Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 3, 18 January 1918 — KE HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu. [ARTICLE]

KE HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu.

Ua pau ae la no ka u nrea i makemake ai, a e lawe aku Qe i ka u mau lioomaikai ana he nui, no kou a'e ana mai riie ka maikai i ka'u noi imua ou, no ka pono o kuu aloha," alaila kūemi hope mai la o Magarita ma kahi kaawaie, me ka hookuu ana aku hoi i ka ilamuku ē hooko i kāna ha'na hope. Oiai o Hawila e ku la, me ka uhiia o koha kino i ke kihei silika eleele, ūa kaubha aku la ka ilamuku i kekahi poe kanaka eono, e hauhoa aku i ke kino o Hawila maluna o ke kua o ka lio ahiu, me ka hoohuli ana i kona alo iluna, emo ole ua hooko mai.la ua poe kanaka nei i ka lakou hana, ma ka hoomoe ana aku ia Hawila iluna, o ke kua o ka lio, a noke iho lā 1 kā naki'ikl'i i'āia a paa, me na kaulahao loihi ekolu, a i ka paa ana o kāmanawa ia a Magarita i holo hou mai ai a wehe ae la i ka pulo'ulo'u e uhi ana ma na maka o Hawila, a haawi iho la i kana mau honi hoonlaumaii ana 110 ka manawa hoj)e loa, aohe waimaka paa aku iwaēna o ke anaina, me ke komo pu o ka ilamuku iloko o ka hookahe ana aku i kona mau waimaka, a o ka po'e wale no i nele ke komohia iho o kau wahi aloha iloko o lakou, oia no ke kiaaina o Roma ame kana keiki, a p'ela hoi me ka makuakane o Magarita, aka ke ku la lakou me kā haka pono ana mai maluna o kahi a Magarita e noke ana i ka uwe, me ka 'piha loa i ka inaina. Ia Magarita no a hoouhi hou aku i ka puīo'ulo'u ma ka helehelena o ka mea ana i aloha ai, o ka maiiawa no ia i ])oha hou aku ai ka leo o ka ilamUku, i ke kauoha ana aku i na kanaka eono, e wehewehe ae i na kaula i hoopaaia ai ma na waewae o kd lio ahiu, he manawa pokole loa, aia hoi ua paii ae la na kaula i ka hemohemo, a ku ae la hoi kā lio ahiu iluna, me ka oni ana i o a ia nei. Nani ka pinapina'i o na houhou kapalili ana a na kileoni walohia iloko o kela mau sekona o ka ehaeha, aia hoi ke poo o Hawilā ke leWālēwa la ma ka aoao, a ke hiolo la na ku'lii waimaka o ka ehaehā mai kona mau papālina mai, a na kela hioha a Magarita ē ike aku la i kana alohā i kono okoa māi iaia e noke ae i ke kuwo me ka leo nui, a e pfe'a āna hoi koh mau lima mahope o ke kua, me ka iioke ana i kā uwē hēlts,' no ka hana aloha ole a kona qiakuākarie māluna o ko lāūa hoopakele. [ Oiai nae ka lio e lele ana i o a ia n'ei, iā wa i haāvvi akii ai k'a ilamuku i ke kauoha i ke kanaka pulii o-le, e hookani aku i kāna pū, o ka wā iio ia i wawalo hele ak'u ai ka leo' 0 ka pu (*-le e haehae ana i ka lewa, o ka wā no iā i ae ai o ka lio keokeo a ku pololei iluna, a ia haūie and ihō o kona mau wawae mua noluna o ka honūa, ūa hookftuiā aku la oia e holo, a kē nāna akn, iia iikē ūa lip nei ūiie ka hiākuni puhiohio, ka pufehu liilii.o ka lepo i o ā ia riei, e kū āiia kā e'a i ka lewa. (j i Oiai nae ka lehulehu e nana akti ana i .ka āhā'iia b Hawilā e ka lio k&okeo noloko o ka 'ūlūlaaū, āia hoi, ikēi'ā ākū la kekahi kino wahine e uhai ana māhope o ka lio mē hē uhānē; lapu la, a ua hoopihaia aku hoi na hieā apaū niē ria mānaō kahaha no kela wahine, o kekahi kuhiu hoi o ke kahaha, aole lakou i ike i kona wahi o k'ā oili ana niai, o k'a lā-' koū wale no ka ike aku i ka uhai mahope ponō o kā lio keokeo. No kaua nae e. ka makamaka heluhelū, aole a kaūa hoohewahewā ana iho no kela wahinē kamaliao, akā o kē Kilokilo Wahine Sidia no ia, ka hoopakele hoi o Hāwila, iloko o ka manawa o kona ehāeha. Hē ēl'u'ā walē rio in'muk'e ihai kēlā 'ma'nāwa i hookūuia ākū' ai o ua lio'nei, ua nalowale aku la ia iloko o'ka ululaau, ā pau aku la ka ike ana a ka lehiilēhū, koe wālē no ko lākou koho ana iho, o ka make