Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 7, 15 February 1918 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU T. H. POLIMA, FEBERUARI 15, 1918

 

HAAWI I KA AINA NO KA MAKE-KE KUAI IʻA

            No ka hooko ana aku i ka manao i hoalnia ae e ka meia fern, a i kama-ilio nui ia ae no hoi i na la aku nei i hala, e lona on a makeke Kuai iʻa no ke aupuni kulamakauhale o Honolulu nei, ua haawi ae ka hawaiian fertilizer company, no kela hana, i ka auua e a iho wale nei ma ke kini o na alanui moi-wahina me kekaulike, ma ke aoao ma Ewa. Makai aku o ka makeke e ku nei i keia manawa.

            maho@e iho o ka noho ana ae o ka halawai a ka papa hooko o kela hui ma ka poalima aku nei i hala, i laweia a@ ai ka uoonoo ana, no ka haawi ana aku i kela aina waiho wale o ka hui, i wahe kukulu ai i ka makeke no ke kaulana kaahale, a hoounaia aku la he leka i ka meia, e hoakaka ana i ka mea a ka hui i hooholo ai.

            i ka haawi ana aku o ka hui Hawaiian Fertilizer i ka aina i ke aupuni ku-lanakauhale, no ke kukulu ana i ka ma-keke kuai i'a mallaila, ua haawiia aku ia me ke kaiki 'ole aku i ke aupuni, koe wale no ka ka  uku ana i ka abau, a i ka manwa e pau ai na makahiki i haawi wale ia aku ai kela aina i ke aupuni, e lawe aku ke kulanakauhale i na hale apau i kuku-luia maluna olaila, malalo o na hoolilo ponoi o ke aupuni, a waiho i ho ka aina elike me ia i kinohi.

            o ka manawa a kela hui i makemake ai e koa aku ka hooana ana i ka aina malalo o ke aupuni kulanakauhale, no ka ekolu makahiki no ia, ka manawa i manaoia, pel iho la ka loihi o keia ka-ua aua, a mahope aku o kela manawa, ua hiki i ke aupuni kulanakauhale ke kukulu maoli aku i kekahi makeke paa-mau ma kekahi wahi kupono

            ma ka hoakaka a Mr. Normawn Watkins, ka puuku o kela hui, i ka haawi ana aku o ka hui i ka aina, no ka ma-keke kuai i'a ua hana aku ia me ka manaoio, e loaa i ke aupuni kulunakau-hale. he manawa maikai loa no ka hoao ana i ka holopono o kela manao kukulu makeke pona i ho, a iloko o no hoi o ia manawa hookahi, e huli aku ke kuluan-kauhale i kekahi wahi oi ae o ke kupo-no, a i ka pau ana o na makahiki ekolu, i haawi wale ia aku ai keia aina, ia-wa e nee aku ai ka makeke, no kahi i ma-naoia.

            o ka makeke a ka meia fern i mak-make ai e kukuluia no ke kulunakau-hale maluna pono ia o ke kahawai o nuuanu, o ke kumu o kona makemake ana malaila, i maalahi ai i na waapa lawai'a ka hoopili ana mai i ka ma-keke oiai aia ka makeke mapuna pono ae kahi e plil mai ai na waapa i ka uwapo, aole hoi elike me keia, he wahi okoa ko na waapa e pili ai, a maluna mai o na kaa e halihali ai i ka iʻa no ka makeke.

 

HOOMANAOIA KA LA HANAU O LINEKONA.

            maloko o kekahi mau kula o ke kula-nakauhale nei, ma ka palua aku la i hala, i malamaia ae ai he mau hana hoo-manao no ka la hanau o Aberahama li-nekona. a malalo hoi o aala paka, ma ka po ana iho i malamaia ae ai he mau haiolelo e ka ahahui o na limahana, a maloko o Amerika huipuia, he  mau ha-lawai o kela ano like, ka i malamaia ae,me ka hoikeia ana o na mauao kupaa o na limahaua mahope o ke aupuni.

            ua noho hoomalu ia ka halawai ma aala paka e Mr. Jack Edwardson, ke kakauoleleo o ka hui uniona o na luina a wahi ana, ma kana haiolelo ma kela halawai, na kaa i na ahahui o na lima hana ka hanohano o ke kukala mua ana i ke kaua e kua ana ia kelemania, ma o ke aponoia aua o kekahi mau olelo hooholo, ma ka la 12 o ka mahina maraki, e hopaa ana na ahahui o na limahana ia lakou iho, no ahahui o na limahana ia lakhou iho no ke kokua ana aku i ek aupuni iloko o ka manwa ke kaua

