Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 49, 7 December 1917 — AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA? [ARTICLE]

AUHEA KA EKALESIA O IESU KRISTO ME KA POE I KOHOIA E KE AKUA E HA'I I KA EUANELIO OIAIO NO KE OLA O NA KANAKA?

O ka Ekalesia Katolika Roma o Ia Anei ka Ekalesia o Iesu Kristo i Kukuluia ai ma Ierusalema?

(Hoomauia mai Nov; 9 mai.) O k'-kahi mea nui a kakou e nan3 akaheie ai. o ia ka inoa o keia ekaleKatolika Roma," a hoopiliia aku la īua ko :inu o ia ka iiioa o ka Ekalesia a lesu Kn>lo i kukulu ai ma lerusalema. I a polulei anei keia hoopilipili wale aua al.u i keia inoa Katolika Homa i > a Kkal<*sia o ke Akua pela? Aole loa! ua olelo a Paulo uia Epeao 5:23, Loomaopopo uiai ana ia kakou no ia i:i«-a he inoa e kapaia ai i kā Ekalesia f ke Akua: "O ke kane ke poo o ka wahine, »-likf nie Kristo ke poo o ka Ekalēsia, :i oia hoi ke ola no ke kino." Ano, o ka ioina maamau a kakou i ikv ai a i kuluma mawaena o ka poe i:.aj«- no ka noho kane a wahine ana, i:t >io ke kapaia ana o na wahiue i Koh<» kane nia ka inoa o ka lakou iiiau mare ponoi, aole ma ka inoa' o *.»-kahi kane okoa aku. A o ke kauai.a «• kaj»a walē ana i ka inoa o kalii hou aku maluna o kela wahine oiai kana kane mare e ola iiua, ka mea i kuleana iaia, ua hāiia hooliaāiiaa oia i kela kāne āme kana wahine. < l'a ku]K»iO oia e hoahewaia no ka laii.ila i ka inoa maikai.) Aole loa he kiiU-ana o ka wahine inare ia, e kapa ai i ka inoa o kekahi kaiiaka okoa aku maluna oua mawaho ae o kaiia kane mare ponoi. Heaha ka pololei ma ka hoohahke ana, o ke kapa wale ana aku i ka « ī,as. K. Kamoa wāhine i marē ai :na ka iaoa o Mrs. Poepoe. Aole ioa li«- {M»lol«*i. Ma ia ano ke olelo ae, me 1j«- la. ua nele o Chās. Kamoa, ka mea i kui«>aiia i kana wahiiie ma ka ttiare, a o l'o» po«' ka mea i m»re ole, oia ka i kul« ai<a: a i ole ia, e mānaoia he elua Lam' a ia wahine i mare ai. lvla iio o Paulo e nei no 1.-u Kristo ka Mea i kukulu i ka EkaJ. -ia. O Kristo ke poo o ka Ekale"sia, «)ia ke kane mare, a o ka Ekaleaia, oia ka wahine mare e uoho āna malalo o ke kaue mare hookāhi oia o Kristo. Alaj;a, he haua kupono an'ei a pololei na k:ikou e ka|>a wale aku āi 1 ka iuoa o ».a Kkalesia o <4 Katolika Roma," o * iiooiuaua Naauao," o 44 Lutera," o "Metokita," o "Kālaviha," o "Maluhia ' paha, elike me ia e hoalaia ihāi ufi iualalo o ua Koolau, a hoolei i ka uioa o Krīsto ka Mea Nana' i kukulu a i lilo hoi i poo no ka Ekalesia? Aole. I na o Kristo ke kane mare, a o ka Ekai«fia Kana wahine mare, alaila, he mea jK>iio ke kapaia ka wahine mare oia hoi ka Ekalesia ma ka inoa o kana kane iiiare oia o Kristo. lna o Kristo ka *Mea i kukulu i ka Ekalesia, alaila, Nona ia Ekaleaia, oia ke Poo o ka Ekalesia, a he mea pono ke heaia ka Ekalesia ma Kona inoa, aok» ma ka īnoa o ka poe i kukulu ole a i lilo ole i poo no ka Ekalesia o ke Akua, elike nie Katolika Iloma, aole ia he īnoa no lesu Xristo e pono ai ke kapa ana i ka Ekaleaia pela. "Aole loa fae ola maloko o ka mea e oe; uo ka * mea. aole inoa e ae i haawiia mai maT lalo iho o ka laui, iwaena o na kānaka, ī niea e ola ai kakou." Oih. 4:11. O ke kapa wale ana aku o na kahaka i na inoa lehulehu a lakou i manāo ai i ka Ekalesia o ke Akūa, he hana hoomaewaewa kiekie loa ia a he kipi ia i»**u Kristo ke Keiki a ke Akua, ka M.-a i kukulu i hookahi wale no Eka-]«-sia no ke ola o na kanaka apau e niaiiaoio aua i ka euanelio. ''Oia no ka puhaku a oukou ka poe (kuknlu ekale Ma i hana liale i liaalele ai; ua lilo ia i pohaku kumu no ke kihi." Oili. 4:11. Aka. o na keiki uae a kanaka, aole lakou i lawe i ka inoa o leau Kristo i in.-a no lakou e ola ai, a eia lakou ke lalau wale aku nei no i na iuoa like ole a hoopili mai uo ka Ekalesia o ke Akua. 0 ka ka PaLipala Hemolele nae e..a'o iuaī nei ia kakou, ' 4 Hookahi no Haku, hookahi manaoio, hookahi bapetizo ana. hookahi lioi Akua ka Makua o ua iu«*a aj.au," Epeso 4:5-6. I'a hooia mai keia Ekalesia Katolika Koiua i kona kukuluia ana ma Hoina, a..).* uia lerusalema, ma ka āiha o PaJ.~ftine T elike me ka hoike a koiia māu in.H.lelo pili ekalesia. O ke aupuni o Homa, o ia no o Babuloua Nui a loane H..ik«>ana i hoopili ai no ka nui o kana n>au haua luku wale a hookahe i ke koko hala ole o ka poe haipule. (Ē ' .1 na i ka moolelo o na Emej)cra o I.'..ina i luku Wale ai i na !udaio h6 mau tau>aiii.) A o keia Ekāleaia Katolika ī'oiua, o ia ka ekalesia i lilo i makUai.nn' hoohanau keiki ekaleāia liie ka •:-ana ole mai ke Akua mai, a mailoko ii.ai Ona i puka mai ai na ekalesia i' hulehu mana ole elike me ia i hoikeia -*:ia ke 4 *Kii hoakaka Ekalesia" i hoo : :ka inua ia aku ma ua helu i hala. No keia Ekalesia Katōlika Eoma. o ] Hoikeana (17:2 : Ī8) i wanana mai! "i: '' Ka Mea Huna Babuloha Nui, ka Makuahine o na Wāhine Hookamākama •u■■;«' iia Mea Hoopailua o Hohua.'' A«ile loa he Ekalesia i oi aku ka hiki > fi.Ktj.ili pololei ia i keia mau olelo a k 1 "ane ka haipule, elike me ka Ekalesia Kat.»lika Roma. He makuahine keia j 1 no na ekalesia like ole. O keia i • :.lesia ka i noho mana maluna o na "!.i o ka honua (pauku 2, 18). A ua j i i .la hoi kona mana ekalesia nia na lai.ui kanaka, ua aupuni ame na olelo s i' ; ' • ku 1, 15). He mea oiaio loa, ua j '■ hoomalu ka mana o keia ekajesia -'i'.i-.na o na Emepera o Roma, ha Moi « i.i aupuni o Enelani, Palāni, Potuga j ki. <;. remania, a pela aku. Aka, iio i 1 < kahī manawa mahope inai, ua huli I ku e aku keia poe aupuni i ka mana i h.M.malu a hooponopono o ka Pope, e h'K»huikau pu ana hoi i ka mana hoo-1 j"»iioiono ekaleaia me na mana hoopo- j ! 'l'ono aupuni honua, ma ke ano o ki ! l'ope ka inea mana maluna o na alii a ua hooponopono kuokoa ae ni alii no lakou iho. Aia ma ka Paulo olelo hoohalike i h"ike mua ia ae nei, ma Epeso 5:23, e >^« v ai kakou, ua hooliloia ka ekalesia i «:-:hine ma ka hoohalike ana, o ia j '"i. "O ke kane ke poo o ka wahine, ♦ iiKe me Kristo ke poo o ka ekalesia." •I:< ia kulana hoohalike, e loaa ai ia akou ka ike ame ka hoomaopopo ana i>>) ua olelo nane« loane ma lloikeana e pili ana i "Ka Makuahine o j a Wahine Hookamakama," he "Mai •lahiue Ekaleaia" ke ano. A o ka i iaolelo 4 4 Hookamakama," e hoike ana j'i. he wahine i mare ole, aka, e noho ; uie na kane he nui, oia hoi, he e ■=!ia me na kane'he nui, oja hoi, he.ekaaole no ke Akua Apte i kapaia ka i«.a o Kristo maluna oua, ka )lea r i i kaue mare a i poo uo ka eka-