wale 'no ka hopena ē kaū aku ana maluna*.o ke kanāka opio. No na,la elua me na po elua kelā holo a'nā o ka lio keokēo me ka hoomaha ole, a ua emi māi la ka ikaikā ilōko o Hāwila, a iloko o kela maū la m'e nā po ēlūā, aiā hiaū no kē Kilokilo Sidia mahope kahi i hookolo ai mē kā hoomāhā olē. I ke kolu o ka la ame ka po, ūā hele mai lā ko Hawila kino a wiwi> a ua akakuu mai la no hoi ka māmā holo o ka lio keokēo. Iloko 'o kela mau la oka holo ana oka lio mē ka hoomaha ole, ua hala hope hiai la ka ūl'ulaaii) nā f)ūū> na oawa ame na kahawai kinikini, 'a kē holo \valfe lā 'ho iā>' ma na wahi i maopopo ole, aka nae aole ke Kilokilo Sidi«i 1 haalelē, aia no ke pili man la mahope o kā lio. Ma ka elima o na la, ; ūa aneanē e paū ka ikaika holo o ka lio, ke holo la iā me ka malie loa, ke ano o na lio i hele a, piula, a ūa helē rhai la hoi kahi kino o liawila a wiwi, me ke olokaa wale ana iho no mawaena o na kaūla.hao. Ma ka eono nae o na la, ua hiki hoū ole i ka lio kēōkeo ke' holo, aka hina iho lā iā ilalo a hiake loā, ā oiai aia hiau ke Kilokilo Sidia mahope o kela lio i na rriariawa apāu, ūa eleu kokē akū la oia, m'ā ka wehewehe ana i na kaulahao mai ke kino ae o Hawila, ā i ka hemo ana ae no hoi, aole he.wahi; ikaika i koe iloko ona, i ahona i ka nape malie ae o kona hanū, hia ia mea wale no i maōpopO ai, āi'ā ho kē olā iloko oha. ' 1 Unūhi ae la ke kilokilo wahine, he maū hua liilii maitoko ae o kana eke e lei ana ma kona aoao, a hookomo aku la iloko o ka wahā o Hawila, a unuhi pu ae la np hoi he walii ■ kini wai uukū, a hoohainu aku la, alaila noke iho la i ke kri-j pipi ma kona helehelena no kekahi ihau mihūkē, a iaiā i aku ai i ke kulana loli ma ka helehelēnā o kē kāhakā opio, iā wa i unuhi hou ae ai oia he wahi omole mē ka wāi lenūlena oloko, a hamo aku la maluua o k-a umauma o ahiki i na lima, a pela hoi ma na wahi e ae o koiia kino, a i ka liala ana lie hapalua hora, ua kikoo ae. la na lima o Hawila ,ma o a a koo ae īa no hoi kona mau w;iwne (J elike me ke ano b ka poe i ka wa e puoho ae ai mai ka hiamoe mai. . _ j fe,alau hou iho la no o Sidia maloko o kana eke ili, a unu hi mai la he omole nui, a hoohainu akū.la ma ka waha o. Hawila, a ke ike lā hoi oia i ka inu malie o ka kakou koa opio i ka wai oloko, a i ya kilokilo nei no ka ike> ua lawa, ka wai i komo iloko o Hawila, ia wa i unuhi hou mai ai oia i ka omole,. a ala mai la no. hoi o Hawila a nolio iluna, o ka iirtanawā no hoi la a Sidia i haawi aku ai he Wahi omoohiō palaoā, riYe kekāhi 'wāhi oihole wāina ūuku, ā oiāi ūa hēlfe o Hawila a pololi maoli, aole ana hoohakalia ana iho ma ka lalau ānā māi, āka hopu koke mai la oia i ka omoomo palaoa, a hoomaka iho la ho e hoonuū, ēlikē no hoi 'me ke ano hiau ō Ua poie pololi. i kēīa a ke Kilokilo Wāhine Sixlia o ka hoopak&iē ānā ihai iā Hāwila mai ka ihake māi, ā e hahai maliē la hoi iaia, i īoaa hpu mai ai ka ikaika iloko o kona kino, ke kokokē'ioa ākii la kā lā ē hapoo hiā keiā āoao o kā honUM, a kt uhi. mai la hoi ke a!ro liula o ke ahiahi - ā i ka ikie aha āUu o Sidiā. ūa hoi pōno māi ka noonoo maikai iloko 6 Hāwila, akahi no oia a kamaiKo aku i keia mau olēlo:

[ "Auhea oe e kuu keiki, nani"ka hauoli o ka manao i ko j kaua halawai hou ana he alo a he alo. Ua alo mai oe i na ' poino amē nā popilikia he nui i hookauia mai maluna ou, e kou poe enemi, aka nae, elike no me ka'u i hoike mua aku ai ia oe,aole e haalele ana kou anela kiāi ia oe, 'pe-lā iho la oe e kuu keiki e ike rnai la ia'u imua o koū alo. "Ke uhi mai nei ka malu o ka po, a eia hoi kāūā ma keia wahi, i hiki ole i kou ieino nawaliwali ke palekaha, a o ia ka'u e hopohopo nei nou." . Oiai aia no o Hawila iloko o kona noonoo ūlūahewa o ka pohihihi, aole