Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 3, 18 January 1918 — Page 7

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

HE MOOLELO NO NA

Hoahanau Ekolu

A I OLE O

Hawila Ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu

 

            "Us pau ae la no ka'u mea i makemake ai, a e lawe aku oe i ka'u mau hoomaikai ana he nui, no kou ae ana mai me ka maikai i ka'u noi imua ou, no ka pono o kuu aloha." alaila kuemi hope mai la o Magarita ma kahi kaawale, me ka hookuu ana aku hoi i ka ilamuku e hooko i kana hana hope.

            Oiai o Hawila e ku la, me ka uhiia o kona kino i ke kihei silika elele, ua kauoha aku i ke kino o Hawila maluna o ke kua o ka lio ahiu, me ka hoohuli ana i kona alo iluna, amo ole ua hooko mai la ua poe kanaka nei i ka lakou hana, ma la hoomoe ana aku ia Haila iluna, o ke kua o ka lio, a noke iho la i ka nakiikii iaia a paa, me na kaulahao loihi ekolu, a i ka paa ana o kamanawa ia a Magarita i holo hou mai ai a wehe ae la i pulo'ulo'u e uhi ana ma na maka o Hawila, a haawi iho la i kana mau honi moomaumau ana no ka manawa hope loa, aohe waimaka paa aki iwaena o ka anaina, me ke komohia iho o kau wahi aloha iloko o lakou, oia no ke kiaaina o Roma ame kana keiki, a pela hoi me ka makuakane o Magarita, aka ke ku la lakou me ka haka pono ana mai maluna o kahi a Magarita e noke ana i ka uwe, me ka piha loa i ka inaina.

            Ia Magarita no a houhi hou aku i ka pulo'ulo'u ma ka helehelena o ka mea ana i alooha ai, o ka manawa noia i poha hou aku ai ka leo o ka ilamuku, i ke kauoha ana aku i na kanaka eono, e wehewehe ai i na kaula i hoopaaia ai ma na waewae o ka lio ahiu, he manawa pokole loa, aia hoi ua pau ae la na kaula i ka hemohemo, a ku ae la hoi ka lio ahiu iluna, me ka oni ana i o a ia nei.

            Nani ka pinapina'i o na houhou kapalii ana a na kikoni walohia iloko o kela ,au sekona o ka ehaeha, aia hoi ke poo o Hawila ke lawelawe la ma ka aoao, a ke hiolo la na kulu waimaka o ka ehaeha mai kona mau papalina mai, a na kela hiona a Magarita e iku aku la i kana aloha i kono okoa mai iaia e noke ae i ke kuwo ma ka leo nui, a e pe'a ana hoi kona mau lima mahope o ke kua, me ka noke ana i ka uwe helu, no ka hana aloha ole a kona makuakane maluna o ko laua hoopakele.

            Oiai nae ka lio e lele ana i o a ia nei, ia wa i haawi aku ai ka ilamuku i ke kauoha i ke kanaka puhi o-le, e hookahi aku i hana pu, o ka wa no ia i wawalo hele aku ai ka leo o ka pu o-le haehae ana i ka lewa, o ka wa no ia i lele he ai o ka lio keokeo a ku pololei iluna, a ia haule ana iho o kona mau wawae mua noluna o ka honua, ua hookuuia aku la oia e holo, a ke nana aku, ua like ua lio nei me ka makuni puhiphio, ka puelie liilii, o ka lepo i o a ia nei, e ku ana ka e'a i ka lewa.

            Oiai nae ka lehulehu e nana aku ana i ak aha‘iia o Hawaiia e ka lio keokeo noloko o ka ululaau, aia hoi, ikeia aku la kekahi kino wahine e uhai ana mahope o ka lio me he uhane lapu la, a ua hoopihaia aka hoi na mea apau me na manao kahaha no kela wahine, o kekahi kumu palia hoi o ke kahaha, aole lakou i ike i kona wahi o ka oili ana mai, o ka lakou wale no ka ike aku i ka uhai mahope pono o ka lio keokeo.

            No kaua nae e ka makamaka heluhelu, aole a kaua hoohewahewa ana iho no kela wahine kamahao, aka o ke Kilokilo Waine Sidia no ia, ka hoopakele hoi o Hawila, iloko o ka manawa o kona ehaeha.

            He elua wale no minuke mai kela manawa i hookuuia aku ai o ua lio nei, ua nalowale aku la ia iloko o ka ululaau, a pau aku la ka ike ana a ka lehulehu, koe wale no ko laou kono ana iho, o ka make wale no ka hopena e kau aku ana maluna o ke kanaka opio.

