Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 47, 23 November 1917 — HE MOOLELO KAAO NO NA KEIKIALII EKOLU A KA MOI AME NA LEDE ELIMA O BAGEDADA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO NA KEIKIALII EKOLU A KA MOI AME NA LEDE ELIMA O BAGEDADA

u haule loa ana aku ilalo o ka lua ike iho la au ia'u īho aia au iloko o kekahi haleaiii nani. ua hoomalamalamaia oioko me he mea la he haleaiii i kukuluia maluna o ka honua. Ke alaalawa wale |a no ko'u mau maka ma o a maanei me hookani iloko iho o'u ika nani ona mea apau a'u e ike aku ana. 0 ko u hele aku la no ia noloko o kekahi rumi nui, he mau kia lehulehu ke kuku ana no ke koo ana ae ia luna o kaupaku o ua la, a ma kela a ma keia pou ua hana waleia no me na pohaku momi, ka iasepi, ka emerala, ka oneki, ke gula, ke eiaimana. a pela aku. O, aole i kana mai o ko'u hauoli ia manawa. Me he mea la owau iho 1a no ka ona o ia waiwai loa ia nianawa. a oiai au e nana ana ma o a maanei ua hoopuiwa loa ia mai au i ka ike ana aku i kekahi lede opio u'i a ka launa ole, ine he mea Ia he i ka'u koho aku, e hiolo ana 110 hoi ke gula. ke elaimana ame na pohaku momi like ole ma na wahi apau o kona kino, a na ia ike ana aku a'u iaia i hoopau i ka'u nana ana aku i-na mea e ae a hoihoi aku la i ke kikowaena o ko'u noonoo nialuna ona wale 110. 1 ole ai ia lede e hooluhi iaia iho ma o ka hele ana mai imua o'u, o ko'u hele aku la 110 ia a imua ona nīe ka mama 0 na kaina wawae, a ia'u e makaukau ana e haawi aku i ka'u hoomaikai iaia pa-e mua mai la nae kona leo i ka i ana mai: "Owai oe, he kanaka maoli anei oe a i ole he kupua paha?'' "He kanaka no au elike me oe," i pane koke aku ai au. . "Ma ke ano hea oe i hiki mai nei i keia wahi, a' mai hea mai oe. - ' Owai kou inoa. a heaha kou makemake o keia hoea ana mai la ou ia nei ?" "Aole no ka hoi i kana mai kau.mau ninau," i pane aku ai au, "ka i no paha i hookahi wale no hoi au ninau e ui x mai ai i ka manawa hookahi. aia hoi a loaa aku ka pne no ia ninau, alaila ninau hou mai ana." "Pela wale no e maopopo ai ia'u kou ano, no ka mea. lie iwakalua-kumamalima na makahiki loihi o ko'u noho ana maanei aole kanaka e ae a'u i ike ai o oe wale no " "E ka madame. mamua o ko'u hoakaka ana aku ia oe i ko'u moolelo, e ae mai hoi oe e lawe aku i ko'u aloha, a ke hoike pu aku nei no hoi au i ka nui o ko'u hauoli no keia halawai ana o kaua a papaleo pu, he hana a'u i moeuhāne mua ole ai, he halawai ana iho la keia a kaua e haawi mai ana iā'u i ka maha o kuu uhane, mahope o ko'u auamo ana 1 na e h aeha he nui, a ke ole au e koho hewa he haawi pu an? aku no hoi keia i ka hauoli nui ia oe e pau ai kou noho paahao ana mai keia la aku. Alaila hoakaka aku la au iaia i ke kumu o ko'u hoea ana aku ma ke ano kupanaha loa ilaila, a ike ana oia i ke keikikane a kekahi moi, ke kumu o ko'u hoea ana aku imua ona ma ke ano ana e ike mai ana, anle kē kumu hoi o ka loaa ana ia'u o ka puka e hiki ai ke iho aku ilalo o ia wahi, he halepaahao nani maopopo loa i hanaia nona a loaa ai oia, a oiai aohe kanaka e ae malajla, aole no e nele ana kona manaka a uiha i ka noho wale no. "Auwe! E ke keikialii!" wahi ana me ke kani ana iho o ke uhu, "he oiaio kau i olelo mai la he halep&ahao i'o no keia inalalo o ka honua, a he wahi kupono ole a manaka i'o no hoi me ka uiha e noho ai, aka. e ha'i aku au ia oe, he wahi kupanaha loa keia ke hanaia kekahi hana pono ole m'aanei. "Me he mea la aole oe i mahu'i iki i ka olelo ia e kekahi mea 110 Epitimaro, ka Moi <,> na Mokupuni Ebone, he mau mokiipuni i kapaia ma ia inoa mamuli o ka nui hewanewa o na ululaau waiwai loa i ulu ae maluna o ia mau mokupuni? Owau nei au e ike mai la ke kaikamahine a ua moi la, a o ke kamaliiwahine hoi o ia mau mokupuni.