e hiki iaia ke hoomaopopo pono mai i ka mahao o na olelo apau e kamailio ia aku ana iaia, a o ia ka ua 0 Hawila i ninau mai ai: '*E, pehea la au i hoea mai ai i keia wahi, nO kā mea ke ike 'nei au, he wahi malihini loa keia a'u i ike oie ai mamua," "No kau ninau e kuu kēiki, ke hoike aku au i ka 'mea oiaio loa, na ka hokua o kekahi lio keokeo i lawe mai ia oe a hoea i keia wahi, a ua haalele aku hoi oe i kou mau hoaloha apau mahope, a eia kaua i ka 'aina mehameha e nolio nei. 1 hoike no ka oiaio o ka'ū hiau mea āpāu e kamailio aku nei ia oe, e nana aku i ka lio keokeo, e waiho mai la ma o, o ka mea ia nana i aha'i mai ia oe no keia wahi kanaka ole. "O keia ka elima o na la o kou aha'iia ana maluna o ke kua o ka lio ahiu iloko q keia waoakua, a owau hookahi ka mea i ukali mai mahope ou iloko o kela mau la me ka hoomaha ole, no 'ka mea ua paa loa kuū hoohiki, e hookolo no au mahope ou, ahiki i ka haawipiō okoa ana māi o kela lio ahiu, pela iho la oe e ike mai la ia'u, e nana maoli āku ana no kou pono e kuu keiki. "Ua haalele aku kaua i ke kulanakauhale o Roma i ke awakea o ka la Sabati, e hele aha i ke ao ame ka po, me ka hoomaha ole, a mamuli wale no o ke aloha ame ka lokomaikai o na lani, i loaa ai ia kaua keia hui aloha ana-, a ua halā aku la hoi ka poino, ke olino māi nei .ka manaolana no ka hauoli āme ka lanakila mai na poino mai he nui." "Ea, eia la ihea kela manu nunu,'o maua like iho nei no hoi, o kona nalōwalē honūa iho Ia no ka hoi ia? Ke ike nei au, he lole kanikau kēia e uhi nei maluna o kuu kiho. O, eia kela wahine pu'pūle ihea?" He mau olelo olalaū wale no kela o ka ulūāhewa a Hawila e kamailio mai la ia Sidia, aolē no i pau koha aho olalau, a no ia kumu, ua unuhi ae la ua'wāhine kilokilo hēi he wahi omole laau uuku, a olelo akū la ia Hāwila: "lt oluolu oee i'nū aku i ka wai malōko o keia wahi omole, no ka mea ua lilo nā la elima o koU kau ana malunā o ke kua o ka lio ahiū, i mea hookupouli mai i kou maū hoonoo maikai a'pau, a maniuli aūanei ō kou inu ana aku i ka wai oloko o kena omole, e hoaūhēēiā aku āna koū mau noonoo uluahewā apau mai ia oe aku." Lalau ihāi la no o Hawila i ka ōmole i haawiia aku iaia, a hooiiiaka ae la e inu i ka wai oloko, a i ka hala ana o kekahi mau minuke ma ia liope iho, akahi hb ā mohala maikai mai kana nana ana, a pau no hoi ke ano leleiona o kona rriau maka, a o ia kana i pane mai ai i ke kilokilo: "E ka lede kamaha'o, e nonoi e ku ana aū i kau mau huikala e "an'a hiai iā'u, malia paha ua ku kā'ū mau hana i ka hoohaāhaā i kou kūlana. Ke hōomahao nei au i ko'u hoo kāuia āha maluna o ke kua o kekahi lio ahiu, e na lihia lokoino o kekāhi poe kanaka. No na la elima amē na pb elima, ke ikē lā no āū i ko'u laweia e ka lio iloko ō ka ululaau, e ihe» ana ilaīo o na awawa, e pii ana iluna-o na kualāpa-, a niahopemāi o kela manawa, ua uhi mai la ka poūli ihaluna o ko'u" hoōnoo, a pau aku la ka hiki ana ia'u ke hōomaopopō i ke- : kahi 'ihea. "O kēiā hōi ho'u ana mai o ko'u noonoo maikāi-, ua lilo ia 1 hieā hōokahaha nui mai i ko'u noonoo; aka hēāha naē keiā haīulu a'u e lohe nei?" alaila hoolohe aku la kē Kiiokilo Sidiā, a o, kana mea e lohe la, e hookokokē loā mai ana k'ēla hālulū,ahiki i ka oili okoa ana māi o ke poo.o kekahi liōv nid kēia wah'i ā laūā ē nohō ana, ku āhā no o Miilāwaliā; 'a ir»e ha k'ulu wāimakā o ke aloha kui'o nō koha hoāloha, lelē iho lā oia mā'ilūna 'mai o koiia lio, ā hele akū la me kē kūkūlu ahā āe iā HāWilā iluna, ā he manawa ia no laua ā elūa e hookāhe ānā i ko l'āua mau wāimākā me ka piha i ka ehāeha hui. O kā lūlumi hoi ia o na hoaloha ahiki i ka hāla anā o kekahi manawa, ia wa i kūkūlū aku ai o Malavaliā ia Hā'wila iwaho, ā nāna aku la hoi i ka