            Mawaho ae o kakauolelo Edwardson e ka hui uniona o na luina, o Mr. L.I Burr ka mea i hookohuia mai nei e ka peresidena wilsion i lunakanawai kaapuni no maui kekahi i haiolelo ae. wahi ana, o ua limahana ame ka poe waiwai. na mea auo nui i loko o keia wa kupulikii o ke kaua. oiai o na limahana ka poe na lakou e hana aku i na makaukau ame na lako e pono ai, aka o ka waiwai nae ka aila nan e hooniuniu i na huila o ka mikini nolaila aia a hui @@ kela mau mea a elua pela wale no e holopono ai.

            o ka holopono o na oihan mikaila, wahi hou ana, aia wale no a hui pu ka poe hana me ka poe waiwai; he mea ia i ke maopopo ia i keia manwa iloko o na aoao a elua, oiai nae, he oka ka nana ana aku a kekahi maluna o kekahii ka manawa akuanei i knahope

            mawaho ae o ka peresidena wilson, ua haawi mai ka mea haiolelo i na mahalo kie kie ana ia gompers, ka peresidena o ka ahahui limahana Amerika no ka mea wahi ana aloe he kanaka amerika oiaio mawaho ae on a i keia la,ma ka haawi piha aua i na kakoo i ke aupuni a kono mai ia oia i na mea apau e hahai aku i kona mau kapuoi o ka lunakauawai kemp kekahi i hnawi ae he haiolelo pokole no ka peresidena abernama linekon, e boakaka ana hoi i kekahi mau ano i pili aku iaia i kona wa e ola ana alaila kono mai ia oia i ke anaina, e hoohalike me ia e nana mua a ike ua pololei alaila hele imua.

            mahope i ho o ka haiolelo a ka lunakanawai kep, ua ku mai la ka loio amerika huber, a haiolelo mai la e pili ana i kea mea nona ka la hanau, me kona hoike ana mai, e hoea mai ana i ka manawa a na kanaka amerika e ulupa aku ai i ka mana o kakauolelo.

            i ka hooki ana iho o kana haiolelo, ia wa i haawi mai ai ke kakauolelo edwardson o ka hui uniona o ua lunia,i na hoomaikai ana i na haneri o ka poe i akoakoa aku ma kela halawai, a iaia i ninau mai ai i ka poe ma ka aoao ae no ka haawi ana aku i na kakoo ana i ke aupuni, ua olowalu like aku kela anina, e hoike ana i ko lakou manao ae o ke ohoia no ke kokua i ke aupuni i loko o keia wa o ka kaua.

 

ILI HE MOKUAHI PELEKANE A HEMO HOU.

            Mamuli o ka manao nui e hookomo mai iloko o ke awa o honolulu nei, a hui pu iho me ke kuhihewa, me ka hoopili loa i ka mokuahi iloko, i li ai ka mokuahi pelekane coolgardie ma ke ahiahi o ka poaono aku la i hala mawaho pono aku o kahakaaulana, o kahi nae o ka laki, o ia no ka hemo ana, ma hope iho o ka hooiakiaka ana a na moku kokua ka intrepid ka navajo ame ka makaala e huki i kokua pu ia mai hoi e ke kai piha ma ka po no o kela poaono

            o kahi o ka ili ana o kela mokuahi he hapalua mile no ia, ma ka aoao ma Ewa, o ke awa e komo mai ai na moku, a he mile hoi mai kahakaaulana aku. he hapaha i hala ae o ka hora eono ma kela ahiahi poaono i kapalulu ai ka iwikaele o ka mokuahi coolgaride @laua o ka pukoa, a oiai e pa aku ana ka makani me ka ikaika maiuak akua nei o ka aian ua kokoua nui aku ia i kela moku ahi mai kona nee mau ana mai, e hookokoe ana iuka nei o ka aina.

            i kamanwaw i ike ai o ke kapena i ka pilikia o kona moku, ua haawi koke mai la oia i ka hoailona poino, a i ka ike ana aku o ka poe ouka nei o ka aina, ua holo koke aku la ka mokukolo makaala no kahi o ka mokuahi poino ma ka hora ewalu o kela po a he hora hoi mahope mai i hoea aku ai ka mokukolo intrepid a o ka navajo aku ka hope loa he hapalua hora a oi mahope mai.

