Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 49, 7 December 1917 — KA PALAPALA A KA PERESIDENA WILSON IMUA O KA AHAOLELO [ARTICLE]

KA PALAPALA A KA PERESIDENA WILSON IMUA O KA AHAOLELO

O ka palapala a ka Peresidena Wilson o ka heluhelu ana ae maloko o ka Ahaolelo Lahui, ma ka Poalua aku la i hala, o kekahi ia o na palapala i hoike okoa mai ai oia i ke kulana oiaio maoli o ke aupuni o Amenka malta ninau e pili ana i ke kaua me Kelemania; a i kona kono okoa ana aku i ka ahaolelo e kukala ae i ke komo ana o ke aupuni iU.ko o ke kaua me na hoa hui o ke aupuni o Kelemania iloko o keia manawa, ua hoike okoa ae oia i ka nianao oiaio maoli o na kanaka Amenka apau, ua ku aku o Amerika iloko o keia kaua ma ke kulana kui'o maoli, no ka haawi ana i ka pono kuokoa i na lahui apau, aole hoi e nana wale aku i ka lilo ana o kekahi mau aupuni i mau mea paahana iloko o na lima o Kelemania. Aole e hiki ia kakou ke hoohewahewa i na oklo oiai«» maloko o ka palapala a ka Perekidena, e hookahua ana hoi i na kumu kupono a. ka ahaolelo lahui e kukala ae ai i ko Amerika komo pu ana me na aupuni e kokua pu nei ia Kelemauia, me keia mauolelo: "O Aukulia. he kauwa na Kelemania, a o Bula«rtria ame 'J*ureke he maii mea paahana laua na ke Kaiser. he man enemi lakou no Amerika Huipuia, ep« »:i< •ai e kukala akea ia pela. *'F.ia na alakai Kelemania ke hoopunipuni maoli nei i na kanaka Kelemania ma ka ole|o ana aku ia lakou. eia o Kelemania ke kaua nei iloko o keia inanawa no ke ola ame ke ku mau ana aku o ka Emepaea o Kelemania. "Ua hoauaia aku t> Rusia ine ia hana hoopunipnni hookahi. a ua ki-peia aku e komo iloko o kekahi maluhia o ka poino, mamuli no o ia hana hoopunipuni. i paheleia aku ai ka noonoo o na kanaka Kelemania. "He mea pono ia Atnerika ke hana mē ka manao uilani oi ae ame ka piha ohohia, ma k'a hoouka ana i ke kaua. no ka mea ua hoohaahaaia iho kona kahua oiaio. aole no ke ake ana aku e loaa nā waiwai pio. aole hoi no ka lilo mai malalo o ke kaua.' , » **0 ka Kelemania mau ano o ke kaua ana, ua hu wale aku ia mamua o na loina apau i pili i ke ano kanaka. ame ka hanohano o ke kulana naita. **0 na hana hoopunipuni a Kelemania ua imi ia i wahi e hoohiolo ai i ke Aupuni o Amerika, a ua hapala wale aku hoi i ka noonoo ame ka manao koa o kekahi heluna nui o na kanaka Amerika. "O ka palekana o Amerika, mai hoea mai ia i kona hopena, a e hoopaumaele mau loa ia hoi kona hanohano, ina aole i komo kino o Amerika Huipuia iloko o ke kaua ma ka aoao o na Aupuni Ilui. "Ua kau mai ke Akua i kona lima maluna o ka lahui. Ua kaakaa na maka ona kanaka. Ua hoea mai ka manawa no ka manao koa o Amerika. % E hoike mai ana ke Akua i Kona apono i keia lahui, aka nae. aia wale no a ku ae na kanaka ma ka hoomaopopo maoli ana i Kona kaulike ame ke aloha." Ma keia mau kahua ae la a ka Peresidena Wil"son. i hoakaka ae ai i kona manao imua o lea ahaolelo lahui no ke kumu e hoike akea ae ai ke aupuni i kona lilo ana i enemi no Aukulia, Bulagaria ame Tureke, na aupuni i lilo he mau meapaahana iloko o na lima o Kelemania, aole he mau kumu kupono ma ka aoao o ka ahaolelo lahui e kanalua iho ai, no ka hooko ana aku ia leo kono, koe wale no o ke kukala akea ae i ka noho enemi ana o Amerika me kela mau hoa hui o ke aupuni o Kelemania.' L T a kulike loa ko kakou manao me ko ka Peresidena. o keia kaua i kono ia mai ai o Amerika e komo pu aku. aole ia he kaua no ke ake ana e ldaa mai he Āiau pomaikai nui, aole hoi no ka hookelakela e loaa he lanakila, e hookaulanaia ai kona īnoa, aka no keia manao makee wale no, e hokai j ole ia mai kona mau pono pili paa i loaa iaia ma ke ano he aupuni, a no ka imi pu ana aku hoi, e hoihoiia mai ka pono kuokoa, o na aupuni apau malalo iho o ka la. E moliaia-ana na ola makafnae o na kanaka Amenka, e molia pu ia ana ka waiwai o ke aupuni, e kaawale ana na makua mai na keiki mai, na kane mai na wahine aku, o na hooikaika ana apau, ma ko kakou aoao. e paio ku-e aku me na enemi, he paio ia no ka lanakila o ka pono, a no ka hōohioloia o na )iana luku wale o ke ano holoholona, me ka haakei ma ka aoao o Kelemania, ka hana hoi i ike ole ia maloko o ka inoolelo o na aupuni apau iloko 0 keia au o ka naauao ame ka mal^malama;. 0 ka hooukaia o keia kaua ahiki i ka hopena maluna o Kelemania ame kona mau hoa hui, pela wale no e loaa ai ka maha, aole wale i na aupuni i hokai ia mai ko lakou mau pono, aka i na kanaka pu kekahi o Kelemania. ka poe i kaa aku malalo o ka mana kakau-ha o ke Kaiser ame kona mau kokiia, ma ka hooweliweli ana i ka lahui Kelemania. Ma keia palapala elua a ka Peresidena Wilson, n?ahope iho o kana palapala mua i ka ahaolelo lahui, e koi ana e kukala ae ke aupuiii o Amerika i kona komo ana iloko o ke katva ku-e aku ia Kelemania. aole i hunahuna iho ko kakou Peresidena 1 kona manao maoli, e hooukaia aku ke kaua ahiki i ka pilipai ana o Kelemania i ka paia, a e naka hoi na kuli o na aupuni i he mau meapaahana na Kelemania; a e lilo ke kaulike, ka pono, i mea e noho rula maluna o na lahui kanaka>apau. 1 mea e hookoia ai keia manao. e hoolutnaia ka ikaika o na meakaua, e hoohanaia ke koko iloko o na kanaka. a e konoia na kanaka kupaa apau i ke upuni. e ku me ke koa ame ka wiwo ole, a paio aku ahiki i ko kakou ike ana. i ka la e oili mai ai ka maluhia maluna o ke ao holookoa. O ka lahui holookoa mahope o ka Peresidena ma manao no ka lanakila o ka poiio, maluna o ka he«ra!