helehelena o kana aikari'eV ā i ka hoōmāo'popo aiiaaku i kona kulana.nawaliwali maōli, ua Kōokahe hou aku la oia i kona mau waimakā, peheā hōi ē paa ih'ō ai i kau a in'ēā o ka hēle a piha i ke aloha. Ma ke ahō ūliā wal'ē no keja hoēa pololei ana mai o MaraVaiia, mā kahi a Hawila ē nolio ana me ke Kil(skilo Waliine Sidiā, ūa manao ihaoli 'n'o pia, ūa makē kāiia āikāne, a ūā pūiii olōko o nā ūiūlaaū i ka huli helēna ēia, ā hoēa wale i ko'laūā halāwāi ho'u aha he alo a he alo, eiā ka āia m'aū ho ke olā ilōko o kona kino.. "Aolē aū i iiianāo ē lōaa māi aha oe e Hawilā kuū aikahe fhe ke ola, ēia ka e hālawāi lioū kaūā he ālo ā he ālo, iloko 0 k& ihānawa i mānāo mūā ol'e ia," i panē aku āi o Mālavāliā iā Hawilā, me ka paā ā'na- aku o kona nia'u lima rh'a na 'poohiwi, aia no hoi na waimaka ke liiolo niakavvahi la ma kona mau pāpalina, a o ia ka Hawila o ka paiie ana mai: u O keiā hālawai hoū ana o kāoa me ke ola, aole ia mamuli ō ko kaua manao iho, aka mamuli nb iā o ka lokoihaikāi ō na Kahikolu Kiekie loa, a malalo no o ia riiatia hookahi, i alakai pololei ia mai ai oe ahiki i ko'ū loaa aiia mā keia wahi. "E Malavalia, kūu aikāhe, peheā kuu aloha, ua ikē ānei ōē iāia ? No'u iho, ua ike aū i ka nui o na ehāehā i >kau akū maiunā ona, «mamuli o nā hana hoohiaewa'ēwa a ka pōē i piha me na mānao o ka lokoiho no maūa, āka £ hoikē niai, pehea kūu Magarita?" "No ka pānē ana aku i kau hināu e ku'u iioaloha ōiāio lōa, he mēa ēhaeha no iā'ū, ka hoike ana ae, āiā oia hialoko o ka hālepāahāo i hoopaaia āi oe kahi i noho ai, he pio', malalo ho o ka ihana hookahi, nana i hookau mai i na hana hoomaewa'ēwa o kā hilāhila oie māluha ou; a e noke mau ana oia i ka uwe nou i na manawa āpāu; o ka'ū wale ho nae e hoolāna ākū nēi i kou manāo, aiā māū kona manao kūpaa mahōpe ōū, i na wa apau, a o ka make wale ho ka mea nana ē hoonēle aku iāia, me kela haāwina maēihae loa. "E hoopōkole ka kaua kamailio anā, no ka mea aole keia he wahi kūppno e noho ai, oiai ke pa mai nei ka makani me ka hu'ihu'i, hē pono e huli aku kauā i kekahi wāhi kūpono ho kāuā ē lioolūōlū a pēlā pu hoi keia lede maikai, ka mēa a'ū e ōlēlo ae nei, ua aie nui kaūa i kona lokomaikai." , "Ae, ē imi ākū āna kaūa ē loaa he wahi kupono no ka hooluolu āha, aka nae, maniua hoi o ko kaua hele i kahi e malūhia ai kā moe ana o keia po, a e pa.lekana ai lioi mai ha popilikia mai, ke mākemakē nei au fe hoike aku ia oe, o keiā led'e au e ike nei, o ko'u hoopakele no ia, a'u no e kuhihēwa ole ai ke olelo ae, ua ikē mua no oe iaia. "O keia no ka lede nana i lawe aku i kuu a HaaVyi iā be, a o kona iiioa, o ia no ke Kilokilo Waliine Sidm, nolāil'a hē hoaioha oia no kaua, a hē hoopakele hoi ilokō o kā w'ā o 'pōiiio." "Owau i'o no keia, ka mea i hoea aku imua ou e ka hoaloiiā afnē kou māū hoa, ia ovfkou e makaukāu ana e hēle aē e hoopākele ia Hawila nei mailoko mai o ka halepaahao, a hē nani hoi ia, ua hoea mai nēi oe, nolāila e noi aku ana aū i ko ohla olūolū e na kēiki, e hookūu mai ia'u ; āole 110 ko'ū makemake e haālelē ia olua, aka no ka pono no ia o ka iU'i Magaritā ē noho ihai lā iloko o ka ehaeha. j "E hūli hōi āku au, nia ke alahele a kaūa e Hawila i a'.o Imai āi iloko o na la elima, a e hoike aku i kau aloha, u* | palekaha oē māi ka make 'mai, hē mea aūanei ia e hoohia-