"Ua koho ka moi i kekahi keikialii i kane na'u. oia no ko'u kaikunane hanauna. aka, ma ka po e mareia at maua, a i\Vaenakonu o na hauoli ana a na aialo o ke aloalii ame ke kapitala holookoa o na mokupuni Hilii Ehone. a mamua hoi o ko'u haawiia ana aku iloko o ka lima o kuu kane, ia wa me ka ike ole o na mea apau, aia hoi, me ka emoole loa. ua lawe ia mai la au ma ke ano kaiii ku mai.ke alo mai o kuu makuakane ame kuu kane na mea apau e kekahi kuj)ua'.

"Ua maule koke au i kela manawa o'u i ]<a iii.i ma.i ai me ka nele o'u i na noonoo maikai e hiki ole ai ke hoomanao āe i. kekahi mea, a ia'u i pohala ae ai ,a hoi hou mai la 110 hoi na noonoo maikai iloko o'ū, ike iho la au eia ka au iloko o keia wahi. "Ua hiki ole e hoonanaia mai ko'u mau kaumaha apau, a mamuli o ka lilo ana o ka nanaina nani o keia wahi ia'u i mea maa iho me ko'u ike mau aku no hoi i ke kanaka kupua e noho pu mai ana me a'u, ua ano kualana ae la ko u noonoo ino loa 110 ka laweia ana mai i keia .wahi, o ke aloha no nae no ka aina, ka makua ame kuu kane oia mau no na hoomanao poina ole iloko o'u, me ke kaniuhu ame ka helele'i mau o ua waimaka i ka po ame ke ao. "He iwakalua-kumamalimii makahiki keia i hala aku nei, elike me ia a'u i kamailio mua aku nei ia oe, mai ko'u ma- ( nawa i laweia mai ai i keia wahi, he wahi hoi a'u no e ha"i aku ai ia oe ua lawa na mea apu a'u e makemake ae ai, aole na mea wale no e pono ai ke kino, aka, o na mea apau a kekahi kamaliiwahine e ms?kemake ae ai, e laa na mea ame ka lole ua lawa loa. "I kela ame keia umi la £ hoi mai ai ke kamika kupua a hoaumoe maanei? aole ona moe pinepine maloke» nei o keia wahi, no ke kumu, wahi ana, he wahine hou aku no ka kana i mare ai ,a no kona maka'u o lili mai oia iaia 110 ka lilo i ka wahine okoa, oiai nae, ua hina no oia iau, ina : *° lohe aku he wahine e ae kekahi ana. Pela iho la oia e oihi ole ai la ke noho iho maanei a hele hou no. "Iloko o ia manawa ana e hele ana, a ina no ko k u make* make iaia e hoi mai, o ka'u hana wale no o ka hoopa aku i keleahi pihi e kau ae la malūna o ka puka a iloko o ka manawa pokole e hoea mai ana oia ianei. • 4 0 ka ha keia o ka la mai kona haalele hope ana- mai ia nei a nolaila eono a'u la i koe e kali aku ai iaia no kona hoi mai Nolaila*ina he makemake kou e noho pu mai a e hoolaukanaka mai ia'u, ua lawa loa na la elima nou e nolio mai ai, a e hoao no hoi au e hoohauoli aku ia oe ma na ano apau, elike me kou makemake." . . Ea he liaawi-pau loa keia a ka ona hale, Koe ole aku kaln mea huna ma ke kuono. O ka hupo haalele loa wale no paha ka mea makemake ole e ae aku i nei noi a ka lokomaikai nui wale. ... E ka madame maikai, e ike iho ana no oe nou īho 1 ko u manao ia manawa 110 kela manao maikai o ka waihoia ana mai la imua o'ufa he hana he\N f a loa ma ko u aoao ka hoole 31 Ua piha loa au i ka hauoli—ae ua piha i ka hauoli, a no ia liauoli o ko'u haawi aku la no ia i ka ae. Ia wa ku mai la ke kamaliiwahine a lawe aku Ia ia'u i kahi o ka luawai auau, he wahi nani loa i hanaia, he gula na wahi apau o ka paia. I ko'u puka ana mai iwaho, ike iho la au ma kahi o kau mau lole mua o ke komo ana. he paalole hou loa ke waiho ana, o ko'u komo iho la no ia a paa a hoi aku la no kahi a ke kamaliiwahine e noho mai ana. O ko maua hoi Uke ae la

no ia a luna o kekahi punee nolunolu i oi aku mamua o ka pela nolu o Huleilua, a haule iho la noho.