 

HUKIIA AHIKI I KA HEMO ANA.

            i ka manwa i hoea aku ai na mokukolo ekolu, ua hoopaa koke ia he mau kaula i luna o ka mokuahi poino, a hoomaka no ka huiki ana, oiai nae he papaʻu ke kai i kela manawa, ua lilo na hooikaika ana i mea waiwai ole, aka nae aole i haawipio ua moku kokua, ua mau no ke ku makaukau ana pela, ahiki i ka pii ana mai io ke kai, ia hoomaka ana e huki ua hemo aku la ka mokuahi mai kona paa ana iluna o ka pukoʻa.

            ua noke na mokukolo i ka hooikaika ma ka huki ana, a hele no hoi a koko ke i ka hora umikumamalua ma kela po, akahi no a hemo me ka laweia ae a kukulu ma kahi kupono; a ma ka hora ekahi o ka la sabati ae i kolo loa ia mai ai noloko nei o ke awa e ka mokukolo iutrepid oiai nole e hiki i ka hoe o ka mokuahi ke hoohanaia, malalo o kona enekini ponoi iho.

            he hookahi kumu nui o ka pilikia ana o kela moku i na manao kohokoho o koonei poe o ia uao ka maopopo ole i ke kapena o kela moku na kanawai i kauia i loko o keia manwa o ke kaua, no ke komo ana mai ame ka hoopuka ana aku o na moku iwaho no ka mea in a i maopopo iaia ia me in a ua ka kali no oia iwaho ahiki i ke ao ana ae ma kekahi ia aole nae pela ua hoao oia ahi pela i ili ai kona moku a lilo hoi

            no kela mau kanawai aakiki i kauao no na moku apua alole e kmo mai a aole hoi ehoopuka aku i waho o ke awa nei mahope aku o ka napoo aua ame ka puka ana o ka la aole e hiki i na pailaka ke holo aku iwaho no ke kau ana maluna o na moku e kipa mai ana i ka wa poeleele a o ka noho pouliuli o ke kapena o kela mokuahi i keia mau kanawai pela iho la i halawai ai kona moku me ka poino.

 

MAMA I KA HOLO PAA NAE I KA HOPUIA

            malalo ae nei o alala paka ma ka po o ka poalua aku la i hala i hoomaka ae ai kekahi koa paelel e holo mai kona aliikoa mai aea nae ua alualuia aku oia e ka makai kikelio plemapa ahiki i ko na paa ana i ka hopuaia.

            o ke kumu o ka pilikia o kela koa paele, o ia no kona haawi ole aku i ke aloha o kaoihana koa ma ke auo kupono i ka lukanela huffort oloko o ka pualikoai a no ia kumu i hoikeia aku ai ka lohe i kela kumu wale ae la no aka no ka ikeia ana aku he omole wisake kekahi iloko o kana poli.

            ua hele like mai la kela koa me ke aliikoa ahiki ma ka noao makai o ka paka ia wa i hoomaka aku ai ua koa nei e holo me ke ki ia ana aku he hookahi poke o ka pu panapana e ke aliikoa mahope mai on a aole nae ia he mea e ku mai ai kela koa aka hoomau aku la no oia i ka holo ana a pii ma ke alanui muliwai

            ua lohe ka makai palanapa i ke ka ui o ka pu pana@@@@@ i ke ka ui o ka pu panapana iaia ma ke alanui bertania a i kona wa i iek ai i ka holo o ke koa paele ua hoomaka aku la oia e alualu. me ke ki ana no hoi i kana pu panapana uo kekahi mau manawa, aole no ane ia he kumu e ku mai ai o ke koa, aka ua hooi loa ia aku la kona mama hol9.

            ua hoopau okoa o palenapa i ke ki aha i akna pu a hoomaka aku ia e hookolo mahope o kela koa a ma ke ala nui kukui i paa aku ai oia i ka hopuia a na ke kaa makai i hoihoi loa mai iaia no ka halewai.