maia aku ai kona niau manao kanikau nou; a oiai hoi u i loaa iho la oe i koti hōal-oha, ina'na auanei, mamuli ō kona kamaaina ialoko o na ululaau, e pailaka &ku ia olua ahiki i ka hoea ana i kahi i mākaukau e hoiokipa aku ia olua, me ka pumehana," alaila hopu aku la o Sidia i ka lima o Hawila a honi ae la, a peia no hoi me ka lima o alaila leha aku la ko'na mau māka iluna o ka lāni, me ka hōopuka ana ae i kekahi mali hua pule iYia koha waha, e kalokalō ana i na lani, e kiai a e hoopākele mai i na kanaka opio, a i ka amene ana. o ko'nā haawi hope mai ta no iā i kona aloha, a nalo aku la iloko o ka ululaau. pau aku lā ka ike ana a n.i kanaka opio iaia. E haalele akū kaua ē ka iVĪalcanraka a hoākaumi o ka moolelo b Ha\Vila i ke Kilokilo e huli hoi la 'no ke kulanakauhale o Rx3hla, a īia ke aU no auanei v kā nee ana aku o ka mool'£lo. e hoohalawai hou ia kaua me ia, a e hoo'mau aku hoi i ko kaua kalnailio ana no Hawila ame kana aikane aloha. Ma kela hala ana iHai o ke Kiiokilo Sidia, iSa \Vehew"ehe ae la o Malavaliā i kona kapa ili holoholona, e uhi ana mawaho ona, alaila wehēwelie āe la i kona 'mau lole maoli, a hoaahu aku la i kāna aileane, me kotiā komo hou ana mai i kona paālolē ilihoK»holona. .1 ko latta nēi makaukau pono ana, ia wa i kamailio aku ai o Malavalia : "O oe o kaūa ke kaū maluūa o ka lio, a e helewawae aku no hoi au, he haokāhi mea nui, o ka loaa ia kaua o kekahi hale, a wālii kupono e ae paha, 110 ka hoaun\oe ana i keiā po, aia hoi a ao ae ka la apopo, alaila nana aku āna ka kaua mea e hana aku ai. "Ua malihini no au ialōko 6 keia ūlnlaāu, me h'e mea la, 0 keia paha ka mua loa o ko'u hoeā ana mai ma keia wahi, nolaila ūa pohihihi au i kahi e lawe aku ai ia kaua a loa.i ona homē e hoaumoe iho ai ko kaua po; ina maloko o na ululaau i kāmaainā ia'u, āole he olelo ana, he hana pokole loa ka huli ana aku, a loaa ia kāua, o keia la he p'ono naku wale akū no, me ka maopOpo olfe." Ūa 'maikai kela manao o Malavalia o ka hoakaka ana aku ia Hawilā, aole no a Hawila mea e hana mai ai, oiai he kulana nawaliwali kona, aia kana kauka'i ana mai i kona pono maluna 'o kana aikane. Kau ae la o Hawila maluna o ka lio, a helewawae hoi o Malavalia, me ke alakai ana i ke kaulawaha o ka lio, oiai ua aaki paa iho la ka pouli, he pono hele wale aku nei keia a lāiiā iloko o ka ululaau. Ua mā'u no kela hbu ana aku a laua iloko o ka hihipe'a, a ua halā paha he elua hora o kela hoomanawanui ana i ka. hele, oiai hoi ka makani anu e houhou ana i ka ili me he kui la, aia hoi, oili aku la laua iwaho, o kekahi kula palahalaha, a malaila i noho iho ai laua hoomaha. Oiai nae laua nei e hpomaha ana, i 'ikeia akū ai ka uwiuwiki mai o ka mālamalama o kekahi kukui, ma kahi mamao loa, a hoomanao ae la ko laua palekana, me ke komo ana mai iio hoi o na'manāo hauoli. He mau minuke helu walē no kela o ko laūa hoomaha ana iho, ia wa i hoeu ākū ai no o Malavalia i kona hoa, e hoomā'u aku laua i ka heie āna no kahi o ka malamalamu, no ka meā ke ake loā lā'oiā ē hoea kana aikane i kahi e palekanā ai, āōle hoi e lilo ke ānu i meā hoopilikia mai ia Hāwilā. . MOKUNA XXVII. ' Uā hia'ū ho kela hele ana aku a laua iloko o ia nahele, ua hoea aku la laua nei no kalii o ka malamalama a lāua i ike ai, eiā ka he kukūi 5a mai kekahi wahi pupuhale niai, a nianao iho la ka pono, ūa loaa kahi nana e hookipā aku ia laua. Oiai nafe la'ua nei ma kahi paha he ūmi kapuai īuai kahi. pūpūhal'e mai, ia mā'nawa i pahe āē āi 'o Malāv<ilia i kana aikaiie: "E noho malie oe mā'anei nei, a e komo ae au e na'na i kamaainā o keia halē, nb kā hOnoi aiia aku, ina paha 'e hiki ana e hookipāia kaūa māanēi no keia pb." Ua 'niaikai kēla manao ia Hawiia* oiai aole ana nana no kekāhi mea e ae, o konā komb Vvālē ākū no il'oko o ka hale, a palēkana hoi mai ke ānu mai āme kā pololi. I ke kū ana o Malavaliā ma ka pūVa o ūā wahi pupuhale hēi, kikeke aku la oia, me ke okoa ana aku me 1:« leo 'nūi'. "Aūiiea kamaāina oloko o keia hale?" Aole he pa'neia māi o ka ia nei kahea, nolaila, ua kahea akū lā no oiā no ka lūa b ka hianawa, uā likē pu no ka nele, a kahēa hon āku lā no oia no ke kolū b kā 'manawa, me