la'u i noho iho ai ku hou ae la oia iluna a ku aku la i kekahi pakaukau uuku, a kukulu mai la mamua o kahi a maua i noho ai ma ka punee, alaila, kii aku la i kekahi mau meaai o na ano like ole, alaila noho iho la īnaua ai ia mau mea, me na kukai olelo ana mawaena iho o maua no kekahi manawa, a ma ke koena aku o ia la ua hoohauoli maua ia maua iho ma ka wehewelie pakahi ana o kela ame keia o maua i ko maua mau moolelo pakahi. Ma kekahi la ae, hoomakaukau mai la ke kamaliiwahine i kekahi mau meaai ono loa o na ano like ole a'u i ike mua ole ai. a mawaho ae o ia mau meaai he mau omole waina kekahi o ke ano waina kumukuai pii loa a ke kupua © ka hoolako ana mai no ke kamaliiwahine, a i ka makaukau ana o na mea apau, noho iho la maua e ai i na mea i hoomakaukauia mai a inu pu ae la no hoi i kekahi mau kiaha waina 110 ke ola o kela ame keia mea pakahi o maua. Aole i liuliu loa ia ai ame ia inu ana iho a maua ua pii ae la ka wela i ko'u poo mamuli o ka waina a'u o ka inu ana, aiaila i koke aku la i ko'u kokoolua oia luapo:

"E ke kamaliiwahine nohea, ua loihi loa na makaliiki ou oke kanu ola ia ana maloko o keia luapouli; eia ko'u manao ia oe, e ae mai oe e ukali mai mahope o'u a haele ae kaua, 1 mea nou e ike a e hoohauoli ai i ka nani o ka malamalama o ka la, he nni'i hooueleia ai kou ike aku ia mea no na makahiki lehulehu i hala. •. "E pono oe e ae mai i ko'u manao a e haalele iho i nei malamalama hoopunipuni au e ike mau aku nei maanei. Aia ka nani oka honua la iwaho; ke puka oe iwaho e hoohauoliia ana oe a oi aku mamua o kau e ike nei maanei. "E ike aku ana oe i ka nani o na hoku o ka lani, ka lā, ka mahina, ke aouli, na mea uliuli o na ano like ole maluna o ka ili honua, na kanaka o kela ame keia ano; e nui ana kau mau mea aloha, a e lilo ana oe i mea punahele i na kanaka, a e noho aku a"na no hoi oe mā ke ano kuokoa loa, aole ma ke ano paahao elike me keia, me he mea la oe i nei manawa he kauwa kuapaa oe na keia kanaka ino e nolio haku nei maluna ou; "E noi aku'ana au ia oe me ka haahaa loa e noonoo akahele loa mai no keia, a e pane mai hoi i haina kupono loa no ka'u noi; o keia wale no ka manawa kupono au e hooholo ai, 0 i hele kela kupua ino; ina no kou ae maikai mai ua makaukau loa au e lawe oe mai keia wahi aku me ka loaa ole he poino ia oe." "E auhea oe, e ke keikialii, mai kamailio hou inai oe maluna o kc?na manao au i hoike mai la. I lohe pono aku oe i ko'u manao aohe i lilo ka malamalama o ka la ame na mea nani au i hoakaka inai nei i mau mea oi ae o ka waiwai ia'u māmua o kou hoohala ana i eiwa la maanei me a'u a o ka umi o na la haawi aku no ke kupua." "Kahuhu, kupanaha 110 ka hoi kou manao ana he oi aku kou pono ke noho mau iho maanei! Ke ike aku nei au ike kumu o kou ae ole mai no kou maka'u maoli no i ke kupua. "No'u. iho la ea, ohe o'u maka'u iaia, ua aa loa kuu manao e wawahi i kena mea mana a ke kupua e kau mai Ja a nahaha liilii a lilo ia i mea waiwai ole mq kona mana i kakawia maluna ona. "E ae aku iaia e hoi mai; e kali aku ana au nona; pehea la ka nui o kona mana ame kona ikaika e kauia ka weli, e hookau aku ana au i ka make maluna ona me kuu koilipi nei, a me keia kaula a'u i lawe pu mai nei e hauhoa aku ai au i na lima ame na