            No na la elua me na po elua kela holo ana o ka lio keokeo me ka hoomalia ole, a ua emi mai la ka ikaika iloko o Hawila, a iloko o kela mau la me na po elua, aia mau no ke Kilokilo Sidia mahope kahi i hookolo ai me ka hoomaha ole.

            I ke kolu o ka la ame ka po, ua Hele mai la ko Hawila kino a wiwi, a ua akakuu mai la no hoi ka mama holo o ka lio keokeo, Iloko o kela mau la o ka holo ana o ka lio me na oawa mea na kahawai kinikini, a ke holowale la no ia, ma na wahi i maopopo ole, aka nae aole ke Kilokilo Sidia i haalele, aia no ke pili mau la mahope o ka lio.

            Ma ka elima o na la, ua aneane e pau ka ikaika holo o ka lio, ke holo la ia me ka maile loa, ke ano o na lio i hele a piula, a ua hele mai la hoi kahi kino o Hawila a wiwi, me ke olokaa wale ana iho no mawaena o no kaulahao.

            Ma ka eono nae o na la, ua hiki hou ole i ka lio keokeo ke holo, aka hina iho la ia ilalo a make loa, a oiai aia mau ke Kilokilo Sidia mahope o kela lio i na manawa apau, ua eleu koke aku la oia, ma ka wehewehe ana i na kaulahao mai ke kino ae o Hawila, a i ka hemo ana ae no hoi, aole he wai ikaika i koe iloko on a, i ahona i ka nape malia ae o koua hanu, ma ia mea wale no i maopopo ai, aia no ke ola iloko ona.

            Unuho ae la ke kilokilo wahine, he mau hua liilii mailoko ae o kana eke e lei ana ma kona aoao, a hookomo aku la iloko o ka waha o Hawila, a unuhi pu ae la no hoi he wahi kini wai uuku, a hoohainu la, alaila noke iho la i ke kapipi ma kona helehelena no kekahi mau minuke, a iaia i ike aku ai i ke kulana loli ma ka helehelena o ke kanaka opio, ia wa i unuhi hou ae ai oia he wahi omole me ka wai lenalean oloko, a hamo aku la maluna o ka umauma o Hawila, ahiki i na lima, a pela hoi ma na wahi e ae o kona kino, a i ka hala na he hapalua hora, ua kikoo ae la na lima o Hawila ma o a maanei, a koo ae la no hoi kona mau wawae, elike me ke ano o ka pou i ka wa e puoho ae a mai k hiamoe mai.

            Ealau hou iho la no o Sidia maloko o kana eke ili, a unuhi mai la he omole nui, a hoohainu aku la ma kawaha o Hawila, a ke ike la hoi oia i ka inu malie o ka kakou koa opio i ka wai oloko, a i ua kilokilo nei no ka ike, ua lawa ka wai i komo i loko o Hawila, ia wa i inuhi hou mai ai oia i ka omole, a ala mai la no hoi o Hawila a noho iluna, o ka manawa no hoi ia a Sidia i haawi aku ai he wahi omoomo palaoa, me kekahi wahi omole waina uuku, a oiai ua hele o Hawila a pololi maoli, aole ana hoohakalia ana iho ma ka lalau ana mai, aka hopu koke mai la oia i ka omoomo palaoa, a hoomaka iho la no e hoonuu, elika no hoi me ke ano mau o ka poe pololi.

            I keia manawa a ke Kilikilo Wahine Sidia o ka hoopakele ana mai ia Hawila mai ka make mai, a e hanai malie la hoi iaia, i loaa hou mai ai ka ikaika iloko o kona kino, ke kokoke loa aku la ka la e napoo ma kela aoao o ka honua a ke uhi ma la hoi ke ano liula o ke ahiahi ; a i ka ike anu ku o Sidia, ua hoi pono mai ka noonoo maikai iloko o Hwila, akahi no oia a kamailio aku i keia mau olelo:

            "Auhea oe e kuu keiki, nani ka hauoli o ka manao i ko kaua halawai hou ana he alo a he  alo. Ua alo mai oe i na poino ame na popilikia he nui i hookauia mai maluna ou, e kou poe enemi, aka nae, elike no me ka'u i hoike mua aku ai ia oe,aole e haalele ana kou anela kiai ia oe, pela iho la oe e kuu keiki e ike mai la ia'u imua o kou alo.

            "ke uhi mai nei ka malu o ka po, a eia hoi kaua ma keia wahi, i hiki ole i kou kino nawiliwili ke palekana, a o ia ka'u e hopohopo nei nou."