ka mahab, ūā hiamoeia paha ka poē oloko, āolē no nae he paneia mai, nolaila wehē 'okoā ākū la'oia \ kā 'pūka, a i kona kiei ana akū iloko, aole ona ike akū i kekahi kino kanaka, aka ē a māi anā no ka ihoiho kūkūi malūna o kekahi wahi pakaūkāu ūukū, a hoomaka hoū aē lā oia ē kahea, ia manawa 1 oili niai ai he lūāhine, hiāi kekāhi rūnii mai mahope o ua hale nei, ūie ka hele pololei ana 'mai Vio kāhi ā Malavalia e kū akū ana, a niū'au mai lā: "Eā, malihiūi Wāl'ē hoi oe, owai koū inoa?" ; "Ae, he māliliihi āu, āka he kāūiāāihā 'nāe noīoko o na lilūlaau, no ka mēa owaū keia ke alii o nā powa noho nahēlē okoa trna ulūīāau o Ilalia nēi," walii a Mālāvalia i pāne akū ai. I kā lohē ana o ka luahine i kēla panē a Malavalia, ua hoi hoū akū la oia noloko o kona rumi o ka oili ana mai, % mahppe 0 kā halē, a he mau sekona wale no maliope tho, ua hemo mai la he kanaka opio helehelēna waipa-he, a he pahikaua pokole hoi kē kailēwa ana mā koūa aoao. laia i ike mai āi i ke ku akū b Malavalia, haawi mai īa oia i'konā alolia me kā pānē āna hiai* "Ke oie au e kuliihewa, o O'ē k'a malihini a kuu makuahine 1 hoike ā'ē n'ei ia'ū, he powa noloko o na ululaau o Italia nei." "Ua pololei kaū e kamailio mai la, owau ūo ūa kanaka la, ā e noi aku anā lioi au i kou oluolu, owai la ke keonimana, e papāolelo pu nēi "me a'u i keia manawa? No kela 'pane, ūa akaaka māi la ke kanaka opio, me ka pane ā'na niai: "Ua ike no aū ia oe mamua, a pela no hoi oe ia'u, aka i'na nae oe e hele mai ana a ma kahi o keia ihoihokukui ē a liei, ē hiki aiia n#f ia oe kē hoomaōpopo mai i ka mea e kamailio pu nei mfe oē." ' Helē i'o aku la o Malavalia a kahi e ku ā'na o ka ihoihokūkui, hoomalamalama pono mai la imua o ke kanaka o'p*o, a hte oiaio, ke hoomānao la oia i kona ikē mua ana i kela helēhelena, o kana wahi nae i ike ai, he ninau pohihihi loa ia iaia. O kana wale no e nalu nui la iioko ona, ua aneanē loa e kulikie kā helēhelena waipa-he o kela opio nie ka heleheiena o Magarita, eia hoi ka mea nana i hookahaha loa mai iaia, he hēlehele'na keia no ke kan'e, a he kulana kane kona ma na ano apau, āka nae ua i aku la ua o Malavalia i ka pane ana āku: "Ua hoopohihihi loa ia mai ko'u noonoo no ko'u waht i ikē mua ai ia oe, o ka'u walē no e hoomanao ae nei, ua kulike loa' kou helehelena me ka helehelena o ka mea a ko'u liaku i aloha nui ai." "E ae ana anei oe e hoike mai ia'ū i kou haku?" i ninau mai ai ka opio. "O Hawila ko'u haku, ka mea hoi i kapaia ma ka inoa, ka Naila Pahaohao o ka Luahuna Waiwāi." "Ua ike ho au iāia, a. ua kāmaāina hoi i kona heleheleiia, eia oia ihea i keia mianawa?" "O maūa like mai nei no, a hāalele akū nei āu iaia mawaho, a komo e mai nei hoi au e nana i na kamaaina o keia homē." "E kii aku hoi ha oe iaia, a hoihoi mai noloko nei o ka hale, nawai kā noho akū iwahō o kē anu āmē ka pouli!" Iloko o kela manawa i haalelē koke akū ai o Malāvaliā ialoko o ka hale a oili aku la iwaho, no ke kii anā i kani aikāne, o ka mea apiki nae, i kona hoea ana aku, ma kahi aiia i haālele aku ai ia Hawila, aole ua aikāne liei aha malāilā, ke noke la oia i ke kahea, āole he paneia mai, a ua lihopihā koke iā mai la oia me ke kahaha loa, mē ka hbd-