 

 

            HE KII KEIA NO KA EMEPER/ CHARLES O AUSTRIA-HUNGARIA ME KE KAISE WILHELM E KUKAKUKA PU ANA ME KO LAUA MAU KANAKA ALAKAI MA KE KAHUA KAUA MA ITALIA ME KA PAA O KA MANAO E HOONEEAKU I KO LAUA MAU PUALIKOA I HUI-IA IMUA O NA ENEMI. HE KII KEIA I PA'IIA E A GROHS MABERLIN A I LOAA MAI HOI I AMERIKA MA KE ALAHELE AE O HOLANI.

 

PAE HE PAHU OPIUMA MA NIIHAU

                        (mai ka aoao i mai.)

            Amerika smiddy e mr. john renny nolailia ma ka mauan loa o ka poakolu o ka pula aku nei i hala i kau aku ai ke kanaka o ke aupuni federala a holo aku ia no kauai

            ma ka poalima i hoea ai ka mauna loa no niihau, a mahope iho ka ike pono ana o ka ilamuku smiddy i ka pahu @@@@@ ame ke ano o ka pae ana iuka o ka aiana ma ka la 23 o ianuari ua koho koke oia he pahu opiuma kela i kiolaia aku iloko o ke kai e ka moku ahi persia maru a i ole e ka mokualii columbia no kea mea o na moku wale no kela kipa mai i honolulu nei ma ka la 19 ame ka la 20 o ianuari.

            ma ka olelo a na kanaka o kaoihana kukeawa maanei nei o ka opiuma i loaa aku maloko o ka pahu i pae ae ai ma niihau he ano opiuma maikai loa ia i hanaia ma maeao he wahi nona ka mamao o 20 mile mai hongkong aku.

            o ke kumukaua no ke kini opiuma hookahi e kuaiia nei maanej nei no keia ano opiuma aia ma kahi o ka elua lianeri dala no ke kini.

            mamuli o ka loaa pono ana o na hoika oialo loa no ke ano e komo mai nei ka opiuma i hawaii nei e lawe ae ana na luna aupuni federala i na keehina makaala ma keia mua aku ma ka hoonia kakiu ana i na waapa lawaia apau e kau aku ai na hoohuoi ana o ka hoopae opiuma kekahi o ka lakou mau hana aole hoi o ka lawai a wale no.

 

HAINA NANE.

            Mr. lunahooponopono o ka nupepa kuokoa aloha nui kaua e oluolu oe e hookomo iho i kau haina o ka nane a kawelowai o ia iho keia malalo nei haina kahuhuipa:

            mahele 1-- he kama kau i hanauia e na makua o maua he inoa kou ua kaulana aupuni ke ao he mea makaikai nui ia e na malihini haina kahuku no ka mea ua kaulana o kahukui ke kele-kalapa uwea ole a makoni a he mea ma-kaikai nui ia hoi e na malihini.

            mahele 2-E loaa no au i na pali hauliuli o ke koolau e hoopuae  ana i ua kakaipali o na koolau nei. haina: na waiu o lewa a ka hipa aia io no i na kakai pali o na koolau kahi i hoopue ai.

            Mahele 3-- i ke hoohui ana i kuu inoa mua me kuu inoa hope alaila e loaa no kuu inoa pololei he mea ua revi ia i kahunapule.haina. Kahuhipa.

            owai kuu inoa i kaulana ai a puni ke ao a he wahi makaikai nui ia haina: kahuku.

owai kuu ion hope e loaa ai i na pali hauliali o na koolau? haina: na waiu o lewa a ka hipa.

            owai kuu inoa pololei ke hui ia a loaa ka inoa levil haina: kahuhipa, he inoa levi.

            Me ka lunahooponopono ko'u aloha nui me na keiki oniu hua kepau ko'u welina. owau iho no me ka haahaa,

                                    M@KAEHUOKAWAI.

            kalaupapa, molokai.

ua paewa mai la ka pilina i ka niho noho huli hou ia mai!--L.H.

 

            AHEWAIA HE WAHINA NO HOOMOEMOE

 

            Maloko o ka aha a ka lunakanawai been, ma ka poakolu nei i ahewaia ae ai o Mrs. Lizzie Cullen no. ka hewa hoomoemoe, a ua hoopaneeia mai ke kau ana i kona hoopa'i ahiki i ka la apopo.

            he elua mau kaikamahina hawaii i hoea ae imua o ka aha mae ano he mau hoike ma ka aoao o ke aupuni no laua na makahiki pakahi ma kahi o ka umikumamalima ame ka umi-kumama-ono.

            ma ka hoike a kekahi o na kaikama-mahina he kaikaina oia no Mrs. Cullen ua hookinia okoa ia oia e noho pu me kekahi koa no na pule lehulehu maloko o ka home o Mrs. Cullen a o ka olelo -ike hoi a ka lua aku o na kaikamahine ua like pu no me ia.

            ua hoole ka mea hoopiiia i ka oiaio o na mea apau e ahewa ana iaia, aka nae ua manao ka lunakanawai ua lawa na ike no kona pili i ka hewa a kau mai la i ka hoahewa ana maluna on a.