            Oiai aia no o Hawila iloko o kona noonoo uluahewa o ka pohihihi, aole apau e kamailio ia aku iaia, a o ia ka ua o Hawila i ninau mai ai:

            "E, pehea la au i hoea mai ai i keia wahi, no ka mea ke ike nei au, he wahi malihini loa keia a'u i ike ole ai mamua,"

            "No kau ninau e kuu keiki, ke hoike aku nei au i ka mea oiaio loa, na ka hokua o kekahi lio keokeo i lawe mai ia oe a hoea i keia wahi, a eia kaua i ka aina mehameha e noho nei. I hoike no ka oiaio o ka'u mau mea apau e kamaiho aku nei ia oe, e nana i aha'i mai ia oe no keia wahi kanaka ole.

            "O keia ka elima o na la o kou aha'iia ana maluna o ke kua o ka lio ahiu iloko o keia waoakua, a owau hookahi ka mea i ukali mai mahope ou iloko o kela mau la me ka hoomaha ole, no ka mea ua paa loa kuu hoohiki, e hookolo no au mahope ou, ahiki i ka haawipio okoa okoa ana mai o kela lio ahiu, pela iho la oe e ike mai la ia'u, e nana maoli aku ana no kou pono e kuu keiki.

            "Ua haalele aku kaua i ke kulanakauhale o Roma i keawakea o ka la Sabati, e hele ana i ke ao ame ka po, me ka hoomaha ole, a mamuli wale no o ke aloha ame ka lokomaikai o na lani, i loaa ai ia kaua keia hui aloha ana, a ua hala aku lahoi ka poino, ke olino mai nei ka manaolana no ka hauoli ame ka lanakila mai na poino mai he nui."

"Ea, eia la ihea kla manu nunu, o maua like iho nei no hoi, o kona nalwale honua iho la no ka hoi ia?  Ke ike nei au, he lole kanikau keia e uhi nei maluna o kuu kino.  O, eia kela wahine pupule ihea?"

            He mau olelo olalau wale no kela o ka uluahewa a Hawila e kamailio mai la ia Sidia, aole no i pau kona ano olalau, a no ia kumu, ua unuhi ae la ua wahine kilokilo nei he wahi omole laau uuku, a olelo aku la ia Hawila:

            "E oluolu oee inu aku i ka wai maloko o keia wahi omole, no ka mea ua lilo na la elima o kou kau ana maluna o ke kua o ka lio ahiu, i mea hookupouli mai i kou mau noonoo maikai apau, a mamuli auanei o kou inu ana aku i ka wai oloko o kena omole, e hoauheeia aku aa kou mau noonoo uluahewa apau mai ia oe aku."

            Lalau mai la no o Hawila i ka omole i haawiia aku iaia, a hoomaka ae la e inu i ka wai oloko, a i ka hala ana o kekahi mau minuke ma ia hope iho, akahi no a mohala mai kai mai kana nana ana, a pau no hoi ka ano lalaiona o kona mau maka, a o ia kana i pane mai ai i ke kilokilo:

            "E ka lede kamaha'o, e nonoi e ku ana au i kau mau hui kala e ana mai ia'u, malia paha ua ku ka'u mau hana i ka hoohaahaa i kou kulana. Ke hoomanao nei au i ko'u hookauia ana maluna o ke kua o kekahi lio ahiu, e na lima loko ino o kekahi poe kanaka. No na la elima ame na po elima, ke ike la no au i ko'u laweia e ka lio iloko o ka ululaau, e iho ana ilalo o na awawa, e pii ana iluna o na kualapa, a mahope mai o kela manawa, ua uhi mai la ka pouli maluna o ko'u noonoo, a pau aku la ka hiki ana ia'u ke hoomaopopo i kekahi mea.

            "O keia hoi hou anan mai o koʻu noonoo maikai, ua lilo ia i mea hookahaha nui mai i koʻu noonoo; aka heaha nae keia halulu aʻu e lohe nei?" alaila hoolohe aku la ke Kilokilo Sidia, a o kana mea e lohe la, e hookokoke loa mai ana kela halulu, ahiki i ka ili okoa ana mai o ke poo o kekahi lio, ma kela wahi a laua e noho ana, ku ana no o Malawalia, a me na kulu waimaka o ke aloha kuiʻo no kona hoaloha, lele iho la oia mailuna mai o kona lio, a hele aku la me ke kukulu ana ae ia Hawila iluna, a he manawa ia no laua a elua e hookahe ana i ko laua mau waimaka me ka piha i ka ehaeha nui.

