i komo uku ai ke kino o ka .Moiwaliine. I ka manawa i kau iho ai o ka palm hao iluna o&a pahu koa ua haah'h' aku h\ ua mea apau ialoko o ka nimi kalnunii a koe aku ke Keikialii Kalnnianaole ame ke Kamaliiwāhiji<' mo k<-kaiti poe e ae o na kanaka lawolawi» i\ak;iikahi anie na hoaloha pili loa i i-.a M<uwahine Liliuokalani, a aol«» i h« i Mio h-«n j ua puka no ka lehulehu ahiki i ka hnra; «?|wa o ia po, a ia manawa i m-ia inai - āi na kanaka e komo aku īioluua o n% lanai a noloko o ka rumi nui m.iwaho mai o ka rumi kalaunu, kalii o keknhi niau kahili e kukn ana no ka lawa oK? o. k'a' ruini kawiunu. 0 ke kii pena nei o ka Mniwahine Liliuokalani e kau mai anu ma ka puia Waikiki o ka ruiiii kalaUnu, a '• p^naia l ai e Coggshell i ka isyj, ua kauia o ha'ī a punl nie ke kanikau. l'a kau jm na lole kanikau maluua o ka pul.'ulo'a kahi o ka nohoalii e ku ai iiok-» o ka i'umi kalaunu, a o na kii o r,a a'ii apaa i e kakau māi ana ma na paia li! eio o ka rumi kalaunu me he mea lu <• nana mai ana lakou i ka pahu o ka moi loa i nōlio maluna o k*i no!ioa!ii a i kau hoi i ke kalaunu o Hawaii. | Hē Nanaina Ku i ke Aloha | ]\ra ia auwina ];-. arn»an«* i ka hora ī ekolu i hookipaia aku ai k<> Kiaaiua of Hawaii Lueiua-'K. I'inkham a ua haa*li wiia mai-na hoohanohano a .a i iia me ia i hāawiia mai ai i na Jioa o ka | aliaolelo lahui. Iloko oka wa «• ku ana 1 o ka liwaki a na wahine i not <» i;a]>f- » uaia e Mrs. Taylor aiie;m«» i ka l;ora | eliina auwina la. miu ka manawa i komo I ae ai o na aln iia keiki liiH elua | a .lohn Aimoku r>oniinis. na alii liilii i hōi i punahele i ka' Moiwahine i kona s mau la o ola maikai ana a e alakaiia * āna nla ko laua inau linui r k<> Kouela * ē paa ana n»a ka lima o kela | ame k'eia o laua he lei a iaua i < makemake ai e kau aku mahma o ka ' pahu o ke kupuuawahine alii: me ke kupunawahine alii no keia mau alii opio o"ka noho pu ana ma ka Hale Wukinekona i ka wa e oia ana o ko laua ma* X"uakane a he mahina kakaikahi wale nku nei wj ko laua noho kaawale ana aku. 3a laua i kokoke luai ai i ka pahu u& kun'ou liīee aku la laua n:e ka ha'uha 'u jni ana iho e u\ve, a kau akn la i k& laua mau Jei. la wa na hiolo iho la ko laua niau waimaka a pela me ko ke Konela laukea oiai oia e kulou iho ana e lioonaua ia laea. Na lakou ka uwe hoo-

k:»hi kn hololei like aua o na waimaKa o na mea apau o nana aku Rna. l*a hoomauia kc ku uwuki aun me ka oni mau o na kahili mai ka po Poahuo m&i uhiki i na hora niamua iki iho o ka hoolewa ia ana maluna o ka pahu o ke 'lii me ka hooninha ole. O keia ka maiiHW'a luipo loa o ko Liliuokalaui moe ana ma loko o ka Haleulii Iolaui a nalo aku ia kona helehelena no ka uianawa mau )oa. , Pihaku'i Oloko o Kawaiahao Oiai o ka Poaono aku la i hala ka hope loa o na la e kau ai o ke kino o ka Moi\vahin«> Liliuokalani 110 ka ike ana īnai a na inakaaiuaua apau. he oia mau ka pihaku'i o ka luakiui o Kawaiahao i na kanaka mai ke awakea mai ahiki wale i ka laweia ana aku noloko o ke Kapitala. Lehulehu wale na himeui i nieleia mai na ahahui like ole mai, oli no hoi ka poe i paananu na mele o na alii, a ua oi aku ua mele i loheia uia ia la inaiuua o ko na la inanuia aku. IIo la iio hoi ia i komo uui ae ai na luua aupuui e ike. Mamua o ke awakea o na &*nato& mai Hawaii a mai Maui mai, a |»oia un 1 na lunainakaainaua i'hoea nmi ai ma ko kakahiaka, ua akoakoa pu ae lakou a pau e ike i ke kinowailua o ke 'lii. Mawnena o lakou o ka Lunahoomalu Sam Kauhane kekahi me kekahi inau hoa o ka papa lunakiai o llawaii, nie ka Meiu Lnne mua o ke aupuni kulanakaahale e nkali pu ana ia lakou. Na Hoa o ka Ahaolelo Lahui Aneane i ka hora umi-kumamakahi ua liookipaia ae la ua hoa kaukanawai o ka- ahaolelo lahui e ke Konela laukea a laweia aku lakou a hoonohoia nmluuii <i na noho e kokoke aku ana i ka pahu a iio kekahi manawa ko lakou noho ana malaila a nana nku me ka hiaiaai nui iio na ni'-a kamahao a lakou i ike mua ole :ii r kuku niai ana mamua o lakbu, lie liiau mea a lakou i haupu olo 'il" e lialawai inai nna ine ka ike a ko lako t niau maka ma ka manawa a lakou o ka hualele ana aku i ka līale Keokeo nm Wakinekona a holo mai la no Uawnii nei mamuli o ke kouo a ka ahaolelo o ike Teritore.