 

            NA MARE.

 

            Hilario valentine ia cecilia akong, Feb. 1.

N.C. Larus ia Hilda Wilder, Feb 6. @R Akana Leong ia Irene L. sun Lee Feb.6.

            sol. kaakimaka ia hattie kaila feb. 6.

            Sam kauwenaole ia juliadelancy Feb 6.

            W. kalai kawau ia emalia nahinu Feb 6.

            Fred G. manary ia florence kaohu-nui, Feb 7.

            Henry Landford ia anni wailehua Feb 9.

            Edw. meafee ia emma phillips Feb 7.

            Fred Eagles ia Emily Hodge Feb 9.

            Edw. Pratt ia Emilia kaohi, Feb 9.

            pulu helenihi ia christina peters Feb 9.

            tom W. poon ia anni apaka Feb 9.

            J.H Wright ia anna keehi Feb 9.

            Henry keamalu ia nancy A. Thomas Feb 9.

            Y. L Perkins ia eva L.kinney Feb 11.

            Herbert garthwait ia lilian hodge Feb 12.

 

            NA HANAU.

 

            Na P.A Addington ame pipiana pa-aoao seyu, he kaikamahine Oct. 25. '17.

            Na Jas. sakuma ame mary Enos, he kaikamahine, Feb 7

            Na u Tanaka ame pahu Alawa he kaikamahine Feb. 8

            Na Fred. sehilling ame rosaline lee Hong. he kaikamahine, Feb. 10.

            Na Abraham koahou ame isabella kealoha he keikikane, Feb. 10.

            Na change long ame ulukou, he keikikane Feb. 10.

            Na wallance Burns ame bernice mau-le, he kaikamahine, Feb. 12.

 

            NA MAKE

 

            Robert maui, ma ka halema'i moi-wahine, Feb 9.

            Samuela kakelaka, ma ke ke alauui Ash-ford Feb 9.

            Joseph ross, ma ka halema'i pupule Feb 9.

            Joseph Ross, ma ka halema'i pupule Feb. 9.

            harry mano ma ka halema'i moiwahi@e, Feb 10.

            Eunice A. kuahine, ma ka halema'i ma kaimuki, la ave., Feb. 10.

            Enoch Foster, ma kamoiliili, Feb 11.

            Thelma Burns ma ka halema'i moi-wahine, Feb. 12.

            Thelma k. kini ma ke alanui emma Feb. 12.

            Phillips aka ma ka home leahi Feb 13.

 

            ALUALUIA HE KAA OTOMOBILE E KI E NA MAKAI.

 

            mawaena o ka hora ekahi me ka hora elua o ka po ka paono aku nei i hala i loaa ai ka hana nui a na makai ma ke alualu ana i kekahi koa e holo ana me ka puahia maluna o ke kaa otomobile, me ke ki ia ana hoi o na poka ehi-ku mai ka pu panapana aku, eia nae ua pakele aku no ke koa me ka poino ole a i ole ia paa paha i ka hopuia.

            o ka moolelo pololei nae e pili ana i kela ki pu, o ia no ka loaa ana o ke-kahi mau koa elua e holo ana me ka puahia maluna o ke kaa otomobile ma ke alanui moi me kalkaua ua hopuia kela mau koa e ka makai J.B. Branca no ka hewa holonui a iaia e lawe ana i ke kiakaa o ua kaa nei no kahi o ka pahu makai no ke kauoha ana mai i ke kaa maikai e holo aku e kii i ka lawe-hala o ka manawa ia o ka lua o ua koa i koe aku iluna o ke ka otomobile i hoo-maka aku ai e holo me ke kaa nowaho o waikiki.