            O ka lulumi hoi ia o na hoaloha ahiki i ka hala ana o kekahi manawa, ia wa i kukulu aku ai o Malavia ia Hawila iwaho, a nana aku la hoi i ka helehelena o kana aikane, a i ka hoomaopopo anaaku i kona kulana nawaliwali maoli, ua hookahe hou aku la oia i kona mau waimaka, pehea hoi e paa iho ai i kau a mea o ka hele a piha i ke aloha.

            Ma ke ano ulia wale no kela hoea pololei ana mai o Malavalia, ma kahi a Hawila e noho ana me ke Kilokilo Wahine Sidia, ua manao maoli no oia, ua make kana aikane, a ua puni oloko o kona kino.

            "Aole au i manao e loaa mai ana oe e Hawila kuu aikane me ke ola, eia ka e halawai hou ana kaua he alo a he alo, iloko o ka manawa i manao mua ole ia," i pane aku ai o Malavalia ia Hawila, me ka paa ana aku o kona mau lima ma na poohiwi, aia no hoi na waimaka ke hiolo makawalu la ma kona mau papalina, a o ia ka Hawila o ka pane ana mai:

            "O keia halawai hou ana o kaua me ke ola, aole ia mamuli o ko kaua manao iho, aka mamuli no ia o ka lokomaikai, i alakai pololei ia mai ai oe ahiki i koʻu loaa ana ma keia wahi.

            "E Malavalia, kuu aikane, pehea kuu aloha. ua ike anei oe iaia? Noʻu iho, ua ike au i ka nui o na ehaeha i kau aku maluna on a, mamuli o na hana hoomaewaewa a ka poe i piha me na manao o ka lokoino no maua, aka e hoike mai, pehea kuu Magarita?"

            "No ka pane ana aku i kau ninau e kuu hoaloha oiaio loa, he mea ehaeha no ia'u, ka hoike ana ae, aia oia maloko o ka halepaahao ihoopaaia ai oe kahi i noho ai, he pio, malalo no o ka mana hookahi, nana i hookau mai i na hana hoomaewaewa o ka hilahila ole maluna ou; a e noke mau ana oia i ka uwe nou i na manawa apau; o ka'u wale no nae e hoolana aku nei i kou manao, aia mau kona manao kupaa ma hope ou, i na wa apau, a o make wale no ka mea nana e hoonele aku iaia, me kela haawina maemae loa.

            "E hoopokole ka kaua kamailio ana, no ka mea aole keia he wahi kupono e noho ai, oiai ke pa mai nei ka makani me ka hu'ihu'i, he pono e huli aku kaua i kekahi wahi kupono no kaua e hooluolu ai, a pela pu hoi keia lede maikai ka mea a'u e olelo ae nei, ua aie nui kaua i kona lokomaikai."

            "Ae, e imi aku ana kaua e loaa ha wahi kupono no ka hooluolu ana, aka nae, mamua hoi o ko kaua hele ana aku i kahi e maluhia ai ka moe ana o keia po, a e pale kana ai hoi mai na popilikia mai,ka makemake nei au e hoike aku ia oe, o keia lede au e ike nei, o ko'u hoopakele no ia, a'u no e kuhihewa ole ai ke olelo ae, ua ike mua no oe iaia.

            "O keia no ka lede nana i lawe aku i kuu palapala a haawi ia oe, a o kona inoa, o ia no ke Kilokilo Wahine Sidie, nolaila he hoaloha oia no kaua, a he hoopakele hoi iloko o ka wa o ka poino."

            "Owau i'o no keia, ka mea i hoea aku imua ou e ka hoaloha ame kou mau houa, ia oukou e makaukau ana e hele ae e hoopakele ia Hawila nei mailoko mai o ka halepaahao, a he nani hoi ia, ua hoea mai nei oe, nolaila e noi aku ana au i ko olua oluolu e na keiki, e hookuu mai ia'u; aole no ko'u makemake e heelele ia olua, aka no ka pono no ia o ka U'i Margarita e noho mai la iloko o ka ehaeha.

            "E huli hoi aku au, ma ke alahele a kaua e Hawila i alo mai ai iloko o na la elima, a e hoike aku i kau aloha, ua palekana oe mai ka make mai, he mea auanei ia e hoomaia aku ai kona mau manao kanikau nou; a oiai hoi ua loaa iho la oe i kou hoaloha, nana auanei, mamuli o kona kamaaina ialoko o na ululaau, e pailaka aku ia olua ahiki i ka hoea ana i kahi i makaukau e hookipa aku ia olu, me ka pumehana,: alaila hopu aku la o Sidia i ka lima o Hawila a honi ae la, a pela no hoi me ka lima o Malavalia, alaila leha aku la kona mau maka iluna o ka lani, me ka hoopuka ana ae i kekahi mau hua pule ma konia waha, e kalokalo ana i na lani, e kiai a e hoopakele mai i na kanaka opio, a i ka amene ana, o kona haawi hope mai la no ia i kona aloha a nalo aku la iloko o ka ululaau, pau aku la ka ike ana a na kanaka opio iaia.