wawae ona a paa a haalele iho iaia il'oko nei e make* a o ka loaa 110 ka hoi ia o ko kaua palekana e haalele iho ai i nei lua pouli. "Ua hana au i kekahi h6ohiki paa loa a e hooko aku ana au ia hoohiki, oia hoi, o na kupua.apau e loāa aku ana ia'u elike me ia he make wale no ko lakou, a o keia kupua ana ka makamua loa." ; . No ka ike mua o ke kamaliiwahine i ka hopena e hiki mai ana ina no ka wawahi i'o aku o ke keikialii i ka mea mana a ke kupua, i mua mai la ia'u aole e waAvahi i ua mea mana la i ka i ana mai: * "E. auhea oe, ina no kou hooko aku ia liana ea., ehia ka hoi mea aloha owau; i ha'i mua aku au ia oe e popoino like ana kaua ina no kou hooko aku ia hana. No'u iho ua kamaaina au i kana mau liana, pela au e uwalo mua aku nei ia oe, o kou hoolohe mai o ko kaua palekana ia, loaa no he mau la hou no kaua e hoohauoli ai ia kaua iho, aka, i paakiki loa oe e papapau ana kaua he aa ko ka hale." No na kiaha waina paha hoi kekahi au o ka inu ana a ua ano kahiohio maoli au i hoomaopopo ole aku ai i na olelo a ke kamaliiwahine o ka uwalo ana mai, o ko'u peku aku la no ia i ka mea inana a ke kupua a lele ana i kahi e a pau 1 ka nahaha.

Aole i liuliu loa mahope iho o keia ua haalulu ae la ka halealii luh holookoa, me he inea la lie ola'i ikaika ka inea nana i hoonaueue ae, a ia manawa me he mea la e hiolo iho nna kaupaku o ka lua, a ia manawa ua lohe ae la au i ke poha ana mai o kekahi leo ikaika me he kani ana la na ka hekili pamalo, a anapa ae la ka malamalama me he uwila la, a malamalama ae la oloko o ua halelua la i oi ae i ko ka manawa mamua aku, oiai o ka malamalama wale, no o ua halelua la mamua aku mai na pohaku momi wale mai no ia e anapa mai ana ma o a maanei oloko o ka rumi. Akahi no a hooiaio iho la au i na olelo a ke kamaliiwahine 0 ka olelo ana mai ia'u no ko maua poino, a no keia mau mea kupanaha a'u e ike ana ia manawa i hoomahia loa ae i ko'u ano kahiohio waina, a ulu pu ae la ke ano maka'u iloko o'u, eia nae ua lohi loa ka mihi ana iho, no ka hewa a'u i hana ai. Ia manawa kahea aku la i ke kamaliiwahine, "Ea, e ke kamaliiwahine, heaha ka manao o keia mau- mea a pau a kaua i lohe a i ike ae nei?" He kona nana ole iho no kona pilikia, o ko'u pilikia nae kana o ka nana ana mai, i mai la ia'u me ka leo i piha i ka maka'u, "E maniake like ana kaua, koe wale no a hoopakele mua oe ia oe iho ma o kou holo ana aku mailoko aku nei o keia wahi me ka hoohakalia ole." Na ia la ke kena e holo o ko'u palamimo aku la no ia, a no ka nui loa o ko'u maka'u ame ka haalulu» ua poina au i kuu koilipi ame ke kaula mahope. Aole au i nalo pono ae ma kekahi wahi, mahope o ko'u kau ana aku iluna, hoea ana no ua kupua nei a hamama wale mai la no kekahi puka ma kekahi aoao akq no ua kupua la, a o kona iho aku la no ia nolalo o ka halelua. "Heaha keia pilikia i loaa iho nei ia oe, a no ke aha oe i kahea ae nei ia'u?" i ninau aku ai ua kupua la i ke kamalii-. wahinē fne ka piha loa i ka huhu. "No ka eha hoi o ko'u opu o ko'u kii aku nei no ia 1 ka omole waina au i hoolako mai ai no'u a inu ae nei au elua kiaha piha, a no ko'u ano hikaka paha hoi no ka ona me ko'u wili no hoi i ka eha o ko'u opu, o ko'u hehi hewa aku nei no ia i ko mea mana a pela i nahaha ai au e