            Oiai kela kaa e holo ana me ka pua hia i ike mai ai ka Makai S.K. Fer-rera, a hoomaka aku la e alualu me ke ki ana i kaua pu panapan no kekahi mau manawa lehulehu nole no nae he wahi mea a ku mai o kela kaa aka ke noke la no i ka holo ahiki i ke komo ana ae mahope o ka @alekuai o kekahi pake ma kapahulu.

            i ka wa hoi o ke kaa makai i holo aku ai no ka hoihoi ana mai i ka lawe-hala o ia ka lua o na koa i hopuia ai ua loaa mai la ke kaa makai i kekahi kaa mai waikiki mai a hoike ae la ka mea maluna o ia kaa i ka lohe ia ana o ke kani o ka pu ma waikiki a oiai aole he pu a na makai oluna o ke kaa makai i kela manawa nolaila ua huli hoi polo-lei mai no kela kaa no ka balewai a mahope iho o ka lawe ana i mau pu ua hoomaka hou aku la e holo no waikiki a i ka loaa ana aku nae o ka makai Ferrera nana i kamililo mai oia ka mea nana i ki i ka pu oiai oia e alualu ana i kekahi kaa holonui.

 

            E LELE ANA I KA LEWA KA ME-KIA CLARK

           

            o kekahi o na naha hoohiwahiwa ano nui no ka la hanau o keoki waki@eko-na, ma keia polima ae o ia no ka lele hookikakaha ana o ka Mekia Clark ma-luna o kona mokulele maluna ae nei o keia kulanakauhale ma ke kakahiaka me ka loaa i na mea apau he manawa maikai loa e ike ai i kela mokulele i oi aku i ua manawa e ae ana i lele mai ai no honolulu nei ma kela kakahiaka poalima i ka manawa a na pualikoa o amerika ame hawaii nei e kai mai ai mailelo mai o aala paka, o ka manawa hookahi ia a ka Mekia Clark e haalele aku ai ia puuloa a hoomaka mai e lele maluna o kona moku no honolulu nei me ka lioo-kikakaha ana ae maluna o na kaukani o ka poe makaikai e piha ana ma na alanui a ma na mea i hoolalaia e hoohelelei iho ana oia i kekahi mau pepea ilalo nei he mau pepa hoi e hoeueu ana i na mea apau e kuai i na poo kaua.

            in a aole e loaa ana he mau kuia ala-ila e hoohaule iho ana oia i know moku-lele 'loko o ke kai maloko ae nei o ke awa a mai ke awa aku hoi e hoomaka ai e lele no ka huli hoi hou ana no pau-loa

            Ma ka po o ka la nanau o wakineko-na ua manaoia e malamaia ae ana he hulahula akea ma ke alanui Bishop, e ka lehulehu i loko o ko lakou mau lole hoonalonalo a o ka meia Fern pu ke-kahi e komo ana i loko o na hulahula mua loa ma ia po mamua ae o ka huli-amahi ana mai o ka lehulehu i loko o kela hana

 

            E KA'IHUAKA'I ANA NA PUALI-KOA.

 

            ma ke kakahiaka o keia @@@@@@@@ ka la hanau o keoki wakinekona @@@@ me ka maa i na makahiki aku nei i ma la e hokahakaha paikau ae ana na @@@ likoa Amerika e hoomoana nei maa@@ ma ia la pela hoi ke komo pu ana ah o na pulikoa o ka puali kiai lahui Hawaii nei.

            E akoakoa ae ana na pualikea mala o aala paka ma kela kakahiaka a me ka hanalua o ka hora eiwa o ko'u ka-kahiaka e hoomaka mai ai e ka'i ma ke alanui moi. a ma ke kuea pa @@ malaila na aliikoa ame ke kiaaina nana ai i ke kulana o kela ame @@@@ pulikoa.

            Ma keia hookahakaha ka 'ihua@@ ana e huliamahi mai ana na pualikoa apau me ko lakou mau hana pela hoi me na haumana o ke kula Kamehameha ame ke kula A'o koa o honolulu nei a o kela kekahi o na hana hoomanawa ano nui no keia makahiki.