            E haalele aku kaua e ka makamka a hoakaunu hoi o ka moolelo o Hawila i ke Kilokilo Sidia e huli hoi la no ke kulanakauhale o Roma, a na ke au no auanei o ka nee ana aku o ka moolelo, e hoolalawai hou ia kaua me ia, a e hoomau aku hoi i ko kaua kamailio ana no Hawila ame kana aikane aloha.

            Ma kela hala ana mai o ke Kilokilo Sidia, ua wehewehe ae la o Malavalia i kona kapa ili holoholona, e uhi ana mawaho on a, alaila wehewehe ae la i kona mau lole maoli, a hoaahu aku la i kana aikane, me kona komo hou ana mai i kona paalole iliholoholona.

            I ko laua nei makaukau pono ana, ia wa i kailio aku ai o Malavalia: "O oe o kaua ke kau maluna o ka lio, a e helewawae aku no hoi au, he hookahi mea nui, o  ka loaa ia kaua o kekahi hale, a wahi kupono e ae paha, no ka hoaumoe ana i keia po, aia hoi a ao ae ka la apopo, alaila nana aku ana ka kaua mea e hana aku ai.

            Ua malihini no au ialoko o keia ululaau, me he mea la, o keia paha ka mua loa o kou hoea ana mai ma keia wahi nolaila ua pohihihi au i kahi e lawe aku ai ia kaua a loaa on a home e hoaumoe iho ai ko kaua po; in a maloko o na ululaau i kamaaina iau aole he olelo ana he hana pokole loa ka huli ana aku, a loaa he home ia kaua, o keia la he pono naku wale aku no, me ka maopopo ole."

            Ua maikai kela manao o Malavalia o ka hoakaka ana aku ia Hawila, aole no a Hawila mea e hana mai ai, oiai he kulana nawaliwali kona, aia kana kaukai ana mai i kona pono maluna o kana aikane.

            Kau ae la o Hawila maluna o ka lio, a helewawae hoi o Malavalia, me ke alakai ana i ke kaulawaha o ka lio, oiai ua aaki paa iho la ka pouli, he pono hele wale aku nei keia a laua iloko o ka ululaau.

            Ua mau no kela hou ana aku a laua iloko o ka hihipea, a ua hala paha he elua hora o kela hoomanawanui ana i ka hele, oiai hoi ka makani anu e houhou ana i ka ili me he kui la, aia hoi, oili aku la laua iwaho, o kekahi kula palahalaha, a malaila i noho iho ai laua hoomaha.

            Oiai nae laua nei e hoomaha ana, i ikeia aku ai ka uwiuwiki mai o ka malamalama o kekahi kukui, ma kahi mamao loa, a hoomanao ae la ko laua palekana, me ke komo ana mai no hoi o na manao hauoli.

            He mau minuke helu wale no kela o ko laua hoomaha ana iho, ia wa i hoeu aku ai no o Malavalia i kona hoa, e hoomau aku laua i ka hele ana no kahi o ka malamalama, no ka mea keake loa la oia e hoea kana aikane i kahi e palekana ai, aole hoi e lilio ke anu i mea hoopilikia mai ia Hawila.

            MOKUNA XXVI

            Ua mau no kela hele ana aku a laua iloko o ia nahele, ua hoea aku la laua nei no kahi o ka malamalama a laua  i ike ai, eia ka he kukui ia mai kekahi wahi pupuhale mai, a manao iho la ka pono, ua loaa kahi nana  hookipa aku ia laua.

            Oiai nae laua nei ma kahi paha he umi kapuai mai kahi pupuhale mai ia manawa i pane ae ai o Mlavalia i kana aikane: "E noho malie oe maanei nei, a e komo ae au e nana i kamaaina o keia hale, no ka nonoi ana aku in a paha e hiki ana e hookipaia kaua maanei no keia po."

            Ua maikai kela manao ia Hawila, oiai aole ana na no kekahi mea e ae, o kona komo wale aku no iloko o ka hale, a palekana hoi mai ke anu mai ame ka pololi.

            I ke ku ana o Malavaia ma ka puka o ua wahi pupuhale nei, kikeke aku la oia, me ke kahea okoa ana aku me ka leo nui. "Auhea kamaaina oloko o keia hale?"