ike aku la. Aohe kumu e ae," i pane mai ai ke kamaliiwahine ma ke ano hoohunahuna. "He keu aku oe a ka wahine ino hoopunipuni nui wale! Alaila, pehea i hoea mai ai keia koilipi ame keia kaula e waiho mai nei ianei? He mau hiki wale mai no ka keia ianei ke ole e laweia mai e kekahi limakanaka?" "He k<fu aku a ka mea kupanaha, aole au i ike iki i na mau mea la, akahi wale iho la no. Malia paha ua loaa mai nei no hoi kena mau mea ia oe ma kekahi wahi o ke alanui au i hoi mai la a lawe pu mai la oe ia mau mea ianei, a ke hooha'oha'o mai nei nae oe. , "Owai ia kanaka hoea mai i ko kaua wahi riei, oiai, ua hana oe i ka puka a paa a nalowale loa e hiki-ole ai i kahi kanaka ke aa e hele mai ianei. He Akua paha ia kanaka ke aa mai oja e komo i Keia luahuna, me kona ike mai no he make keia wahi nona." Aohe o'u lohe hou aku i ka leo o ke kupua, o ke pohapoha nae ka'u mea lohe aku, me he mea la e noke ana i ke pa'i,

ke ku'i ame ke peku 1 ka wahine. Ia manawa ua ūui ka | ehaeha i loaa iho la ia u no ko'u lohe aku i ka uwe-kapalili | ' mai o ke kamaliiwahine, hoomaopopo iho la au ua nui ka' ehaeha i loaa aku laia. ! i Ma ia manawa au e lohe aku ana ike kapalili mai oke ] . kamaliiwahine ua pau mua na lole a ke kamaliiwahine o ka j haaw r i ana niai ia u ma ka manawa a'u i hele ai e auau j ka j liemo, a ua komo au i ko u lole mua ma ka manawa a'u o ka 1 iho ana aku. ? | j Aohe a'u ku hou ana iho, oko u pe'a aku la no ia hele me ka olelo ana iho iloko o'u: "He mea oiaio kana i olelo mai nei he iwakalua-kumamalima na makahiki ana o ka noho paahao ana maloko o kela luapo. Eia nae hoi, noi aku nei ; hoi au iaia e hele pu mai me a'u i loaa ka lanakila iaia, i mai ' nei nae aohe ona makemake e lanakila, ua lawa no oia i na ■ mea apau ana e makemake ae ai malaila. He keu aku aka | wahine hupo, ina na kekahi poe wahine e aku )a ia la ea, o! ko lakou makemake loa ia oka loaa koke oka lanakila. 1 "Ke ike nei au i ko'u hewa loa; aohe kumu e ae oka pepehiia ana mai la o kela wahine o kuu wawahi wale ana aku nei no i ka mea mana a ke kupua, owau ke kumu o ka eha makehewa ana o kela wahine." 0 ko'u hoi mai la no ia a kahi e ahu ana mau lala wahie maloo, pu-a iho la a paa a kau i ke kua, a huli aku la hoi no kai o ke kulanakauhale, me ke kaumaha o ka no.onoo no ka eha ma'uwale ana o ke kamaliiwahine. 1 ka lilo ana o ka'u wahie.i ka poe o ka makeke hoi pololei ae la au no l<;a hale o ke kanaka tela lole; he mea hauoli no hoi ia.la ona i ka ike ana mai ia'u ia oili ana aku, no ka mea, ua haohao loa oia 110 ko'u nalowale loihi loa ana a ua manao maoli no ia ua poino au, eia nae, ua lohe aku la oe, e ka maelame f ka'u wahi i hele ai. "Lla lilo ko'u nalowale ana i mea hookaumaha loa i ko'u noonoo, ua koho wale iho au ua loaa mai paha oe i kekahi poe powa aua pepehiia oe; mai lilo ole no paha kou huli hoi ole ana mai i mea kaumaha.na'u ina he wahi kanaka haahaa ae nei oe, aka, he keikialii, no ia kumu, ua nui loa ko'u minamina ia oe. ' , f "Aohe maopopo ia'u o ka'u mea e noonoo ai, ua loaa īa u ka manao hopohopo ua ikeia mai kou ano alii e kekahi poe i ike lihi mua ia oe aua haiaia mai oq, a pepehiia. E hoonaniia ke Akua, no ka mea, ua hoi hou mai la oe me ke ola," wahi a ke tela lole.