pohihihi nui ia mai hoi u kona 11001100, 110 kalii i nalowale aku al o kana aikane. Iloko o kona mau manao "plhoihoi, i aWili 'pii ia mc ka pilla kahaha, huli hoi hou mai la oia noloko o ka hale. eia nae he pouli pu wale no, aole kēla ilioiho kukui e a ana īnalun.i o ke pakaukau, a o ia ka ua o Ma!avalia i hooho okoa ae ai: I "He keu aku maoli ka keia aka mea kupaianaha! fle maū iiiiiiUke pokole \valfe no ko'u o ke laawale nna niai knu hoaloha Wiāi, a ia'u i hoēa hou aku ai ina kalii a'u i ln>onnho aku ai iaia, aole iho la kela; ā o kekahi no hoi, ua naluwale iho nei me na kamaaina oloko o keia hale. Ua komohia i anei au Hoko o na pahele hoopunipuni a na uhane eepa o leeia waonahelfe ?" | No leela nalo'wale honua ana aku o Hawila nie ka hikiWawe lba, a pela hoi me na kamaaina o kela hale. ua h>.o- -| piha loa ifi 'mai o Malavalia me ka hoonukiuki ma kekahi ano, a ma kekahi anO hoi, ua hu mai la kona aloha n.» kana ! aikaile, nolaila hemo hou mai la oia iwaho. unuhi ae la l.<>i i kana pahikaua pokole a paa ana iloko o kona lima. <> kn:i i . h'elie aktt la no iā iloko o ia a&ki pouli o ka po, e luili i k;:n t aikane, iloko o ka hihipe'a o ka ululaau. E waiho iki aku kaua e ka makamaka heluhelu <> kei 1 nahea ia Malavalia e hele la e huli i kana aikane. n<» kahi i , maopopo ole iaia, a e hoomanawanui pu mai no hoi <»e, mo kahi o kela nalowale ana aku o Hawila, a e hoi hoii ae kaua | i4«ope, a kilohi aku no ka I.ede Mai;arita. heaha la na mea I i hanaia aku maluna ona, mamuli o ka paa o kona mana-) I mahope o ka mea ana i aloha ai. I Ika manawa i aha'i mai ai ka lio keokeo ahiu ia llauili noloko o ka ululaau ma ka la Sabati, aole i Imohakalia iho ' ke Kiaina Benekona i ka hookau ana aku i ka hoopa'i nia- , luna o kana kaikamahine, aka ma kela po ana iho, ua liahaoia aku la oia maloko o kela halepaahao hookahi 110 i lilo ai o Hawila : pio Elike no me ha mea i hanaia akii maluna o Hawila, o i.i kona hoop'aaia ana i ka hao, pela iho la no i hoopaa ]>u ia aku ai ka U'i Magarita, he mea kau la i kona kino waiiino 'ana, a menemeneiho ka makuakane i kana keiki, aole pela, ua hoolilo aku oia ia Magarita me he keiki oki»a loa, ua nelfc maoli no oia i ke aloha nona, he hookahi mea nui, o leoha makee i ke kulana hanohan<i a waiwai. Ua noho paahao o Magarita ahiki i ke ao ana ae nia k.» i Poalua, a ma ke ahiahi hoi o kela la, i ka wa a ke kiai i hele aku ai iio ke keena paahao, a nana aku la ma kani o Mag-arita i hoopāaia ai me na kaulahao, ua hookahaha l-.a j ia fhai kona mahao, i ka ike ana aku, ua pakele i<a paali ;: . 0 na kaulahao, anie na mea hoopaa e ae apau, e waiho mai ana ho imua o kona mau maka, ua lele nae ka manu. a ua pakele hoi hiāi kā inana aku t) ke kiaaina o Roma ame k<»na i koa kiai. I Me ka hiaiiao 'pihoihoi, i huli hoi koke akii ai ke k<»a kiai a hoike aku la imua o na kiaaina, no ka mahuka ana <> Ma- ! garitn, me kolia hoakaka pono ana aku i na mea apau aua 1 ikt ai. Uā lilo kela hoike ake koa kiai i mea e houpioloke- . iā akū ai ka inanao o kē Kiaainā Benekona, a o ka <>i loa aku i hae o ke k'eiki a ke kiaaina, a mahope iho o na kukakuka : aha, ūa hoounaia aku la na kiu he nui, e hele e liuli ma kela aihe kei'ā walii, rtie ka haawi pu ia ana aku o na kauoha ia lākou, irtā e loāa ākū ana o Magarita, alaila e hoihoi mai a hahao hou nialoko o ka halepaahao, me ka hoonohoia o nā kiiāi i palua ae ka nui i na kiai mua. Uā nokfe ia ka wiliki o ka hnlepaahao i ka ninau, ina iie ihea kekahi i lioea aku i ka halepaahao ma kela ahiahi Poai'lūa, a o kanā pane, o ia no ka lioea ana aku o kekahi wahine 1 ihe ka aāhu elfeele, a noi aku la iaia, no ka makemake e k<» i 'mo iloko o ka halepaahao e ike ai ia Magarita, a oiai aole ! ona Wāhi ihanao iki, no ka hiki i kela wahine ke.haua aku i kekahi mea ē pakele āi ke pio, nolaila, ua ae aku la oia a hookomo i kela wahihe iloko, me kona noho mau ana no nia ,ka pūka, ahiki i ka oili hou ana mai o ua waiiine nei, <>i i I hookahi wale no, aole o Aīagarita pu kekahi. | Ikawa i liala ihai ai o kela wahine malihini. ua ki hnu i.akū la oiā i ka puka a paa, ine koiia liele ole aku nae e nan i ! maloko o kāhi i hoopaaia āi o Magārita, a i ka \va i hoea ak'i ! ai o ke kiai, iiiē ha ineaai, ua