            Aole he paneia mai o ka ia nei kahea, nolaila, ua kahea aku la no oia no ka lua o ka manawa, ua like pu no ka nele, a kahea hou aku la no oia no ke kolu o ka manawa, me ka manao, ua hiamoeia paha ka poe oloko, aole no nae he paneia mai, nolaila wehe okoa aku la oia i ka puka a i kona kiei ana aku iloko aole on a ike aku i kekahi  kino kanaka, aka e a mai ana no ka ihoiho kukui maluna o kekahi wahi pakaukau uuku, a hoomaka hou ae la oia e kahea, ia manawa i oili mai ai he luahine mai kekahi rumi mai mahope o ua hale nai me ka hele pololei ana mai no kahi a Malavalia e kuaku ana a ninau mai la: "Ea, malihini wale hoi oe, owai kou inoa?"

            "Ae, he malihini au, aka he kamaaina nae noloko o na ululaau, no ka mea owau keia ke alii o na powa noho na hele okoa o na ululaau o Italia nei," wahi a Malavalia i pane aku ai.

            I ka lohe ana o ka luahine i kela pane a Malavaia, ua hoi hou aku la oia noloko o kona rumi o ka oili ana mai, mahope o ka hale, a he mau sekona wale no mahope iho, ua hemo mai la he kanaka opio helehelena waipahe, a he pahikaua pokole hoi ke kailewa ana ma kona aoaoa.

            Iaia i ike mai ai ke ku aku o Malavalia, haawi mai la oia i kona aloha me ka pane ana mai.

            "Ke ole au kuhihewa, o oe ka malihini a kuu makuahine i hoike ae nei iau, he powa noloko o na ululaau o Italia nei."

                        "Ua pololei kau e kamailio mai la, owau no ua kanaka la, a e noi aku ana hoi au i kou oluolu, owai la ke keonimana, e papaolelo pu nei me au i keia manawa?

            No kela pane, ua akaaka mai la ke kanaka opio, me ka pane ana mai: "Ua ike no au ia oe mamua, a pela no hoi oe iau, aka in a nae oe e hele mai ana a ma kahi o keia ihoihokukui e a nei e hiki ana na la oe ke hoomaopopo mai i ka mea e kamailio pu nei me oe."

            Hele io aku la o Malavalia a kahi e ku ana o ka ihoihokukui, hoomalamalama pono mai la imua o ke kana opio a he oiaio, ke hoomanao la oia i kona ike mua ana i kela helehelena, o kana wahi nae i ike ai, he ninau pohihihi loa ia iaia.

            Okana wale no e nalu nui la iloko on a, ua aneane loa kulike ka helehelena waipahe o kela opio me ka helehelena o Magarita, eia hoi ka mea nana i hookahaha loa mai iaia, he helehelena keia no ke kane, a he kulana kane kona ma na ano apau. aka nae ua i aku la ua o Malavalia i ka pane ana aku:

            "Ua hoopohihihi loa ia mai kou noonooo no kou wahi i ike mua ai ia oe, o kau wale no e hoomanao ae nei, ua kulike loa kou helehelena me ka helehelena o ka mea a kou haku i aloha nui ai."

            "E ae ana anei oe e hoike mai iau i kou hanu?" i ninau mai ai ka opio.

            "O Hawila kou haku, ka mea hoi i kapaia ma ka inoa, ka Naita Pahaohao o ka Luahuna Waiwai."

            "Ua ice ho au iaia, a ua kamaaina hoi i kona helehelena, eia oia ihea i keia manawa?"

            "O maua like mai nei no, a haalele aku nei au iaia mawaho, a komo e mai nei hoi au e nana i na kamaaina o keia home."

            "E kii aku hoi ha oe iaia a hoihoi mai noloko nei o ka hale nawai ka noho aku iwaho o ke anu ame ka pouli!"

            Iloko o kela manawa i haalele koke aku ai o Malavalia ialoko o ka hale a oili akuy la iwaho, no ke kii ana i kana aikane, o ka mea apiki nae i kona hoea ana aku, ma kahi ana i haalele aku ai ia Hawila, aole ua aikane nei ana malaila, ke noke la oia i ke kahea, aole he paneia mai, a ua hoopiha koke ia mai la oia me ka kahaha loa, me ka hoopohihi nui ia mai oi o kona noonoo, no kahi i nalowale aku ai o kana aikane.