Haawi aku la au i ka'u hoomaikai iaia no kona aloha ana mai ia'u, a no'koha noonoo nui ana hoi no ko'u pono, mawaho ae o ia aohe a'u mea iki i hoike' aku ai iaia e pili ana i ka moolelo a'u i hoakaka aku nei imua ou no ke kamaliiwahine, ka luahuna ame ke kupua. _ I ka pau ana no o ka ma.ua kamailio ana o ko'u noi aku la no ia noioko o ko'u wahi rumi e moe ai me ko'u hoik'e ole aku iaia i ke kumu o ko'u hoi ana inai me ka nele i kē koilipi ame ke kaula ana i haawi mai ai ia'u. la'u maloko o ko'u rumi, ma kahi paha o kaukani ni;.'.nawa ka'u hoahewa ana iho ia'u no ka'u hana hewa loa. a poino hewa ana k£ kamaliiwahine. "Aohe hauoli oi a|cu e loaa ana i ke kamaliiwahine a ia'u pu, ina aole au i \yawahi e i ka mea mana a ke kupua. In la hoi paha ua loihi aku ka maua hauoli ana. "liupo maoli no paha au. O, ua hewa loa au Hewa loa!" Oiai au e hoahewa ana ia'u iho, me na noonoo lehulehu like ole e hana ana iloko o'u, komo mai ana 110 ke kanaka tela lole, ko'u kamaaina lokomaikai ,a olelo ia'u he kanaka elemakule ka i komo mai iloko o ka hale s ia manāwa, he kanaka elemakule ana i ike ole ai mamua, he koilipi ka i loaa mai iaia m'e kekahi kaula ma ke alanui, wahi • ana.

"Na kekahi o ko mau hoa e pii pu nei me oe i kuahiwi i ke oki wahie," wahi ana i olelo mai nei ia'u, i hoike aku ka iaia nau ia koi ame ke kaula, a pela o%' i hiki mai nei ianei 110 kona kuhikuhiia ana aku eia oe ianei e noho nei," wahi a ke kanaka tela lole. . "K puka mai oe iwaho nei no ke kamailio pu ana me ia, no ka mea, wahi ana i olelo mai nei, he makemake oia ia ponoi no ke koi arne ke kaula e haawiia mai ai." 1 ke kanaka tela lole e noke mai la i ke kamailio ke ike la au me ka maopopo loa aohe kela he kanaka okoa, aka o ke kupua 110 ia ua hoololi i kona ano a kohu kanaka elemakule, ua hoomaka ae la e ulu ka maka'u iloko o'u, haalulu a« la ko'u kino holookoa mai ke poo a na wawae ia manawa, Ua ike mai la ke kanaka tela lole i ko'u kunahihi ia manawa a ninau mai la ia'u i ke kumu. aole nae hoi au i hoike aku, o ka hemo koke % mai la no ia o ka puka o ko'u rumi, a komo ana no ua kanaka elemakule la, no ka hiki ole i ua elemakule la ke kali hoomanawanui hou aku, me ka paa 110 i ke koilipi ame ke kaula iloko o lima. Ia komo loa ana mai. ana iloko o ka rumi 1 mai la, "He kupua au. O ke keikikane au a ke kaikamahine a Ebelisa, ke'alii o na kupua. Aole anei keia o kau koilipi?" wahi ana o ka ninau ana mai ia'u, "a aole anei keia o kau kaula e pu-a ai i ka wahie?" Ke lelele wale la no ko'u oili ia mānawa. no ka mea he poino ke ukali mai ana me ka maopopo loa. "Aole oia i haawi mai i, manawa no'u e pane aleu ai i keia mau ninau ana; aohe noii'u haina kupono e pane aku ai ina 110 oia i haawi .mai i īnanawa no'u e pane aku ai, 110 ka mea, ua piha loa au i ka maka'u ia manawa no keia hoea emoole loa ana mai la ana. O kona hopu mai la no ia ia'u ma ka jsuhaka a Haualako ia aku la au iwaho mailoko aku o ka rumi, a hoomaka «iku la ka lele ana i ka lewa me ka emoole loa, a no ka ikaika loa o kela lele ana ua hiki ole ia'u ke hoomaopopo pehea la ke kiekie o i'a wahi a maua o ka lele ana i ka lewa. O ka'u mea wale 110 i ike oia ke ku a*ia iho omaua iluna 0 ka honua, a ia wa ke hoomaopopo la au o kahi 110 ia a'u 1 heie ai a loaa ai ka rina hao o ke pani o ka lua pouli. : Ia manawa keehi iho la kona wawae i ka honua a emoole hamama ae la ka honua, a.o ko maua iho aku la no ia nolalo o