konio like aku la laua ilok.», ā o ka meā lianā i hoopuiwa loa mai ia laua, o ia no ka m;<- ' hūka aiia o ka paahao, me ka paa lio o na wahi apau o kela [hālepaahao, a p6la no lioi na kiai nia ko lakou iuau wahi. I Mahiuli o keia hoakaka aka wiliki oka halepaahao, i kuj like hoi liie ka hoākaka a ke koa kiai, ua koho koke iho la na kiāaina, ua niahuka o Magarita ma o ka wahine maiihini la j me kā aāliū elfeele, o kona wahi hae i hele aku ai, ame «<e I ān'Q o kona nālowalē honua ana, me ka pohihihi loa, aole he , kiho kānakā i ike, koe Wale no o kela wahine malihini. Owai ha'ē kēia wahihe malihini o ke komo a'na aku la nn'loko okā iialepaahao a hoopakele ia Mag,arita? Ke liooni\1 nāo liēi ht) o'e 'ē kuu heluheiu, ma ke ahiahi <> | keia Poālūa, aiā iiO ke Kilokilo Sidia ke hele la nia- ! liopē o ka lio keokeo ahiii, ahiki ma ke alnahi o ka i'oaj lima, nōlāila aole e hiki iaia ke hoea ma na wahi a elua i k i hiahawa hookahi; nolaila he wahine okoa loa no keia. mai i.i Sidia mai. t)ā hoeā ihai la kaua e ka makamnka heluhelu, nia kekahi wāhi 6na mea pohihihi elima, oia hoi keia: Oka mua, 0 ia no ko Hawila nalowale honua ana mai kona lioaloha ākū, oiai ua kōkok'e loa mai laua i kahi e hookipaia aku ai ihaloko 0 kekahi hal'e iloko oka waonalieie. () ka iua, <> i;; no ka nalowālē honua ana o kē keiki opio lieleheiena wa;-pa-he m'e kā lūahinē niailoko aku o kalii pupuhaie a MalaValia i ake ākū ai e palekana laua. O ke kolu o ia no kei.i Wāiiihe mē ka lole ēleele a ke kiai ame ka wiliki o ka luilepāahao i ike ai, a i hookoinoia aku ai hoi maloko o ka h; iepaahāo. Oka ha, oia no ko Māgarita nalowale ana me k.i pohihihi loa, mailoko aleu o ka halepaahao, me ka ike <-le ia ihai e kekahi mēa; a o ka lima, o iā no kona walii i āku: ai. " No kēia niāū mea pohihihi nae apau, e ike aku ana no kaiia niakamaka ma keia mua iho, e hoomanawanui niai no nae ka ono pela a hoea mai i ka wa kupono. Ma kela haālele ana aku a ke Kilokilo Sidia ia ilawil.., hlālalo o ha pulāma ana a Malavalia, ua aha'i mai la na wa- ' wae manla o.ūa waliine hookalakupua la, ma ke alahele h >oj kāhi ho ana i ukali aku ai mahope o ka lio aliiu, e inaalo a i i me hē aka kino waiiua la iwaena o na uiuiaaū, e ieie ana mai kekahi puu a i kekahi, a ke nana aku-i ua Sidia nei. o i i ho oe o ka makani puahiohio, i ka moe pololei o kona l »le ' ihopt, a iloko o"ka hele o na laau a pili i kahi ho: >kahi, 'ie 1 mea aloalo wale ia no ia e ua kupueu hoopahaohao la. ! Ma kela po holookoa ahiki wale ike ao ana ae ka i\>- | aono, aole ūa Sidia nei i hoomaha iki, a o ka mea wale n<» I nnna i k'āohi mai i kona mama, ma keia Poaono. mamuli n>» | ia o kona lohe ana aku i kekahi leo, e kahea mai ana i kona inoa, ia wa i ku malie iho ai oia i kahi hookahi, a hool< no aku la i kahi o ka .leo i pane mai ai. Na kā nakeke ana mai maloko o ka ululaau* i hoohnli iku 1 ka nana ana a Sidia ma ia wahi, a ike i'o aku la oia i kekahi Vvahine loihi, i uhiia kona helehelena i kekahi ulii eleI ēi'e, a e koiilo anā no hoi i ka lole eleele, a o ia ka tia <> Si lia ■ \ ninau iho ai iloko ona: | "Ma kou oiwi kino, ke aiio o kau hele ana, ua like loa no ia me kuu kaikaina, eia nae hoi, ua paa kou helehelena i ka 1 uhiia, a malia paha ua kuhihewa loa au. Hele'no hoi ao oe kuu kaikaina, o na kula papaala o Peresia, ehia ka hoi mea aloha o ko'u halawai hou me oe." | Kakali malie iho la ua o Sidia ahiki ika hoea ana mai o ūa walphe nei, welie ae la i ka uhi hiaka eleele ma kona he'ehēlenā, 0 ka lele mai la no ia e honi ia Sidia> a'pela no hoi ke Kilokilo Sidia i lele aku ai e āpo iaia, no ka mea o koila hoahaiiau i'o no kela, elike me leā ūiea ana i koho iho ai. i na feekona mamua akū. I (Aole i pau).