 

            Iloko o kona mau manao pihoihoi, i awili pu ia me ka piha kahaha, huli houi hou mai la oia noloko o ka hale, eia nae he pouli pu wale no, aole kela ihoiho kukui e a ana maluna o ke pakaukau, a oi ka ua o Malavalia i hooho okoa ae ai:

            "He keu aku maoli ka keia a ka mea kupaianaha!  He mau minuke pokole wale no ko'u o ke kaawale ana mai kuu hoaloha mai, a ia'u i hoea hou aku ai ma kahi a'u i hoonoho aku ai iaia, aole iho la kela; a o kekahi no hoi, ua nalowale pu iho nei me na kamaaina oloko o keia hale.  Ua komohia anei au iloko o na pahele hoopunipuni a na uhane eepa o keia waonahele?"

            No kela nalowale honua ana aku o Hawila me ka hikiwawe loa, a pela hoi me na kamaaina o kela hale, ua hoopiha loa i amai o Malavalia me ka hoonukiuku ma kekahi ano, a ma kekahi ano hoi, ua hu mai la kona aloha no kana aikane, nolaila hemo hou mai la oia iwaho, unuhi ae la hoi i kana pahikaua pokole a paa ana iloko o kona lima, o kona hele akula no ia iloko oia aaki pouli o ka po, e huli i kana aikane, i loko o ka hihipe'a o ka ululaau.

            E waiho iki aku kaua e ka makamaka heluhelu o keia nanaea ia Malavalia e hele la e huli i kana aikane, no kahi i maopopo ole iaia, a e hoomanawanui pu mai no hoi oe, @ i hope, a kilohi aku no ka Lede Magarita, heaha la na mea i hanaia aku maluna on a, mamuli o ka paa o kona manao mahope o ka mea ana i aloha ai.

            I ka manawa i aha'i mai ai ko lio keokeo ahiu ia Hawila noloko o ka ululaau ma ka la Saati, aole i hoohakalia iho ke Kiaina Benekona i ka hookau ana aku i ka hoopa'i maluna o kana kaikamanhie, aka ma kela po ana iho, ua hahoia aku la oia maloko o kela halepaahao hookahi no i lilo ai o Hawila pio.

            Elike no me na mea i hanaia aku maluna o Hawila, oia kona hoopaaia ana i ka hao, pela iho la no i hoopaa pu ia aku ai ka U'i Magarita, he mea kaulahao, u a hookahaha @@

 ia mai kona manao, i ka ike ana aku, ua pakele ka paahana o na kaulahao, ame na mea hoopaa e ae apau, e waiho mai ana, no imua o kona mau maka, u a lele nae ka manu, a na pakele hoi mai ka mana aku o ke kiaaina o Roma ame kona koa kiai.

            Me ka manao pihoihoi, i huli hoikoke aku ai ke koa kiai a hoike aku la imua o na kiaaina, no ka mahuka ana o Magarita, me kona hoakaka pono ana aku i na mea apau ana i ike ai.  Ua lilo kela hoike a ke koa kiai i mea e hoopiolokeia aku ai ka manao o ke Kiaaina Benekona, a o ka oi loa aku nae o ke keiki a ke kiaaina, a mahope iho o na kukakuka ana, ua hoounaia aku la na kiu he nui, e hele he huli ma kela ame keia wahi, me ka haawi pu ia ana aku o na kauoha ia lakou, in a e loaa aku ana o Magarita, alaila e hoihoi mai a hahao hou aku, maloko o ka halepaahao, me ka hoonohoia o na kaia i pualua ae ka nui i na kaia mua.

            Ua noke ia ka wiliki o ka halepaahao i ka ninau, in ahe mea kekahi i hoea aku i ka halepaahao ma kela ahiahi Poalua, a o kana pane, oia no ka hoea ana aku o kekahi wahine me ka aahu eleele, a noi aku la iaia, no ka makemake e komo iloko o ka halepaahao e ike ai ia Magarita, a oiaia aole on a wahi manao iki, no ka hiki i kela wahine ke hana aku i kekahi mea e pakele ai ke pio, nolaila, u aae aku la oia a hookomo i kela wahine iloko me kona noho mau ana no ma ka puka, ahiki i ka oili hou ana mai o ua wahine nei, oia hookahi wale no, aole o Magarita pu kekahi.

            I ka wa i hala mai ai o kela wahine malihini, ua ki hou aku la oia i ka puka a paa, em kona hele ole aku ane e nana maloko o kahi i hoopaaia ai o Magarita, a i ka wa i hoea aku ai o ke kiai, me na meaai, ua komo like aku la laua iloko, a o ka mea nana i hoopuiwa loa mai ia laua, oia no ka mahuka ana o ka paahao, me ka paa no o na wahi apau o kela halepaahao, a pela no hoi na kiai ma ko lakou mau wahi.