ka halealii lua a ku ana mamua o ke kamaliiwahine o ka Mokupuni Ehone. . Aia hoi, he hiohiona manaonao loa ka'u o ka ike ana aku ia manawa. O, aneane loa au e maule! E waiho ana ke kamaliiwahine iluna o ka papahele ia manawa me ke olohelohe o kona kino a e, a'u ana no hoi ke koleō iluna o ka papahele me he wai la, aia mawaena o ke ola ame ka make īa maliawa, a e hiolo a'na na waimaka ma na papalina. "E ke kanaka ino!" wahi a ua kupua la ia'u, m.e ke kuhikuhi ana aku i ke kamaliiwahine, "aole anei keia o ko ipo aloha ?" Nana mai la ke kamaliiwahine ia'u a pane mai la me ka leo i piha loa'i ka ehaeha, "aole au i ike iaia, aohe a'u manawa i ike ai iaia mamua akahi wale no i nei manawa iho ia." '"Pehea! E aa ana anei oe e hooiaio mai iaia imua o'u aole oe i ike iaia, oiai nae, o i nei ke kumu o kou halawai ana me kena eha, a ua pono loa kou eha ana, he hoopai kupono loa 110 ka liewa ino loa au i hana ai?" "Ina ka hoi aole au i ike iaia, alaila hooweliweli ihai 110 oe i kumu no'u e ha'i hoopunipuni aku ai. Ina o ka oiaio kau i makemake ai o ka oiaio keia a'u e hoike aku nei ia oe, aole au i ike iaia, ole o'u makemake e hoike hoopunipuni wale aku no i kumu nona e poino ma'uwale ai me kona hewa ole." "Ina pela eia ka pahikaua," wahi a ke kupua, me ka huki ana ae i ka pahikaua kekee, e lewalewa ana ma kona aoap a haawi aku la i ke kamaliiwahine, "ina aole oe i ike mua iaia e lawp aku oe i keia pahikaua a e hele mai e oki i kona poo." "Auwe! Pel\ea e hiki ai ia'u ke kau aku i ka make maluna ona, elike me kau e kauōha mai nei me ko'u ike ole i kona hewa? Ua aneane loa e haalele mai ka ikaika ia'u i nei manawa e hiki ole ai ia'u ke hapai ae i ko'u lima a oki

loft aku [iāhā h<M'ina tio ka hapai ae i kenā kau'maha; ina no no ka hiki ia'u ke hapai ae i keiia pahikaua ' manao anei oe e hookau aku ana au i ka make maluna ona, fhe kanaka hala ole a'u o ike mtta ole ana?'' | "No kou hoole paakiki h>a ana mai la he hoike oiaio loa ia e hooiaio mai ana ia'u nu kou haule ana i ka hewa me l'ia." walii a ke kupua o ka pane ana aku me ka piha loa i |ka huhu. | Alaila huii mai la e nana ia'u a i mai la. "pehea, ua ka- | maaina anei oe ia ianei ma kekahi manawa mamua aku I nei ?" j Owau ke kanaka ino a lokoino loa ina au e hoike aku ana I i mea c make ai ke kamaliiwahine, oiai ke kamalii- ! wahine ua hana mai la fkekahi mea maikai loa iio'u, nolaila 1 pane aku la au : j "Pehea hoi auanei au e ike mua ai iaia o keia iho la 110 ' ko'u makamua loa o ka hoea ana njai la ianei, a o ka makaI mua loa no hoi keia o ko'u ike ana aku la iaia ?" I "'ī.na* he oiaio kena* olelo au eia ka pahikaiia." wahi ? ke kupua ia'u, "hele ae oe ē oki i kona poo. O keia wale no kau uku e hookuu laelae aku ai au ia oe e hele, a o ke alahele wale no.hoi ia e hooiaioia mai ai ia'u aole i'o oe i ike niua iaia, elike me kau i hooia mua mai nei." "O, me kuu uhane apau!" i pane koke aku ai au. a o ko u hopu koke aku la no ia ika pahikaua a paa i kuu lima. Mai koho hewa iho oe. e ka madame, i ka wa i loaa mai i ka pahikaua i kuu lima ua hookokoke aku au i ka make, a i ole hookokoke aku paha ma kahi a ke kamaliiwahine u'i o ka Mokupuni Ehone e waiho mai ana, me ka manao e lawe ae i kona ola. O, aole! I lawe wale ae no au ia pahikaua iloko o kuu lima i mea hoike aku iaia ma kau hana, elike me ka hiki ia'u, elike me kona aa ana e alana i kopa ola mamuli o kona aloha ia'u. pēla no hoi au e hoike aku ai iaia i ko'u aa loa ana e alaua aku i ko'u ola 110 ia kumu hookahi. LJa hoomaopopu mai la no ke kamaliiwahine i ko'u manao. a iloko o ka nui o kona ehaeha, nana mai la oia ia'u me ka helehelena me he mea la e i okoa mai ana nq ua aa oia e make, i kumu e ioaa ai ia'u ka lanakila. koe kuu ola me a'u, a ua makaukau no hoi au e hooko aku i ke kaiioha a ke kupua lokoino. "la manawa emi iki mai la au ihope, alaila, kiola ih.