            Mamuli o ka loli o ke kulana o keia makahiki mai ko ua makahiki aku @@ i hala ua hoemiia mai kekahi mau ka ua mah i lawelawe mau ia a he maa heiehi au hoi ke malamaia ana maloko o kahi auau o ka Y.M.C.A.. @@ hoikeiake pua me ka himeni no na kama lii mawaho o punahou: o keia iho la na hana i hoolalaia no keia makahiki

 

            LCAA PONO HE KOA ME KA OMO-LE RAMA

 

            Mamuli o ka loaa pono ana aku o ke kahi koa paeleme ka omole gini malu na o kona kino i kekahi o na aliikoa i laweia ae ai oia e hoopaa maloko o ka halewai ma ka po o ka poalua nei oia nae i wahi nona e pakele ai ua kuhikuhi lalau ae la oia ua loaa aku kela omole giui iaia iluna o ke alanui.a ua malama wale no oia no ka lawe ana aku ea haawi i kekahi makai

            i ka manawa i hopuia ae ai o kela koa paele e ke aliikoa o kana kumu pale i wahi nona e pakele ai mai ka paa ana aku i ka hopuia e nana ana ka oia i kekahi makai me ka manawo iaia e ha-awiia aku ai ka omole gini ua loaa e nae oia i ke aliikoa a paa hoi i ka ho puia.

            He manawa pokole nae mahope iho o ka hoea ana aku o kela koa paele i ka halewai ua hiki aku la kekahi koa okoa a hoike aku la ua makemake nui oia e ike i kekahi koa a i ka wa i ninauia aku ai i ke kumu o kona makemake ana e ike i know hoa koa; o kana i olelo aku ai ua makemake oia e hoihoi mai i @a @ala ekolu ana i haawi ai i un koa nei eia nae ma ka manawohoohuoi o na makai i hoea aku kela koa hope no ko na makemake e ike i ka omole rama, a kauohaia aku la oia e hele mai ka halewai aku.

 

            HE NANE.

 

            Eha kahi hookahi kauna; umi kauna hookahi kanaha; umi kanaha hookahi lau; umi lau hookahi mano; umi mano liookahi kini; umi kini hookahi poina umi poina hookahi nalowale; umi nalowale, hoo-kahi haule; umi haule ana aole loaa hou aku

            o keia kekahi helu Hawaii i ke au o na kupuna nolaila i na he umi haule ana ua like me 4,000,000,000, eha biliona ma ka helu a ka poe naauao o keia au e nee nei.

            Mr.lunahooponopono o ka 'nupepa kuokoa welina pu kaua: e oluolu mai hoi oe i ka'u wahi puolo ekau ae la maluna in a he wahi kaawale kekahi o ka kaua hiwahiwa i ike mai ai na kae'ae'a huli mea pohihihi o keia au na auao e nee nei hawaii o keawe ahiki aku i niihau a ke kikii, a na la kou hoi ia e akaa ae i na wepa ewalu o keia wahi puolo hana nui penei:

            He mau kama i hanau ia mai he eha ko lakou nui a ua kapaia no ko lakou mau inoa pakahi. Elua no nae mahele o ka inoa o kela ame keai kama a o ka mahele mua he like nloa ka puana e loaa no keia mahele i na mea hanu ola apau loa a ke akua i hana ai mai ka paa iluna a ka paa ilalo.

             O ka mahele elua hoi he like ole ka puana a ma ia like ole e maopopo ai he hanau ekahi hanau elua hanau ekolu hanau eha nolaila o ka mahele hope o ka inoa o ke kama ekahi e loaaa no ma na pali haluaana o manokalanipo noaa keia wahi hooheno:

            Aole oe ka huluhulu

            Moe kauhau o milolii

            O ka mahele hope o ka inoa o ke ka ma elua e loaa no ma na aupuni apau o ke ao nei iwaena o na lahui kanaka nona keia wahi kanaenae:

            He upena nae mai keia

            Aole i'a koe i ka hei

o ka mahele hope o ka inoa o ke ka-ma ekolu e loaa no ma na mea apau e holo ana maluna o ka ili o na wai nona keia wahi kau:

            Pa iho ka makani he papawai

            opiopi e ke kai ma ka aoao o ka mahele hope o ka inoa o ke ka ma eha e loaa no ma na olelo noeau a  @a kupuna nona keia wahi ninau:

            Pehea ka ua o kona!

ua kapalahi puaa ka ua o kona o ke kama ekahi ke kama elua ke ka-ma ekolu ame ke kama eha!

            me ka lana o ka manao e olili mai ana ka malama  me kona nani nui me ka lunahooponopono ke aloha ame na keiki oniu hua o kou papapa'i ka welina pau ole. Me ka haahaa,

                        W. E. KAPAIAAIA.

            Puna, Hawaii.