            Mamuli o keia hoakaka a ka wiliki o ka halepaahao, i k@like hoi me ka hoakaka a ke koa kiai, u akoho koke iho la na kiaaina, ua mahuka o Magarita ma o ka wahine malihini la me ka aahu eleele, o kona wahi nae i hele aku ai, ame ke ano o kona nalowale honua ana, me ka pohihi loa, aole he kino kanaka i ike, koe wale no o kela wahine malihini.

            Owai nae keia wahine malihini o ke komo ana aku la maloko o ka halepaahao a hoopakele ia Magarita?  Ke hoomanao nei no oe e kuu makamaka heluhelu, ma ke ahiahi o kela Poalua, aia no ke Kilokilo Sidia ke ukali hele la mahope o ka lio keokeo ahiu, ahiki ma ke ahiahi o ka Poalima, nolaila aole e hiki iaia ke hoea ma na wahi a elua i ka manawa hookahi; nolaila he wahine okoa loa no keia, mai ia Sidia mai.

            Ua hoea mai la kaua e ka makamaka heluhelu, ma kekahi wahi o na mea pohihihi elima, oia hoi keia: O ka mua, oia no ka Hawila nalowale honua ana mai kona hoaloha aku, oiai ua kokoke loa mai laua i kahi e hookipaia aku ai maloko o kekahi hale iloko o ka waonahele.  O ka lua, oia no ka knalowale honua ana o ke keiki opio helehelena waipa-he me ka luahine mailoko aku o kahi pupuhale a Malavalia i ake aku ai e palekana laua.  O ke kolu oia no  kela wahine me ka lole eleele a ke kiai ame ka wiliki o ka halepaahao i ike ai, a i hookomoia aku ai hoi maloko o ka halepaahao.  O ka ha, o ia no ko Magarita nalowale ana me ka pohihi loa, mailoko aku o ka halepaahao, me ke ike ole ia mai e kekahi mea; a o ka lima, o ia no kona wahi i hele aku ai.

            No keia mau mea pohihihi nae apau, e ike aku ana no kaua e kuu makamaka ma keia mua iho, e hoomanawanui mai no nae ka ono pela a hoea mai i ka wa kupono.

            Ma kela haalele ana aku a ke Kilokilo Sidia ia Hawil@ malalo o na pulama ana a Malavalia, ua aha'i mai la na wawae mama o ua wahine hookalakupua la, ma ke alahele hookahi no ana i ukali aku ai mahope o ka lio ahiu, e maalo ana me he aka kino wailua la iwaena o na uiulaau, e lele ana mai kekahi puu a i kekahi, a ke nana aku i ua Sidia nei, o ia no oe o ka makani puahiohio, i ka moe pololei o kona lole ihope, a iloko o ka hele o na laau a pili i kahi hoakahi, he mea aloalo wale ia no ia e ua kupueu hoopahaohao la.

            Ma kela po hoolookoa ahiki wale i ke ao ana ae na ka Poaono, aole ua Sidia nei i hoomaha iki, a o ka mea wale no nana i kahoi mai i kona mama, ma kela Poaono, mamuli no ia o kona loe ana aku i kekahi leo, e kahea mai ana i kona inoa, ia wa i ku malie iho ai oia i kahi hookahi, a hooleno aku la i kahi o ka leo i pane mai ai.

            Na ka nakeke ana mai maloko o ka ululaau, i hoohali aku i ka nana ana a Sidia ma ia wahi, a ike i'o aku la oia i kekahi wahine loihi, i uhiia kona helehelena i kekahi uhi elele, a e komo ana no hi i ka lole eleele, a o ia ka  ua o Sidia i ninau iho ai iloko ona:

            "Ma kou oiwi kino, ke ano o kau hele ana, ua like loa no ia me kuu kaikaina, eia nae hoi, ua paa kou helhelena i ka uhiia, a malia paha ua kuhihewa loa au.  Hele no hoi a o oe kuu kaikaina, o na kula papaala o Peresia, ehia ka hoi mea aloha o ko'u halawai hou me oe."

            Kakali malie iho la ua o Sidia ahiki i ka hoea ana mi o ua wahine nei, wehe ae la i ka uhi maka eleele ma kona helehelena, o ka lele mai la no ia e honi ia Sidia, a pela no hoi ke Kilikilo Sidia i lele aku ai e apo iaia, no ka mea o kona hoahanau i'o no kela, elike me ka mea ana i koho iho ia i na sekona mamua aku.  (Aole i pau).