> la ika pahikaua ilalo, a i aku la ike kupua: "E hoaliewaia mai ana au no ka manawa mau V>a e na kanaka ina e loaa ana ia'u'ka manao maka'u wale a i>epehi kanaka aku. aule au e kamailio aku ana ina i ke kanaka a'u i ike oie ai. aka no kekahi lede elike me ia a'u e ike aku nei, elike me ke ano ana e waiho mai nei i nei manawa. i makaukau loa no ka make aku, aole loa au e lawe ana i kona ola. "E hana mai>oe elike me kou. makemake maluna o'u. oiai eia au malalo o kou mana i nei manawa, aka no ko'u hm>ko aku i kau kauoha, aole loa au e aa ana e hr.wahawa kuu lima i ke koko o keia hāla ole." "Ua maopopo mua ia'u," wahi a ke kupua, "e huna like ana olua i ko olua hewa a e paio mai ana olua imua o'uaka e ike koke iho ana oe ika inea a r u e hana aku ana nou." Hakalia no ā pau nei iiiaU huaolelo ana o ka hopu iho la no ia o, ua kupua la i ka pahikaua nui ana, a oki iho la i kekahi o.na lima o ke kamaliiwahine i koe me ka loaa ole he manawa'no ke kamaliiwahine e haawi mai ai i kona aloha lululima hope lōa ia'u me kekahi linja ona i koe; aole i h;ila elua minukē mahope iho o keia okiia ana aku la o kona lima i koe, lele loa ae la kona aho, a no ia ikemaka ana aku a'u ua maule iho la au a waiho ana iluna o ka |>apahele. I kuu pohala ana ae ua hoahewa koke aku la au i ke kupua no kona ae ana ia'u e noho malaiU' a ike inaka aku i ka makemake ana oke kamaliiwahine. "Oki mai ia'u me kau pahikaua," i kauoha koke aku ai au. "Ua makaukau au i keia manawa no ka make, a ke manao aku nei o ia make e loaa mai ana mai a oe mai h« hana maikai loa ia au e hiki ai ke hookau mai māluna o'u. (3ki mai!" i kahea hou aku ai au 110 ka lua o ka mayawa. Eia nae. ma kahi o kona oki mai ia'u, i mai la, "Ua ikemaka iho la oe i ke ano hana a ka poe kupua ke loaa ia lakou kekahi hoohuoi, ua haule ka lkou mau wahine i ka hewa moekolōhe. i4 Ua maopopo ia'u ua hookipa mai oia ia oe iloko ne: u keia wahi ; ua maopopo ia oe kona hoopunipuni; ina i U aa ia'u kekahi ike e hooiaio mai ai ua haule oia i ka hewa me oe, lawe koke dku i kou ola i nei manawa, aole au c hana aku ana ia oe pela, aka e hauoli ana no £u ke hoolilo aku au ia oe i ilio, i kekake, i liopa, a i.ole i manu paha, elike me ia a'u e hooholo ai i kou hoopa'i kupono. Nau e koho mai i kou hoopai, aole au e kauoha okoa aku ana." Ua haawi mai keia mau huaolelo ana i na manaolana ia'u no ka liiki ia'u ke hoomalielie aku i kona inaina ma kekahi ano, nolaila i koke aku^a: "E, auhea oe, e ke kupūa mana, e aloha mai; e hoemi nai i kou inaina, a oiai hoi ke makemake mai la oe e hookoe i kUu ola, ina pela e haawi mai oe ia'u ia makana kiekie !ua ma ke ano oluolu a lokomaikai loa. "Ina oe e huikala mai ana ia'u, alaila, e lilo ana ia i makaiia kiekie loa na'u e hoomanao mau ai i ka po ame ke ao a i na kau hoi a kau, a pau na la.o kuu ola ana, elike me ka kekahi kanaka i huikala aku ai i kona hoaloha i hana hewa mai ai iaia. lie kanaka lili a huwahuwa, a i mai la hoi i mea nona e make ai." (Aole i pau.)