A o na ekeleaia like ole i hanau mai loko mai orta, he poe wahine hookamakama lakōu, i loaa niainuli o ka iiohona P°no ole o ko lakou makualiine. Aole W poe ekaleaia f foaa mailoko mai o ka £.kalesia a lesu Kristo i kukulu ai. AoI le na ke Akua i kukulu i keia poe ekalesia lehulehu, aka, ua kukuluia ae lakou e ka mauao o na kanaka ahie ka makeiuake o na Moi aine na alii o ka honua. Ma o leisu Kristo ke kane mare, a o ka ekalesia ka wahine mare, alailā, he mea pono ke kaheaia kela waMne (eka- : |esia) ma ka inoa o kana kane inare, o ia hoi ka 44 Ekalesia o lesu Kristo." ' : '. a ®K_ales'ia aole no lesu Kristo, 'ua lnki no lakou ke kapaia ma na inoa . V a e hookōhukohu āi a hoopihpili ae no he Akua, elike np hoi me er . a ' .-k' e kahi o na kahuuapule Katolika i haalele i ka Ekalesia Roma, a kukulu ika "Ekalesia Lutera," pela 5? 0 .! 0 I° ane Kalavina, he kahunapule Katolika rio i hāālele i ka Ekālesia Roma a kukulu i ka Ekalesia Kalavinā ma Palani; ka Moi Heneri VIII, he alii Katolika no ia,'ūuhā a haalele i'kā Eka-' lesia Roma, a kukulu i ka Ekalesia Enelahi, a pela aku a riui wale. O ke khleana, ka māiia, ame kahi i loaa mai āi ka oihana kāhuiia i keia poe kukulu ekalesia, inai ka Ekalesia Katolikā Roma mai no ia, aole mai ke Akua mai. Nolaila, o ka Ekalesia Katolika Roma ka makuahine, a o keia mau ekalesia na keiki a ua ekalesia Katolika_. la i hanāu ai—Ka Mea Huna Babuloria Nui, ka Makuahiiie o na Wahine Hookamakama aine na Mea Hoopailua o ka Honiia." (Aole i pau.) —